مریم ورشو - همشهری آنلاین: آگروتوریسم(اگری‌توریسیم) یا گردشگری کشاورزی یا مزرعه شاخه‌ای از گردشگری روستایی است که در آن گردشگران به تعداد محدود به یک مزرعه یا محلی که به امور کشاورزی، باغبانی، گلکاری یا دامپروری وابسته است، می‌روند تا از این طریق فعالیت‌های کشاورزی را تجربه کنند. علاوه بر این یک یا چند روز در مزرعه اقامت نیز می‌کنند. در پی این اقامت فرصت‌های اقتصادی برای روستاییان و کشاورزان ایجاد می‌شود.
این نوع گردشگری در بسیاری از نقاط دنیا پا گرفته‌است، اما در ایران هنوز چندان رواج نیافته تا به‌کمک اقتصاد روستاییان بیاید. با توجه به اینکه جمعیت شهری در کشور ما هر روز افزایش می‌یابد، مردم ترجیح می‌دهند در ایام تعطیلات از شهرهای شلوغ و دودگرفته خود خارج شوند و به دامن طبیعت و روستاها پناه ببرند، این موضوع می‌تواند فرصتی اقتصادی برای روستاییان ایجاد کند. از سویی تجربه استفاده از ابزار کشاورزی زیر نظر کشاورز مانند بیل، داس و قیچی باغبانی و چیزهایی از این دست می‌تواند خاطره و تجریه خوشی را برای گردشگران فراری از شهرها بسازد و آنها را کمی از روزمرگی دور کند؛ درواقع گردشگری کشاورزی می‌تواند رابطه دوسویه‌ای بین کشاورز و گردشگر و برای هر دو سودآور باشد. همچنین از مهاجرت روستاییان کشور نیز جلوگیری می‌کند؛ به این شرط که افراد بتوانند به مزرعه‌ای بروند و در کنار کشاورز، تجربه تازه‌ای در زمینه کشاورزی کسب کنند.
این صنعت در ایران به‌دلیل نبود فضای مناسب در مزرعه چندان مورد توجه نیست. از طرفی برای اقامت گردشگران باید در درجه اول امکاناتی مانند محل اسکان وجود داشته باشد که چنین زیرساختی در کشور ایجاد نشده‌است. در حالی‌که گردشگری کشاورزی در ایران با توجه به فراوانی باغ‌ها، زمین‌های کشاورزی و دامپروی پررونق، می‌تواند در بسیاری از روستاها و مناطق ریشه‌دار شود.
برگزاری نمایشگاه محصولات کشاورزی، صرف صبحانه‌ای که از محصولات مزرعه تهیه شود، سرو انواع آب میوه طبیعی درباغ‌ها با توجه به فصل، استراحت در کلبه‌های اقامتی میان مزارع، کاشت گل و گیاه، بریدن و هرس شاخه‌های خشک درختان، پخت و پز با محصولات مزرعه، برپایی بازاری از محصولات تولیدی در مزرعه، گل‌آرایی، بازدید از انبارهای علوفه، گلاب‌گیری، تهیه پنیر و کره، چیدن پشم گوسفندان، دوشیدن شیر گاو، سوارکاری، چیدن انواع میوه در فصل‌های مرتبط با محصول برخی از لذت‌هایی است که گردشگر می‌تواند از گردشگری روستایی و کشاورزی کسب کند.
برای گسترش این نوع گردشگری باید در کشور به‌ویژه روستاها فرهنگ‌سازی و برای جذب گردشگر زیرساخت‌های لازم ایجا شود. از طرفی تبلیغات مناسب و بازاریابی نیز ضرورت دارد.
گردشگری کشاورزی تجربه فعالیت کشاورزی، مزرعه‌داری و دامپروری هدف سفر گردشگران است و بازدید از روستاها و مناطق اطراف آنها مدنظر گردشگران نیست. در ایران تعداد محدودی از روستاها و مناطق به این سمت گام برداشته‌اند؛ به‌عنوان نمونه کاشان در زمینه گلاب‌گیری هر ساله گردشگران زیادی را به‌سمت خود می‌کشاند و گردشگری کشاورزی در آن درآمدزاست.
در کشور ما بیشتر جشنواره‌های کشاورزی رونق گرفته است که زیرمجموعه‌ای از گردشگری کشاورزی محسوب می‌شود، در این نوع گردشگری افراد در زمان و فصل خاصی مانند زمان برداشت محصولات کشاورزی یا باغداری به روستاها مراجعه می‌کنند؛ مانند جشن برداشت گیلاس در اردبیل، جشن انار در اصفهان، جشن پنبه در گلستان، جشن زعفران در سرایان خراسان، جشن برداشت محصول خاکشیر شهرستان بشرویه خراسان جنوبی، جشن پسته و خربزه در سمنان، جشن خرما در بم کرمان، جشن توت فرنگی در کردستان، جشن فندق، انگور و زیتون در قزوین، جشن انگور در ملایر همدان، جشنواره میوه‌های بهشتی در دالاهو کرمانشاه، جشن خرمن در گیلان، جشن گل و گلاب در کاشان و فارس، جشن هلو در شندآباد از توابع شبستر آذربایجان شرقی، جشنواره زغال‌اخته در کلیبر آذربایجان شرقی، جشن زغال‌اخته روستای هیر قزوین، جشنواره زعفران در بخش آسفیچ شهرستان بهاباد یزد، جشنواره عسل در دماوند و ارومیه و جشنواره بهارنارنج در گیلان و مازندران.
این جشنواره‌ها وقتی فقط یک یا دوبار در سال برگزار می‌شوند و سود چندانی برای آن منطقه یا روستا ندارند؛ در حالی که در گردشگری کشاورزی گردشگران در تمام ایام سال می‌توانند آن را تجربه کنند.
هنوز جهاد کشاورزی یا بنیاد مسکن به کشاورزان اجازه نمی‌دهد تا در مزرعه یا زمین خود اقامتگاه بسازند و بخشی از مساحت زمین را مسکونی کنند که باید فکری برای این موضوع شود.
