پارک شهر یکی از قدیمیترین پارک ها و بوستانهای معروف تهران و اولین پارک عمومی این شهر در منطقه ۱۲ قرار گرفته است که در سال ۱۳۳۹ تاسیس گردید. این پارک در منطقهی ۱۲ در مرکز تهران و در محدوده خیابانهای خیام و شهید فیاضبخش واقع شده است. در حقیقت پارک شهر در فاصله کوتاهی از بازار بزرگ تهران قرار دارد. قدمت، وسعت زیاد، استفاده از کتابخانهای سرشار، گوناگونی انواع گیاهان و وجود انواع کمیاب در میان آنها، از جمله علل شهرت این پارک هستند. در ضمن این پارک برای معلولان مناسبسازی شده است.
از امکانات این پارک میتوان به موزهی صلح تهران در ضلع شمالی، آکواریوم، باغ پرندگان، سایت پرندهنگری، زمین بازی کودکان، امکانات ورزشی و دریاچه مصنوعی (با امکان گشت زدن با قایق پدالی) اشاره نمود.
پارک حضرت ابراهیم که در بین مردم به پارک آب و آتش معروف گردیده، از جدیدترین پارکهای تهران است. به دلیل وجود فودکورت راه چوبی در بین این پارک و همینطور مجاورت آن با پل طبیعت یکی از پر رفت و آمدترین پارک های تهران در شب شده است. با به وجود آمدن جلوههای گوناگون در این پارک تلاش شده تا جذابیتهای جدیدی به شهر تهران در راستای اهداف گردشگری افزوده شود.
در قسمتی از این پارک آبنماها و شعلههای آتش قرار گرفته و به همین علت این پارک با نام آب و آتش در بین مردم معروف گردیده است. به جز فوارههای آب و آتش، آمفی تئاتر و مسیر مخصوص دوچرخهسواری پارک آب و آتش از جاذبههای گردشگری این پارک به حساب می آید و گردشگران از شهرها و کشورهای گوناگون را به سمت خود می کشاند. این پارک یکی از جاهای دوستداشتنی برای کودکان است. آببازی بین فوارههایی که روی زمین قرار دارد در فصلهای گرم سال از بازیهای دوست داشتنی کودکان است. به جز این، زمین اسکیت حرفهای که در این پارک وجود دارد نه فقط کودکان بلکه جوانان در سنین بالاتر را به خود جلب نموده است.
پارک ساعی در خیابان ولیعصر تهران واقع شده است و دارای پوشش گیاهی خیلی زیادی می باشد. محل این پارک به وسیله مهندس کریم ساعی در سال ۱۳۲۴ درختکاری شد، در دهه ۴۰ ایده طراحی اصلی پارک صورت گرفت و در سال ۱۳۴۲ با طراحی حسین محجوبی احداث گردید. باغ ژاپنی قسمتی از پارک است که شامل پرندگان آبزی است. زمین بازی، زمین اسکیت، زمین تنیس روی میز، فضای سبز، آلاچیق، حیاتوحش پارک و شهربازی کودکان از امکانات این پارک است.
پارک ساعی که در منطقه ۶ تهران با مساحتی در حدود ۱۲ هکتار قرار دارد، یکی از پارک های بزرگ تهران است. این پارک از بهترین پارک های تهران برای عکاسی است. درختان بلند پارک ساعی فضایی زیبا در این پارک به وجود آوردهاند. چون این پارک به وسیله مهندس کریم ساعی درختکاری شد بعد از آن به نام او نامگذاری شد. در سالهای ۴۲ تا ۵۲ مراحل تکمیلی ساخت این پارک انجام شد و اکنون از بهترین پارک های تهران است.
وجود انواع گوناگون جانوری در این پارک سبب گردیده تا به یک باغ وحش کوچک تبدیل شود. اهالی منطقه برای پیاده روی و پیک نیک از این پارک استفاده میکنند. زیبایی این پارک مربوط به پوشش گیاهی گوناگون آن است. در بخش حیات وحش پارک ساعی حیواناتی مانند طاووس، طوطی، قو، سنجاب، خرگوش، بز و انواع پرندگان زینتی نگهداری میشود.
پارک ساعی دارای ۶ ورودی است و در طراحی آن از آبنما، آبشار و جویهای گوناگون استفاده شده است. درب اصلی پارک ساعی در خیابان ولیعصر قرار دارد.
پارک ارم برای خیلی از ایرانی ها نوستالژی است، از قدیمیترین پارک های کشور و همچنین از معروف ترین شهربازی های ایران شناخته می شود. پارک ارم در ابتدای سال ۱۳۵۰ هجری شمسی در شهر تهران احداث گردید و به علت وجود انواع وسایل تفریحی، انتخابی عالی برای بازی و تفریح کودکان همراه والدینشان است.
پارک ارم با وسعت ۷۰ هکتار مجهز به دریاچهای با قابلیت قایقرانی، استخر، باغوحش، سه شهربازی با بیش از ۸۰ دستگاه بازی و شهربازی سرپوشیده قلعه جادویی با ۱۱۰ بازی است.
۲۰ هکتار از پارک ارم فضای سبز و جنگلی است که خیلی از خانوادهها در ماههای گرم سال از آن برای برپایی پیکنیک استفاده میکنند. غرفههای موادغذایی، کافیشاپ، رستوران سنتی، رستوران جزیره و پارکینگ از جمله امکانات این مجموعه هستند.
پارک هنرمندان یکی از بوستانهای شهر تهران است که در مرکز شهر و در خیابان ایرانشهر قرار دارد. این پارک از شمال به خیابان بهشهر، از شرق به خیابان عاصم ترابی، از غرب به خیابان ایرانشهر و از جنوب به کوچه علیرضا برفروشان محدود میشود. سابقه تاریخی پارک هنرمندان به دوره قاجاریه برمیگردد. این محدوده در دوره قاجاریه به شکل باغی بوده و قسمتی از اراضی یک شاهزاده قاجاری محسوب شده است که در دست یک معمار آلمانی به نام فیشر و چند باغبان فرنگی قرار داشت.
این باغ در هنگام وقوع جنگ جهانی دوم برای انبار تسلیحات متفقین مورد استفاده بود و به همین دلیل چندین ساختمان با معماری خارجی برای نگهداری ملزومات در آن ساخته شد. پس از خارج شدن متفقین از ایران، این محدوده در دست نیروهای نظامی ایران قرار گرفت. در سال ۱۳۷۵ خورشیدی شهرداری تهران این مکان را در اختیار خود درآورد و با تخریب بناهای اضافی و انجام تغییراتی در آن، این مکان را به صورت امروزه درآورد.
قدم زدن در بوستان ملت واقع در خیابان ولیعصر، بلوار نیایش شما را با مشاهیر بزرگ کشور آشنا میکند. این بوستان در زمان حکومت محمدرضا شاه در سال 1345 به وجود آمد و فضای جنگلی حاکم بر آن خاطرات شمال را برای شما زنده میکند. چنانچه در ضلع غربی بوستان ملت حرکت قطار را دیدید تعجب نکنید، چون این نخستین قطار دیزلی معروف است که در زمان ناصرالدینشاه برای حرکت بین تهران و حرم شاه عبدالعظیم خریداری گردید.
بوستان لاله که دارای تندیس عُمَر خَیّام نیشابوری است که سال 1345 با مساحت 35 هکتار از انواع گوناگون اقاقیا، چنار و سرو برای رهایی از شلوغی شهر افتتاحشده است و مکان این بوستان در زمانهای گذشته برای رژه مورد استفاده قرار میگرفته است و بانام میدان اسبسواری جلالیه هم شناخته میشده است.
از بهترین پارک های تهران که امروزه استفاده های فرهنگی دارد، میتوان به پارک دانشجو اشاره نمود. پارک دانشجو که قبل از انقلاب بوستان پهلوی نام داشت، در نزدیکی مجموعه تئاتر شهر قرار دارد. این پارک از شمال به خیابان انقلاب، از غرب به خیابان ولیعصر و از شرق به خیابان رازی محدود است. مساحت این پارک بیش از سه هزار مترمربع است و سالن تئاتر شهر، کتابخانه دانشجو، زمین بازی کودکان، سرویس بهداشتی و بوفه را شامل میشود.
حضور مجموعه تئاتر شهر، مجتمع فرهنگی مذهبی ولیعصر در ضلع جنوب غربی این پارک و همچنین نزدیکی به تالار وحدت و دانشگاههای تهران و صنعتی امیر کبیر این پارک را به پاتوقی برای دانشجویان و هنرمندان تبدیل کرده است. جشنواره خیابانی تئاتر فجر هم هرساله در این پارک برگزار میشود. پارک دانشجو در تقاطع خیابان ولیعصر و انقلاب (چهار راه ولیعصر) قرار دارد.
پارک نیاوران واقع در شمال خیابان پاسداران و مجاورت میدان نیاوران به فرمان محمدرضا پهلوی و با نقشه طراحان انگلیسی و معماری مهندس سردار افخمی در سال ۱۳۴۸ احداث شده است. این بوستان با مساحت ۶۲ هزار مترمربع در شمال شرقی تهران، در منطقه نیاوران قرار دارد. طبقات گوناگون و پلههای بسیار از خصوصیات بارز این پارک است.
دو درب ورودی شمالی و جنوبی در این پارک وجود دارد که هر دو درب رو به خیابان پاسداران هستند. آبنماهای بزرگی با مساحتی در حدود ۳,۳۲۰ متر مربع در این مکان ساخته شده است.
۸,۰۰۰ مترمربع گلکاری و در حدود ۲۰,۰۰۰ مترمربع چمنکاری بههمراه درختان از انواع زیادی در پهنه سبز پارک وجود دارد. یکی از کهنهترین درختان چنار تهران که ۱۵۰ سال از عمر آن میگذرد و ۲۰ متر ارتفاع و ۲٫۸ متر محیط دارد، بر زیبایی این بوستان اضافه کرده است.
ساختمان کانون فرهنگی کودکان، کتابخانه، آمفی تئاتر، زمین اسکیت، زمین بازی کودکان، زمین تمرین اسبسواری، سالن ورزشی بانوان و چهار استخر بزرگ از امکانات پارک نیاوران تهران است.
پارک پرواز واقع در سعادت آباد، بالاتر از میدان سرو، میدان بهرود یکی از پرطرفدارترین پارک های غرب تهران است که نه فقط مکانی عالی برای پیادهروی به حساب می آید، بلکه در همه فصول سال پذیرای خانوادهها، به خصوص علاقهمندان به عکاسی است.
این پارک در شمالیترین نقطه سعادت آباد قرار دارد، به همین علت در کنار منظره های دیدنی تهران مانند برج میلاد میتوانید از تنفس هوای پاک لذت ببرید. پیادهروی یکی از آسان ترین کارهای در دسترس در پارک پرواز محسوب می شود که برای انجام آن تنها به یک جفت کفش احتیاج دارید. امکان انجام اسکیت، شطرنج، فوتبال و دیگر ورزشها در این پارک وجود دارد.
پارک پرواز تهران در سال ۱۳۸۷ هجری شمسی با کمک هنرمندان خوشذوق و معماران ایرانی افتتاح گردید و از آنجا که در سالهای گذشته از این محل برای پرواز با پاراگلایدر استفاده میشد، پرواز نامیده شد. این پارک ۲۴ ساعت هر روز هفته باز است و بازدید از آن رایگان است. برپایی غرفههای موقت فرهنگی، صنایع دستی و سوغاتی که در بعضی ماههای سال در مکان پارک پرواز برپا میشوند. شبهای تهران از فراز ارتفاعات پارک پرواز خیلی دیدنی است.
آلاچیقهای پارک برای برطرف کردن خستگی و دورهمی با خانواده یا دوستان در بین درختان سرسبز مناسب هستند تا لحظههای جذابی را در کنار عزیزانتان به وجود آورید.
پارک جوانمردان واقع در اتوبان همت، بلوار دهکده المپیک، جنب خیابان طبیعت که در منطقه ۲۲ تهران و در نزدیکی منطقه خوش آبوهوای کن قرار دارد، یکی از بهترین پارک های تهران برای پیادهروی و تفریح به حساب می آید. همینطور وجود درختان بسیار در فضای ۱۵۰ هکتاری و عبور رودخانه کن از بین آن، منظره خیرهکنندهای به وجود آورده است که لذت پیادهروی را چند برابر میکنند. از امکانات این پارک میتوان به برکه پرندگان، مسجد، آبنمای موزیکال، پارکینگ، آلاچیق، سرویس بهداشتی و بوفه اشاره نمود.
بیش از ۷۰ تندیس مشاهیر و جوانمردان در این پارک وجود دارد که میتوانید عکسهای زیبایی از آنها بگیرید.
در پارک جوانمردان امکان انجام تفریحات گوناگونی از جمله دوچرخهسواری وجود دارد؛ مسیری به طول ۸,۰۰۰ متر در پارک جوانمردان در نظر گرفته شده است که از جادهای سرسبز عبور میکند. زمین اسکیت، شهربازی و فضای بازی کودکان، میز تنیس و شطرنج و پینگپنگ از دیگر امکانات این مجموعه برای گذراندن اوقات فراغت هستند. آلاچیقها و فضای سرسبز پارک هم وجود دارد که در کنار استفاده از امکانات آن، دورهمیهای دوستانه و خانوادگی را تجربه کنید.
پارک آزادگان واقع در ناحیه چهار شهرداری منطقه ۱۵ تهران، میدان بسیج، کمربندی آزادگان، جنوب پارک آبی آزادگان از جمله پارک های جنوب پایتخت به حساب می آید. این پارک که ۱۱۲ هزار هکتار وسعت دارد، بهعنوان بزرگترین پارک ایران شناخته میشود. ۲۰ هزار مترمربع زمین بازی، کتابخانهای دو طبقه مجهز به ۴۶ هزار جلد کتاب و پنج هزار مترمربع دریاچه مصنوعی از جمله جاذبههای پارک آزادگان هستند.
۹۰ نوع گوناگون درخت و درختچه در این پارک وجود دارد که همین امر آن را به انتخاب اهالی منطقه برای پیادهروی و گشتوگذار تبدیل کرده است. زمان قدمزدن در پارک شاهد درخت صنوبر، کاج، توت، اکالیپتوس، زبان گنجشک، تبریزی، زیتون، بید، گردو، شمشاد، توسکا، کاتالپا، بلوط و... خواهید بود. اطراف دریاچه مصنوعی برای پیادهروی بسیار عالی است.
امکانات پارک آزادگان شامل رستوران و کافه، مسیر دومیدانی، سرویس بهداشتی، زمین فوتبال بزرگسالان، آلاچیق، بخش قایقسواری و پارکینگ میشود. وجود زمینبازی مخصوص بچه ها هم به شما این امکان را میدهد تا همراه با فرزندان خود به این پارک بروید و به جز تفریح، از آرامش محیط و غذادادن به پرندگان روی دریاچه لذت ببرید. این پارک ۲۴ ساعته باز است و بازدید از آن رایگان است.
پارک آبشار در ارتفاعات شمالی تهران، انتهای بزرگراه همت غرب، اتوبان شهید خرازی، خروجی آبشار تهران قرار دارد و به علت هوای پاک و تمیزش، برای پیادهروی و تنفس هوای تازه مناسب به نظر میرسد. همینطور صدای آب و پرندگان و مرغابیهای برکههای کوچک و بزرگ، صحنه شنای ماهیها و... سبب میشوند تا امید به زندگی و طراوت در شما بالا برود. در کنار فضای سبز میتوانید از تماشای آبشار مصنوعی و مجموعه اطراف آن لذت ببرید که با طراحی زیبا و سنتی خود بسیار چشمنواز و واقعی هستند.
این مجموعه بهشکل طبقهای طراحی شده که در هر طبقه آن آلاچیق و برکه ساخته شده است. جالب اینکه از داخل مجموعه تفریحی میتوانید چشمانداز زیبای دریاچه چیتگر را ببینید.
۲۵ کیلومتر مسیر کوهپیمایی هم در پارک آبشار در نظر گرفته شده است و در کنار پیادهروی میتوانید از این فرصت استفاده کنید و خود را به قدری ورزش با نشاط دعوت کنید.
پارک لویزان در سال ۱۳۴۶ ساخته شده است که در بخش شمیرانات تهران اتوبان هنگام، بالاتر از چهارراه استقلال قرار دارد و از جمله پارک های مناسب برای باربیکیو است. پارک لویزان درختان بلند و سر به فلک کشیدهای دارد. همینطور در بالاترین بخش پارک جنگلی لویزان چندین هتل، سفرهخانه، بوفه، کافیشاپ، تالار و یک مسجد وجود دارد. به خاطر هوای خیلی خنک و دلنشین پارک، بیشتر اهالی شرق تهران در بعدازظهرهای تابستان به این پارک می روند.
پارک سرخه حصار یکی از قدیمیترین پارک های ملی کشور است که در شرق تهران بزرگراه یاسینی قرار دارد. این پارک جنگلی که از شکارگاههای محبوب شاهان قاجار محسوب می شد، با بیش از ۹ هزار هکتار مساحت، از پوشش گیاهی و جانوری خاصی برخوردار است. پارک جنگلی سرخه حصار در سال ۱۳۵۹ بهعنوان پارک ملی به ثبت رسید. این پارک ملی با برخورداری از جریان رود جاجرود و امکان استفاده از باربیکیو، مکانی خوشآبوهوا برای تعطیلات خانوادهها به حساب می آید.
پوشش گیاهی پارک ملی سرخه حصار شامل گیاهان گرمسیری مثل گز، تاغ و گون است و در مناطق کوهپایهای، پوشش گیاهی استپی دیده می شود. درختان سرو کوهی و درختچههای زالزالک و گوجه وحشی هم در این پارک دیده می شود. هر چند در سالهای اخیر کاشت انواع غیربومی جهت گسترش فضای سبز، ظاهری جدید به این پارک بخشیده که انتقادهایی هم داشته است.
در گذشته نهچندان دور، سرخه حصار زیستگاه انواع با ارزش جانوری مثل کل، بز، قوچ، میش البرز مرکزی، آهو، گراز، پلنگ، کفتار، روباه قرمز، شغال، گربه وحشی، گورکن، تشی، خرگوش و سنجاب بود. انواع مارها و خزندگان دیگر و همینطور پرندگان بومی و مهاجر هم در این پارک دیده میشدند؛ ولی در سالهای اخیر، عملیاتهای گوناگون بهرهبرداری از معدن و تغییرکاربری اراضی برای توسعه بافت شهری، صدمات جبرانناپذیری به پارک ملی سرخه حصار وارد نموده است. احداث اتوبان یاسینی و پایانه شرق تهران در این منطقه هم بهرغم تسهیل امکان دسترسی شهروندان، عاملی مخرب برای زیستبوم منطقه پنداشته میشود.
پارک جنگلی یاس که به «پارک یاس فاطمی» هم معروف است، در شمال شرق تهران قرار دارد و با ۱۴۰۰ هکتار مساحت، بزرگترین پارک جنگلی تهران محسوب می شود. قسمت شمالی این پارک در منطقه یک و بخش جنوبی آن در منطقه چهار پایتخت قرار گرفته است.
پارک جنگلی یاس که پیشتر با نام دره جنگلی قوچک شناخته میشد، در ۱۳ فروردینماه سال ۱۳۹۳ بعد از تکمیل زیرساختهای موردنیاز، به روی عموم مردم باز شد. قبل از این، این منطقه در اختیار نهادهای امنیتی و نظامی کشور بود. دسترسی به بوستان یاس فاطمی از راه بزرگراههای همت، بابایی و باقری امکانپذیر است.
پارک جنگلی پردیسان از پارک های بزرگ تهران است در نهایت در ۱۳ آبان ۱۳۷۶، طرح جامع اکوپارک طبیعت پردیسان ضلع شمالی بزرگراه حکیم، بین شیخ فضلالله و یادگار امام (ره) مورد تصویب کمیسیون ماده ۵ شورای عالی شهرسازی و معماری قرار گرفت و در همان سال به شهرداری منطقه دو ابلاغ گردید. این پارک به مساحت ۲۷۵ هکتار در شمال غربی تهران، منطقه دو شهرداری به وجود آمده است. چندین بزرگراه در اطراف پارک وجود دارد که سبب شده این پارک بیشتر مورد استفاده قرار گیرد.
موزه تنوع زیستی، موزه آب و باغوحش از امکانات این بوستان است. همینطور این بوستان به دو بخش حیاتوحش طبیعی و حیاتوحش در حال اسارت تقسیم شده است. حیاتوحش طبیعی شامل جانوران بومی (پرندگان و خزندگان) و حیاتوحش در حال اسارت شامل سه گروه گوشتخوران، علفخوران و پرندگان است.
پارک جنگلی چیتگر با ۹۵۰ هکتار زمین پر درخت از بزرگترین پارک های جنگلی استان تهران به حساب می آید، که در حاشیه غربی شهر تهران قرار دارد. بهمنظور بالا بردن مقدار اکسیژن هوای تهران این پارک به وجود آمده است. دریاچه چیتگر هم در همسایگی این پارک جنگلی قرار گرفته است. بوستان جنگلی چیتگر در سال ۱۳۴۲ به وسیله سازمان جنگلها و مراتع ساخته شده و اکنون تحت مدیریت شهرداری منطقه ۲۲ تهران است. این پارک از شمال به دریاچه چیتگر، از جنوب به آزادراه کرج از غرب به شهرک سروآزاد و پیکانشهر و از شرق به خرگوشدره محدود میشود.
از امکانات این پارک میتوان به پیست سوارکاری، اسکیت، پیست دوچرخهسواری و نیز مسیرهای ویژه دوچرخهسواری اشاره کرد. پیست دوچرخه چیتگر شامل پیستهای سرعت، استقامت و کوهستان است. پیست استقامت از داخل پارک عبور میکند و مسیر خیلی سرسبزی دارد. به علت وجود درختان کاج و سرو در این، هوای نسبتاً خنکتری نسبت به بقیه حس میشود. طول پیست استقامت در حدود هفت تا هشت کیلومتر است.
گردآوری: بخش گردشگری بیتوته