خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: فصل شالیکاری گذشته به رغم شیوع کرونا برای برنجکاران مازندرانی خوش یمن بود و دشت‌ها و مزارع از خوشه‌های طلایی برنج پربرکت شده بود.

در آن فصل بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن شلتوک و بیش از یک میلیون و۲۰۰ هزار تن برنج سفید از شالیزارهای مازندران درو شد و این میزان بیش از ۴۲ درصد نیاز کشور را تأمین کرد.

با آنکه شالیزارهای مازندران سهم بسیاری در تولید برنج کشور دارد و به تنهایی قادر است از خروج ارز برای واردات برنج جلوگیری کند اما مافیای واردات و لابی‌های پشت پرده باز هم کام شالیکاران را تلخ کرد و حجم زیادی از سرمایه‌های کشور برای وارد کردن برنج‌های بی کیفیت خارجی هدر رفت.

هرچه به عید و بهار نزدیک می‌شویم، بوی عید را در شالیزارهای مازندران بهتر می‌توان حس کرد و کشاورزانی که بر سر مزارع و دشت زارها می‌روند تا قوت مورد نیاز مردمان ایران زمین را نشاء کنند.

شروع زودهنگام شخم وشیار زمستانه

شخم وشیار زمستانه مزارع مازندران حدود ۲۰ روزی است که در پی شرایط مناسب جوی آغاز شده و تاکنون بیش از ۸۰ هزار هکتار از شالیزارهای استان شخم وشیار زمستانه شده است.

مش رجب شالیکار بابلسری که هر سال از وسعت مزرعه اش کاسته می‌شود و تاکنون چندصد متر از شالیزار را برای ساخت مسکن فرزندانش و تأمین معاش فروخته است، اکنون دلش به سه هزار متر زمینی خوش است که در آن به شغل آبا واجدادیش می‌پردازد.

در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: از چند روز پیش به شخم وشیار شالیزار با تیلر کشاورزی اقدام کردم و در هفته‌های آینده نیز با آب تخت کردن، کار نشاکاری را آغاز می‌کنم.

این شالیکار مازندرانی با بیان اینکه حاشیه مزرعه ام به ساخت وساز و ویلا تبدیل شده است، می‌گوید جوانترها دیگر رغبتی به کارهای سخت کشاورزی ندارند و ترجیح می‌دهند با فروش زمین به ساخت وساز و کارهای دیگری بپردازند.

جوانترها دیگر رغبتی به کارهای سخت کشاورزی ندارند و ترجیح می‌دهند با فروش زمین به ساخت وساز و کارهای دیگری بپردازند

وی به قیمت پایین برنج نسبت به برنج‌های بی کیفیت خارجی اشاره می‌کند و می‌گوید دلالان برنج را با قیمت ناچیزی از مزرعه دار می خرند و آن با سودهای کلان به مصرف کننده می‌رسانند و مردم ناچارند برنج‌های درجه سه و بی کیفیت خارجی را با قیمت‌های مشابه محصول داخلی خریداری کنند و سر سفرهایشان ببرند..

بالابودن هزینه‌های تولید، دستمزد بالای کارگر و شخم وشیار مکانیزه، گرانی نهاده‌ها و از همه مهمتر واردات بی رویه و پایین بودن قیمت برنج داخلی، قصه هرساله شالیکاران مازندرانی است که همیشه تصمیم‌های مقطعی و موقتی برای حل آن گرفته می‌شود.

علی محمد رمضانی مسئول دفتر برنج جهاد کشاورزی مازندران در این زمینه در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه مازندران یکی از استان‌های رکن تولید محصولات کشاورزی از جمله برنج به شمار می‌رود، می‌گوید: خوشبختانه سطح ۲۱۵ هزار هکتار از مزارع استان به کشت محصول برنج اختصاص دارد.

وی با بیان اینکه مازندران علاوه براینکه نیازهای استان را تأمین می‌کند بلکه بخش مهمی از تولید کشور شامل ۴۵ درصد برنج را تولید می‌کند و افزود: با توجه به اینکه امسال شرایط آب وهوایی خوب و روان آب‌های رودخانه‌ای سبب شده تا کشاورزان ۱۵ تا ۲۰ روز زودتر از سال‌های قبل شخم وشیار زمستانه را آغاز کنند.

وی با اشاره فواید شخم وشیارهای زودهنگام افزود: آب کردن یخ‌ها، پیشگیری از بروز آفت‌هایی نظیر کرم ساقه خوار، افزایش نفوذپذیری آب در خاک و آماده سازی مزارع از جمله فواید شخم وشیار به شمار می‌رود.

۳۰ درصد شالیزارها شخم وشیار شدند

رمضانی با بیان اینکه امسال زودتر از موعد شخم وشیار شروع شده است به اهمیت آن اشاره کرد و گفت: از بین بردن آفت ساقه خوار و آمادگی زمین برای آب تخت کردن مزارع از جمله مزایا بوده و تاکنون بیش از ۳۰ درصد شالیزارها شخم وشیار و آب تخت شده است.

این مسئول یادآور شد: ۵۵ درصد از سطح برنجکاری با احتساب شخم دوم تاکنون شخم وشیار شده است وظرفیت ایستایی آب با شخم وشیار افزایش می‌یابد.

وی درباره توصیه فنی برای شخم وشیار نیز گفت: اکثر کشاورزان در منطقه مرکزی به کشت دوم ورتون روی می‌آورند به مدیریت مزارع توجه می‌کنند و باید از ادوات مخصوص شالیکاری نظیر تراکتورهای سبک و تیلرهای کشاورزی استفاده کنند.

رمضانی بهترین عمق را برای شخم وشیار بین ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر بیان کرد و گفت: امتداد کشت رتون شخم وشیار دوم خواهد بود.

عبدالرحمن زاغی مدیر حفظ و نباتات و کارشناس جهاد کشاورزی مازندران نیز با بیان اینکه سه عامل آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز از جمله عوامل بیماری زا در مزارع به شمار می‌رود، افزود: این آفات و بیماری‌ها منجر به بروز خسارت‌هایی می‌شود و کرم ساقه خوار و بلاست و علف‌های هرز از جمله عواملی است که باید برای مدیریت آن فکری شود زیرا خسارت بالقوه این عوامل بسیار زیادی است.

وی در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به راهکارهایی برای جلوگیری از خسارت آفات به شالیزارها نیز اظهار داشت: کرم ساقه خوار یکی از آفاتی بوده که در اوایل سال ۵۱ وارد استان و سریع در مناطق شمالی پخش شد و خسارت‌های زیادی در آن سال‌ها به مزارع وارد کرد.

وی با اظهار اینکه این آفت تاکنون دو تا سه نسل داشته اما به دلیل رواج کشت دوم شاهد بروز نسل چهارم آفت هستیم، ادامه داد: وقتی آفتی چندنسلی باشد تراکم جمعیت در نسل‌های بعدی افزایش می‌یابد از این رو باید راهکارهایی برای مدیریت مزرعه درپیش گیریم.

وقتی آفتی چندنسلی باشد تراکم جمعیت در نسل‌های بعدی افزایش می‌یابد از این رو باید راهکارهایی برای مدیریت مزرعه درپیش گیریم

زاغی ادامه داد: باید راهکارهایی که توسط کارشناسان حفظ نباتات ارائه می‌شود مورد توجه قرار گیرد و طبق آن عمل شود و با توجه به اینکه کرم ساقه خوار به صورت لارو در زمستان در مزرعه وجود دارد، جمع آوری علف‌های هرز در مزرعه و حاشیه باید مورد توجه قرار گیرد و شخم وشیار زمستانه سبب می‌شود تا پناهگاه زمستانه آفات برهم خورد.

بهره گیری از شیوه‌های علمی وتوصیه های فنی در افزایش وبهبود عملکرد محصول برنج امری بسیار مهم و اساسی است، از این رو کارشناسان بر لزوم توجه به توصیه‌های فنی و انجام شخم وشیارهای زمستانه برای کاهش جمعیت زمستان گذران آفات و بیماری‌ها تاکید می‌کنند.

فصل کشت وکار شالیکاری در مازندران حدود یک ماه ونیم قبل از بهار آغاز می‌شود و بهره گیری از دانش فنی و توجه به مدیریت مزرعه می‌تواند کشاورزی را بیش از هر زمان دیگر آسان‌تر و دانش پایه کند.