به گزارش خبرگزاری فارس از ایلام، با استناد به آمارهای منتشر شده توسط مراکز معتبر و رسمی،‌ طی سال‌های اخیر شاهد کاهش سطح علمی برخی از دانشگاه‌های کشور، از جمله دانشگاه ایلام بوده‌ایم؛ در راستای بررسی ابعاد این موضوع برآن شدیم تا گزارشی در این زمینه تهیه کنیم.

امروزه و در دنیایی که کشورهای مدرن برای تولید علم بر سر ثانیه‌ها با یک دیگر رقابت می‌کنند بی‌توجهی به مسئله آموزش و تولید علم که در دل دانشگاه‌ها صورت می‌گیرد نمی‌تواند راهکاری مناسب برای پیشرفت کشورهای در حال توسعه‌ای چون ایران تقلی شود.

بدون شک نقش دانشگاه‌ها در تربیت نیروهای متخصص و آینده سازان این مرز و بوم حیاتی بوده و بی‌توجهی به آن می‌تواند عواقب سنگینی را برای کشور به دنبال داشته باشد.

اگر می‌خواهیم فرزندانمان سهمی از آینده داشته باشند، باید به فکر ترمیم ساختار تولید علم و مهارت آموزی در کشور باشیم؛ در غیر این صورت، تنها عبارت «ما جهان سومی هستیم» را برای فرزندان خود به یادگار خواهیم گذاشت...

مسئله کاهش سطح علمی دانشگاه ایلام این روزها باعث نگرانی اکثر صاحب نظران و اساتید دانشگاهی شده است که به همین دلیل خبرگزاری فارس تصمیم گرفت تا در این راستا گزارشی را تهیه کند.

در ابتدا برخی از آمار های منتشر شده در رابطه با دانشگاه ایلام را مورد بررسی قرار دادیم.

آمارهای نمودار اول

 آمار های سایت سیویلیکا، ناشر تخصصی کنفرانس‌های کشور در این رابطه خبر از کاهش شدید تعداد مقالات دانشگاه ایلام طی سال‌های 94 تا 99 می‌دهند.

آمارهای نمودار دوم

سایت یونی رف، مرجع معتبر دانشگاه‌های ایران نیز بر اساس آمار تولید مقالات علمی در بین دانشگاه‌های دولتی و در بین کل دانشگاه‌های کشور، خبرهای خوبی از رتبه دانشگاه ایلام به ما نداد.

دانشگاه ایلام برخلاف بسیاری از دانشگاه‌های هم سطح خود از جمله دانشگاه‌های لرستان، کردستان و رازی کرمانشاه، فاقد شاخص‌های اولیه ورود به نظام‌های رتبه بندی جهانی ازجمله «تایمز» و «شانگ‌های» است و در این نظام‌های رتبه بندی جایی ندارد و به همین دلیل برای بررسی آمار رتبه بندی این دانشگاه به سایر مراجع مربوطه نیز مراجعه کردیم.

نمودار مربوط به این قضیه

نمودار افت علمی دانشگاه ایلام طی سال های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ بر اساس نظام رتبه بندی معتبر جهانی سایماگو

در پایان رتبه دانشگاه ایلام در بین دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی ایران در پایگاه ISC  بر اساس شاخص‌های مختلف طی سال‌های گذشته ( ۹۹ تا ۹۴ ) را مورد بررسی قرار دادیم که بر اساس آمارهای منتشر شده، رتبه این دانشگاه در بازه ذکر شده دچار افزایش محسوس شده بود که این امر یک زنگ خطر جدی در این رابطه محسوب می‌شود.

در سال ۱۳۹۴: رتبه در شاخص پژوهش ۳۲، در شاخص آموزش ۴۳ و در وجهه بین‌الملل ۲۱ بوده است.

در سال ۱۳۹۸: رتبه در شاخص پژوهش ۳۶، در شاخص آموزش ۴۵ و در وجهه بین‌الملل ۴۱ بوده است.

در سال ۱۳۹۹: رتبه دانشگاه ایلام در شاخص پژوهش ۵۳، در شاخص آموزش ۶۹ و در وجهه بین‌الملل ۵۷ بوده تا این دانشگاه همچنان این روند رو به وخامت خود را دنبال کند.

انتصابات غیر اصولی در دانشگاه ایلام

یکی از منابع مطلع در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفت: طی سال‌های گذشته شاهد کاهش سطح علمی دانشگاه ایلام بودیم و آمارهای منتشر شده از سوی منابع معتبر خود گویای این حقیقت است.

وی افزود: انتصابات غیر اصولی و مبتنی بر روابط سیاسی، حزبی و در برخی موارد قومی- قبیله‌ای سبب شده تا برخی افراد که فاقد صلاحیت آکادمیک هستند به بدنه دانشگاه وارد شوند و در دراز مدت این وضعیت را به وجود آورند.

عدم توجه به معیارهای آکادمیک در جذب هیات علمی

یکی از اساتید دانشگاه ایلام در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفت: یکی از مشکلات اساسی دانشگاه ایلام این است که در جذب هیات علمی و انتخاب مدیران دانشگاه دقت لازم صورت نگرفته و معیارهای آکادمیک در نظر گرفته نشده است.

وی افزود: وقتی ملاک و معیارهای ما آکادمیک و بر اساس شایسته سالاری نباشد، قطعا در فرآیند آموزش و تولید علم مشکلاتی به وجود می‌آید که وضعیت کنونی دانشگاه ایلام ناشی از همین انتصابات است. 

ضعف دانش فنی مدیران

یکی دیگر از اساتید دانشگاه ایلام در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفت: برخی از مدیران کنونی دانشگاه حضور فعالی در دانشگاه ندارند و تا زمانی که حضور فعال وجود نداشته باشد اشرافی هم بر امور وجود نخواهد داشت که این مسئله در کنار ضعف دانش فنی این افراد سبب شده تا دانشگاه از مسیر اصلی خود منحرف شده و شرایط کنونی به وجود بیاید.

وی ادامه داد: با توجه به انتصابات سیاسی و قومی- قبیله‌ای، شایسته سالاری در دانشگاه ایلام جای خود را به ناشایسته سالاری داده و در حال حاضر افراد توانمند به عنوان تهدید محسوب شده و به حاشیه رانده می‌شوند.

دانشگاه ایلام به دنبال تولید داده‌های تبلیغاتی است!

پس از پایان این گفت‌وگو به سراغ یکی دیگر از اساتید دانشگاه ایلام رفتیم که وی هم ضمن اشاره به برخی از گفته‌های اساتید قبلی، به سیاست‌های اشتباه دانشگاه اشاره کرد و گفت: در حال حاضر معیارهای دانشگاه ایلام بیشتر عددی و کمی بوده و این دانشگاه بیشتر به دنبال تولید داده‌های تبلیغاتی یا همان مدیریت ویترینی است.

وی ادامه داد: اصولا هر دانشگاه باید طرح و هدف خاص داشته باشد و برای آن برنامه ریزی و در نهایت در راستای تحقق اهداف بر اساس برنامه ریزی صورت گرفته تلاش کند؛ تربیت نیروی انسانی متخصص، تولید علم و پوشش دادن مشکلات جامعه از جمله اهداف اصلی دانشگاه‌هاست اما تا زمانی که افراد متناسب انتخاب نشوند، دانشگاه نمی‌تواند در مسیر اصلی خود حرکت کند.

این استاد دانشگاه افزود: در حال حاضر با مدیرانی روبرو هستیم که برخی از پست‌ها را اشغال کرده و به دلیل عدم دانش فنی و صلاحیت آکادمیک توانایی تحقق اهداف دانشگاه را نداشته و صرفا در راستای منافع شخصی یا سیاسی خود فعالیت می‌کنند که متاسفانه به دلیل برخی اعمال نفوذها برخوردی نیز با این افراد متخلف صورت نمی‌گیرد.

افت شدید سطح علمی دانشگاه ایلام

یکی دیگر از اساتید دانشگاه گفت: با توجه به آمارهای منتشر شده توسط مراجع معتبر و مشاهداتی که ما از شرایط کنونی دانشگاه داشته‌ایم، به افت شدید سطح علمی دانشگاه ایلام اذعان داریم و شکی در آن نیست؛ اما ممکن است برخی مدیران و مسوولین تلاش کنند تا این وضعیت را طبیعی جلوه داده و آن را ماست مالی کنند که قطعا با توجه به آمارهای گویا از مراجع مختلف و معتبر، این امر مسیر نخواهد شد.

پس از شنیدن درد و دل‌های اساتید دانشگاه ایلام که درخواست داشتند برای جلوگیری از مشکلات احتمالی از سوی برخی از مدیران، اسمی از آن‌ها برده نشود به سراغ مسوولین مربوطه در دانشگاه ایلام رفتیم تا نظرشان را در رابطه با وضعیت کنونی دانشگاه و برنامه‌های احتمالی آن‌ها برای خروج از بحران فعلی جویا شویم.

جوابیه دانشگاه ایلام

روابط عمومی دانشگاه ایلام در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفت: پیرو  اعلام انتشار ارزیابی اخیر پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، مربوط به بازه زمانی ۹۷ – ۹۶  و اعلام رتبه ۴۱+ دانشگاه ایلام در بین دانشگاه‌های جامع و رتبه  ۶۰ ـ ۴۷  در بین کل دانشگاه‌های کشور، موارد ذیل جهت تنویر افکار عمومی و به ویژه جامعه دانشگاهی به اطلاع می‌رسد تا ضمن استفاده از این فرصت مطلوب برای ارائه اطلاعات درست و مستند درباره جایگاه علمی و پژوهشی دانشگاه، به سؤالات احتمالی برخی مخاطبان ارجمند و علاقمند به حفظ سرعت پیشرفت دانشگاه پاسخ داده شود. 

۱- برابر صراحت اطلاعیه ISC، اطلاعات پژوهشی رتبه‌بندی مربوط به بازه زمانی ۲۰۱۸ – ۲۰۱۶ و اطلاعات پرسشنامه مربوط به بازه زمانی ۱۳۹۷ – ۱۳۹۵ است فلذا نتایج اعلام شده نمی‌تواند مبنای ارزیابی جایگاه پژوهش دانشگاه در حال حاضر باشد و ارزیابی سیاست‌ها و توفیقات پژوهشی دانشگاه مستلزم اعلام نتایج سال‌های ۹۸ و ۹۹ و ۱۴۰۰ از سوی همان مرجع است تا قضاوت منصفانه‌تری صورت گیرد.

۲- در بازه زمانی ۹۷-۹۶،  جمع‌آوری (Retract) تعدادی مقاله از نویسندگان ایرانی در سطح جهان، سبب بازنگری در حمایت‌ها و اجرای سیاست‌های پژوهشی وزارت عتف، برای سالم‌سازی پژوهش‌ها، تدوین آیین‌نامه تخلفات پژوهشی و اقدامات اصلاحی برای ارتقای کیفیت پژوهش، خروج مجلات غیرمعتبر از فهرست حمایت و کم اثر کردن پژوهش‌های ضعیف شد که منجر به کاهش تعداد مقالات با ضریب تأثیر کم و افزایش مقالات منتشر شده در چارک اول Q۱ و چارک دوم Q۲ علم جهان شده است.

۳- علی‌رغم اعمال سخت‌گیری‌ها در بازه زمانی مورد مطالعه، دانشگاه ایلام برابر اعلام ISC با ۱۵ دانشگاه هم گروه شده است که دانشگاه‌های بیرجند، بجنورد، خلیج فارس، گلستان، لرستان و هرمزگان دانشگاه‌های مرکز استان بوده و از دانشجو، استاد و امکانات بیشتری نسبت به دانشگاه ایلام برخوردار هستند.

۴- در ارزیابی اعلام شده، دانشگاه ایلام در شاخص اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی  رتبه ۳۱ و در شاخص « امکانات و تسهیلات » رتبه ۱۳ را در بین دانشگاه‌های جامع  کسب کرده؛ کسب این رتبه‌‌ها گواه آن است که دانشگاه ایلام در طی چند سال گذشته ضمن حفظ اثرگذاری اجتماعی و اقتصادی خود با بهره‌گیری از ظرفیت‌های استانی و ملی توانسته است زیر ساخت،  تجهیزات، آزمایشگاه‌ها و امکاناتی دایر کند که با بهترین دانشگاه‌های کشور قابل رقابت است که قطعاً وضعیت این شاخص‌ها در بهبود و ارتقا سایر شاخص‌ها نیز در آینده اثرگذار خواهد بود.

۵- در خصوص جایگاه فعلی پژوهش دانشگاه ایلام، جهت استحضار مردم شریف اعلام می‌دارد که با افزایش فعالیت‌های بین‌المللی و پذیرش دانشجویان خارجی، دانشگاه ایلام از سال ۲۰۱۷ برای اولین بار به عضویت نظام رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی جهان (سایمگو) درآمده است و ارزیابی این دانشگاه برای سال‌های اخیر حاکی از آن است که دانشگاه ایلام در طی این سال‌ها بین دانشگاه‌های دولتی، علوم پزشکی و آزاد کشور که به مراتب عددی بیش از دو برابر دانشگاه‌های جامع و دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم هستند، در رتبه‌های هم‌تراز و بالاتر از دانشگاه‌های مطرح کشور قرار گرفته است: 

۱-۵- در سال ۲۰۱۸ دانشگاه ایلام رتبه ۵۱ را کسب کرده، درحالی‌ که  دانشگاه لرستان رتبه ۵۹، دانشگاه اراک رتبه ۶۳ و دانشگاه زابل رتبه ۷۹ را کسب کرده‌اند.

۲-۵- در سال ۲۰۱۹ دانشگاه ایلام رتبه ۷۶ را کسب کرده، درحالی‌ که  دانشگاه شهید رجایی رتبه ۷۹، دانشگاه سیستان و بلوچستان رتبه ۸۲، دانشگاه گلستان رتبه ۸۵ و دانشگاه اراک رتبه ۸۷ را کسب کرده‌اند.

۳-۵- در سال ۲۰۲۰ دانشگاه ایلام و دانشگاه زنجان رتبه ۵۳ را کسب کرده‌اند، درحالی‌ که دانشگاه لرستان رتبه ۵۸، دانشگاه الزهرا و دانشگاه خواجه نصیرالدین رتبه ۵۹، دانشگاه محقق اردبیلی رتبه ۶۱، دانشگاه مازندران رتبه ۶۲ و دانشگاه سمنان رتبه ۶۳ را کسب کرده‌اند.

۴-۵- در سال ۲۰۲۱ تاکنون دانشگاه ایلام با رتبه ۵۰ هم‌‍‌‌ردیف دانشگاه خواجه نصرالدین و دانشگاه لرستان و بالاتر از دانشگاه الزهرا، بین المللی امام خمینی، قم، سمنان، زنجان، مازندران و  گلستان قرارگرفته است؛ بر روی لینک زیر کلیک کنید.

مستندات مربوط به این ارزیابی

۶- بدون تردید رتبه و جایگاه کسب شده در سایماگو حاصل اجرای سیاست‌های پژوهشی، تلاش اعضای محترم هیأت علمی، دانشجویان سخت‌کوش و کارکنان دانشگاه بوده و به حول قوه الهی کماکان شاهد استمرار توفیقات دانشگاه ایلام درکسب جایگاه‌های منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی خواهیم بود.

۷- دانشگاه ایلام با عنایت به تأثیر شاخص‌های فناوری و نوآوری در ارتقای جایگاه علمی و فناوری با پیگیری‌های مستمر و کسب حمایت‌های ملی موفق به اخذ مجوز ایجاد مجتمع نوآوری و فناوری شد که در بهار سال جاری افتتاح خواهد شد.

۸- در خاتمه ذکر این نکته ضروری است که در نظام رتبه بندی دانشگاه‌ها، تغییر رتبه در سال‌های مختلف امری طبیعی است، لیکن مهم‌تر از اعلام رتبه، حفظ جایگاه دانشگاه در بین دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی هم‌تراز در کشور است که این مهم تاکنون محقق شده است.

اگر کمی به گذشته بازگردید و به افراد دارای مدارک مختلفی مانند کارشناسی و کارشناسی ارشد توجه کنید، از سطح بالای توانایی و دانش آنها گلایه خواهید کرد، زیرا چنین نکات و تجربه‌ای در دانشگاه‌ها در اختیار شما قرار نگرفته است.

با وجود نارضایتی همیشگی دانشجویان و اساتید از شرایط متقابل یکدیگر، باید به این نکته اشاره کرد که هدف فعلی دانشجویان و اساتید نسبت به گذشته بسیار تفاوت کرده است؛ بارها اساتیدی را دیده‌ایم که نسبت به بی‌مسوولیتی دانشجویان معترض هستند و در سمت مقابل نیز دانشجویان از عدم انتقال اطلاعات کاربردی نسبت به اساتید اعتراض دارند. اما در این بین چه کسی مقصر است؟

اهداف دانشجویان از ورود به دانشگاه در موارد بسیاری به دست آوردن موقعیت شغلی بهتر برای کارمندان ادارات، سازمان‌ها و گذراندن عمر برای جوان‌ترها به شمار می‌رود. 

هر چند در این بین افرادی هستند که هنوز به شکل کلاسیک عمل کرده و تنها به درس و تحصیل فکر می‌کنند، اما در نهایت به این نتیجه می‌رسند که تلاش و کوشش آنها نتیجه دلخواهی نداشته و مانند سایرین، تنها یک مدرک تحصیلی دریافت کرده‌اند؛ اما به نظر شما کارشناس رشته نرم افزار که هنوز فرق بین سیستم عامل و کفتر کاکل به سر را نمی‌داند، لایق در اختیار داشتن این مدرک تحصیلی است؟ آیا استادی که به جای ارائه مباحث درسی کاربردی به تحمیل پروژه به دانشجویان می‌شود، لایق نام شریف و والای استاد است؟ و آیا قرار است کسی برای حل مشکلی که اساسا وجودش را قبول ندارد کاری انجام دهد؟

انتهای پیام/