ایارن کشوری پهناور و با پیشینه تاریخی بسیار زیادی است که جذابیت زیادی برای همه به خصوص گردشگران داخلی و خارجی دارد. مناطق ناشناخته فراوانی است که باید در مورد آنها بدانیم. دیدنیهای شهرستان جیرفت را در پرشین وی ببینید.
جیرفت شهری است که آن را با تمدن پنج‌هزار ساله‌اش می‌شناسند، تمدنی که جهان با شناخت آن تکان خورد. اما جیرفت فقط کنار صندل نیست، جاهای بسیار دیگری در این شهر برای دیدن وجود دارد. جیرُفت شهری در استان کرمان که مرکز شهرستان جیرفت است.
جیرفت از دو کلمه (جیر) به معنی پست و پایین و (افت) به معنی افتاده تشکیل شده است و به طور کلی جیرفت به معنای (جلگه پست آبرفتی) است. نظر دیگر اینکه «جی» مخفف جوی آب نام داشته و «رفت» فعل ماضی از مصدر رفتن و روییدن و پاک کردن است که گفته می‌شود این شهر در گذشته به وسیله سیل مهیبی از بین رفته که پس از آن گفته شده «جی رفت».مورخان و باستان‌شناسان ایرانی با حفاری‌های بسیار در حوضه هلیل‌رود و روستای کنارصندل به این مهم دست یافتند که گهواره تمدن خاور میانه بین‌النهرین نیست، بلکه جیرفت است.
آنها با حفاری و پیدا کردن سنگ‌های صابونی در حوزه هلیل‌رود موفق به اثبات نظریه شهر دقیانوس و کنارصندل شدند و آن را به ثبت ملی رساندند. همچنین پیکره انسان‌نمای یک بت را پیدا کردند. طبق این نظریه شهری در کنار هلیل‌رود به مساحت ۴۰۰ کیلومتر مربع وجود داشته که حتی از تمدن بابل و بین‌النهرین نیز قدیمی‌تر بوده است که این با یافت بیش از ۴۰۰ شی گران‌بها حاصل شد و پروژه شهر دقیانوس و کنار صندل اولین تمدن در خاورمیانه به شمار رفت و به ثبت ملی رسید.
روستای کنارصندل در فاصله ۳۰ کیلومتری جنوب شهر جیرفت واقع شده است که کاوش‌های باستان‌شناختی در محوطه باستانی کنارصندل به سرپرستی یوسف مجیدزاده در تپه‌های جنوبی و شمالی کنارصندل، گورستان محطوط‌آباد در ۸۰۰ متری شرق تپه جنوبی و گورستان قلعه کوچک در چهار کیلومتری شمال غرب روستای کنار صندل در روستای قلعه کوچک انجام شد.
محوطه باستان‌شناسی روستای کنارصندلبر پایه کاوش‌های باستان‌شناختی، حوزه فرهنگی هلیل‌رود در طول هزاره سوم از شکوفایی و رونق بسیار زیادی برخوردار بوده است، چنان که در محدوده این شهرستان بقایای یکی از نخستین شهرهای ساخته شده به دست بشر با تمام ویژگی‌های یک شهر آن چنان که در ادبیات باستان‌شناسی مطرح است، شناسایی شده است.
مسجد شهر قدیم جیرفت (دقیانوس) هزار و دویست سال قدمت دارد و همانطور که از نامش پیداست یکی از کهن‌ترین مساجد جهان اسلام است و در ایران نیز جزو نخستین مساجدی احداث شده است.
این مسجد در حاشیه رودخانه هلیل‌رود و در شهر دقیانوس ساخته شده و علاوه بر اینکه نشان‌دهنده شاهکار معماری ایران‌زمین است، نشان از اوج دیانت مردمان این سرزمین دارد. مسجد شهر دقیانوس به دستور عمر‌و‌لیث در دوره صفاری و دهه سوم هجری قمری احداث شد و در زمان خودش یکی از بزرگترین مساجد جهان اسلام بود.
این بنا در دولت‌آباد اسفندقه از توابع جیرفت واقع شده و متعلق به دوره صفوی است. مطالب و یادبودهای متعددی در داخل بنا با خطوط خوش و ممتاز نستعلیق و نسخ عالی نوشته شده که نشان‌دهنده
اخلاص قلبی و تجلیل مقام معنوی صاحب مزار است.
کاروانسرای گنجعلیخانتاریخ این نوشته‌ها بین سال های ۱۰۰۲ و ۱۰۱۲ و ۸۲۱ هجری قمری است. این آرامگاه دارای تزئینات گچبری و نقوش هندی شاخ و برگ و اسلیمی با نقش شاه عباسی است. این بنا تحت شماره ۵۳۲ به ثبت تاریخی رسیده است.
مقبره سالار رضا مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان جیرفت، روستای گرم سالار رضا واقع شده است. این اثر در تاریخ ۲۲ تیر ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۲۷۵۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آرامگاه سالار رضاقلعه سموران
قلعه سموران که از سنگ‌های مرمر متمایل به قرمز ساخته، در ۶۰ کیلومتری شرق شهر جیرفت بر فراز کوهی احداث شده است.
قلعه سموراندیواره بالای کوه که حدود هزار مترمربع است، از صخره‌هاو پرتگاه‌های طبیعی تشکیل شده است. در قسمت‌هایی که امکان نفوذ دشمن بوده، دیواری بلند شامل دو دروازه در ضلع جنوبی با ۱۲ برج دیده‌بانی احداث
شده است. در ارتفاع ۲۰۰ متری بالای قلعه، دیوار سنگی دیگری با ملات آهک وجود دارد که دور تا دور قلعه احداث شده است.
قلعه سموران به علت استحکام و موقعیت طبیعی شباهت زیادی به قلعه‌های اسماعیلیه دارد و شاید مدت‌ها مورد استفاده پیروان اسماعیلیه قرار گرفته بوده، زیرا گروه‌هایی از فرقه اسماعیلیه در جبال بارز زندگی می‌کردند.
در موزه جیرفت تعدادی از اشیای کشف شده در این شهر نگهداری می‌شود. بخش عمده این اشیای بازیافتی را ظروف تزئینی ساخته شده از سنگ صابون تشکیل می‌دهد.
موزه جیرفتاز میان حدود هزار قلم شی بازیافتی در حدود سیصد قلم از ظروف سنگی تزئین شده با نقوش برجسته و گاه کنده‌کاری شده برای ترصیع تشکیل می‌دهد که نقش مایه‌های تزئینی آنها را انواع خاصی از جانوران، موجودات هیولایی و افسانه‌ای، انسان و نیز گونه‌های چندی از گیاهان مانند نخل، نمای باروی دور شهرها و بناهای درون آن را در برمی‌گیرد.
غار شعیب در ۱۸ کیلومتری غرب جیرفت و منطقه‌ای به نام مارون قرار دارد. به اعتقاد مردم بومی منطقه این غار همان غار اصحاب کهف است که البته صحت و سقم این مطلب نیاز به بررسی بیشتر دارد، ولی عده‌ای نیز بر این عقیده هستند که شعیب نام عارفی بوده که در این حوالی زندگی می‌کرده و برای عبادت به این غار رفت‌وآمد داشته است و به همین دلیل این غار مورد احترام اهالی منطقه است.
دیدنیهای شهرستان جیرفتباشگاه خبرنگاران جوان ـ انتخاب
