به گزارش برنا، طرح ایجاد پایانه صادراتی نفت خام در منطقه مکران در جریان سفر سال 1392 رئیس جمهور به استان هرمزگان به صورت جدی مطرح شد و پس از بررسی کارشناسی موضوع، توجیه اقتصادی، فنی و زیست محیطی، این طرح در سال 1393 و با اعتبار نزدیک به 2 میلیارد دلار در شورای اقتصاد تصویب و ابلاغ شد.

فرایند ساخت و تأمین تجهیزات از سال 1397 آغاز و عملیات لوله گذاری این طرح به صورت رسمی در تیر ماه 1399 آغاز شد و امروز آیین بهره‌برداری از طرح‌های ملی وزارت نفت با ارزش ۵۳ هزار میلیارد تومان با دستور رئیس جمهور به بهره برداری رسید.

با بهره برداری از این طرح برای اولین بار امکان انتقال و بارگیری نخستین محموله و صادرات نفت از منطقه استراتژیک دریای عمان در تاریخ صنعت نفت ایران فراهم شد. خط لوله انتقال نفت خام گوره-جاسک به قطر ۴۲ اینچ و طول هزار کیلومتر از منطقه گوره در استان بوشهر نفت خام سنگین و نیمه سنگین را به بندرجاسک در استان هرمزگان منتقل می‌کند که در مسیر این خط لوله ۵ تلمبه‌خانه، ۱۰ پست برق، حدود ۳۰۰ کیلومتر خط انتقال نیرو و ۲ ایستگاه توپکرانی احداث شده است.

تاکنون بیش از یک میلیارد و ۲۰۰ میلیارد دلار در این طرح هزینه شده است و در حال حاضر مجموع پیشرفت طرح انتقال نفت خام گوره-جاسک به ۸۲ درصد رسیده است و امروز بخش های خط لوله هزار کیلومتری، ایستگاه تلمبه‌خانه، تاسیسات ارسال و دریافت و تجهیزات بارگیری در پایانه جاسک با ظرفیت ۳۰۰ هزار بشکه در روز به بهره‌برداری رسید.

وضعیت فعلی طرح انتقال نفت خام گوره جاسک

همچنین در پایانه جاسک طرح احداث 20 مخزن برای ذخیره‌سازی و  با مجموع حجم ۱۰ میلیون بشکه نفت خام در حال اجراست.

زمان اتمام کامل فعالیت‌های اصلی در پروژه

بر اساس برنامه ریزی های انجام گرفته این طرح در ابتدای سال ۱۴۰۱ به بهره‌برداری کامل خواهد رسید. ظرفیت انتقال کنونی روزانه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای نفت این خط لوله، با اتمام  18 فاز نهایی اسکله در آبان‌ماه به روزانه ۴۰۰ هزار بشکه و با اتمام فاز نهای گوی‌های شناور و تأسیسات مربوطه در دی‌ماه به ۵۰۰ هزار بشکه و با تکمیل تلمبه‌خانه ها و مخزن ذخیره سازی نفت خام در پایانه جاسک دراسفندماه به ظرفیت یک میلیون بشکه در روز خواهد رسید.

ابعاد و آثار طرح انتقال نفت خام گوره جاسک

شرایط ایجاد تحریم باعث شد که امکان تأمین خطوط لوله با مشخصات (NACE) و الکتروپمپ‌های مورد نیاز این طرح وجود نداشته باشد و با تکیه بر توان داخل، ورق و لوله سازگار با سیال اسیدی و خورنده بومی‌سازی شد. همچنین در همه بخش‌های طرح خط لوله گوره - جاسک استانداردهای ملی و بین‌المللی از جمله استانداردهای  IPS،API  و ASME رعایت شده است.

در این طرح با بازنگری و به روزرسانی تأسیسات بر اساس ظرفیت تولید داخل، برای هر ایستگاه 10 دستگاه پمپ 2/5 مگاواتی جمعاً به تعداد 50 دستگاه طراحی شد به نحوی که امکان ساخت داخلی پمپ‌ها فراهم گردید.

با  بهره‌برداری کامل این طرح امید می‌رود سواحل مکران پس از سال‌ها محرومیت و نداشتن جایگاه موثر در برنامه‌های اقتصادی و توسعه‌ای، با زمینه‌سازی و پیشگامی وزارت نفت و در تعامل با ستاد توسعه سواحل مکران، در اولویت نظام برنامه‌ریزی و مدیریت توسعه ملی و فراملی قرار گیرد و با احداث صنایع پایین‌دست پالایشی و پتروشیمی، شاهد تکمیل حلقه‌های بعدی این زنجیره و ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار برای ساکنین و جوامع محلی خواهیم بود.

در حال حاضر یکی از طرح‌هایی که در سواحل مکران در ارتباط با این پروژه توسط بخش خصوصی انجام شده است، پروژه احداث مخازن ذخیره‌سازی به روشBOT  است. همچنین، مجوز اجرای سه طرح پالایشگاهی و یک طرح پتروپالایشی صادر شده است.

با بهره‌برداری از انتقال نفت خام گوره-جاسک و اضافه شدن پایانه‌های صادراتی ایران امکان صادرات نفت از دریای عمان برای اولین بار فراهم خواهد شد و باعث افزایش ظرفیت صادرات ایران به دلیل ایجاد تنوع و انعطاف در پایانه‌های صادراتی به منظور کاهش ریسک‌های عملیاتی و همچنین ریسک‌های امنیتی می‌شود. همچنین مسیر رفت و برگشت مشتریان نفت کشور را حدود 1000 مایل دریایی (حدود 4 روز) کوتاه‌تر می‌شود و هزینه انتقال نفت به جاسک از 60 سنت با نفتکش، به حدود 40 سنت با خط لوله کاهش می‌یابد.