انوش، فرزند شیث است و شیث نیز از فرزندان حضرت آدم که نخستین انسانِ خلق شده است و نخستین پیامبر و به دیگر سخن، پدر همۀ آدمیان. شیث، فرزند آدم نیز برادر کوچک‌تر هابیل و قابیل و البته بعد از آدم، دومین پیامبر است. اما انوش فرزند شیث است که می‌خواهیم رد پای او را در ایران جستجو کنیم.
ما نیز بر آن شدیم تا درباره انوش بن شیث که به‌عنوان سومین پیامبر خدا شناخته می‌شود و البته دربارۀ مقبره‌اش در روستای فهران واقع در شهر قهدریجان و شهرستان فلاورجان، با مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان اصفهان گفت‌وگو کنیم. مقبره‌ای که روی دیوار سفیدرنگش نوشته‌اند: «السلام علیک یا انوش بن شیث آدم علیه‌السلام.»
حجت‌الاسلام محمدحسین بلک، مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان اصفهان در گفت‌وگو با ایسنا و با بیان اینکه حضرت انوش (ع) سومین پیامبر خدا است، اظهار کرد: حضرت انوش که به «ریسان» ملقب است، فرزند حضرت شیث بن آدم(ع) بود و مادرش نزله (حوریه یا حورا) نام داشت. حضرت انوش سومین نبی خدا و به‌عنوان اولین پیامبر در ایران شناخته شده است.
او با بیان اینکه مقبره سومین حضرت انوش به‌عنوان نسل از فرزندان حضرت آدم در کشور ایران و استان اصفهان واقع شده است، ادامه داد: حضرت آدم(ع) پس از حدود هزار سال وفات یافت و فرزندش «شیث» را وصی خود معرفی کرد. خداوند نیز شیث را به پیامبری برگزید و ۵۰ صحیفه بر وی نازل کرد تا به وسیله آن‌ها مردم زمان خود که همگی از نوه‌ها و نوادگان آدم ابوالبشر بودند را به یگانگی خدا دعوت کند. حضرت شیث(ع) به‌عنوان دومین پیامبر الهی بود که فرزندش حضرت انوش(ع) را از این موضوع آگاه کرد که نور پیامبر خاتم(ص) از نسل او به دنیا خواهد آمد؛ ازاین‌رو به انوش فرمان داد که فرزندانش را آگاه کند که این افتخار و شرف از بزرگی به بزرگی دیگر و از نسلی به نسل دیگر منتقل خواهد شد.
بلک با اشاره به آنچه در کتاب تاریخ مسعودی درباره حضرت انوش(ع) آمده است، بیان کرد: در قسمتی از کتاب تاریخ مسعودی آمده که «انوش بن شیث هنگامی که ۹۰ ساله بود پسرش به دنیا آمد و سپس صاحب نوه‌ای به نام «مهلائیل» یا «حلیث» شد و سپس فرزند مهلائیل به نام «یارد» یا «غنمیشا» به دنیا آمد که پدر «ادریس» پیغمبر است.» همچنین در بخش دیگری از این کتاب آمده: «حضرت انوش اولین کسی بود که به کمک و راهنمایی حضرت جبرائیل(ع) درخت خرما کشت کردند. ایشان بعد از پدر خویش وصی و جانشین پدر در امر نبوت و راهنمایی بشر شد و با ورود به کشور ایران به هدایت خلق پرداخت.»
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان اصفهان همچنین به تاریخ یعقوبی اشاره کرده و افزود: در تاریخ یعقوبی نیز آورده شده که «حضرت انوش(ع) فرزند حضرت شیث(ع) بود که بعد از پدرش وصی و جانشین او در امر نبوت و راهنمایی و هدایت بشر شده و به ایران آمد و به هدایت خلق پرداخت و به حفظ و نگهداری مفاد وصیت پدر و جدش بزرگوارش برخاست. او به نیکوترین وجهی خدا را بندگی و عبادت کرد و قومش را نیز فرمان داد تا به نحو احسن خدای را عبادت کنند.»
او همچنین به شجره‌نامه‌ای اشاره کرد که از سوی حجت‌الاسلام فلسفی نگارش‌شده و در کتابخانه آستان قدس رضوی قرار دارد؛ سپس گفت: در نوشتۀ حجت‌الاسلام فلسفی چنین آمده: «انوش فرزند شیث، فرزند آدم ابوالبشر بوده و وقت وفات، به همه فرزندانش رو کرد که بعد از من، بزرگ‌تر، وصی، جانشین و مهتر همه شما انوش است، و چون شیث وفات نمود انوش مفتخر شد به جانشینی پدر و به ارشاد مردم پرداخت و در سن ۹۶۵ سالگی وفات نمود و هزاران اشخاص را دین‌دار کرد».
بلک تصریح کرد: در منابع ایرانی عمر حضرت انوش(ع) را بین ۹۵۰ تا ۹۶۵ سال تخمین زده‌اند و در منابع مسیحیت عمر این حضرت ۹۰۵ سال ذکر شده است. به هرحال حضرت انوش(ع) بعد از مرگ در قلعه فهران در شهر قهدریجان و شهرستان فلاورجان به خاک سپرده شد.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان ادامه داد: مقبره حضرت انوش(ع) که به‌عنوان زیارتگاه مورد عبادت مردم است در ۷ کیلومتری شهر قهدریجان–فولادشهر واقع شده که ابتدا با مصالح خشت و گل ساخته شده بود و تا دو قرن گذشته به‌صورت یک مکان متروکه و از نظر بسیاری از مورخان کشور پوشیده مانده بود. در اوایل انقلاب و در سال ۱۳۵۷ به همت اهالی و خیرین، بنای جدیدی برای روی مقبره احداث شد، مساحت این بقعه حدود ۲۰۰ مترمربع است و گنبدی دو پوش با مصالح آجر و آهن دارد و ارتفاع آن از کف نیز به ۱۲ متر می‌رسد؛ ضمن اینکه در داخل بقعه نیز ضریحی فلزی روی سنگ مزار قرار گرفته است.
بلک گفت: شهر فهران در زمان خود یکی از شهرهای بزرگ و یکی از مراکز تجارت نیز به‌شمار می‌رفت که رشته کوه‌های اطراف این شهر نیز به نام رشته کوه‌های فهران معروف است. همچنین بنا به روایت اهالی محل، تعداد ۷ یا ۷۰ آبادی زیر نظر شهر فهران اداره می‌شد، اما این شهر بنا به دلایل ناشناخته‌ای ویران و خالی از سکنه می‌شود که البته هنوز طایفه‌ای به نام فهرانی در قهدریجان زندگی می‌کنند.
او یادآوری کرد: فرزند حضرت انوش(ع) که «حضرت قینان» نام دارد نیز در شهر اصفهان در خیابان خاقانی در مسجد مهدویه مدفون است.
انتهای پیام
