هر خودرو همانند انسان ها یک کد شناسایی دارد
هویت یک انسان با انسانی دیگر در برخی ویژگی های شخصی نظیر کد ملی، اثر انگشت، گروه خونی و ژنتیک متغیر است. این متغیر بودن در خودرو ها نیز صدق می کند به گونه ای که سازمان بین المللی استاندارد سازی در خصوص هر خودرو یک کد 17 رقمی ویژه ای را در نظر می گیرد.
به عبارتی دیگر این کد، شماره ی شناسایی خودرو است که به منظور قابل تشخیص بودن وسایل نقلیه ی سبک و سنگین، موتوری های گازی و موتور سیکلت با تلفیقی از حروف الفبای انگلیسی به همراه اعداد 1 الی 9 تعبیه می گردد.
کد شناسایی خودرو با عنوان VIN نیز شناخته می شود. این عنوان مخفف واژه ی انگلیسی « Vehicle Identification Number» می باشد.
شرکت های تولید کننده ی ایرانی نیز از سریال کد شناسایی در ساخت خودرو ها استفاده می کنند. به طور مثال در خودروی پراید شماره ی موتور پشت سیلندر سمت چپ زیر پمپ بنزین و شماره ی شاسی در سینی پشت داشبورد سمت راست حکاکی شده است.
شرکت های تولید کننده ی ایرانی نیز از کد شناسایی خودرو استفاده می کنند
در سال 1954 میلادی خودرو سازان آمریکایی با هدف ایجاد تفاوت در وسایل نقلیه در خودرو های تولیدی از سریال شناسایی بهره گرفتند اما به موجب عدم هماهنگی و استاندارد های مشترک، شماره سریال های مختلفی در خودرو ها درج شد.
پس از مدتی (حدود 27 سال بعد)، طرحی توسط سازمان ملی امنیت ترافیک بزرگراه های ایالات متحده آمریکا با فرمت استاندارد در خصوص شماره ی شناسایی اتومبیل ها ارائه شد.
هم اکنون در تنظیم و برگزیدن شماره ی شناسایی منحصر به فرد خودرو ها از این فرمت استاندارد ارائه شده توسط ایالات متحده آمریکا استفاده می شود.
در تنظیم کدشناسایی خودرو از فرمت ایالات متحده آمریکا استفاده می شود
همان طور که بیان کردیم، کد VIN در خصوص شناسایی موتور وسایل نقلیه اعم از سبک و سنگین، موتورهای گازی و موتور سیکلت مورد استفاده قرار می گیرد.
کد منحصر به فرد شناسایی خودرو با عنوان شماره ی شاسی، در قسمت پشتی کارت مشخصات وسیله ی نقلیه که توسط راهنمایی و رانندگی به صاحب خودرو تعلق می گیرد، ثبت شده است.
کد شناسایی خودرو در کارت نشان دهنده ی مشخصات وسیله ی نقلیه
کد VIN در داخل خودرو ها در دو قسمت درج می شود. مکان اول درج کد در تقاطع شیشه ی جلویی خودرو با بدنه ی سمت راست راننده می باشد.
مکان دوم نیز در نزدیکی پیشرانه ی اتومبیل (فایروال محفظه موتور) یا میان در و بدنه ی خودرو از سمت راننده درج می شود.
در مواردی احتمال دارد در هنگام درج کد شناسایی اشتباهاتی صورت بگیرد، در این گونه موارد حتما شرکت تولید کننده ی خودرو و پلیس مربوطه را مطلع کنید.
در اکثر شرکت های تولیدکننده، کد شناسایی خودرو به سه قسمت تقسیم می شود
به طور کلی برای شفاف سازی مفاهیم اطلاعات موجود در کد شناسایی توجه به الگوی خودرو ساز ضرورت دارد.
اکثر شرکت های تولید کننده ی خودرو سریال های VIN را به سه قسمت اصلی دسته بندی می کنند. در واقع هر کدام از این قسمت ها دارای تعدادی کاراکتر با اطلاعات متمایز است. اغلب اطلاعات داخل این سه قسمت به صورت جهانی تعیین می شوند که هر شرکت خودرو ساز کد مخصوص به خود را دارد.
قسمت اول کاراکتر ها، مجموعه ای از کاراکتر اول، دوم و سوم است که با عنوان تخصصی WMI شناخته می شود. این عبارت مخفف واژه های زیر است:
کاراکتر اول از سمت چپ، بیانگر نام منطقه و کشور سازنده ی خودرو است. به گونه ای که اعداد 1 الی 5 نشان از آمریکای شمالی دارند. عدد 2 مخصوص کانادا و عدد 3 مخصوص مکزیک در آمریکا است.
علاوه بر اعداد، حروفی نیز در سریال شناسایی خودرو وجود دارند که بیانگر منطقه ی ساخت اتومبیل هستند. از معروف ترین حروف مورد استفاده در کدهای شناسایی خودرو می توان به حرف J برای ژاپن ، S برای بریتانیا و W برای آلمان اشاره کرد. همچنین در صورتی که حرف درج شده در سریال بین حرف J الی R باشد، نشانه ی تعلق خودرو به شرکت های آسیایی و از حرف A تا H نشانه ی تعلق خودرو به شرکت های آفریقایی می باشد.
کاراکتر های دوم و سوم نیز در کد شناسایی خودرو حاکی از نام کارخانه ی سازنده ی خودرو دارند.
در کد شناسایی خودرو تک واژه نهم چک کننده محسوب می شود
قسمت دوم شامل کاراکتر های 4 الی 9 است که با عنوان تخصصی VDS شناسایی می شود.
کاراکتر های 4 الی 8 مشخصات عمومی وسیله ی نقلیه نظیر وزن، مدل خودرو، تعداد سیلندر، قدرت پیشرانه، بدنه، نوع موتور و پلت فرم خودرو را بیان می کنند. تک واج نهم نیز نوعی چک کننده محسوب می شود که به واسطه ی آن می توان کل شماره ی شناسایی خودرو را کنترل کرد. از این کاراکتر با عنوان رقم چک یا کد امنیتی خودرو یاد می شود.
هر کمپانی تولید کننده ی خودرو از فرمت منحصر به فرد خود در کاراکتر های 4 الی 9 استفاده می کند. برای مثال رقم هشتم درج شده در خودرو های تولیدی از کمپانی پی اس ای، بیانگر ویژگی ها و سطح امکانات خودرو است. در حالی که همین حرف در خودروهای جنرال موتورز، به نوع موتور اشاره دارد.
کاراکتر دهم در کد شناسایی خودرو، سال تولید خودرو را نشان می دهد
بخش سوم نیز شامل کاراکتر دهم الی هفدهم است که جزئیات مربوط به خودرو را بیان می کند و با عنوان تخصصی VIS شناخته شده است.
کاراکتر دهم اشاره به سالی دارد که خودرو در آن به تولید رسیده است. توجه داشته باشید که این تک واج تا سال 2010 به صورت عددی بیان شده است و پس از این سال به شکل حرف A، B، C و... مبدل شده است.
به عبارتی دیگر در جایگاه دهم، برای سال های 2001 الی 2009 از ارقام 1 الی 9 استفاده شده است. علاوه براین، به منظور جلوگیری از خطای دید، از برخی حروف لاتین نظیر «I»، «Z»، «O»، «Q» و عدد صفر بهره گرفته نمی شود. لذا حروف درج شده در این سریال، هر 30 سال یک مرتبه تکرار می گردد.
کاراکتر 11 با عنوان «plant» نشان از کد کارخانه ی تولیدی دارد و تک واج های 12 الی 17 نیز شناسه یا سریال خودرو می باشد که لزوما در آمریکای شمالی چهار حرف آخر آن عددی است. مجموع این کاراکتر ها با شناسه ی production number شناخته می شوند.
به طور کلی از کاراکتر دهم الی هفدهم بخش شناسه خودرو محسوب می گردد که با سریالی منحصر به فرد توسط شرکت خودرو ساز برای قابل تشخیص بودن وسیله نقلیه مورد استفاده قرار می گیرد.
در زمانی که خودرو به سرقت رسیده است کد شناسایی خودرو برای استعلام آن نیاز است
یکی از ویژگی های برجسته ی کد VIN، به کارگیری از کد شناسایی در خصوص خرید قطعات جانبی اصیل برای اتومبیل است. در واقع شرکت های سازنده ی خودرو بر اساس VIN منحصر به فرد وسیله ی نقلیه قطعات جانبی را در دسته بندی های مختلف قرار می دهند. لذا با آگاهی از قطعات مخصوص خودرو می توان برای خرید قطعه ی اصلی آن اقدام کرد.
علاوه بر این زمانی که خودرویی به سرقت می رود، در راستای تکمیل گزارش به پلیس به کد شناسایی نیاز است. همچنین این کد، یکی از اسنادی است که همواره برای استعلام خلافی خودرو از کد تخلفات رانندگی مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربران می توانند به وسیله ی VIN خودرو برای استعلام خلافی اتومبیل از میان کد تخلفات رانندگی بهره بگیرند. از جمله روش های قابل استفاده در خصوص دریافت خلافی های خودرو ارسال کد VIN را به شماره ی 1101202020 یا از طریق تماس با شماره ی 88288888 می باشد. همچنین با شماره گیری *110# و وارد کردن کد شناسایی اتومبیل می توانید در راستای استعلام خلافی های خودرو اقدام نمایید.
یکی دیگر از مزیت های درج کد شناسایی در خودروها، در هنگام خرید خودروی دست دوم نمایان می شود. در حقیقت با بررسی VIN اتومبیل دست دوم اطلاعاتی از قبیل میزان تعمیرات، عدم سرقتی بودن و صحت و سلامت خودرو را می توانید کسب کنید.
از دیگر مزایای کاربرد کد شناسایی خودرو می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• پیگیری گارانتی خودرو
• پیگیری مسائل مربوط به بیمه
البته لازم به ذکر است برخی از سرویس های مذکور در ایران قابل استفاده نیستند.
JA - ایسوزو
JC1 - فیات اتومبیلز/مزدا
JF - صنایع سنگین فوجی
JHL - هوندا
JHM - هوندا
JMB - میتسوبیشی موتورز
JM6 - مزدا
JN - نیسان
JS - سوزوکی
JT - تویوتا
JY - یاماها
AAV - فولکس واگن
AFA - فورد
KL - دوو موتورز/جی‌ام کره
KMH - هیوندای موتور
KN - کیا موتورز
KPT - سانگ‌یانگ
L6T - جیلی
LBE - هیوندای پکن
LBV - بی‌ام و برلیانس
LDC - دانگ فنگ پژو سیتروئن
LE4 - بنز پکن
LFM - سیچوان فاو تویوتا موتور
LFP - گروه فاو
LFV - فاو- فولکس واگن
LGB - دانگ فنگ نیسان
LGJ - دانگ فنگ فنگشن
LGW - گریت وال موتورز (هاول)
LGX - بی‌وای‌دی
LH1 - هایما
LHG - گوانکی هوندا
LJD - دانگ فنگ یودآ کیا
LLV - گروه لیفان
LMG - ترومچی گاک
LPA - چانگان پی اس ای
LSG - سایک جی ام
LSJ - سایک ام جی
LSV - شانگهای فولکس واگن
LTV - فاو تویوتا
LVG - گاک تویوتا
LVH - دانگ فنگ هوندا
LVR - چانگان مزدا
LVV - چری اتومبیل
LVS - چانگان فورد
LWV - گاک فیات
LZW - سایک جی ام وولینگ
NMT - تویوتا
NM0 - فورد اتوسان
SAJ - جگوار کارز
SAL - لندرور
SAR - روور
SAT - تریومف
SB1 - تویوتا
SCC - لوتوس کارز
SCE - DMC
SFD - الکساندر دنیس
SHH - هوندا
SHS - هوندا
SJN - نیسان
TMA - هیوندای موتور
TMB - اشکودا
TRU - آئودی
TSM - سوزوکی
VF1 - رنو
VF2 - رنو
VF3 - پژو
VF4 - تالبوت
VF5 - اویکو
VF6 - رنو تراکس/ولوو
VF7 - سیتروئن
VF8 - ماترا
VF9 - بوگاتی
VFE - اتوبوس اویکو
VNK - تویوتا
VSS - سیات
VV9 - تایرو اسپرت
WAG - نئوپلان
WAU - آئودی
WAP - آلپینا
WBA - ب ام و
WBS - ب ام و
WBX - BMW
WDB - مرسدس بنز
WDC, WDD, WMX - دایملر آ گ
WEB - اوو باس
WF0 - فورد اروپا
WJM - اویکو
WJR - ایرمستشر
WMA - ام آ ان
WME - اسمارت
WMW - مینی (بی‌ام‌دبلیو)
WP0 - پورشه سواری
WP1 - پورشه SUV
WUA - کواترو
WVG - فولکس واگن
WVW - فولکس واگن
WV1 - وسایل نقلیه تجاری فولکس‌واگن
WV2 - وسایل نقلیه تجاری فولکس‌واگن
W0L - اوپل/ واکسول
W0SV - خودروهای خاص اوپل
YS2 - اسکانیا در شهر سودتلیا
YS3 - ساب
YS4 - اسکانیا در شهر کاترینهولم
YTN - خودروی برقی ملی سوئد
YV1 - ولوو کارز
YV2 - ولوو تراکز
YV3 - ولوو باس
ZA9 - بوگاتی
ZAM - مازراتی
ZAR - آلفا رومئو
ZCF - اویکو
ZFA - فیات اتومبیلز
ZFF - فراری
ZGA - اویکو باس
ZHW - لامبورگینی
ZLA - لانچیا
ایالات متحده آمریکا
1B - داج
1F - فورد
1C - کرایسلر
1G - جنرال موتورز
1G1- شورولت
1G3 - اولدزموبیل
1G9 - گوگل
1GC - شورولت
1GM - پونتیاک
1HG - هوندا
1J - جیپ
1L - شرکت لینکلن موتور
1M - مرکوری
1N - نیسان
1VW - فولکس واگن
1YV - مزدا
4F - مزدا
4J - مرسدس بنز
4M - مرکوری
4S3 - سوبارو
4S4 - سوبارو
4S6 - هوندا
4T - تویوتا
4US - بی ام و
5FN - هوندا
5J6 - هوندا
5L - لینکلن
5T - تویوتا
5X - هیوندای/کیا موتورز
5YJ - تسلا
۵۵ - مرسدس بنز
2DG - Ontario Drive & Gear
2F - فورد
2G - جنرال موتورز
2G1 - شورولت
2G2 - پونتیاک
2HG - هوندا
2HH - آکیورا
2HJ - هوندا
2HK - هوندا
2HM - هیوندای موتور
2M - مرکوری
2T - تویوتا
3F - فورد
3G - جنرال موتورز
3HG - هوندا
3HM - هوندا
3N - نیسان
3VW - فولکس واگن
6F - فورد
6G - جنرال موتورز
6G1 - شورولت
6G2 - پونتیاک
6H - هالدن
6MM - میتسوبیشی
6T1 - تویوتا
8AP - فیات
8AT - اویکو
9BD - فیات اتومبیلز
9BS - اسکانیا
9BH - هیوندای
93Z - اویکو
93W - فیات پروفشنال
9BW - فولکس واگن
YK1 - (فنلاند) ساب
XLR - (هلند) داف تراکس
VA0 - (اتریش) اُ‌آاف
UU - (رومانی) داچیا
U5Y - (اسلواکی) کیا موتورز
TCC - (سوئیس) میکرو کامپکت کار
CL9 - (تونس) والیز کار
گرداوری: بخش مجله خودرو بیتوته
