در روز‌های اخیر کلیپی در فضای مجازی دست به دست شد که نشان می‌داد یک راننده تریلی فرسوده به سختی و با از خودگذشتگی برای نجات جان بیماران کرونایی باری از کپسول‌های اکسیژن را به مقصد بیمارستان قائم شهر حمل کرده است.

به گزارش تابناک اقتصادی، این راننده کامیون فاصله بندر دیر تا قائم شهر را با یک تریلی فرسوده با لاستیک‌های پاره طی کرده بود تا این کپسول‌های اکسیژن را به بیماران کرونایی برساند.

فارغ از حرکت این راننده تریلی که جای بسی تحسین دارد، پرسشی که در ذهن هر بیننده این کلیپ ایجاد می‌شد این بود که چرا تریلی این راننده تا این اندازه فرسوده بوده است؟

بررسی‌ها نشان داد که ناوگان خودرو‌های سنگین در حال فرسوده شدن می‌باشند و این در حالی است که طبق اخبار منتشر شده در حال حاضر ۳۶۰۰ کامیون در گمرکات کشور رسوب کرده است! ماجرای این ۳۶۰۰ کامیون رسوبی چیست و چرا برای نوسازی ناوگان خودرو‌های سنگین ترخیص نمی‌شوند؟

برای اولین بار ماجرای ۳۶۰۰ کامیون را رئیس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای طی مصاحبه‌ای در ۲۴ تیرماه سال جاری مطرح کرد. داریوش امانی در مراسم  بهره‌برداری از چهار طرح حوزه راهداری و حمل و نقل جاده‌ای شامل نوسازی ناوگان، راه روستایی (ابرار)، بازسازی سیل و بهسازی راه‌ها در استان لرستان که به صورت ویدئوکنفرانس توسط رئیس جمهور برگزار شد، اظهار کرد: با توجه به فرسودگی ناوگان کامیون استان، در سال ۹۸ اقدام بزرگی در راستای نوسازی ۵۰۰۰ ناوگان از محل ماده ۱۲ حمایت از تولید بند ۳ ماده ۳۰ قانون احکام دائمی اجرایی شد که ۳۶۴۳ دستگاه با سرمایه گذاری ۹۲۰۰ میلیارد تومان توسط بخش خصوصی تاکنون آماده شماره گذاری است و امیدواریم با دستور ریاست جمهوری در واگذاری تسریع انجام پذیرد.

بعد از این مصاحبه مهرداد جمال ارونقی معاون امور گمرکی طی نامه‌ای در ۱۶ مرداد ۱۴۰۰ خطاب به فرامرز مداح قائم مقام سازمان راهداری حمل و نقل جاده‌ای درباره لزوم تعیین تکلیف فوری بیش از ۳۶۴۳ دستگاه کامیون وارداتی رسوبی در گمرکات کشور نوشت: باید به قید سه فوریت کارگروهی متشکل از نمایندگان کلیه مراجع و سازمان‌های مرتبط تشکیل شود و مساله کامیون‌های رسوبی در گمرکات کشور مورد رسیدگی قرار گیرد تا ضمن تدقیق در مشکلات مبتلابه این کامیون‌های وارداتی، تصمیمات لازم در چارچوب قوانین و مقررات موضوع اتخاذ و از در معرض قرار گرفتن صد‌ها میلیون دلار سرمایه وارده به گمرکات جلوگیری شود. همچنین با تخلفات احتمالی در این خصوص به نحو مقتضی برخورد شود.

در بخش دیگری از نامه گمرک این گونه به نظر می‌رسد که تعداد کامیون‌های وارداتی رسوبی بیش از این عدد می‌باشد چرا که ارونقی در این نامه درباره آمار‌های موجود از کامیون‌های وارداتی این گونه توضیح می‌دهد: بررسی‌های میدانی و آمار واصله از ۹ گمرک اجرایی کشور به شرح زیر نشان می‌دهد ٣۶٤٣ دستگاه کامیون وارداتی در این گمرکات رسوب کرده که ٢۵۵۹ دستگاه از این کامیون‌ها هنوز به گمرک اظهارنشده و ١٠٨٤ دستگاه از آنها، علیرغم اینکه به گمرک اظهارشده است، تاکنون قابلیت ترخیص پیدا ننموده است. باید توجه داشت علیرغم اینکه این حوزه معاونت، در تاریخ  ۱۴۰۰.۴.۲۶، طی نامه شماره ۱۴۰۰.۵۴۰۷۷۹ از تمامی گمرکات اجرایی درخواست ارائه آمار نموده است، صرفاً ۹ گمرک اجرایی به شرح جدول ذیل نسبت به ارائه آمار مربوطه اقدام نموده‌اند لیکن، برخی از گمرکات اجرایی تا تنظیم این گزارش، هیچگونه آماری به این حوزه معاونت ارائه ننموده‌اند که با محاسبه آمار کامیون‌های رسوبی سایر گمرکات، این تعداد به بیش از ٣۶٤٣ دستگاه نیز افزایش خواهد یافت.

 

بررسی‌های صورت پذیرفته نشان می‌دهد بیش از ٧٠ درصد کامیون‌های وارداتی موجود در گمرکات کشور، هنوز به گمرک اظهار نشده‌اند که لازم است دلیل این امر بررسی شود. گرچه گفته شده است این کامیون‌ها به دلیل عدم صدور ثبت سفارش به گمرک اظهار نشده‌اند، ولی صحت و سقم این موضوع باید به صورت دقیق مورد بررسی قرار گیرد. بدیهی است عدم اتخاذ تصمیم لازم در این خصوص، کامیون‌های رسوبی را در آستانه متروکه شدن قرار خواهد داد.

البته دلایل بلاتکلیف ماندن و مواردی که برای ترخیص این کامیون‌ها از سوی دستگاه‌های مختلف مورد بررسی قرار گیرد نیز اینگونه از سوی گمرک مورد اشاره قرار گرفته است:

 

همچنین فرامرز مداح  قائم مقام سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای نیز طی مصاحبه‌ای دلایل عدم ترخیص این خودرو‌ها را این گونه بیان نمود: یکی از اصلی‌ترین عوامل ترخیص این کامیون‌ها شفاف نبودن منشأ ارزی است که واردکنندگان برای خرید این کامیون‌ها استفاده کردند و اگر این مشکل حل شود، می‌توان کامیون‌های رسوبی را ترخیص کرد و در اختیار کامیون‌داران برای نوسازی ناوگان قرار داد.

 

وی افزود: در حال حاضر بزرگ‌ترین مشکل در این زمینه کد ساتا است و بسیاری از این کامیون‌ها را شرکت‌هایی وارد کردند که برای تأییدیه منشأ ارزی‌شان دچار مشکل است.

اما احمد کریمی دبیر کانون انجمن صنفی کامیون داران طی مصاحبه دیگری با بیان اینکه شاید برخی از کامیون‌های رسوبی مشکل شفاف نبودن مشکل ارزی از سوی واردکنندگان و ارائه نشدن مدارک معتبر در این زمینه را داشته باشند، اما همه مشکلات این نیست، افزود: بزرگترین مشکلی که در این راه وجود دارد ناهماهنگی، بی برنامگی و مقاومت برخی برای تسریع در نوسازی ناوگان است که در واقع این مقاومت از سوی برخی خودروسازان صورت گرفته که با انحصارطلبی طی سالیان گذشته هیچ رشدی نکردند.

وی تصریح کرد: مشکلات دیگری بر سر راه واردات کامیون و ترخیص آن‌ها وجود دارد که از آن جمله می‌توان به این مورد اشاره کرد که واردکننده کامیون دقیقا به اندازه هزینه‌ای که برای واردات یک دستگاه کامیون می‌کند باید در داخل کشور هزینه کند تا آن کامیون ترخیص شود و بیش از ۵۰ درصد این هزینه‌ها اضافی و قابل تعدیل است. به عنوان مثال چرا کامیونی که ۷۰ هزار یورو قیمت دارد گمرکی اش باید براساس قیمت ۱۴۰ هزار یورویی تعیین شود یا آنکه مالیات بر ارزش افزوده‌ای که سه درصد تعیین شده چرا تا ۱۳ درصد باید افزایش پیدا کند. کریمی ادامه داد: هزینه‌های بسیار دیگری بر دوش واردکننده تحمیل شده که اتفاقا آن را بر گردن خریدار می‌اندازند، اما چرا باید خریدار هزینه ضمانت نامه واردکننده را هم پرداخت کند.



به هر صورت آنچه مشخص است برای نوسازی ناوگان باید برخی هماهنگی‌های داخلی انجام شود و این مسئله ربطی به تحریم‌ها ندارد چرا که کامیون‌ها تا گمرکات آمده اند و در آنجا به هر دلیلی رسوب کرده اند.