یکی از دیدنی‌های آبادان، مسجد رنگونی است، مسجدی با بنایی عجیب و منحصربه‌فرد و اسمی خاص و متمایز. معماری مسجد یادآور بناهای هندی و نام آن، مربوط به رنگونی‌های مقیم آبادان است. داستان ساخت مسجد نیز جذابیت‌های خود را دارد و شنیدنی است. با مجله گردشگری دلتا همراه باشید.
با شنیدن نام آبادان، واژه‌هایی مانند نفت و پالایشگاه به ذهن‌مان خطور می‌کند. این شهر دوست‌داشتنی با مردمان خونگرمش، تاریخچه‌ای آمیخته با نفت و جنگ دارد و همیشه میزبان گردشگران از سراسر ایران بوده است. از سینما رکس گرفته تا موزه خانه بنزین، جاهای دیدنی آبادان خاطره‌انگیز و فراموش‌نشدنی هستند.
نام آبادان گره همیشگی با صنعت نفت خورده است. بسیاری از بناها، رخدادها و یادگارهای آبادان به‌شکلی با وجود پالایشگاه نفت ارتباط دارند. مسجد رانگونی‌ها یا آن‌گونه که آبادانی‌ها می‌گویند، رنگونی‌ها، با معماری هندی و به همت رانگونی‌های اهل برمه در آبادان ساخته شده است. اما میان آبادان تا هند و رانگون که فاصله فراوان بود!
ماجرا از این قرار بود که بعد از پیدا شدن نفت در مسجدسلیمان، باید پالایشگاهی ساخته می‌شد. پیشنهاد انگلیسی‌ها مدل پالایشگاه برمه بود که قبلا تجربه همکاری با آن‌ها را داشتند. آبادان در استان خوزستان برای ساخت پالایشگاه انتخاب شد؛ زیرا در کنار رودخانه کارون قرار داشت و می‌شد اسکله‌ای برای صادارات نفت در کنار آن ساخت. بنابراین، انگلیسی‌ها تعدادی از مهندسان و کارگران برمه‌ای را به آبادان آورده بودند تا از تجربه آن‌ها در صنعت نفت بهره ببرند.
هنگامی که پالایشگاه آغاز به کار کرد، افراد زیادی از شهرها و کشورهای گوناگون به این شهر مهاجرت کردند. بخشی از این مهاجران نیز از کشورهای هند، پاکستان و برمه بودند که اکنون میانمار نامیده می‌شود. مسجد رنگونی‌ها در همان زمان، نزدیک پالایشگاه و با کمک مالی آن برای مسلمانان مهاجر رانگون ساخته شد. ساخت این بنا از سال ۱۲۹۱ پایه‌ریزی شد و حدود هفت سال ادامه داشت و بالاخره در سال ۱۲۹۹ به پایان رسید.
معماران مسجد رنگونی‌ها اهل هند بودند؛ بنابراین معماری مسجد به‌سبک هندی است. این مسجد چهار گنبد کوچک و دو مناره دارد. نمای بیرونی آن با سیمان تزیین شده و بسیار رنگارنگ است. نقش و نگارهای نمای بیرونی نیز برجسته هستند.
تزیین مسجد شاید گچ‌بری به‌نظر برسد، اما در واقع با سیمان تزیین شده و به‌عبارتی آرایه‌های آن سیمان‌بُری است. همچنین آینه که یکی از عناصر معماری ایرانی برای تزیین کاخ‌ها و امامزاده‌ها است، در تزیین مسجد رَنگونی‌ها به‌کار رفته است. به نظر می‌رسد بخشی از مصالح ساختمانی را از جمله رنگ، از هند به ایران آورده‌اند. اگر به دیدنی‌های ایران علاقه دارید، پله‌های رنگی، جاذبه بی‌نظیر گردشگری در اصفهان را بخوانید.
بنای مسجد از آجر ساخته شده است و ملات آهک و گل دارد و شامل شبستان، حیاط اصلی و ماذنه می‌شود. در جلوی بنا نقشینه‌ای با عبارت «بسم الله الرحمن الرحیم» را می‌توان مشاهده کرد. برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به پایه، دو تونل هوا زیر آن ساخته شده است.
یکی از بخش‌های زیبای این بنای قدیمی، محراب آن است. شکل‌های هندسی و نقش‌های اسلیمی با طرح‌های برجسته، پر از رنگ‌وطرح محراب را درمیان گرفته‌اند. این طراحی به‌گونه‌ای است که تماشای بهشت را در خاطر انسان زنده می‌کند. سپس می‌رسیم به سازه سقف که ترکیب جالبی از لوله‌های نفت، ریل راه‌آهن و آرماتور دارد. ریل‌ها، تیر فرعی و لوله‌ها، در جایگاه تیر اصلی هستند.
سقف مسجد رنگونی‌ها تحمل و مقاومت بسیار بالایی دارد. با اینکه در دوران جنگ به سقف شبستان خمپاره خورد، تنها یک سوراخ ۷۰ سانتی‌متری در مرکز ایجاد شد و در تیزه قوس‌ها ترک‌خوردگی دیده می‌شود. خوشبختانه سقف و بنا آسیب جدی ندیدند.
پیشنهاد مطالعه: برای دیدن مطالب بیشتر از گردشگری، مطلب اگر اعصاب ندارید، به این ۵ نطقه ایران نروید را بخوانید.
