خبرگزاری فارس ـ گروه مسجد و هیأت ـ امیرحسین کسائی: در سال ۱۴۰۰ شمار زیادی از اقشار مختلف دارفانی را وداع گفتند، روزهای بسیاری در این سال بود که به دلیل کرونا صدها نفر در روز جان خود را از دست دادند. در جمع اهالی هیأت، مداحان، منبری‌ها، میان‌داران، روضه‌داران و چهره‌های فرهنگی نیز افراد بسیاری در سال ۱۴۰۰ دارفانی را وداع گفتند که در این گزارش و در اولین شب جمعه سال ۱۴۰۱، یادی از آن‌ها می‌کنیم. شما هم با قرائت فاتحه‌ای روح آنان را شاد کنید:

۱۰ فروردین‌ماه

امیر طاهری صابر، از مداحان و نوحه‌خوانان شهر همدان، ۱۰ فروردین در بیمارستانی در تهران درگذشت و فردای آن روز در باغ بهشت همدان به خاک سپرده شد. او که در روزهای آخر سال ۹۹ دچار سانحه آتش‌سوزی و سوختگی ۵۰ درصدی شده بود، ابتدا در یکی از بیمارستان‌های همدان بستری شد که به تهران انتقال یافت و در یکی از بیمارستان‌های این شهر بستری شد.

با این حال، معالجات پزشکی نسبت به وی بی‌حاصل ماند و در حالی که او از هوشیاری کاملی برخوردار بود، بامداد سه‌شنبه درگذشت. پیکر این مداح همدانی امروز با اقامه نماز توسط آیت‌الله خاتمی خوانساری در باغ بهشت همدان به خاک سپرده شد.

۱۳ فروردین‌ماه

اسماعیل محمد بیگی کاسوایی پیرغلام آستان امام حسین(ع) بامداد روز ۱۳ فروردین‌ماه دارفانی را وداع گفت. پیکر این روضه‌خوان امام حسین(ع) در قطعه روضةالحسین بهشت زهرا آرام گرفت.

اسماعیل محمدبیگی کاسوایی به دلیل سکته مغزی در بیمارستان بستری شد و با وخامت حالش به کما رفت تا در نهایت بامداد ۱۳ فروردین‌ماه دارفانی را وداع گفت.

فیلمی از سرودخوانی این پیرغلام برای امام رضا(ع) را اینجا ببینید:

 

۲۱ فروردین‌ماه

رجب‌علی گوک‌ساز از خادمان شهدا و کسی که همه شهدای شهرستان قوچان را غسل و کفن کرده بود بدرود حیات گفت. این خادم شهدا شغلش سبزی‌فروش بود، اما تغسیل و تکفین شهدا را بزرگترین افتخار می‌دانست و بدون چشم‌داشت و عاشقانه همه شهدای قوچان را برای خاکسپاری تجهیز می‌کرد.

پیکر شیخ رجب‌علی در باغ بهشت قوچان و در جوار شهدای این شهر آرام گرفت.

۲۲ فروردین‌ماه

سیدحامد حسینی از شاعران آیینی مشهد بر اثر ابتلا به کرونا دارفانی را وداع گفت. سیدحامد حسینی ملقب به «راوُش» بود و سرایش اشعار آیینی خود را با شعری در وصف حضرت اباالفضل العباس (ع) آغاز کرده بود.

او در ابتدا در قالب‌های مختلف به سرایش شعر اقدام می‌کرد تا اینکه نذر کرد فقط برای حضرت فاطمه زهرا (س) شعر بسراید. مرحوم حسینی دارای اصالتی خراسانی بود، با این حال چند سالی در تهران و کرج زندگی کرد. این شاعر آیینی کشورمان در سال ۱۳۸۱ به مشهد مقدس بازگشت و پس از آن به سرایش شعر رضوی پرداخت.

سیدحامد حسینی در ۴۱ سالگی به علت ابتلاء به بیماری کرونا درگذشت.

۲۳ فروردین‌ماه

حجت‌الاسلام محمدجعفر تجلی از فعالان قرآنی کشور در این روز درگذشت. او اواخر دهه ۶۰ مسؤولیت برگزاری مسابقات کشوری و بین‌المللی قرآن کریم را در سازمان اوقاف و امور خیریه بر عهده داشت و در حوزه‌های قرآنی و دینی فعالیت‌های مختلفی در این سازمان عهده‌دار بود.

او تلاش‌های گسترده‌ای در دعوت از قاریان طراز اول مصری داشت و در دوران مسؤولیت حجت‌الاسلام تجلی چهره‌های برجسته جهان اسلام از جمله غلوش، شحات انور، بسیونی و... در کشورمان حضور پیدا کردند و این کار پس از او هم ادامه پیدا کرد. این خادم قرآن کریم به جز مسؤولیت در قرآن در حوزه نشر آثار دینی و قرآنی هم فعال بود.

اول اردیبهشت‌ماه

 امیر آشتیانی متولی حسینیه بیت الزهرا (س) و از پیرغلامان غرب تهران که مدت‌ها از نارسایی کبد رنج می‌برد، صبح روز چهارشنبه اول اردیبهشت‌ماه براثر سکته قلبی درگذشت.

پیکر آن مرحوم در قطعه ۲۲۲ بهشت زهرا به خاک سپرده شد. او بسیار دست به خیر بود و هر چه در زندگی داشت برای امام حسین (ع) و مردم هزینه می‌کرد و بسیاری از مردم بی‌بضاعت و معلولین نیازمند را زیر پوشش خود داشت.

۱۴ اردیبهشت‌ماه

«قاسم آهنین‌جان»، شاعر خوزستانی۱۴ اردیبهشت‌ماه در حالی که فقط ۶۳ سال داشت، پس از سال‌ها مبارزه با سرطان درگذشت.

اولین کتاب شعر او با نام «ذکر خواب‌های بلوط» سال ۷۲ منتشر شده بود. از دیگر آثار او می‌توان به «شاعر مرگ خویش می‌داند»، «خون و اشراق بر ارغوان جوشن‌ها»، «بخت تاریک در آفاق بنفشه و پروانه»، «گلی برای غریبان تا همیشه»، «برق رگ‌ها بر پولاد دریا»، «سوسن خاموش به‌وقت فراق»، «عطر غریب غزال مشرق‌ها»، «شاخه یاس به شام خرابات»، «لمعات خون» و «کودکی‌ها در شب سقاخانه» اشاره کرد. 

۱۸ اردیبهشت‌ماه

«منصور اوجی»، شاعر پیشکسوت در این روز در منزل خود در شیراز درگذشت. این شاعر آذر‌ماه سال ۱۳۱۶ در شیراز متولد شد در رشته فلسفه از دانشگاه تهران موفق به کسب مدرک لیسانس شد و پس از آن در رشته علوم تربیتی از دانش‌سرای عالی تهران مدرک فوق لیسانس را کسب کرد. او پس از سال‌ها تدریس، به تازگی تصمیم گرفته که تدریس را رها کند و تمام اوقاتش را در خانه‌اش بنشیند و به شعرش اختصاص دهد.

«از وطن: ۱۶۲ شعر در ستایش شیراز»، «باغ و جهان مردگان»، «حیرانی‌ها»، «حرفی برای گفتن»، «دفتر گمشده»، «باغ شب»، «خواب درخت و تنهایی زمین»، «شهر خسته»، «این سوسن است که می‌خواند»، «مرغ سحر»، «صدای همیشه»، «شعرهایی به کوتاهی عمر»، «حالی است مرا»، «دفتر میوه‌ها»، «کتاب کلمات»، «دفتر شاعری «و «کوتاه مثل آه» از جمله مجموعه اشعار منتشر شده اوجی است.

همچنین کتاب «یکصد و ده نامه از دو سیمین: نامه‌های سیمین دانشور و سیمین بهبهانی به منصور اوجی» نیز از این شاعر مطرح منتشر شده است.

۲۱ اردیبهشت‌ماه

محمدرضا باطنی زبان‌شناس، مترجم و فرهنگ‌نویس سرشناس کشور پس از طی یک دوره بیماری در شامگاه سه‌شنبه ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ در سن ۸۷ سالگی درگذشت.

از آثار این زبان‌شناس می‌توان به: «اصطلاحات پویا انگلیسی، فارسی»، «فرهنگ معاصر: انگلیسی، فارسی کوچک»، «پیرامون زبان و زبانشناسی: مجموعه مقالات»، «توصیف دستوری زبان فارسی بر بنیاد یک نظریه عمومی زبان»، «چهار گفتار درباره زبان»، «نگاهی تازه به دستور زبان»، «مسائل زبان شناسی نوین» و… اشاره کرد.

۲۳ اردیبهشت‌ماه

آیت الله علی شیخ‌الاسلامی مفسر قرآن کریم، معلم عرفان، چهره ماندگار ادب فارسی صبح روز پنجشنبه ۲۳ اردیبهشت‌ماه مقارن با عید سعید فطر درگذشت.

او جزو نسل سوم اساتید دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، شاگرد مستقیم بدیع‌الزمان فروزانفر و جلال‌الدین همایی، دوست و شاگرد سیدجعفر شهیدی و عبدالحسین زرین‌کوب، چهره‌ ماندگار حوزه‌ ادبیات سال ۸۹، استاد راهنمای تز دکترای قیصر امین‌پور، عضو هیأت مؤسس دانشگاه علامه طباطبایی، دارای سابقه نزدیک به ۱۰ سال ریاست دانشگاه تربیت معلم، دارای سابقه بیش از پانزده سال ریاست دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، عضو هیأت ممیز وزارت فرهنگ و آموزش عالی، حافظ‌شناس، محی‌الدین عربی‌شناس، استاد عرفان مکتب شیراز و استاد بیش از بیست نسل دانشجو در دانشگاه‌های تهران، علامه، تربیت معلم و آزاد بود.

یک دوره تفسیر منازل‌السائرین با کتابی به نام «راه و رسم منزل‌ها»، یک دوره تفسیر قرآن و یک دوره تفسیر حافظ، بیش از ۱۰ کتاب و دویست مقاله از جمله آثار تالیفی این مرحوم است.

دوم خردادماه

حجت‌الاسلام سید محمدجواد مرعشی نجفی ملقب به «نجم‌ الدین» سومین فرزند آیت‌الله العظمی سید‌‎شهاب‌الدین مرعشى نجفى (ره)، در فروردین سال ۱۳۲۶ دیده به جهان گشود. مادر او فرزند مرحوم آیت‌الله عباس فقیه مبرقع بود.

او پس از اتمام دوره ابتدایى و متوسطه و گرفتن دیپلم، به تحصیل علوم دینی پرداخت و مقدمات و سطوح را از اساتیدى همچون حضرات آیات و حجج اسلام مهدى بیگدلى، سید‌‎محمدتقى جواهرى، محمدصادق نصیرى، احمد کریمى، صلواتى و علوى گرگانى و قسمت عمده سطح و خارج فقه و اصول را از محضر پدر بزرگوارش آیت‌الله مرعشی نجفی تلمذ کرد.

او در زمان حیات آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی، به امر معظم‌له در ۲ نوبت صبح و ظهر به جاى ایشان در مسجد بالا سر و مسجد موزه آستانه مبارکه حضرت فاطمه معصومه (س) نماز جماعت را اقامه می‌کرد و پس از رحلت آن بزرگوار شب‌ها هم به جاى ایشان نماز را برپا می‌کرد.

۴ خرداد‌ماه

آیت‌الله سیدعزیز‌الله امامت کاشانی از علمای شهر کاشان پس از عمری تلاش در راه اعتلای اسلام و تشیع ۴ خرداد‌ماه ۱۴۰۰ در سن ۹۴ سالگی دعوت حق را لبیک گفت.

او بیش از ۴۰ کتاب ارزشمند تألیف کرده و حدود ۱۰۰ نفر از بزرگان حوزه‌های علمیه در کاشان، قم، نجف و مشهد از شاگردان این عالم ربانی بودند.

۱۷ خردادماه

محمدباقر سامعی مدیر تکیه بزرگ تجریش بر اثر ابتلا به کرونا در این روز درگذشت.

این خادم‌الحسین(ع) و پیرغلام اهل بیت(ع) بیش از ۱۰ سال مدیریت تکیه بزرگ تجریش را برعهده داشت و در دیگر هیأت‌های مذهبی شهرستان شمیرانات نیز فعال و اثرگذار بود.

۷ تیرماه

مسلم مقدسی دبیر بنیاد دعبل خزاعی استان کرمانشاه، مسؤول انجمن شعر رضوی و جانشین کانون مداحان کرمانشاه بر اثر تصادف رانندگی درگذشت.

این مداح اهل بیت (ع) که برای جلسه مداحان در استان اردبیل سفر کرده بود، در مسیر بازگشت به کرمانشاه براثر تصادف درگذشت. این ذاکر آل الله جزو مداحان بعثه مقام معظم رهبری در شهرهای زیارتی کربلا و نجف نیز به حساب می‌آمد.

 ۲۲ تیرماه

حاج علی‌اصغر احمدی پیرغلام ۷۷ ساله تهران شامگاه سه‌شنبه ۲۲ تیرماه درگذشت.

این پیرغلام اهل بیت(ع) متولد سال ۱۳۲۳ بود که از ۱۱ سال پیش به دلیل سکته مغزی، خانه‌نشین شده بود، شامگاه دیروز بر اثر خونریزی معده درگذشت. تست کرونای این پیرغلام نیز مثبت شده بود.

از این پیرغلام در آیین تجلیل از پیرغلامان در سال ۸۵ در کنار مرحوم حاج علی نکویی و حاج سیدحسن حاج احمدی تجلیل شده بود.

۲۳ تیرماه

حمید علیدوستی شهرکی، نویسنده، پژوهشگر، فیلمساز و خالق کتاب‌های وضعیت‌های نمایشی در شاهنامه فردوسی و بر شکن بر اثر سکته قلبی دارفانی را وداع گفت. 

مرحوم علیدوستی ۱۴ تیرماه همزمان با روز قلم و در نوزدهمین جایزه قلم زرین در بخش داستان بزرگسال رمانش به نام «بر شکن» به صورت مشترک با «بی‌نام پدر» از سیدمیثم موسویان به عنوان برگزیده تجلیل شد. 

همچنین در این روز،‌ حجت‌الاسلام والمسلمین علی حکیمی، قرآن پژوه و از مؤلفان دائرةالمعارف الحیات در سن ۷۸ سالگی در مشهد درگذشت.

حجت‌الاسلام حکیمی متولد ۱۳۲۲ در مشهد بود. او پس از گذراندن دوران ابتدایی و در سن ۱۴ سالگی به منظور گذران علوم اسلامی به مدرسه عالی نواب رفت. علی حکیمی دوران تحصیل خود را نزد اساتیدی همچون ادیب نیشابوری، آیت‌الله حاج میرزا احمد مدرس، آیت‌الله حاج شیخ مجتبی قزوینی و آیت‌الله وحید خراسانی گذراند. او برادر علامه محمدرضا حکیمی و از شاگردان مرحوم آیت‌الله شیخ مجتبی قزوینی، عالم مکتب معارف خراسان بود.

۲۵ تیرماه

حجت‌الاسلام ابوالقاسم اقبالیان راوی کتاب «حجره شماره ۲»، در سن ۷۰ درگذشت.

او یکی از شاهدان عینی است که در بسیاری از مقاطع حساس تاریخ انقلاب و دفاع مقدس حضور داشته و نقش‌آفرینی کرده‌است. همچنین با شخصیت‌های مهم تاریخ انقلاب ارتباط داشته و خاطرات دست اول و شنیده ‌نشده‌ فراوانی از آن‌ها دارد که تا کنون نقل نشده‌ است و برای نخستین بار است که در کتابی با نام «حجره شماره ۲»، منتشر شد.

۲۹ تیرماه

حجت‌الاسلام میرحیدر جعفری امام جماعت مسجد حضرت ولیعصر(عج) واقع در کنار تئاترشهر تهران و نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی همزمان با روز عرفه در سن ۶۵ سالگی درگذشت. پیکر این روحانی فقید، در بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.

او از سال ۶۲، امام جماعت مسجد حضرت ولیعصر(عج) در چهارراه ولیعصر تهران بود. در کش و قوس‌های فراوان زمین این مسجد میان نهادهای مختلف، این روحانی تلاش بسیاری برای حفظ مسجد داشت.

همچنین در این روز، محمد حسین فرج نژاد فعال حوزه فرهنگ کشور در اثر سانحه تصادف درگذشت. او از جمله محققان و پژوهشگران برتر کشور در حوزه رسانه بود و آثار فاخری همچون «دین در سینمای شرق و غرب» و «اسطوره‌های صهیونیستی سینما» از خود به یادگار گذاشت.

محمدحسین فرج نژاد، عضو هیأت مدیره انجمن مطالعات فضای مجازی حوزه علمیه قم، از اساتید سواد رسانه و فعالان عرصه پژوهش در حوزه صهیونیسم‌پژوهی بود که بر اثر سانحه رانندگی همراه با همسر و فرزندانشان به رحمت خدا رفتند.

اول مردادماه

حاج یوسف حسین‌پور، پیرغلام و مداحان پیشکسوت دارالارشاد اردبیل در این روز دارفانی را وداع گفت. او در سال ۱۳۲۷ هجری شمسی در یک خانواده مذهبی در محله معجز اردبیل دیده به جهان گشود و به‌ خاطر داشتن صدا و لحن زیبا  و تسلط بر شعر و آهنگ‌های مرثیه، از هشت سالگی در مراسم شبیه‌خوانی و تعزیه اجراهای بی‌نظیر و تأثیرگذاری داشت.

در کارنامه مداحی۶۰ ساله حاج یوسف، نوحه‌خوانی در مهم‌ترین و بزرگترین دستجات عزاداری محلات اردبیل و دیگر شهرهای آذری زبان به چشم می‌خورد. بر اساس نظر اساتید نوحه خوانی، بی‌گمان حاج یوسف را باید از معدود دوبیتی‌خوانان مسلط، قدر و تاثیر‌گذار تاریخ نوحه خوانی اردبیل به شمار آورد.  

این مداح عالیقدر حسینی پس از تحمل چند سال بیماری، در سن ۷۳ سالگی در اثر افت فشار و ایست قلبی در بیمارستان امام خمینی (ره) اردبیل دیده از جهان فرو بست و به دیدار مولایش حضرت ابا عبدالله الحسین (ع) شتافت.

همچنین در این روز، حجت‌الاسلام والمسلمین حسین رضوانی از اساتید حوزه علمیه قم و استاد اخلاق بر اثر سکته قلبی دعوت حق را لبیک گفت. این عالم ربانی نمایندگی بعثه مقام معظم رهبری در شهر مدینه را در کارنامه دارد.

دوم مردادماه

حجت‌الاسلام حسن نمازی رئیس اداره عقیدتی سیاسی ستاد کل نیرو‌های مسلح و از منبری‌های هیأت‌های تهران بر اثر ابتلا به کرونا درگذشت.

۷ مردادماه

محمد سرور رجایی پژوهشگر و نویسنده افغانستانی، سحرگاه روز پنج شنبه هفتم مرداد بر اثر عوارض ناشی از ابتلا به کرونا درگذشت. رجایی بیست سال آخر عمر با برکتش را صرف جمع آوری اطلاعات و خاطرات مربوط به شهدای ایرانی جهاد افغانستان و شهدای افغانستانی دفاع مقدس کرد.

«از دشت لیلی تا جزیره مجنون» خاطرات رزمندگان افغانستانی دفاع  مقدس، «ماموریت خدا» هفت روایت از احمدرضا سعیدی شهید ایرانی جهاد اسلامی افغانستان و کتاب  «در آغوش قلب ها» اشعار و خاطرات مردم افغانستان از امام خمینی آثار منتشر شده از مرحوم رجایی‌ است. کتاب خاطرات «شهید دکتر سیدعلی شاه موسوی گردیزی» از فرماندهان جهادی افغانستان که به دست عوامل داعش ترور شد، دیگر محصول تلاش‌های محمد سرور رجایی‌ است. انتشار مجله «باغ» ویژه کودکان افغانستانی از دیگر ثمرات عمر مرحوم رجایی است. 

مرحوم رجایی از اعضای دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و نیز عضو هیأت تحریریه مجله‌های سوره و راه بود و ده‌ها مقاله یادداشت و گزارش درباره روابط فرهنگی ایران و افغانستان از او به یادگار مانده است. 

همچنین در این روز، سیدمهدی رضایی از مداحان پیشکسوت مشهد مقدس و ذاکر آستان قدس رضوی، در حوالی ۶۰ سالگی درگذشت.

این مداح پیشکسوت که به دلیل عارضه مغزی در یکی از بیمارستان‌های مشهد بستری شده بود و در حالی که هوشیاری او در بامداد امروز پنجشنبه هفتم مرداد به عدد ۳ رسیده بود، پس از چند روز بیهوشی دعوت حق را لبیک گفت.

۹ مردادماه

جلال ستاری، نویسنده، اسطوره‌شناس، پژوهشگر و مترجم، عصر این روز در ۹۰ سالگی دار فانی را وداع گفت. ستاری، زاده سال ۱۳۱۰ شهر رشت بود، اما در سوییس تحصیل کرد و دکترا گرفت. یکی از استادان معروف او ژان پیاژه بود.

جلال ستاری بیش از ۱۰۰ کتاب در زمینه‌های افسانه‌شناسی، ادبیات نمایشی و نقد فرهنگی طی بیش از ۶۰ سال، تألیف و ترجمه کرده است. اسطوره در جهان امروز، سیمای زن در فرهنگ ایران، در قلمرو فرهنگ، شرق در ادبیات، فرانسه، نمایش در شرق، در بی دولتی فرهنگ، آیین و اسطوره در تئاتر، جهان اسطوره‌شناسی، اسطورگی و فرهیختگی، نماد و نمایش، زمینه اجتماعی تعزیه و تئاتر در ایران، زبان رمزی قصه‌های پرشور، زمینه فرهنگ مردم، تأثیر سینما در کودک و نوجوان و مدخلی بر رمزشناسی عرفانی عناوین برخی از آثار استاد جلال ستاری است.

۱۱ مردادماه

محمود دست‌پیش، شاعر و چهره پیشکسوت زبان و ادبیات آذری و فارسی در سن ۸۷ سالگی درگذشت. زنده یاد محمود دست‌پیش، استاد برجسته زبان و ادب آذری و پارسی بود.

این شاعر در سال ۱۳۱۳ در باکو متولد شد. او از شاعران ترک‌زبان ایران بود. از آثار دست‌پیش می‌توان به تدوین دائرة‌المعارف، و تألیف آثاری چون «از فضولی تا شهریار»، «ائل سوغاتی»، «داغا دونموشم»، «برگردان نمایشنامه مشدی عباد»، «ترکی سوزلوک» و ... اشاره کرد. شعر «سیزه سلام گتیرمیشم» او با آهنگسازی علی سلیمی از مشهورترین سروده‌هایش است که شهرت زیادی دارد. سرود معروف «خلبانان، ملوانان» از دیگر سروده‌های او در وصف حماسه‌آفرینی‌های رزمندگان دفاع مقدس بود. 

۱۲ مردادماه

حسن افلاکیان معروف به حاج حسن ذاکر پیرغلام ۸۷ ساله همدانی درگذشت. او متولد سال ۱۳۱۳ در همدان از ۱۵ سالگی مداحی را در خانه اهل بیت (ع) آغاز کرد، او اربعین سال ۱۳۴۲ در سفر به کربلای معلی در تل زینبیه از خداوند طلب کمک کرد تا پرچم حضرت زینب (س) را به اهتزاز درآورد، انگیزه‌ای که درست پس از بازگشت از آن سفر روحانی به تاسیس هیأت حسینیه زینبیه در همدان ختم شد.

حاج حسن سپیدموی سقاهای ایران بود و هیأت حسینیه زینبیه همدان از سالیان گذشته هم‌زمان با سوگواری سید و سالار شهیدان آیین سقایی را برگزار می‌کرده، در این آیین پیرغلامان و جوانان هیأت لباس سقایی بر تن می‌‌‌کنند و سربندی به نام لچک بر سر می‌بندند، سقا‌ها ذکر ویژه‌ای در سوگ حضرت عباس (ع) می‌خوانند.

۱۵ مردادماه

رحیم نیکبخت از نویسندگان حوزه تاریخ انقلاب، مطالعات عاشورایی و حوزه مطالعات مبارزه با پان‌ترکیسم در سن ۵۰ سالگی بر اثر ابتلا به ویروس کرونا درگذشت.

او دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بود، در کنار پژوهش در حوزه تاریخ انقلاب اسلامی و تاریخ معاصر آذربایجان، مدیر بخش تدوین اسناد و تاریخ شفاهی مرکز اسناد انقلاب اسلامی و مدیر بخش تحقیقات تاریخ مجلس نیز بود.

۲۹ مردادماه

حضرت آیت‌الله سیدکمال فقیه ایمانی، پس از تحمل رنج بیماری عصر روز جمعه ۲۹ مرداد در بیمارستان عسکریه  به دیدار حق شتافت.

او یار وفادار حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) از علمای انقلابی و تأثیرگذار برجسته، مبارزان مهم رژیم طاغوت و از موسسان خیریه‌های درمانی و فرهنگی اصفهان مانند حوزه علمیه اصفهان به نام دارالحکمه باقرالعلوم (ع)، بیمارستان‌های الزهرا (س)، امیرالمؤمنین (ع) و امام موسی کاظم (ع) بود.

آیت‌الله سیدکمال فقیه ایمانی متولد ۱۳۱۳، از علمای مجاهد و خیّر اصفهان بود. پدرش آیت‌الله حاج سیدمصطفی فقیه ایمانی از علمای بزرگ اصفهان بود. او به سفارش امام خمینی، پدید آورنده اولین تفسیر قرآن به زبان انگلیسی و روسی با عنوان «نورالقرآن فی تفسیر القرآن» است.

۳۰ مردادماه

علیرضا پارسا استاد بسیجی، دانشیار رشته فلسفه و کلام اسلامی، رئیس بسیج اساتید دانشگاه پیام نور سراسر کشور و نویسنده کتاب‎‌های فلسفی بر اثر ابتلا به ویروس کرونا درگذشت.

علیرضا پارسا در دوران جوانی در سنگر مساجد انقلابی شهر اهواز به ویژه مسجد حجازی در حمایت از نهضت امام خمینی علیه رژیم منحوس پهلوی نقش محوری داشت و پس از آن سال‌ها در جنگ تحمیلی در راه دفاع از وطن و آرمان‌های انقلاب نقش فعالی ایفا کرد.

همچنین در بامداد این روز نیز امیرعلی مصدق از شاعران کشورمان در ۶۵ سالگی بر اثر ایست قلبی درگذشت. او در سال ۹۹ عمل قلب باز انجام داده بود.

سومین درگذشته این روز، سیدحسین اتابکی از منبری‌ها و اساتید اخلاق بنام جنوب تهران است که در ۸۲ سالگی به دلیل ابتلا به کرونا همزمان با سالروز شهادت امام سجاد(ع) درگذشت. این واعظ متولد ١٣١٨ و از شاگردان آیت‌الله برهان بود.

۳۱ مردادماه

محمدرضا حکیمی متولد ۱۴ فروردین‌ماه سال ۱۳۱۴ (۱۳۵۴ قمری) در مشهد بود. او در سال ۱۳۲۰ تحصیلات خود را آغاز کرد، در سال ۱۳۲۶ وارد حوزه علمیه خراسان شد و ۲۰ سال از عمر خود را در آن به تحصیل دروس مقدمات و سطح، خارج، فلسفه، ادبیات عرب، نجوم و تقویم گذراند.

محمدتقی ادیب نیشابوری، شیخ مجتبی قزوینی خراسانی، سید محمدهادی میلانی، احمد مدرس یزدی، اسماعیل نجومیان، حاج سید ابوالحسن حافظیان و حاجی‌خان مخیری از مهمترین اساتید او بودند.کتاب الحیاة او که یک دائرةالمعارف اسلامی است، از شهرت و اعتبار خاصی در جهان اسلام برخوردار بود.

محمدرضا حکیمی طی ماه‌های اخیر چند بار به علت ابتلا به کرونا و بار دیگر به علت ضعف جسمانی ناشی از بیماری در بیمارستان بستری شد و تحت مراقبت‌های ویژه قرار گرفت، اما پس از بهبود وضعیت و با نظر پزشکان از بیمارستان ترخیص شده و روند درمان او در منزل پیگیری می‌شد تا اینکه ساعت ۲۲:۳۰ دقیقه آخرین شب مرداد ۱۴۰۰ به علت کهولت سن دیده از جهان فرو بست.

همچنین در این روز، محمدحسین تابان‌مهر ذاکر اهل بیت (ع) و بنیانگذار هیأت و بیت حضرت علی اصغر (ع) اصفهان درگذشت. او متولد سال ۱۳۱۳ در محله مسجد حکیم اصفهان و از مداحان همین مسجد که یکی از هیأت‌های قدیمی اصفهان است، بود و مداحی خود را از آنجا شروع کرد.

او به عنوان پیرغلام در آیین تجلیل از پیرغلامان حسینی در استان اصفهان مورد تجلیل قرار گرفته بود. پیکر این مرحوم روز یکشنبه ۳۱ مردادماه در قطعه ۲۹ آرامستان باغ رضوان با خاک سپرده شد. این پیرغلام در سال ۱۳۳۵ با جمعی از ذاکران و مداحان، هیأت علی اصغر(ع) را تأسیس و در دهه ۷۰ با هزینه شخصی خودشان، حسینیه‌ای به نام حضرت علی‌اصغر (ع) دایر کرد. او به همراه دیگر اعضای هیأت امنا، حسینیه را بارها توسعه داده بود. 

دوم شهریورماه

حجت‌الاسلام محمد اسعدی حافظ قرآن کریم، دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه دارفانی را وداع کرد.

حجت‌الاسلام محمد اسعدی، دانشیار گروه قرآن‌پژوهی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و حافظ قرآن کریم بود. او در روز عید غدیر سال گذشته در همایش ترجمان غدیر به عنوان یکی از سخنرانان به ارائه بحث علمی زیبایی با عنوان «امامت و چالش تکفیر در اندیشه شیعی» پرداخته بود. 

سوم شهریورماه

سیدحسین صدری مداح پیشکسوت شهرری مصادف با ۱۷ ماه محرم در ۷۰ سالگی بعد از مدت‌ها درد و رنج به دلیل ابتلا به سرطان در بیمارستان رسول اکرم (ص) درگذشت. این مداح خوش‌خوان منطقه شهرری سال‌ها در کسوت خادمی حجاج و همچنین زائران اباعبدالله‌الحسین (ع) سفرهای متعددی هم به عربستان و عراق داشت.

پیکر این مداح اهل بیت(ع) در قطعه ۳۰۱ بهشت زهرا روضةالحسین (ع) به خاک سپرده شد.

فیلمی از شعرخوانی این مداح در ماه مبارک رمضان را اینجا مشاهده کنید:

 

۴ شهریورماه

 حاج ابراهیم ملکی این پیرغلام آستان سیدالشهدا (ع) براثر ابتلا به کرونا در ۹۲ سالگی درگذشت. ماجرای درگذشت او عجیب بود. سال قبل خبر درگذشتش منتشر شد و تکذیب شد. امسال هم بعد از درگذشتش، ۲۰ روز پیکرش در سردخانه بود و بعد به خاک سپرده شد. ماجرای درگذشتش را اینجا بیشتر بخوانید.

ششم شهریورماه

اسدالله ولوالجی، شاعر و نویسنده‌ معروف افغانستان درگذشت.او چندین اثر از جمله «سپیده‌های سرزده» از خود به جا گذاشته است.

ولوالجی سال گذشته با خانواده‌اش در شهرستان پغمان کابل هدف یک انفجار مین قرار گرفته بود و در این حادثه همسر و یک دخترش را از دست داد.

همچنین در این روز، عباس کرامت پناه مداح اهل بیت و خادم حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) در سن ۵۵ سالگی بر اثر ابتلا به بیماری کرونا درگذشت.

او مداح مسجد چهارده معصوم شهرری بود و در جامعةالذاکرین شهرری نیز مداحی می‌کرد.

هشتم شهریورماه

علی‌اکبر رنجبر کرمانی، پژوهشگر فاضل و پرکار عرصه تاریخ نگاری کشور به دیار باقی شتافت. او سال ۱۳۳۸ در خانواده‌ای به دنیا آمد که از ابتدای نهضت امام خمینی (ره) حضوری انقلابی داشتند و پدرش از جانبازان قیام ۱۵ خرداد بود. در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، گمنام خدمات برجسته‌ای ایفا کرد و در عرصه بهبود کیفیت آثار علمی در مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، دائره المعارف بزرگ اسلامی و ... تأثیرگذار بود.

از جمله آثار او می‌توان به تألیف «عزت شیعه»، «روزشمار زندگی امام خمینی» و «مسی به رنگ شفق» و ترجمه «بررسی حق بازگشت فلسطینی‌ها» و «شهریور ۱۳۲۰» و ویرایش محتوایی و ادبی ده‌ها کتاب پر مخاطب همچون «شرح اسم»، «الف لام خمینی»، «بحران مشروطیت»، «قحطی بزرگ»، «رضانام تا رضاخان» و... اشاره کرد.

۱۲ شهریورماه

محمدتقی غضنفری سرپرست هیأت زینبیه همدان یکی از قدیمی‌ترین هیأت‌های این شهر در ۸۹ سالگی به دلیل کهولت سن مصادف با روز شهادت امام سجاد (ع) درگذشت.

هیأت زینبیه همدان یکی از قدیمی‌ترین هیأت‌ها در استان همدان است.

۱۸ شهریورماه

آیت‌الله سیدمحمدکاهانی قوچانی از علمای شهرستان قوچان درگذشت.

پیکر این عالم برجسته در حرم مطهر کریمه اهل‌بیت حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.

همچنین در این روز، حسین صدفی از مداحان پیشکسوت و با اخلاص اهل‌ بیت (ع) شهرری بر اثر ایست قلبی در ۷۲ سالگی درگذشت.

این مداح اهل بیت (ع) در منطقه شهرری بیشتر روضه‌خوان مجالس خانگی بود و عضو جامعه‌الذاکرین شهرری نیز محسوب می‌شد.

سومین درگذشته این روز، حسن جمالی از مداحان سرشناس مشهد است.

این مداح اهل بیت (ع) که برای مرثیه‌خوانی به شهر کاشان سفر کرده بود، در مسیر بازگشت بر اثر سانحه رانندگی درگذشت.

در این روز چهارمین درگذشته از قشر فرهنگی و مذهبی را هم داشتیم و او حسن عطایی مجری و ناظم هیأت جامعه مداح شمیران بود که بر اثر سکته قلبی در ۴۹ سالگی درگذشت.

پیکر این مداح و ذاکر با اخلاص آستان مقدس اهل بیت (ع) در قطعه روضةالحسین (ع) بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

۲۹ شهریورماه

حجت کسری از پیرغلامان اهل بیت (ع) بامداد روز دوشنبه ۲۹ شهریورماه در ۷۵ سالگی درگذشت.

حجت کسری از پیرغلامان قدیمی و به‌ نام تهران، قریب نیم قرن با صوت دلنشینش، شیفتگان اهل‌ بیت (ع) را به فیض رساند، اما حدود ۱۵ سالی بود که به دلیل عارضه مغزی در بستر بیماری به سر می‌برد و جواب او به احوالپرسی و ابراز احساساتش، تنها ۲ کلمه است؛ «یا علی»، «الهی شکر».

۳۱ شهریورماه

حاج حسین طهرانی، پدر شهید و پیرغلام اهل‌بیت (ع) که خود مدیر هیأت جوادالائمه (ع) تهران هم بود، پس از عمری نوکری مخلصانه درگذشت.

هیأت جوادالائمه (ع) تهران حدود ۹۰ سال قدمت داشت و این پیرغلام هم در آن مداحی می‌کرد و هم اداره آن را بر عهده داشت. او همچنین در هیأت «اتفاقیون» تهران به مدح و منقبت آل‌ الله مشغول بود.

سوم مهرماه

علامه حسن حسن‌زاده آملی متولد اواخر سال ۱۳۰۷ در قریه ایرا بخش لاریجان شهرستان آمل بود که از فیلسوفان متأله، فقیه، عارف، منجم و مدرس دروس حوزوی است. او صبح سوم مهرماه به علت بیماری ریوی در بیمارستان بستری شد و شب هنگام درگذشت.

این عالم برجسته و شهره جهان اسلام علامه ذوالفنون و علامه دهر بوده و در ادبیات، علوم غریبه، ریاضی، هیأت و طب تبحر خاص دارد همچنین معظم‌له به غیر از زبان فارسی و مازندرانی به زبان‌های فرانسوی و عربی نیز تسلط داشته، اشعار اثرگذار و جذاب به زبان طبری و فارسی دارد و تاکنون حدود ۱۹۰ اثر از علامه حسن‌زاده آملی به ثبت رسیده است.

۱۵ مهرماه

آذرتاش آذرنوش، مدرس، پژوهشگر، فرهنگ‌نویس و مترجم برجسته ادبیات عرب امروز در سن ۸۴ سالگی درگذشت. مرحوم آذرنوش استاد دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران بود و آثار متنوع و مهمی را از عربی به فارسی ترجمه کرد. او از چهره‌های ماندگار ایران در زبان عربی، ایرانشناس و استاد دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران بود.

از مهم‌ترین آثار آذرتاش آذرنوش، می‌توان به ترجمه‌های «فتوح البلدان» بلاذری (بخش مربوط به ایران) و «موسیقی کبیر» ابونصر فارابی، «اطلس تاریخ اسلام» حسین مونس، «تاریخ ادبیات عرب» رژی بلاشر، «تاریخ ادبیات عرب» ژان محمد عبدالجلیل اشاره کرد. ترجمه و مقدمه «مقدمه الشعر و الشعرای ابن قتیبه در آیین نقد ادبی»، «تاریخ ترجمه از عربی به فارسی»، «تاریخ چوگان در ایران و سرزمین‌های عربی»، «تاریخ زبان و فرهنگ عربی»، «فرهنگ عربی به فارسی»، «چالش میان فارسی و عربی»، «آموزش زبان عربی» و «راه‌های نفوذ فرهنگ ایرانی در عصر جاهلی» و مجموعه مقالات با عنوان «در باب ادب تازی» از دیگر آثار او است.

۲۷ مهرماه

رودابه کمالی، نویسنده ادبیات کودک و نوجوان در ۵۰سالگی درگذشت.

رودابه کمالی متولد سال ۱۳۵۰ در تهران بود که پس از مدتی مبارزه با بیماری سرطان از دنیا رفت. او با سروش نوجوان (۱۳۶۹ تا ۱۳۸۰)، «آفتابگردان»، فصل‌نامه‌ «انشاء و نویسندگی» و  «همشهری داستان» همکاری داشت. راه‌اندازی انتشارات مؤسسه منظومه‌ خرد نیز از جمله دیگر فعالیت‌های اوست. کمالی همچنین در سال ۱۳۸۰ برنده‌ جایزه‌ «رشد» شده بود.

دوم آبان‌ماه

هوشنگ چالنگی، شاعر جنوبی اهل مسجد سلیمان که حدود ۶۰ سال در جامعه ادبی کشورمان به عنوان بنیانگذار «شعر موج نو» شناخته می‌شد، روز دوم آبان‌ماه در ۸۱ سالگی و بر اثر سکته درگذشت. او که سابقه معلمی نیز در کارنامه داشت، نخستین بار توسط «احمد شاملو» در مجله «خوشه» به جامعه ادبی ایران معرفی شد، اما پس از آن به تقابل با شعر شاملو برخاست.

آنجا که می‌ایستی، نزدیک با ستاره مهجور، زنگوله تنبل، آبی ملحوظ و گزینه اشعار از آخرین و مشهورترین آثار مرحوم هوشنگ چالنگی به شمار می‌رود که نقد منتقدان را برانگیخته است.

هفتم آبان‌ماه

آیت‌الله سیدابراهیم میرباقری استاد سطح عالی حوزه علمیه تهران ۷ آبان‌ماه در سن ۸۲ سالگی دعوت حق را لبیک گفت. این عالم ربانی برادر بزرگ آیت‌الله سیدمحمدمهدی میرباقری بود. این عالم بر اثر سانحه تصادف دچار ضربه‌ مغزی شده بود که نهایتاً دعوت حق را لبیک گفت.

۲۰ آبان‌ماه

غلام‌حیدر اسیر هروی، نویسنده و طنزنویس مشهور افغانستان در این روز درگذشت. اسیر هروی ۶۴ سال سن داشت و به بیماری دیابت مبتلا بود. او در سال ۱۳۸۴ با هزینه شخصی ماهنامه طنزی «پالون» را منتشر کرد و این ماهنامه از محبوبیت ویژه در هرات برخوردار بود.

این نویسنده‌ مشهور بخش زیادی از سرمایه شخصی خود را روی اثر «انبنچه گپ هرات» هزینه کرد و در این اثر اصطلاحات بومی هرات آورده شده است.

۲۱ آبان‌ماه

حاج بیوک آسایش مداح اهل بیت عصمت و طهارت، پس از طی یک دوره بیماری کلیوی دار فانی را وداع گفت.

این مداح از رزمندگان لشکر عاشورا و پدر شهید علی آسایش بود.

چهارم آذرماه

برات‌علی فدایی هروی، شاعر مشهور و پیشکسوت افغانستان حدود ۹۲ سال سن داشت و از چند سال پیش با بیماری دست‌وپنجه نرم می‌کرد.

فدایی هروی به دلیل سابقه‌ طولانی در سرایش شعر، به «شیخ‌الشعرا» شهرت یافته بود. او در شهر هرات زاده شده بود و شعرهایش در چندین کتاب جداگانه چاپ و منتشر شده است. 

«حریم راز»، «منتخبی از آثار فریاد خون‌»، «گنج اسرار و راز سخن‌»، «چامه‌ها و چکامه‌ها»، «راه روشن و گنج در ویرانه»، مهم‌ترین آثار استاد فدایی هروی است.

ششم آذرماه

عبدالملک صیاد مشهور به «صیاد بدخشی»، از شاعران و نویسندگان نامدار بدخشان، در شهر فیض‌آباد، مرکز این ولایت درگذشت. صیاد بدخشی از کودکی شعر می‌سرود و سابقه کار در نهادهای دولتی را نیز داشت. از صیاد بدخشی سه دیوان شعری به جا مانده که کتاب «نوای بینوایان» او چاپ شده و ۲ کتاب دیگرش هنوز شکل قلمی دارد.

بیش‌تر اشعار صیاد بدخشی از سوی هنرمندان محلی بدخشان خوانده شده است. بدخشی در سال‌های اخیر بیمار بود و هنگام وفات، ۹۰ سال داشت.

۱۲ آذرماه

حجت‌الاسلام سیدمحمد میری روز جمعه ۱۲ آذرماه بر اثر بیماری دارفانی را وداع گفت. این روحانی، حدود ۳۰ سال به عنوان امام جماعت مسجد مشغول فعالیت بود.

پیکر او در آستان عبدالعظیم حسنی(ع) به خاک سپرده شد.

۱۵ آذرماه

هاشم نامبردار پیرغلام و مداح اهل بیت(ع)  که پدر شهید جعفر نامبردار بود، روز دوشنبه ۱۵ آذرماه درگذشت. این پیرغلام از حدود ۳ سال پیش به دلیل عارضه مغزی در بستر بیماری بود و قدرت تکلم خود را هم از دست داده بود.

شهید جعفر نامبردار از شهدای تخریب چی استان کرمانشاه است که مصادف با روز عید غدیر در تاریخ ۱۳ آبان‌ماه سال ۱۳۹۱ بر اثر منفجر شدن مین حین پاکسازی میادین مین مریوان استان کردستان به درج رفیع شهادت نائل آمد. 

۲۳ آذرماه

حاج اکبر کاظمی مفسر قرآن، حافظ نهج‌البلاغه و پیرغلام اهل بیت (ع) روز سه‌شنبه ۲۳ آذرماه در ۹۹ سالگی درگذشت. این پیرغلام اهل بیت (ع) از وعاظ بزرگ مکلا تهران محسوب می‌شد که فرزند میرزا ابوالقاسم عطار و باجناق مرحوم حسن معطر از وعاظ سرشناس تهران بود. او سال‌ها به دلیل بیماری در منزل خانه‌نشین شده بود تا اینکه به دیدار اربابش شتافت.

میرزا ابوالقاسم عطار از دوستان و هم‌نشینان قدیم آیت‌الله میلانی و سایر بزرگان نجف به شمار می‌رفت. او تحصیلات رسمی حوزوی نداشت، اما به سبب کثرت مجالست و موانست با علما، خود نیز از عالمان به حساب می‌آمد. نکته قابل توجه در مورد او اینکه با کوچک‌ترین یادی از مصائب اهل بیت (ع) می‌گریست و به این ترتیب از بکائین محسوب می‌شد. منزل شخصی او در حوالی میدان ۱۷ شهریور تهران، محل برگزاری مراسم و مجالس اهل بیت (ع)‌ بود که امروز حسینیه شده است.

همچنین در این روز، سیدامیر الموسوی مداح بحرینی که حدود ۶۰ سال سن داشت و پس از خیزش بیداری اسلامی در سال ۲۰۱۴ از بحرین اخراج شده و به همراه برادرانش به شهر مقدس مشهد آمده بود، بر اثر بیماری در ایران غریبانه از دنیا رفت.

او سه ماه دچار بیماری شد و در این مدت با کاهش وزن بسیاری هم مواجه شد و در نهایت صبح روز سه‌شنبه ۲۳ آذرماه درگذشت.

۲۷ آذرماه

احمدرضا شرفی که حدود ۴۰ روز قبل، پس از آنکه با گوشواره در مجلس روضه حاضر شده بود، از همه مردم  عذرخواهی کرد، به دلیل ایست قلبی دار فانی را وداع گفت.

او که از کودکی به مداحی اهل‌ بیت (ع) می‌پرداخت، استفاده از گوشواره در هیأت را نشانه حلقه به‌گوشی نوکران سیدالشهدا دانست، اما این کار او موجب شد تا ذاکران کشور به او تذکر داده و این مداح جوان بعد از چند ساعت با تهیه یک ویدئو عذرخواهی کند.

پنجم دی‌ماه

حجت‌الاسلام سیدمحمد فیض از منبری‌های قدیمی تهران و رئیس عقیدتی سیاسی حفاظت اطلاعات و از پایه‌گذاران هیأت قمر بنی‌هاشم (ع) صبح روز یکشنبه ۵ دی‌ماه درگذشت.

این عالم برجسته که حافظ قرآن کریم هم بود، هر سال در ایام فاطمیه در هیأت قمر بنی‌هاشم (ع) منبر می‌رفت که حدود ۲۰ روز به دلیل عارضه قلبی در بیمارستان بقیه الله (عج) بستری شد و در نهایت در ۷۵ سالگی دارفانی را وداع گفت.

 ۲۶ دی‌ماه

اسماعیل نیکبخت از خادمان آستان سیدالشهدا(ع) که سالیان سال در هیأت‌های مختلف کشور به نوکری و خادمی پرداخته بود، ظهر روز یکشنبه ۲۶ دی‌ماه در ۷۹ سالگی درگذشت.

این پیرغلام حسینی متولد ۱۳۲۱، عصاکش و راننده مرشدباقر معماری، پیرغلام نابینای سیدالشهدا(ع) بود که سالیان سال همراه او به روضه‌های خانگی می‌رفت. این نوکر آستان آل الله سالیان سال در هیأت بیت‌الرضا (ع) تهران چای‌ریز و آبدارچی بود. او یکی از عوامل و دست‌اندرکاران هیأت‌های مذهبی مثل مکتب علی (ع) یا جامعه مداحان تهران هم به حساب می‌آمد.

۲۹ دی‌ماه

امیر سعیدزاده، جانباز ۳۰ درصد، آزاده دفاع مقدس و راوی کتاب‌های «عصرهای کریسکان» و «شنام» در این روز دار فانی را وداع گفت.

سعیدزاده پیش از انقلاب از طرف ساواک، مورد پیگیری و بازخواست قرار گرفت و فراری شد. بعد از آن اسیر کومله شد و از سازمان کومله نیز فرار کرد. چهار سال بعد از پایان جنگ، سعیدزاده به اسارت یکی از گروهک‌های معاند درآمد و این دوران از ابتدای انقلاب تا سال ۱۳۷۴، یعنی یک دوره ۱۵ ساله به طول انجامید.

۱۲ بهمن‌ماه

آیت‌الله صافی گلپایگانی مرجع تقلید شیعیان بامداد دوازدهم بهمن‌ماه در پی ایست قلبی تنفسی به ملکوت اعلی پیوست. ایشان که به «شیخ المراجع» معروف بود، از چندی قبل دچار بیماری شده و در بیمارستانی در قم بستری بود.

آیت‌الله صافی گلپایگانی در ۳۰ بهمن ۱۲۹۷ هجری شمسی در گلپایگان اصفهان متولد شد و داماد آیت‌الله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی از مراجع عظام تقلید بود. شیخ المراجع، سالیان متمادی در حوزه علمیه قم به تدریس و تحقیق و تألیف آثار گوناگون فقهی، کلامی و حدیثی پرداخت.

این فقیه اهل‌بیت از شاگردان برجسته آیات عظام بروجردی، حجت، خوانساری و گلپایگانی بود و مدتی نیز در نجف اشرف از آیات عظام محمدکاظم شیرازی و محمدعلی کاظمی بهره برده بود. عضویت در مجلس خبرگان و اولین دبیری شورای نگهبان قانون اساسی با حکم امام خمینی (ره)، از جمله فعالیت‌های سیاسی حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی بود.

از این مرجع فقید تقلید بیش از ۸۰ عنوان کتاب برجای مانده که برخی از آن‌ها جایزه کتاب سال ولایت و کتاب سال مهدویت را به دست آورده‌اند. منتخب الاثر، اوقات الصلوات، بیان الاصول و ثلاث رسائل فقهیه از جمله آثار مرحوم  آیت الله صافی گلپایگانی است.

۱۳ بهمن‌ماه

جهانگیر خسروشاهی، نویسنده و پژوهشگر حوزه انقلاب اسلامی صبح روز چهارشنبه، سیزدهم بهمن‌ماه در پی ایست قلبی درگذشت.او اول آذر ۱۳۴۰ در روستای دهق شمال غرب اصفهان متولد شد.

خسروشاهی فعالیت‌های فرهنگی خود را از ابتدای انقلاب اسلامی شروع کرد و از سال ۱۳۶۸ همکاری با حوزه هنری را آغاز کرد. حضور در مجله «سوره»، ۲ دوره عضویت در شورای بررسی کارگاه قصه و رمان حوزه هنری، عضویت در پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، همکاری با گروه تلویزیونی جهاد سازندگی و گروه تلویزیونی روایت فتح از جمله فعالیت‌های او است.

۱۹ بهمن‌ماه

سعید تشکری نویسنده و نمایشنامه‌نویس برجسته کشورمان که به دلیل ابتلا به کرونا در بیمارستان رضوی مشهد بستری بود، در این روز درگذشت. او متولد ۱۳۴۲ در قوچان و فارغ‌التحصیل ادبیات نمایشی، عضو کانون ملی منتقدان تئاتر، عضو بین‌المللی کانون جهانی تئاتر، مدرس ادبیات نمایشی و داستان‌نویسی بود.

رمان‌نویسی، مقاله‌نویسی مطبوعاتی در حوزه ادبیات و هنر، ساخت فیلم و نگارش سریال‌های تلویزیونی، نگارش نمایشنامه‌های رادیویی در اداره‌کل نمایش رادیو و انتشار بیش از ۴۰ عنوان کتاب در کارنامه سعید تشکری وجود دارد.

چهارم اسفندماه

آیت‌الله سیدمحمدتقی حکیم استاد حوزه و دانشگاه و امام جماعت مسجد حصار بوعلی شمیران بر اثر کهولت سن در بیمارستان مسیح دانشوری درگذشت.

آیت‌الله سیدمحمدتقی حکیم، در نهم آبان ۱۳۰۵ هجری شمسی در شوشتر به دنیا آمد. او در تابستان ۱۳۴۰ به دعوت اهالی محله حصار بوعلی شمیران در منطقه نیاوران به تهران مهاجرت کرد و امامت جماعت مسجد این محل را پذیرفت و ۶۰ سال امام جماعت این مسجد بود. در سال ۱۳۷۵، این چهره فرهنگی با اهدای ۱۵ هزار جلد از کتاب‌های چاپی، ۱۲۰ جلد از کتاب‌های چاپ سنگی و ۱۵۰ جلد از کتاب‌های خطی، تماما متعلق به کتابخانه شخصی خود، کتابخانه عمومی این محل را زیر نظر آستان قدس رضوی افتتاح کرد. 

۱۰ اسفندماه

حسن صفری قاری و فعال قرآن کریم در این روز بر اثر سانحه تصادف دعوت حق را لبیک گفت. این فعال قرآنی عضو گروه مدیحه‌سرایی و هم‌آوایی قرآن محمد رسول الله (ص) بود و به همراه این گروه آثار متعددی را تولید کرده بود.

صفری پیش از گروه محمد رسول الله (ص) عضو گروه محراب تهران بود و تا آخر عمر با این گروه همکاری داشت. او همچنین به عنوان آهنگساز و صدابردار آثار مذهبی مشغول فعالیت بود و آثار زیادی از خود به یادگار گذاشته بود.

۱۸ اسفندماه

اسماعیل واعظ جوادی آملی، استاد فلسفه و معارف اسلامی و برادر آیت‌الله جوادی آملی در بیمارستان امام خمینی (ره) آمل در سن ۸۴ سالگی دعوت حق را لبیک گفت. این استاد علوم اسلامی و فلسفه سال ۱۳۱۶ در آمل چشم به جهان گشود و سال ۱۳۴۳ دکترای خود را در رشته فلسفه زیر نظر شهید مطهری از دانشگاه تهران اخذ کرد.

از آن مرحوم ۳۴ اثر به زبان‌های مختلف در علوم فلسفه، روانشناسی تربیت اسلامی، جغرافیای تاریخی، تاریخ عرفا و بیش از ۲۰ مقاله علمی متعدد در زمینه فلسفه، عرفان، روانشناسی، حقوق و تاریخ فلسفه به یادگار مانده و راه‌اندازی و تأسیس دانشکده مامایی و دانشگاه آزاد آمل  از اقدامات آن مرحوم است.

۲۴ اسفندماه

حاج محمدحسن رشیدی از ذاکران قدیمی تهران که حدود ۶۵ سالی در محضر اهل‌ بیت (ع) نوحه‌خوانی کرد، صبح روز سه‌شنبه ۲۴ اسفندماه دارفانی را وداع گفت.

او در گفت‌وگویی گفته بود: «بنده حقیر دایرة‌المعارف تاریخ و مقتل‌خوانی دارم. سال‌ها افتخار نوکری این دستگاه را دارم. امام حسین(ع) هم جوابم را خوب دادند. ۱۶۹ بار کربلای معلی مشرف شده‌ام و در ساخت هشت در طلا مساعدت داشته‌ام؛ ۲ در برای حرم حضرت قمر بنی‌هاشم (ع) و چهار در برای سامرا و 2 تا هم برای حرم دو طفلان مسلم. این است که می‌گویم امام حسین (ع) و اهل‌ بیت (ع) به هیچ‌کس بدهکار نمی‌شوند.»

۲۴ اسفندماه

آیت‌ الله سیدمحمدعلی علوی گرگانی از مراجع عظام تقلید و از اساتید خارج فقه حوزه علمیه قم در پی ضعف قوای جسمانی و پس از مدتی بستری شدن در بیمارستانی در قم، به علت ایست قلبی دار فانی را وداع گفت. او خردادماه سال ۱۳۱۸ شمسی در نجف به دنیا آمد. پدر بزرگوارش آیت‌الله سیدسجاد علوی از عالمان و فقهای منطقه گرگان بود و این مرجع تقلید ادبیات عرب را نزد پدرش فراگرفت.

او در هفت سالگی به همراه خانواده از نجف به ایران بازگشت و در ۱۶ سالگی عازم سفر عتبات و حج شد و در بازگشت از حج قصد ماندن در نجف را داشت؛ اما به توصیه آیت‌الله حکیم به قم بازگشت. او درس‌های سطح را طی چهار سال نزد علمای بزرگی همچون آیات عظام مجاهدی تبریزی، سلطانی طباطبایی و ستوده اراکی فراگرفت و سپس به مدت سه سال در درس خارج فقه آیت‌الله بروجردی و هشت سال در درس خارج اصول فقه امام خمینی (ره) و ۱۵ سال در درس فقه آیت‌الله شیخ مرتضی حائری یزدی شرکت کرد.

آیت‌الله علوی گرگانی دارای تألیفاتی در زمینه فقه، اصول فقه، حدیث و رجال است. تألیفات او توسط مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی گردآوری و در یک لوح فشرده منتشر شده است که برخی از این آثار عبارت است از توضیح المسائل (به زبان‌های فارسی و اردو)، منهج الصالحین (رساله توضیح المسائل عربی)، أجوبة المسائل یا پاسخ به جدیدترین استفتاءات، منهج الناسکین (مناسک حج عربی)، المناظر الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة (فقه اجتهادی)، نورالهدی (تعلیقه بر عروة الوثقی)، گلچینی از انوار اخلاقی برگزیده درس اخلاق‌های و ره توشه پارسیان (شرح وصیت‌های پیامبر اسلام به ابوذر غفاری). همچنین نرم‌افزار مجموعه آثار آیت‌الله علوی گرگانی، در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی تهیه شده است.

همچنین در این روز، حجت الاسلام صفوی شاملو، موسس مجموعه کتاب رسان و فعال فرهنگی در مشهد بود ، در اطراف ساری در سانحه تصادف رانندگی درگذشت.

او از فعالان عرصه ترویج کتابخوانی، فارغ‌التحصیل کارشناسی‌ارشد مهندسی پلیمر دانشگاه امیرکبیر بود که ۲۴ اسفندماه بر اثر سانحه رانندگی در ۴۰ سالگی درگذشت.

در این شب جمعه اول سال ۱۴۰۱ همگی این درگذشتگان را به فاتحه‌ای مهمان کنید.

انتهای پیام/