خیلی خوب است که اگر اهل مسافرت در طبیعت هستید اطلاعات
کامل پیرامون سفر در طبیعت را نیز بدانید یکی از نکات مهمی که
در هنگام سفر در طبیعت باید بدانید این است که در هنگام گزیدگی در سفر چه کنیم تا
انتهای مطلب همراه ما باشید
اقدامات ضروری هنگام گزیدگی در سفر
گزیدگی ها از جمله اتفاقاتی است که ممکن است در طول مسافرت های طبیعت گردی با آن برخورد کنید.
به همین خاطر لازم است تا حد امکان با نحوه برخورد با فرد گزیده شده آشنا شوید.
در این قسمت سعی کرده ایم شما را با انواع گزش ها آشنا کرده و راه های کمک به فرد
مصدوم را معرفی نماییم.
مارگزیدگی:مارگزیدگی از مواردی است که خیلی باید در مورد آن هوشیارانه و با دقت عمل کرد؛ چرا که هرگونه غفلت
ممکن است منجر به عوارض خطرناکی برای فرد شود.
بنابراین لازم است مصدوم را حتما و در اسرع وقت به مراکز درمانی منتقل کنیم تا تحت مراقبت های لازم
قرار گیرد.همانطور که میدانید کلیه مارها سمی نبوده ودر واقع به دو دسته سمی و غیر سمی تقسیم می شوند.
مارهای سمی خود از نظر میزان سمی بودن یکسان نبوده و با هم فرق دارند.
همچنین از نظر شکل ظاهر نیز مارهای سمی و غیر سمی تفاوتهای آشکاری دارند.
روشهای گوناگونی برای شناخت مارهای سمی و غیر سمی وجود دارد که در اینجا از ذکر این روشها خودداری می
کنیم.
هنگام گزیدگی در سفر چه کنیمشاید مناسب ترین و مفیدترین رویکرد این باشد که همه مارها را سمی قلمداد کنیم.
در نزدیک شدن به مارها دقت کنیم و به هیچ عنوان خود را در شرایط خطر قرار ندهیم.
در صورتی که خود شما و یکی از همراهان دچار گزش یک مار شد، چه باید بکنیم و چه نباید؟
اولین و مهمترین نکته چه در مارگزیدگی و چه در تمام آسیب دیدگی های دیگر لزوم حفظ آرامش است.
استرس درصد بالایی از کارایی شما را از بین می برد.
لزومی ندارد بترسید.
شما گام در راهی گذاشته اید که پر از خطر است.
قطعا شما انسان خطرپذیری بوده اید که پا در جنگل، کویر و یا کوهستان گذاشته اید.
آرامش خود را حفظ کنید و مطمئن باشید که می توانید خود و یا دوست خود را نجات دهید.
اطراف را به دقت نگاه کنید و مطمئن شوید که مار یا مارهای دیگر در محل وجود ندارند.
در صورت وجود، ترجیحا به جای سعی در کشتن مار سریعا از محل دور شوید.
در صورتی که خطری وجود ندارد به هیچ عنوان مصدوم را وادار به حرکت نکنید.
به دقت محل گزش را بررسی کنید.
در مارهای سمی محل گزش به صورت یک یا دو سوراخ نسبتا عمیق است.
در صورتی که محل گزش به صورت یک ردیف دندان بود می توانید خیالتان از بابت سمی نبودن مار راحت
باشد و مطمئن شوید که شما یا دوستتان از گزش مار نخواهد مرد! سوزش، تورم، قرمزی محل، تهوع، استفراغ، سرگیجه،
کاهش فشار خون، ضعف و بسیاری علائم دیگر ممکن است در اثر گزش مار سمی ایجاد شود.
البته وجود این علائم و علائم دیگر و شدت و ضعف آنها به عواملی همچون میزان سم، نوع مار و
حساسیت فرد دارد.
اکثر گزیدگی ها در ناحیه دست و پاها اتفاق می افتد.
بنابراین توصیه می شود (در مورد مارهایی که سم آنها از طریق اختلال در عملکرد دستگاه عصبی عمل می کند
مانند مار کبری و مار مرجانی) با استفاده از پارچه یا باندی که حدود ۴ تا ۵ سانتی متر عرض
داشته باشد، بالا و پایین محل گزیدگی را ببندید که البته این کار باید با رعایت اصول انجام شود.
باند یا پارچه را طوری ببندید که یک انگشت براحتی از زیر آن عبور کند و مانع مصدود شدن خون
سرخرگی نشود.
توجه: در صورتی که محل گزش در نزدیکی مفاصل است، از قرار دادن نوار در دو سمت مفصل خودداری کنید
و نوار مورد نظر را فقط در بالای زخم (سمتی که به تنه مصدوم نزدیک تر است) ببندید.
انتهای زخمی را پایین تر یا هم سطح قلب قرار دهید.
زیور آلات، ساعت یا لباس های تنگ را از اندام گزیده شده خارج کنید.
استفاده از دستگاه پمپ مکنده ی مخصوص در ۳۰ دقیقه اول مارگزیدگی توصیه می شود.
در صورتی که پس از ۵ تا ۱۰ دقیقه بعد از گزیدگی به بیمار رسیدید، توسط ساکشن کردن می توانید
۲۵-۵۰% زهر را خارج کنید.
در صورت در اختیار داشتن محلول آنتی سپتیک یا صابون سطح زخم را با آن شستشو دهید.
در نقطه گزیدگی و درست با همان عمقی که نیش مار فرو رفته است (سطحی و حدود ۴ میلی متر)
یک برش خطی بدهید.
هیچ گاه روی ناحیه را برش ضربدری ندهید زیرا این کار ریسک بریده شدن اعصاب و عروق خونی را افزایش
می دهد.
زخم باید حدود ۲۰ دقیقه ساکشن شود.
در صورتی که نجات دهنده خود زخم بازی در دهان یا اطراف دهان داشته باشد، باید از این کار اجتناب
نماید.
مایع زخم که توسط ساکشن دهانی خارج می گردد، باید مرتبا دور ریخته شود.
با این حال اگر احتملا بلعیده شد، جای نگرانی نیست؛ زیرا زهر در معده بی اثر می شود.
بسیاری از متخصصین با ساکشن دهانی مخالفند.
اما احتمالا شما هم با این نظر موافقید که هر کاری برای نجات جان خود و یا دوستتان که می
توانید باید انجام دهید.
در صورت امکان اطلاعات صحیحی در مورد شکل مار به دست آورید.
هرگز به بیمار اجازه ندهید که راه برود.
بعد از انجام اقدامات گفته شده مصدوم را سریعا به مراکز درمانی منتقل کنید.
به یاد داشته باشد که حتی با انجام یک ساکشن به موقع و دقیق باز هم مقداری از سم در
خون مصدوم وجود دارد که باید با کمک پادزهر مناسب حذف شود.
نکته: سم بعضی از مارها (مثل مارکبرا و مار مرجانی) بر روی سیستم عصبی اثر می گذارد و با فلج
کردن عضلات تنفسی باعث خفگی و مرگ فرد می گردد.
ارایه ی کمک های اولیه مناسب، به ویژه انجام تنفس مصنوعی (احیای قلبی – ریوی) در نجات زندگی این افراد
از اهمیت خاصی برخوردار است.
یک متخصص پوست با اشاره به انواع حشره گزیدگی، بیان کرد: در بعضی مناطق همچون
مناطق جنگلی گزیدگی با کنه شایع بوده و در مناطقی همچون یزد، اصفهان، اراک و تهران
گزش با پشه خاکی و ایجاد سالک بسیار شایع است؛ همچنین پشه گزیدگی شایع‌ترین نوع حشره گزیدگی در منطقه آذربایجان است.
دکتر حمیده هریزچی در خصوص گزش توسط کک و ساس، اظهار کرد: این نوع از حشره
گزیدگی در اثر تماس حشره‌های ساس و کک با زخم‌های آلوده ایجاد می‌شود؛
بعضی از انواع ساس‌ها درختی بوده، ولی بیشتر آنان در لای رختخواب‌ها زندگی می‌کنند.
وی با اشاره به علائم حشره گزیدگی و موارد حاد آن، گفت: عمومی‌ترین علامت حشره
گزیدگی خارش و ایجاد تورم پوستی بوده، اما ممکن است گزش با هر حشره ای، علائم ویژه خود را داشته باشد.
هریزچی افزود: بعضی از حشرات همچون ساس علاوه بر تورم و خارش سبب ایجاد کبودی‌های
شدید می‌شود؛ همچنین بعضی از حشرات جنگلی به اسم دراکولا که شبیه مورچه هستند، ضایعات حاد و تاول‌های بزرگی ایجاد می‌کنند.
وی در خصوص علائم گزش با پشه خاکی و ایجاد ضایعه سالکی، اظهار کرد: ضایعه‌های سالکی
بلافاصله پس از گزش علائم خود را نشان نداده بلکه ممکن است حداقل پس از گذشت حدود یک ماه در محل گزش تورم‌های خیلی سفتی ایجاد شود.
این متخصص پوست با بیان روشهای درمان حشره گزیدگی، گفت: استفاده از لوسیون‌های گیاهی
ضد گزیدگی موجود در داروخانه ها، درمان اولیه گزیدگی بوده و در بیشتر موارد خود به خود درمان
می‌شوند، اما در صورتی که خارش‌ها شدید باشد و همچنین در بعضی از گزش‌ها همچون گزیدگی توسط کنه حتما باید به پزشک مراجعه شود.
وی افزود: گزش با کنه منجر به بیماری‌هایی، چون بیماری قلبی و دستگاه عصبی می‌شود،
به همین دلیل در صورت درمان نیافتن خارش و تورم و توسعه علائم، باید به پزشک مراجعه کرد.
این متخصص پوست در خصوص حشره گزیدگی توسط پشه خاکی، اظهار کرد: این پشه سبب
ایجاد سالک شده و زخم‌های شدیدی را ایجاد می‌کند که اثر آن تا سال‌ها در پوست بدن باقی
می‌ماند؛ بیشتر موارد گزش توسط این نوع حشره در هنگام بعد از غروب اتفاق می‌افتد.
هنگام گزیدگی در سفر چه کنیموی با اشاره به روشهای جلوگیری از گزش توسط این پشه، گفت: در صورتی که اتاق‌های خواب
در طبقات فوقانی ساختمان بوده و از خوابیدن در طبقات همکف، حیاط و پارک‌ها جلوگیری کنیم از
گزش توسط این نوع پشره در امان خواهیم بود؛ چرا که پشه خاکی توانایی پرواز در ارتفاعات را ندارد.
این متخصص پوست در پایان خاطرنشان کرد: در هنگام خواب در محیط‌های جنگلی نیز می‌توان با استفاده از پشه بند و چادر‌های دارای پنجره‌های توری، از حشره گزیدگی جلوگیری کرد.
هریزچی با بیان اینکه بعضی از افراد استعداد حشره گزیدگی بیشتری نسبت به بقیه افراد دارند،
اظهار کرد: بعضی از افراد در ترشحات عرق خود مواد جاذب حشرات داشته و به همین سبب ترشحات پوست در هر نقطه از بدن می‌تواند جاذب حشرات باشد.
وی با اشاره به روشهای جلوگیری از گزش توسط حشرات، بیان کرد: در فصل تابستان بهتر است از توری‌هایی که به راحتی با چسب و روشهای خیلی ساده می‌توان آن را به در‌ها و پنجره‌ها نصب کرد، استفاده کرد؛ همچنین می‌توان هنگام خواب به ویژه برای کودکان به علت حساس بودن پوست آنان، از پشه بند استفاده کرد.
دالاهو / باشگاه خبرنگاران
