به گزارش رکنا، بدن ما به طور طبیعی توانایی تنظیم حرارت خود را دارد. با بالارفتن دمای داخلی، از طریق فرایند تعریق دمای بدن کاهش پیدا می‌کند. اما قرارگرفتن در معرض گرمای شدید و طولانی، رطوبت بالای هوا و فعالیت در گرما موجب ایجاد اختلال در این سیستم خنک‌کننده می‌شود. سالمندان، کودکان، افراد دارای اضافه وزن بالا یا مشکلات روانی، و کسانی که گردش خون ضعیفی دارند، بیشتر در معرض این خطر هستند. در این مواقع اطلاع از اینکه بدانیم برای گرمازدگی چه بخوریم و چه مراقبت‌هایی انجام دهیم بسیار حیاتی است.
به طور کلی علائم گرمازدگی شامل سردرد، گیجی، توقف تعریق و خشکی پوست، تندشدن ضربان قلب و ریتم تنفس، تهوع یا استفراغ و احساس لرز هستند. اگرچه هرکدام از این علائم ممکن است بر اثر دلیل دیگری بروز پیدا کرده باشند، اما بهتر است جانب احتیاط را در نظر گرفته و به محض تجربه آنها به خنک‌کردن بدن بپردازید.
دقت کنید گرمازدگی شدید، یک وضعیت اورژانسی است و فرد گرمازده باید در اولین فرصت توسط پزشک معاینه شود. بنابراین در چنین مواردی به دنبال خود درمانی در خانه نباشید. مواردی که در ادامه می‌آید برای درمان علائم خفیف یا پیشگیری از گرمازدگی هستند که می‌توانند در پیشگیری از دهیدراته شدن بدن موثر باشند.
فرض کنید در یک روز گرم تابستانی ناچارید برای کاری از منزل خارج شوید یا ساعاتی را در معرض آفتاب و گرما به فعالیت بپردازید. اولین سوالی که در صورت مشاهده علائم مذکور به ذهن شما خطور می‌کند این است: «برای گرمازدگی چی خوبه؟» خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های مختلفی وجود دارند که با پایین آوردن دمای بدن و حفظ آب می‌توانند تحمل گرمای هوا را آسان‌تر کنند.
البته مصرف هیچ‌کدام از آنها، تضمین قطعی برای درمان گرمازدگی نیست. دادن نوشیدنی سرد به فرد گرمازده معده و بدن او را دچار شوک خواهد کرد. بنابراین نوشیدنی خنک (نه خیلی سرد) را به آرامی و جرعه جرعه به او بنوشانید.
گرچه طبع خاکشیر در طب سنتی گرم و تر است، اما مصرف آن بدن را خنک می‌کند. مصرف خاکشیر جذب آب را در لوله گوارش افزایش می‌دهد. برای تهیه شربت با خاکشیر، آن را بشویید و خیس کنید تا شن و ماسه آن ته‌نشین شود. پس از مدتی آب آن را عوض کنید و دوباره با آب تمیز خیس کنید. این کار را چندبار انجام دهید. سپس با آب، گلاب و مقداری شکر شربتی تهیه کرده و خاکشیر را به آن اضافه کنید.
در گذشته نه چندان‌دور، یک پارچ حاوی شربت با تخم شربتی پای ثابت سفره‌های تابستانی ما بود. تخم شربتی و تخم ریحان پس از قرارگرفتن در آب، میزان زیادی آب جذب کرده و حجیم و ژله‌ای می‌شوند. به همین دلیل نوشیدن یک لیوان شربت خنک حاوی این دانه‌ها عطش را رفع کرده و شما را از گرمازدگی دور می‌کند. توجه داشته باشید که بر خلاف شباهت ظاهری، تخم ریحان و تخم شربتی دو دانه متفاوت هستند. کمی از این دانه‌ها را خیس کنید تا لعاب بیندازند، سپس چند قاشق از آن را به بطری آب یا لیوان شربت خود اضافه کرده و بنوشید.
سکنجبین شربتی است که از ترکیب سرکه و شکر تهیه می‌شود. این نوشیدنی گوارا از گذشته‌های دور برای رفع عطش به کار می‌رفته و هنوز هم می‌توانید در روزهای گرم تابستان روی آن حساب کنید. در صورت احساس گرمازدگی این شربت را به صورت رقیق درست کرده و کم کم بنوشید.
گلاب نیز از مواردی است که طب سنتی مصرف آن را برای تعادل حرارت بدن توصیه می‌کند. با ترکیب گلاب و آب لیموترش تازه شربت خنکی تهیه کرده و بنوشید. می‌توانید کمی تخم ریحان یا تخم شربتی نیر به آن اضافه کنید.
برای ماست و دوغ طبع سردی دارند و برای رفع گرمازدگی و خنک‌کرده بدن مناسب هستند. کمی ماست را در آب سرد بریزید و با کمی نعنای خشک بنوشید. بهتر است دوغ را نیز از انواع ترش و محلی انتخاب کنید. اگر طبع گرمی دارید ماست و دوغ را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانید.
یکی از آسان‌ترین پاسخ‌ها به سوال برای گرمازدگی چه بخوریم، خیار است. ۹۵ درصد بافت خیار را آب تشکیل می‌دهد. یک فنجان خیار خردشده، حدود ۱۶ کالری دارد، بنابراین می‌توانید با خیال راحت آن را در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهید. فیبر موجود در خیار باعث جذب آب در بدن می‌شود و به شما این اطمینان را می‌دهد که دچار کم‌آبی نخواهید شد. بخش زیادی از آنتی‌اکسیدان‌های مفید خیار در پوست آن هستند. بنابراین آنها را با دقت بشویید و به همراه پوست نوش جان کنید.
خوردن یک برش هندوانه خنک در روزهای گرم، حال هر کسی را سر جا می‌آورد. هندوانه علاوه بر داشتن میزان زیادی آب، بدن را به تعریق تحریک می‌کند. این کار بدن را خنک می‌کند، بنابراین برای مقابله با گرمازدگی هندوانه را فراموش نکنید. برای راحتی کار می‌توانید هندوانه را در مخلوط‌کن بریزید و مانند یک نوشیدنی بنوشید. اضافه‌کردن چند برگ نعنا یا کمی آب لیمو طعم آن را دلچسب‌تر خواهد کرد.
برگ‌های نعنا حاوی ترکیبی به نام منتول هستند که با تحریک برخی گیرنده‌های مغز، حس خنکی را به ما القا می‌کند. این همان حسی است که پس از جویدن یک آدامس نعنایی داریم. یک مشت نعنای تازه را کمی بکوبید و به همراه آب لیموی تازه و کمی آب و شکر یک موهیتوی خانگی داشته باشید. این یک شربت فوق‌العاده برای رفع تشنگی و عطش است. همچنین می‌توانید با نعنای تازه کمی سکنجبین نعنایی تهیه کرده و از نوشیدن آن لذت ببرید.
کرفس حاوی ۹۶ درصد آب است و مصرف آن به ویژه در فصول گرم سال توصیه می‌شود. سیستم عصبی بدن انسان به کمک الکترولیت‌ها پیام‌ها را منتقل می‌کنند، به همین دلیل الکترولیت‌ها نقشی حیاتی در بدن ما دارند. ما این الکترولیت‌ها را با خوردن مواد غذایی مختلف به دست می‌آوریم.
کرفس گیاهی است که تمام الکترولیت‌های مورد نیاز بدن را داراست. از طرفی فیبر موجود در کرفس به جذب و نگهداری آب در بدن کمک می‌کند. اضافه کردن یک فنجان کرفس خردشده به سالاد، یا خوردن کرفس به همراه کمی کره بادام‌زمینی می‌تواند راه‌‌های خوبی برای بهره‌بردن از خواص آن هستند.
آلو یک میوه تابستانی خوشمزه ومنبعی سرشار از آنتی‌اکسیدان است. خواص ضد التهابی آلو برای تسکین التهابات ناشی از گرمازدگی مفید هستند. می‌توانید آلو را به سادگی گاز بزنید یا هسته آن را جدا کرده و با آن اسموتی درست کنید. یک راه دیگر این است که آلوی خشک‌شده را در آب جوش بریزید. پس از چند ساعت آب آن را جدا کرده و به همراه کمی شکر و یخ بنوشید.
هوای گرم و تابش مستقیم نور خورشید در تابستان خطر گرمازدگی را به همراه دارد. بهترین راه پیشگیری از گرمازدگی خانه ماندن در ساعات گرم روز و اجتناب از قرارگرفتن در معرض آفتاب است. مصرف نوشیدنی‌هاو خوراکی‌های خنک‌کننده نیز می‌تواند دمای بدن را پایین آورده و به رفع سریع گرمازدگی کمک کند.
