خبرگزاری فارس ـ گروه آموزش و پرورش: وقتی سر و کله کرونا به کشور باز شد، هنوز میانه سال تحصیلی ۱۳۹۹ـ۱۳۹۸ بود؛ تابستان آن سال تحصیلی در روزهای تلخ کرونا گذشت و آن ایام، دانشآموزان در قرنطینه خانگی ماندند. در آن زمان تلاش می‌شد که با برنامه‌های متفاوت در فضای مجازی، اوقات فراغت دانشآموزان غنی شود که البته خیلی سخت بود چرا که تا قبل از آن برای حضور تمام وقت دانشآموزان در فضای مجازی برنامه‌ریزی نشده بود.
تابستان سال بعد آن، فضای مجازی پربارتر شده بود اما به همان اندازه که فرصت پیش آمد، تهدید هم در فضای مجازی ایجاد شد؛ نظارت در این فضا به سادگی امکان‌پذیر نبود و امور تربیتی روزهای سختی را گذراند و به گفته کارشناسان تعلیم و تربیت، آموزش و پرورش دچار خلأ تربیتی در دوران کرونا شد.
اکنون در تابستان سال 1401 با فروکش کرونا، فعالیت‌های تابستانه حضوری می‌تواند برقرار باشد؛ تشکل‌های دانش‌آموزی هم برای تابستان دانشآموزان برنامه‌ریزی‌هایی را داشتند.
در خصوص برنامه‌های تابستانه انجمن‌های اسلامی دانشآموزان با وحید عظیمی معاون فرهنگی اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشآموزان به گفت‌وگو نشستیم.
**هر انجمن اسلامی، یک شهید
* فارس: در تابستان امسال شاهد کاهش آمار ابتلا به بیماری کرونا بودیم و فضای برنامه‌های تابستانی به سمت حضوری شدن رفته است؛ شما چه برنامه‌ای برای دانشآموزان دارید؟
۲ طرح در اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشآموزان داریم که شامل همکلاسی آسمانی و لشکر فرشتگان است. همکلاسی آسمانی مختص دانشآموزان پسر و لشکر فرشتگان مختص دانشآموزان دختر است.
در این دو طرح به مدت یک سال دانشآموزان، یک شهید را عضو هیأت مرکزی خودشان می‌کنند که عنوان «هر انجمن اسلامی، یک شهید» است یعنی هر انجمن اسلامی، یک شهید را به عنوان عضو هیأت مرکزی خودش، ثبت می‌کند.
همکلاسی آسمانی مختص دانشآموزان پسر و لشکر فرشتگان مختص دانشآموزان دختر است
در این طرح ۳ اقدام در مورد شهید انجام میشود؛ فرایندی به نام سرگذشت پژوهشی شهدا داریم که دانشآموزان پسر با خانواده شهید و همرزم شهید ارتباط دارند و دانشآموزان دختر با مادر، همسر و یا دختر شهید ارتباط برقرار می‌کنند.
در ادامه، طرح «قرارهای عاشقی» را داریم؛ در این طرح، دانشآموزان کنار مزار شهید می‌روند و به خدمات جهادی به خانواده شهید ارائه می‌دهند و برنامه‌هایی چون افطاری با خانواده شهید برگزار میشود.
بعد از اینکه دانشآموزان، اطلاعات کافی درباره شهید به دست آوردند، برای آن شهید در مدرسه، یادواره مدرسه‌ای برگزار میشود؛ در ادامه به کمک مربی و سایر دانش‌‌آموزانی که سرگذشت پژوهشی شهدای دانش‌آموز داشتند، یادواره شهری برای چند شهید برگزار میشود.
** فعالیت 6 هزار دانش‌آموز دبیرستانی در سرگذشت پژوهشی شهدا
* فارس: چه تعداد دانشآموزان در این طرح شرکت می‌کنند؟
6 هزار دانش‌آموز دختر و پسر متوسطه دوم درگیر این فرایند بودند.
* فارس: این طرح بعد از یادواره شهری پایان می‌یابد؟
خیر؛ از تعداد 6 هزار دانش‌آموز که در این طرح شرکت کردند، 2 هزار نفر را از سراسر کشور دعوت کردیم که به مدت 2 روز و نیم یعنی 10 تا 12 تیر ماه، دانشآموزان پسر در مناطق عملیاتی غرب کشور حضور داشتند و از 13 تا 16 تیر نیز دانشآموزان دختر در مناطق عملیاتی غرب کشور حضور دارند. این برنامه یادواره ملی شهدای دانش‌آموز و پاسداشت زنان مجاهد مسلمان است که نامش «لشکر آسمانی» است.
هر ساله سفر تربیتی معنوی با اعزام دانشآموزان به کربلای ایران رنگ و بوی خاصی می‌گیرد و خاطرات جبهه‌ها را در استان‌های ایران بازنشر می‌دهد
یعنی برای این تعداد دانش‌آموز، اردوی عملیاتی غرب کشور برگزار میشود و بازدید از مناطق عملیاتی و یادمان‌های غرب کشور داریم که بعد از آن یک نیم‌روز، یادواره ملی رسمی برگزار میشود و در این یادواره، الگوهای برتر، مربیان برتر، دانشآموزان برتر و استان‌های برتر تقدیر می‌شوند.
مسافران نور در این سفر از یادمان های شهدای پاوه، مرصاد و بازی‌دراز بازدید خواهند داشت و برنامه های متنوعی در قالب نشست‌های آموزشی، بازدید، نمایش فیلم، صبحگاه مشترک، مسابقات فرهنگی و ... برای دانشآموزان پیش بینی شده است.
* فارس: فلسفه اردوی راهیان نور در پایان طرح همکلاسی آسمانی و لشکر فرشتگان چیست؟
هشت سال جنگ با آنکه ناخواسته و نابجا بر سرزمین پاک و مردم نیک اندیش ایران تحمیل شد اما آموزه‌های حماسی و معنوی‌اش آنقدر فراوان است که هزاران سال باید از دانشگاهش بهره برد؛ دارالفونی که نسل امروز و فردا در آن نورانی می شوند؛ هر ساله سفر تربیتی معنوی با اعزام دانشآموزان به کربلای ایران رنگ و بوی خاصی می‌گیرد و خاطرات جبهه‌ها را در استان‌های ایران بازنشر می‌دهد.
اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشآموزان، امسال با کمرنگ شدن ویروس منحوس کرونا با برگزاری یادواره ملی «لشکر آسمانی» و اعزام کاروان‌های دانش‌آموزی به مناطق عملیاتی غرب کشور، حماسه آفرینی رزمندگان و شهدای دوران هشت سال دفاع مقدس را برای نسل جدید باز آفرینی خواهد کرد.
** برنامه‌های متنوع تابستانی از اردوی مشهد تا پیاده‌روی اربعین
* فارس: سایر برنامه‌های اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشآموزان برای تابستان امسال چیست؟ چه تعداد پایگاه تابستانی دارید؟
اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشآموزان، هر ساله برنامه‌های تابستانی مختلفی دارد و اصطلاحا پایگاه‌های تابستانه در 400 شهرستان که اتحادیه حضور دارد، برگزار میشود. 400 پایگاه دخترانه و 400 پایگاه پسرانه فعال هستند.
* فارس: در این 800 پایگاه چه برنامه‌های اجرا میشود؟
این برنامه‌ها در 4 محور قابل تقسیم است. محور اول، تعامل است؛ ارتباط دانش‌آموز با مربی، والدین با مربی و والدین و دانش آموز مطرح است یعنی سه‌گانه مربی، والدین و دانش‌آموز شکل می‌گیرد و بعد از تعامل، مسائل آموزشی است که بین دانش‌آموز و مربی پیگیری میشود. یعنی آموزش‌های علمی، درسی، معرفتی و تشکیلاتی در تابستان ارائه میشود.
تابستان امسال برنامه راهپیمایی اربعین ویژه دانشآموزان برگزار میشود
در کنار آن، دانشآموزان برنامه‌های فرهنگی متعددی دارند که می‌توان به یادواره شهدا، همکلاسی آسمانی، لشکر فرشتگان و هیأت‌های انصارالمهدی(عج) اشاره کرد؛ همچنین محرم امسال در تابستان، 12 روز برنامه به شدت ویژه داریم. همچنین برنامه راهپیمایی اربعین پیش‌بینی شده است. اردوی تشکیلاتی دختران و پسران در سبلان و فتح قله سبلان از دیگر برنامه‌هاست.
کلی برنامه در حوزه فرهنگی داریم که بحث برنامه‌های اردویی ما هست و برنامه اردوی مشهد و قم و جمکران گل سرسبد اردوهاست؛ همچنین اردوهای تفریحی و زیارتی نیز داریم که استانها به فراخور شرایط برنامه‌ریزی و اجرا می‌کنند.
* فارس: این برنامه‌ها برای دانشآموزان در سراسر کشور است؟
برنامه‌های ملی که به صورت متمرکز برگزار میشود شامل فتح قله سبلان، پیاده‌روی اربعین، کنگره چهاردهم که در دوازدهم تا چهاردهم شهریور برگزار میشود، است همچنین اردوهای پایان دوره طرح رسا در اردوگاه نور شهر نشتارود برگزار شد که 500 دختر و پسر پایه هشتم شرکت کردند.
برنامه‌های اردویی برای دانشآموزان پیش‌بینی کردیم که برنامه اردوی مشهد و قم و جمکران گل سرسبد اردوهاست
یکی از دیگر برنامه‌ها پویش میزبانی به توان میلیون است که مختص عید غدیر طراحی شده است. دانشآموزان در عید غدیر سه کار جدی انجام می‌دهند؛ آنها با کمک والدین و مربی، مواد اولیه پخت غذا را تهیه می‌کنند. این اقدام با همکاری سازمان‌ها و نهادها و کمک‌های مردمی است سپس در اتحادیه و جای دیگر اقدام به پخت غذا می‌کنند.
در ادامه دانشآموزان، محرومان محله را به کمک والدین و مربیان شناسایی می‌کنند و دانشآموزان پسر در قالب کاروان‌های دوچرخه سواری، به توزیع مواد غذایی می‌‌پردازند؛ همچنین کاروان‌های اجرای سرود برای دانشآموزان دختر و پسر پیش‌بینی میشود که دانشآموزان دختر در محافل دخترانه اجرای سرود می‌کنند و پسرها در محافل عمومی هم اجرای سرود دارند.
** لزوم توجه به مجموعه‌های تربیتی غیررسمی
* دغدغه غنی‌سازی اوقات فراغت دانشآموزان موضوع بسیار مهمی است که در این راستا نهادهای مختلفی هم حضور دارند؛ به نظر شما وضعیت غنی‌سازی اوقات فراغت دانشآموزان چگونه است؟
به لحاظ زیرساخت فنی و فکری در حوزه اوقات فراغت جوانان هنوز به آن پختگی نرسیدیم؛ یعنی یک بخش از نظر سالن‌های ورزشی گرفته و مجموعه‌های فرهنگی و فرهنگ‌سراها ضعف داریم و یک بخش هم به لحاظ زیرساخت فکری و محتوایی است. بر فرض اینکه سالن ورزشی و یک فرهنگسرایی هم بود؛ در آنجا قرار است چه چیزی به دانش‌آموز منتقل شود که هم جنس فراغت و هم جنس غنی شدن زمان فراغت او را داشته باشد. یعنی اینکه طراحی آن به چه شکلی باشد، به شدت مهم است.
مجموعه‌های مختلفی در تابستان کار آموزشی می‌کنند اما تابستان زمان فقط آموزش نیست و اگر تابستان را به آموزش گره بزنیم باز هم این اوقات فراغت دانش‌آموز را نادیده گرفتیم و ظلم در حق او کردیم. نه اینکه آموزش نیاز نباشد اما نباید آموزش رسمی باشد چرا که باعث لطمه به اوقات فراغت و استراحت فکری دانش‌آموز میشود.
اگر تابستان را به آموزش گره بزنیم باز هم این اوقات فراغت دانش‌آموز را نادیده گرفتیم و ظلم در حق او کردیم
مجموعه‌هایی که برای این موضوع طراحی داشته باشند به لحاظ رسمی کم هستند ولی مجموعه‌های غیررسمی کارهای خوبی را انجام می‌دهند.کانون های فرهنگی در مساجد، پایگاه‌های بسیج، اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشآموزان و خیلی از مجموعه‌های فرهنگی و تربیتی که به صورت غیر رسمی حضور دارند، تربیت غیررسمی را در اوقات فراغت دانشآموزان در پی می‌گیرند.
متأسفانه در کشور این لبه غیررسمی تربیت که اتفاقا کار اصلی را در حوزه تربیت محقق می‌کند به لحاظ حمایت، هدایت و نظارت هم خیلی نادیده گرفته شدند یعنی اولا جایی نیست که این نهادها را بشناسد و به خانواده‌ها به عنوان مجموعه امین معرفی کند.
یعنی اولا چنین نهادی وجود ندارد و دوما اگر وجود دارد به خانواده‌ها معرفی نکرده است و اگر هم معرفی کرده است از این مجموعه‌های تربیتی غیررسمی حمایتی اتفاق نیفتاده است و اگر حمایتی هم شده است نهایتا نظارتی روی فعالیت آنها اتفاق نیفتاده است.
** برنامه‌های تابستانی هم در فضای حضوری و هم در فضای مجازی
* فارس: چه تعداد دانش‌آموز از برنامه‌های پایگاه‌های تابستانی اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشآموزان استفاده می‌کنند؟
بنای اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشآموزان در این 800 پایگاه این است که حداقل چیزی حدود 40 تا 60 هزار دانش‌آموز را در پایه‌های مختلف دوره‌های تحصیلی اول و دوم متوسطه تحت پوشش قرار دهد ولی نسبت به جمعیت دانش‌آموزی ما جمعیت زیادی محسوب نمی‌شود. اما این تمام ظرفیت اتحادیه است که در فرایند زبده‌یابی و زبده پروری خودش برای تابستان به کار گرفته است.
* فارس: بیش از دو سال، برنامه‌های دانش‌آموزی در فضای مجازی ارائه شده است، آیا برنامه‌های شما صرفا حضوری است یا در فضای مجازی هم برنامه دارید؟
اساسا اینکه بچه‌ها را از فضای مجازی دور کنیم و فضای مجازی را منع کنیم، کار درستی نیست چون دانش‌آموز زیست مجازی خودش را دارد اما آن زیست را نه به رسمیت شناختیم و نه کنارش گذاشتیم؛ حوزه تعامل مربی و متربی در فضای مجازی آن هم زمانی که پیش هم نیستند، ظرفیت خوبی است و استفاده می‌کنیم.
برای حضور دانشآموزان در فضای مجازی باز طراحی کردیم که مثلا پاییز امسال، جشنواره ستارگان در فضای مجازی برگزار میشود
۲ فعالیت انجام دادیم و معتقدیم حوزه حضوری را هرچقدر تقویت کنیم، حوزه مجازی خودبه‌خود کمرنگ میشود؛ اگر بچه‌ها را بتوانیم در هفته روزی دو ساعت درگیر کنیم، قطعا به همین اندازه و حتی چند برابر این زمان، آنها را از فضای مجازی خودبه‌خود بیرون آوردیم و آنها را درگیر برنامه‌های حضوری کردیم.
یک مورد دیگر این است که برای حضور دانشآموزان در فضای مجازی باز طراحی کردیم که مثلا پاییز امسال، جشنواره ستارگان در فضای مجازی برگزار میشود؛ برای تابستان هم ویژه دانش‌آموز در فضای مجازی برنامه داریم و در این راستا پویش‌ها و چالش‌هایی را طراحی کردیم که حتی حضورشان در فضای مجازی تا آنجا که میشود هدفمند و اصطلاحا تحت نظری باشد.
انتهای پیام/
