شهرستان كازرون منطقه اي  است پر جاذبه كه به جهت داشتن خاك حاصلخيز ، سفره هاي فراوان آب هاي زير زميني ، تنوع منابع طبيعي و داشتن پوشش هاي گوناگون گياهي در گذشته به « شهر سبز » شهرت داشته است .  اين ويژگي ها شهرستان كازرون را به صورت نگيني در استان فارس ممتاز ساخته است .

جاذبه هاي طبيعي و گردشگري كازرون به قدري است كه مي تواند در فصول مختلف سال جوابگوي مسافران از راه رسيده و مشتاقي باشد كه مي خواهند مدت زماني را دراين مكان سپري كرده ، به آسايش جسم و آرامش خيال بپردازند . آب تني در چشمه سارها و رود خانه ها درفصل تابستان ، تماشاي مناظر دل انگيز باغ هاي مركبات آن در پائيز ، سرمست شدن از بوي نرگس هاي شهلاي آن در فصل زمستان و در نهايت تماشاي طبيعت كم نظير و ديدني آن در فصل بهار، همه و همه بخشي از جاذبه هاي ديدني شهرستان كازرون مي باشد .

گر چه وصف اين همه زيبائي كه طبيعت كم نظير به مردمش هديه كرده ، قابل توصيف نيست و در اين مقال نمي گنجد ، اما به گفته شاعر : آب دريا را اگر نتوان كشيد / هم به قدر تشنگي بايد چشيد. بنابراين برآن شديم تا شمه اي از اين همه زيبائي براي شما ترسيم كنيم ، اگرتوانسته باشيم . بنا براين سايت اينترنتي فرمانداري شهرستان كازرون شما را به ديدن مناظر طبيعي و زيبائي هاي  شهرستان كازرون دعوت مي نمايد و مقدم شما را گرامي مي دارد.

« رواق منظر چشم من آشيانه ي توست / كرم نما و فرودآ كه خانه خانه ي توست »

برخي از نقاط ديدني شهرستان كازرون به ترتيب حروف الفبا:

امام زاده سيد حسين

امام زاده سيد حسين بن امير بن ابراهيم بن زين العابدين (ع) مهمترين امام زاده شهرستان كازرون مي باشد كه در كنار روستاي سيد حسين در 23كيلومتري جاده كازرون به شيراز و در شمال شهرتاريخي  بيشاپور قرار گرفته است. اين روستا به خاطر وجود چشمه سار پر آب و زيباي « سرآب شير»،‌ درختان سرسبز و سر به فلك كشيده، باغ هاي مركبات بسيار كه آب هاي روان چشمه مزبور هميشه در آنها جريان دارد، ‌موقعيتي ممتاز داشته و يكي از مكان هاي تماشايي و زيارتي ، سياحتي قابل توجه در استان فارس مي باشد. امام زاده سيدحسين در حال بازسازي است و در طرح جامع آن مكان هايي  چون سالن اجتماعات، آمفي تأتر، درمانگاه ، زائر سرا، ساختمان اداري، پارك، زمين ورزش، چاپ خانه و فضاي سبز در نظر گرفته شده است.

باغ  نظر كازرون

كشور ما ايران يكي از مناطق خشك و كم آب جهان است و توجه به آب و آبياري و احداث قنوات و باغ ، از زمان هاي بسيار دور تا به حال مورد عنايت دولت ها بوده است. اين موضوع در مناطق جنوبي ايران بيشتر مورد نظر حكومت ها بوده تا با ساختن باغ ها و غرس درختان گوناگون ضمن ايجاد محيطي با صفا به توليد انواع گوناگون ميوه و سبزي اقدام كنند. فكر ايجاد باغ نظر كازرون از خواجه حسام الدين افشار فرزند خواجه حسين علي افشار حاكم كازرون بود وي در جمادي اول سال 1117 هجري قمري آب قناتي را در كازرون احداث و وقف كرد كه به خيرات مشهور شد. در وقف نامه آب خيرات آمده كه علاوه بر احداث قنات به ساخت مدرسه علوم ديني و احداث باغ نيز اقدام شود.

چندين سال بعد يكي ديگر از افراد خاندان افشار به نام خواجه علي قلي خان افشار در اجراي مفاد وقف نامه آب خيرات، باغي را احداث و آن را « نظر» ناميد.

دكتر باستاني پاريزي درباره وجه تسميه باغ نظرها چنين اظهار مي دارد: « گر چه مورخين اين باغ ها را به نام باني آن ها مثلاً نظرعلي خان در كرمان، باغ نظر ناميده اند، اما عقيده بنده غير از اين است،اين باغ ها متعلق به افراد بخصوصي نبوده بلكه عموماً دولتي، وسيع، عمومي و محل ديدن و منظره و تماشا كردن و تفريح مردم و در واقع پارك شهر بوده و شايد هم در اصل نام آن باغ نظرگاه بوده و كم كم به باغ نظر تقليل پيدا كرده است.

بهر حال باغ نظر كازرون باغي مصفا و دلگشا بوده كه بيشتر درختان آن را نارنج هاي بلند قامت و مقداري درخت هاي انار، خرما و بكرائي را تشكيل مي دهد. اين باغ هم اكنون به عنوان محل تفريح و پارك  مورد استفاده مردم قرار مي گيرد.

پارك تنگ تيك آب

در دامنه كوه شمالي كازرون تنگي قرار دارد كه  معروف به تنگ تيكاب است. در گذشته در فصل زمستان و بهار به جهت ريزش آب فراوان از صخره هاي موجود در تنگ، آنجا را به محيطي مصفا و دلگشا تبديل كرده كه مردم شهر را بدانجا مي كشاند تا از مناظر زيباي طبيعي آن لذت ببرند. صداي ريزش قطرات آب ، سنگ هاي پوشيده از خزه و سبزه، فراواني گياهان خودرو، چشم هر بينده اي را به خود جذب مي كند. در چند سال اخير به همت شهرداري كازرون اين مكان به پاركي زيبا و فرح انگيز مجهز به برج هاي نوري، استخرهاي بزرگ، آبشار مصنوعي و قهوه خانه سنتي گشته به طوري كه تمام روزهاي هفته پذيرايي ميهمانان كازروني و مسافرين عزيز مي باشد.

پيربنكي

در هشت كيلومتري جاده قديم كازرون به شيراز، پس از عبور از كتل مشهور« پيرزن» بقعه اي ساده و گچي از دور نمايان مي شود كه به « پيربنكي » معروف است. در گذشته مسافرين خسته پس از طي مسافتي چند از جاده شوسه كازرون به شيراز لحظاتي در اين مكان به استراحت مي پرداخته اند. اين بقعه در مجاورت قبرستاني قديمي واقع شده كه در آن سنگ تيرهاي بزرگ و منقوش به خطوط و اشكال زيبا ديده مي شود. ويژگي اين بقعه كه زبان زد عام و خاص است، رويش دو درخت بنه(پسته كوهي) بر بالاي بام و گنبد آن است. يكي از آن ها در انتهاي فوقاني گنبد ريشه دوانده و مشخص نيست كه ريشه آن از كجاست امّا سرسبز است و هر ساله ميوه مي دهد. ديگري در لاي ديوار بقعه بيرون آمده و با زمين ارتباطي ندارد. بقعه مزبور داراي سنگ قبري است كه در داخل ضريحي چوبي قرار گرفته است.

تنگ چوگان

در مجاورت ويرانه هاي به جاي مانده از شهر تاريخي بيشاپور و در سمت شمال شهر ميان دو رشته كوه سر به فلك كشيده تنگي پر از درختان سرسبز، بيشه زارها و مناظر فرح انگيز و جذاب قرار دارد كه به نام تنگ چوگان و به زبان محلي « تنگ شكون» معروف شده است. رودخانه شاپور از دل اين تنگ مي گذرد و چشمه زيباي ساسان در قسمتي از اين تنگه فوران مي كند . اين چشمه در طول ساليان بسيار زياد استمرار داشته و امروز نيز قسمتي از آب شرب شهرستان كازرون و بوشهر را تامين مي كند و قسمتي از آن هم براي آبياري زمين هاي زير كشت كشاورزان منطقه  مورد استفاده قرار مي گيرد.

چاه برفي عبدوئي

روستاي عبدوئي در 25 كيلومتري شمال شرقي كازرون واقع شده است . اطراف اين روستا  رشته كوههائي قرار گرفته كه قله ي يكي از آنها « چنگ » نام دارد كه تقريبا در 7 كيلومتري روستاي عبدوئي مي باشد . در نزديكي قله ي چنگ چاهي به عرض 2 الي 3 متر و عمق 10 الي 12 متر وجود دارد كه به جهت انبار كردن و ذخيره كردن برف در آن به « چاه برفي » مشهور شده است . شكل طبيعي چاه طوري است كه كمتر در معرض تابش آفتاب قرار مي گيرد واين مكان تقريبا در چنين محيطي كه اشعه تابناك آفتاب همه جا را مي گيرد استثناست . اين  خصوصيت باعث شده كه برف زمستاني انبار شده در داخل چاه ،  تا اواخر شهريور ماه  و در بعضي سالها تا آخر سال باقي بماند.

رفتن به محل چاه برفي از طريق روستاي عبدوئي با پاي پياده 2 ساعت به طول مي انجامد . تا قبل از رايج شدن يخچال در منازل ، چاه مذكور مهمترين منبع تامين برف و يخ شهرستان كازرون بوده است . حق نگهداري و بهره برداري از چاه برفي در اختيار شخصي به نام مرحوم كربلائي اسماعيل برفي بوده است كه برف هاي آن بوسيله الاغ و استر به كازرون و مناطق همجوار جهت فروش حمل مي شده است .  ديدار اين چاه و مناظر اطراف آن  بسيارجذاب و فرح بخش است .

چشمه رنجان

بخش كوهمره نودان ، از توابع شهرستان كازرون مي باشد كه در مسير جاده كازرون به شيراز واقع شده است . مقابل شهر نودان ( مركز بخش) در دامنه كوه ،  چشمه ي جوشان و مصفائي قرار دارد كه آب آن بسيار گواراست . اين چشمه كه سراب اصلي آن از نودان است به چشمه « پيرسبز» و از آنجا به رودخانه ي شاپور متصل مي گردد. در فصل زمستان به هنگام بارندگي حجم آب آن بسيارزياد مي شود.

از كنار جاده آسفالته تا محل اصلي چشمه ، جاده اي است شوسه و خاكي كه تا محل چشمه كشيده شده است . مسافران خسته از اوايل ارديبهشت ماه تا پايان شهريورماه و حتي مهر و آبان در آنجا به تفريح و سرگرمي مي پردازند و از مناظر زيباي آن لذت مي برند .

درياچه پريشان ( فامور)

اين درياچه كه به زبان محلي «  پيرشون »  ناميده مي شود در فاصله 15 كيلومتري  شرق شهر  كازرون واقع شده كه آبهاي سطحي حاصل از ريزش هاي جوي حوضه اي به مساحت 263 كيلومتر مربع را در خود ذخيره مي كند . آب اين درياچه از صدها چشمه كوچك و بزرگ مناطق دشت ارژن و دشت فامور فراهم مي شود. از مساحت فوق 147 كيلومتر مربع دشتها و 116 كيلومتر مربع مساحت كوه و كوهپايه هاست . چشمه هاي زيادي در كف درياچه وجود دارند كه خود منبع آب درياچه است .

اين درياچه زيستگاه گونه هاي نايابي از پرندگان و آبزياني چون درنا، پليكان، فلامينگو، غاز، اردك، چنگر و... است. پريشان تنها درياچه آب شيرين فلات ايران است كه عمق آب آن از 5/3 تا 5 متر گزارش شده است. ويژگي هاي مهم اين درياچه نه به خاطر داشتن ماهيان خوش طعم و آب شيرين آن است بلكه از نظر اكوسيستمي بسيار مهم و با اهميت تلقي مي شود به طوري كه 353 نوع پرنده بومي و غيربومي را در خود جاي مي دهد. پرندگان غيربومي و مهاجر اين درياچه از راههاي بسيار دور يعني از سيبري، كانادا و دانمارك، كيلومترها راه را طي كرده به آنجا مي آيند و پس از گذران فصلي، دوباره به محل زندگي اوليه خود باز مي گردند.

دشت بخنگ

در جنوب شرقي كازرون در مجاورت كوه بخنگ، دو دشت وسيع و حاصلخيز قرار دارد كه دشت سمت شمالي كوه را « دشتك» و دشت سمت جنوب آن به « دشت بخنگ» معروف شده است. اين دو دشت به خاطر داشتن آب هاي وسيع زيرزميني مورد توجه باغداران و كشاورزان قرار گرفته و در آن جا اقدام به احداث چاه و حفر قنات نموده اند. به طوري كه حاصل زحمت آنها در گذشته احداث دو رشته قنات تحت نام هاي « خيرات» و « بخنگ» بوده است. اين دو رشته قنات با سابقه اي سيصد ساله ضمن سيراب كردن دشت ها و زمين هاي زراعي و باغات، دو آسياب در اطراف شهر كازرون را به گردش در مي آورده است. امروزه نيز قنات آب خيرات با آب گوارايش مورد استفاده قرار مي گيرد. دشت بخنگ در اواخر فصل زمستان و تمام ماههاي فصل بهار به خاطر سرسبزي و مناظر زيباي طبيعي آن از جمله بهترين محل تفريح و سرگرمي مردم كازرون محسوب مي شود.

روستاي دوان

اين روستا در دو فرسخي شمال كازرون و يكي از مشهورترين توابع كازرون محسوب مي شود. شغل اصلي مردم اين روستا باغداري و كشاورزي است. غلاتي چون گندم، جو و محصولات باغي مانند انگور، انجير و انار و... در آنجا پرورش مي يابد از ميان محصولات باغي، انگور آن در مناطق جنوبي و استان فارس از شهرت خاصي برخوردار است. مردم آنجابسيار سخت كوش و پركار هستند و در اكثر مناطق جهان به ويژه در سواحل جنوبي خليج فارس و كشورهاي عربي به كار اشتغال دارند. چون اين روستا در منطقه كوهستاني واقع شده بيشتر زمينهاي آن در دامنه هاي تپه ها و كوهها واقع شده كه با هزاران زحمت آن را به صورت پلكاني جهت كشت در آورده اند. منازل مسكوني آنها نيز به صورت پلكاني ساخته شده بطوري كه حياط يك خانه بام خانه زيرين را تشكيل مي دهد و از اين جهت زيبا و قابل توجه است و در حقيقت مي توان آن را « ماسوله» استان فارس ناميد.

سرو كلاني

روستاي كلاني در 28 كيلومتري شمال شرقي كازرون و در همسايگي روستاهاي دشت برم و عبدوئي واقع شده است . در اين روستا سرو بلند قامت و كهنسالي وجود دارد كه مي توان به جرات گفت كه پس از سرو معروف « ابركوه» كهنسال ترين سرو شناخته شده در ايران مي باشد . سالخوردگان روستا از روي حدس و گمان سن اين سرو را بيش از 500 سال تخمين مي زنند . مناطق و طبيعت اطراف اين سرو بلند نيز ازجمله مناطق ديدني شهرستان كازرون محسوب مي شود .

شهرتاريخي بيشاپور

در فاصله 23 كيلومتري شمال غربي كازرون ، در مجاورت رودخانه شاپور و در كنار جاده شاهي كه پايتخت ساسانيان يعني تيسفون را به تخت جمشيد و تخت جمشيد را به شوش  متصل مي ساخت ، شهر تاريخي بيشاپور ساخته شد كه به جهت نزديك بودن به سواحل جنوبي خليج فارس براي ساسانيان بسيار با اهميت بوده است . اين شهر در مدخل دره اي خوش آب و هوا و پر از درختان ليمو، پرتقال، خرما، بيشه زار و چشمه سارها قرار گرفته كه به جهت داشتن حجاري ها و نقوش برجسته مهم دوره ساساني يادآور عظمت و‌آباداني دولت ساساني به شمار مي رود. اين شهر را مي توان در رديف بزرگترين شهرهاي دوره ساساني به حساب آورد كه با شهرهاي مهم جهان آن روز مثل انطاكيه و بيزانس رقابت داشته است.

اين شهر با داشتن برج و با روهاي بلند و استوار به صورت قلعه اي مستحكم ساخته شده و چهار دروازه به نام هاي دروازه هرمز، مهر، بهرام و دروازه شهر و دو آتشكده به اسامي ساسان و گنبد گلوشن داشته است. طرح اصلي شهر از دو خيابان شمالي جنوبي و شرقي غربي ساخته شده كه اين دو خيابان در مركز شهر يكديگر را قطع و در چهار اطراف اين خيابان ها ساختمان دولتي با تزئينات زيبا ساخته شده بود.

آثار باستاني و ارزشمندي  ( مربوط به دوره ساسانيان ) دراين شهر وجود دارد كه در بخش آثار باستاني همين سايت به آن اشاره شده است .

غار شاپور

در انتهاي تنگ چوگان در سينه كوه و در ارتفاع حدود 800 متري از سطح زمين غار بزرگي وجود دارد كه قطر دهانه آن حدود 30 متر مي باشد و به واسطه قرار گرفتن مجسمه شاپور بر دهانه آن به غار شاپور معروف شده است . پرفسور گيرشمن باستان شناس شهير فرانسوي احتمال مي دهد آرامگاه شاپور در اين غار باشد . مجسمه شاپور بر دهانه اين غار، شاهكار پيكر تراشي ايران باستان است كه بعد از حدود 1700  سال هنوز با وجود وارد شدن آسيب هاي جدي به آن ، باقي مانده است . اين مجسمه تنها مجسمه سنگي بازمانده از دوران باستان است كه حدود 6 متر ارتفاع دارد . سنگ حجاري شده اين مجسمه از سقف غار تا كف آن ادامه داشته و هنرمندان عصر ساساني با تلاش و كوشش بسيار موفق به آفرينش اين اثر هنري گرديده اند . اين مجسمه كه در گذشته هاي بسيار دور و به احتمال در اثر زلزله واژگون گرديده بود ، در سال 1336 هجري شمسي توسط ارتش ايران و بدون در نظر گرفتن اصول تعمير كاري آثار باستاني ، تعمير و مرمت گرديد كه همين امر باعث از بين رفتن ظرافت هاي هنري در برخي از قسمت هاي مجسمه شده است .

دسترسي به غار مذكور پس از گذشتن از مسيري پر پيچ و خم و سخت امكان پذير است .

گردشگاه ميان كتل

اين گردشگاه در جنوب غربي دشت ارژن و در مجاورت جاده قديم  كازرون به شيراز،  در منطقه اي واقع شده كه به زيستگاه گوزن زرد ايراني مشهور است. گردشگاه مزبور با داشتن فضاي طبيعي كوهستاني و پوشش جنگلي انبوه و متراكم از درختان بلوط جاذبه هاي زيادي را در خود جمع نموده است. ارتفاعات اطراف ميان كتل به ويژه در قسمت شمال، شمال شرقي و شمال غربي در زمستان هاي سرد سال از برف پوشيده مي شود. گردشگاه مذكور در همه ماههاي سال داراي قابليت هاي گردشگري است و اميد مي رود با آغاز به كار جاده قديم كازرون به شيراز نظر گردشگران زيادي را به خود جلب سازد.

نرگس زارهاي كازرون

اطراف كازرون مملو است از گل هاي نرگس و نرگس زارهاي متعدد. گل هاي نرگس كازرون از طراوت و مرغوبيت خاصي برخوردار است كه گونه هاي متعددي همچون نرگس شش پر، شهلا و معمولي را شامل مي شود كه از ميان آنها نرگس شهلا به جهت داشتن زيبايي و بوي ويژه مشهور است. بخش اعظم نرگس زارهاي 25 هكتاري كازرون در منطقه « جره » ، « بلبك » ، « سرمشهد» ، «  فامور» كه همگي در بخش جره و بالاده و همچنين نرگس خشت در بخش خشت و كنارتخته قرار دارد.

اين گياه پيازدار با ارتفاع بين 30 تا 45 سانتي متر و با گل هاي 3 تا 8 تايي در فصل زمستان به گل مي نشيند حدود گل دهي نرگس هاي كازرون 45 روز يعني از اوايل دي ماه تا اواسط بهمن ماه مي باشد. نرگس هاي كازرون به خاطر مرغوبيت زياد خواهان زيادي دارد و به شهرهاي اصفهان ، تهران، حاشيه هاي جنوبي خليج فارس و ... صادر مي شود. اخيراً به همت اداره منابع طبيعي كازرون سطح زير كشت نرگس هاي كازرون به چهار برابر افزايش يافته و اميد مي رود كه با آغاز به كار تعاوني نرگس داران كازرون به توسعه كمي و كيفي بهتر و بيشتري بيانجامد.

منبع:.kazeroon