عصر ایران؛ بابک صدرایی*- در هفته های گذشته خبری اعلام گردید که دولت واردات خودرو را با شرایط جدید بازخواهد کرد و شروطی ویژه را برای آن خواهد گذاشت، در صورت صادرات خودرو و قطعات آن و یا داشتن ارز خارجی در کشور دیگر بدون داشتن تعهد به دولت می توانند خودرو به کشور وارد کنند و سرانجام اعلام گردید که در بودجه سال 1400 ، مبلغ 2 هزار و چهل میلیارد تومان درآمد برای واردات خودرو در نظر گرفته شده که در نهایت مشخص گردید که مربوط به خودروهای توقیف شده در گمرک است.

اما سوال اصلی که ذهن بسیاری از کارشناسان و حتی مشتریان را درگیر کرده این است که آیا واردات خودرو آزاد می شود؟ و در صورت آزاد شدن بر روی قیمت خودروهای فعلی وارداتی ( مدلهای 2018 و 2017 و قبل آن) و خودروهای مونتاژی و تولیدی تاثیر گذار می باشد؟

چندی پیش وزیر محترم جدید صنایع از مردم عذر خواهی نمودند که کیفیت خودروهای داخلی بسیار پائین است و باید بازار از انحصار خارج شود و واردات خودرو را به کشور آزاد شود . و شاید برخی هم به این امید به انتظار نشسته اند تا خودروهای مدل 2021 را با قیمتی حتی کمتر از مدلهای 2017 . 2018 فعلی خریداری کنند و برخی خودروهای 2017 و 2018 و حتی مونتاژی چنان با کاهش روبرو شوند که خرید را برای آنها تسهیل کند، اما واقعیت چیز دیگری است و شاید تا حدودی شاهد ساده نگری شده ایم ، برای درک بهتر لازم است تا این طرح و مشکلات پیش روی آن از ابعاد گوناگون مورد بررسی قرار گیرد.

1 ) با توجه به شرایط فعلی کشور به لحاظ سیاسی و اقتصادی بعید به نظر میرسد که تا قبل از هرگونه توافق سیاسی و رفع تحریم ها و عادی شدن جریان پول و ارز ، دولت بتواند واردات خودرو را به صورت رسمی آزاد کند چراکه اولویت های بسیاری چون دارو ، مواد غذایی و مواد اولیه تولید، نسبت به خودرو وجود دارد .

2 ) فرض کنیم که دولت واردات خودرو را آزاد کند ، هنوز هیچ قانون تعرفه و عوارض برای خودرو وضع نشده و با توجه به موانع ارزی محدود و تعداد کم واردات به نظر میرسد دولت عوارض بسیار بالایی را برای کسب درآمد بیشتر بر روی این خودروها وضع نماید که قطعا با قیمت های بسیار بالا به فروش می روند.

3 ) با توجه به قوانین و پیش شرطها و مشکلات موجودی که هنوز حل نشده چون بحث حمل و نقل و حتی صادرات و... به نظر نمی رسد که واردات مثل قبل صورت گیرد و شاید تنها در حد چند هزار دستگاه و خیلی محدود صورت گیرد.
4) تنها دو شرکت خودروساز دولتی و برخی شرکت های قطعه ساز چنانچه در این شرایط بتوانند قطعه صادر کنند می توانند خودرو وارد کنند که قطعا با توجه به حجم صادرات آنها و ارز حاصله تعداد قابل توجهی نخواهد بود وبا تعداد بسیار محدود صوررت میگیرد و همچنین در مورد افرادی که با منشاء ارز خارجی بدون تعهد میتوانند خودرو وارد کنند نیز به همین شکل و محدود خواهد بود.

5 ) آیا این تعداد محدود اگر وارد بازار بشود و با تعرفه های سنگین برای اخذ درآمد دولت واقعا می توانند بر روی بازار خودرو و تقاضا تاثیر بگذارد ، قطعا جواب منفی است ، فرض کنید در بازاری که در همین شرایط فعلی سالانه تقاضا 700 تا 800 هزار خودرو وجود دارد واردات 4 الی 5 هزار خودرو هیچ تاثیری بر روی بازار ندارد و تنها اتلاف ارز کشور است چراکه واردات زمانی سودمند است که بتواند رقابت ایجاد نماید.

6 ) ورود خودرو خارجی با قیمت بسیار بالا در صورت اخذ عوارض زیاد خود می تواند محرک افزایش قیمت برخی خودروهای وارداتی قبلی و مونتاژی گردد

باید توجه داشت که در شرایط فعلی نمایندگی های خودروهای وارداتی فعال نیستند و دارندگان خودروهای وارداتی در بسیاری موارد در تامیین قطعات یدکی با مشکلات فراوان روبرو می شوند و برخی موارد خودروهای لوکس و خاص برای تعمیر و برخی سرویس ها باید به کشورهای حوزه خلیج فارس مانند امارات متحده عربی و... ارسال شوند ، که با توجه به این اوضاع واردات خودرو به این صورت و تعداد محدود قطعا با مشکلات تامیین قطعات و خدمات روبرو خواهد شد و بسیاری ترجیح میدهند تا روشن نشدن شرایط و روند عادی شدن از خودروهای معقول و به روز مونتاژی که در حال حاضر تولید و خدمات دارند استفاده نمایند .

* کارشناس و فعال بازار خودرو