خبرگزاری مهر- گروه استانها-ریحانه شهبازی: کمبودها در حوزه کتاب و نشر و کاهش سرانه مطالعه هیچگاه نمیتواند دلیلی بر کمرنگ شدن نقش نویسندهها در جامعه و حتی تمایل به نگارش کتاب و چاپ شود زیرا این نکته طلایی «کمرنگترین جوهرها از قویترین حافظهها ماندگارتر است» قابل انکار نیست و همیشه برای تحقیق و پژوهش و حتی ماندگاری آثاری نفیس از گذشتگان برای آیندگان به وسیله ثبت و نوشتن باقی میماند. اما در این میان ورود هر فردی به حوزه نویسندگی مستلزم رعایت ضوابط و مقرراتی است که امروزه بسیاری از نقدها به طرز نگارش نویسنده و محتوای آثار بر میگردد و فیلتر عبور نشر کتابها نیاز به سختگیری بیشتری دارد. حال آنچه که محرز است برای ورود هر فردی به دنیای نویسندگی مانعی وجود ندارد و هر فردی میتواند دست به قلم شود، اما به اعتقاد حسینعلی محمدی، نویسنده حوزه دفاع مقدس «چگونه بنویسیم مهم است».
این نویسنده اصفهانی در گفت و گویی با خبرنگار مهر ضمن تشریح حوزه فعالیت خود به برخی از چالشهای حوزه نویسندگی اشاره داشت و در ادامه اظهار کرد: نویسنده باید تعهد به جامعه و مردم کشور خود داشته باشد و فقدان این تعهد، نوشته را قابل نقد و انتقاد میکند که باید به آنها جهت داد. از طرف دیگر در نوشتن و خواندن آثار چنین افرادی، رشد برای سایر نویسندهها ایجاد میشود و میتوان به چشم یک فرصت به آن نگاه کرد.
حسینعلی محمدی جری از جمله نویسندگانی است که ۲۷ سال تجربه قلم زدن در حوزه دفاع مقدس دارد و ۲۰ اثر را از خود به جای گذاشته است. او نقطه عطف ورود به حوزه نویسندگی را تحصیل در رشته ادبیات و آشنایی با کنگره شهدای اصفهان عنوان کرد و گفت: در سال ۸۳ موفق به کسب مدرک کارشناسی ارشد در رشته ادبیات شدم و قبل از ورود به کنگره شهدای اصفهان در زمینه تدوین و تألیف فعالیت داشتم. کتابی را در سال ۶۸ به مرحله چاپ رساندم که تحریری از تاریخ زبان گزی به عنوان زبان باستانی ایران بوده است و این کتاب را میتوان جز اولینهای آثار بنده حساب کرد.
ایجاد انگیزه نوشتن زندگینامه شهدای محلات در مخاطبان
این نویسنده با اشاره به انگیزه و اشتیاقی که در حوزه دفاع مقدس برای ادای دین به شهدا دارد، گفت: با شرکت در کنگره شهدای اصفهان در سال ۷۲ این اشتیاق در من ایجاد شد که بیشتر در حوزه دفاع مقدس و زندگینامه شهدا قلم بزنم و در کنار آن حتی در ادبیات دفاع مقدس نیز پژوهش و تألیف انجام دهم و متوجه شدم که جای کار بسیاری در این عرصه وجود دارد.
او در خصوص شیوه پرداختن به زندگی شهدا گفت: زندگی شهدا باید حتماً بر اساس آنچه که وجود دارد ثبت شود و همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند، شهدا ستارگان راه هستند، باید آیندگان بدانند که این ستارگان چگونه زندگی کردند. به عبارتی سیر زندگی یک قهرمان، جوان مسلمان انقلاب ایرانی بیان میشود و مخاطبان به ویژه جوانان با این شیوه زندگی عادی و روزمره شهدا آشنا میشوند که دور از ذهن نیست.
محمدی یکی از تأثیرات این کتابها را تشویق جوانان به نوشتن زندگینامه شهدای محلهها دانست و افزود: این انگیزه برای مخاطبان ایجاد شده که از شهدای محلههای خود بنویسند و از من راهنمایی بخواهند که یکی از دوستان از دستگرد برخوار کتابی را از آثار من مطالعه کرده بود که میگفت احساس بسیار نزدیکی با آن شهید داشته است. کتابی را در مورد شهدای عملیات محرم نوشتم و با توجه به تحلیلی از روز حماسه اصفهان در ۲۵ آبان و اشاره به مشخصات شهدا، یک خانمی پس از انتشار این کتاب به من زنگ زد و گفت که پسرم در خواب گفته زندگی من در کتاب آمده و این نشان میدهد که شهدا روی کار ما نظر دارند و همانطور که ما احساس دِین میکنیم، این موضوع قوت قلبی برای ما شد.
جایگزینی برای کتاب وجود ندارد
او درباره کتاب دیگری که در حوزه اعلام و اصطلاحات جغرافیای دفاع مقدس نوشته است، گفت: نسل جدید با این اصطلاحات آشنا نیست و نیاز بود که فرهنگ اعلامی نوشته شود تا راهنمایی برای نویسندگان باشد و بتوانند در پاورقی و منبع از آن استفاده کنند.
این نویسنده اصفهانی و فعال در حوزه دفاع مقدس معتقد است که نویسنده معنای عام و خاص دارد و نویسنده به فردی گفته میشود که همیشه اهل خواندن و مطالعه باشد و از زمانه و موقعیت خودش آگاه و به روز باشد و بتواند اقتضائات زمانه را بسنجد. به منظور تربیت نسل جدید نویسنده مؤسسهای برای آموزش نویسندگان وجود دارد و در گلستان شهدا و فرهنگسرای پایداری یک دوره آموزش شیوه نوشتن زندگی شهدا برگزار شد. وجود این ۲۳ هزار شهید اصفهان نباید به یک سنگ قبر خلاصه شود و نیاز است افراد بسیاری در این حوزه وارد شوند و نگارش داشته باشند. متأسفانه کار خیلی کم شده و بدهکار این حوزه هستیم.
محمدی در خصوص کاهش سرانه مطالعه عنوان کرد: در همه حوزهها نه صرفاً دفاع مقدس کتاب خوان کم شده و فضاهای دیجیتالی جایگزین آنها شده است و اعتقاد دارم یک روزی به دنبال چنین گنجینههایی خواهند رفت و تنها راه چاره آنها گشتن دنبال کتابها و مستندات خواهد بود. زیرا برای بنده تجربه شده که در سال ۷۳ در کنگره شهدای اصفهان نزدیک به ۱۲۰ کتاب چاپ شد و برخی گفتند که آیا نیاز هست این کتابها چاپ شود و آیا خواننده آن وجود دارد یا خیر، در حالی که در سال ۸۳ از دانشگاه تبریز دنبال دو کتاب شاهدنامه (کتابی که دوران دفاع مقدس را به سبک شاهنامه به صورت شعر تبدیل کرده بود) برای تحقیق و پزوهش جست و جو میکردند و اینها پایهها و بنیانهایی برای تحقیقات نسل آینده است.
فقدان جذابیتهای بصری کتاب در حوزه نشر
او با اشاره به چالشهای حوزه نشر نیز گفت: ویراستاری یکی از مسائل مهمی است که کمتر به آن توجه میشود و در اصل زیبایی در ویراستاری است و نوع صفحه بندی و جلد و زیبایی و جذابیت بصری آنها برای خواننده تأثیرگذار است و در خوانش نقش دارد. از طرف دیگر خود نشر یک فرهنگ است و ادبیات خاص خود را دارد و در ترویج فرهنگ نقش دارند، اما متأسفانه مسائل اقتصادی بر این حوزه بسیار حاکم شده که صرفاً به جنبه مالی آن نگاه کردن یک آسیب به کتاب است و بیشترین نقد به کتابها در حوزه کتاب سازی بوده است.
این نویسنده اصفهانی با توجه به اینکه از سال ۷۵ تاکنون در این حوزه فعال است بر این باور است که اهمیت به نویسندگی باید در کشور بیشتر شود و هرچند که با این حرفه امکان امرار معاش وجود ندارد و نمیتوان یک شغل رسمی و مجزا نگاه کرد اما همچنان برخی پرقدرت در این حوزه قلم میزنند و احساس دِین به فرهنگ و قلم و نوشتن میکنند.