در دنیای مدرن که عمده بیماری‌ها اغلب بدون علائم و با گذشت زمان پدیدار می‌شوند، همه ما بایستی بیشتر مراقب سلامتی خود و خانواده‌مان باشیم. در سفر به درون بدن انسان‌ها، کبد مانند یک سرباز آماده باش دائما در حال کنترل عملکردهای حیاتی بدن است، اما بروز یک بیماری مهم و البته بسیار شایع می‌تواند بر راندمان صحیح این عضو حیاتی بدن سایه انداخته و آن را با مشکلات جدی مواجه سازد.

بیماری کبد چرب یک اپیدمی خاموش در دنیای ماشینی امروز است که به دلیل تجمع چربی در بافت‌های کبدی ایجاد می‌شود. این بیماری به دو شکل افراد مختلف را درگیر می‌سازد: بیماری کبد چرب الکلی و غیر الکلی.

از طرفی، با توجه به شیوع بالای این بیماری و نبودن علائم آشکار تا زمان بروز آن، ممکن است این ابهام و سوال برایتان به وجود بیاید که چطور باید از بروز بیماری کبد چرب در بدن‌مان آگاه شویم، چه راه‌های درمانی برای کنترل و رفع این بیماری وجود دارد و آیا می‌توان از بروز این بیماری پیشگیری کرد یا خیر.

اگر به دنبال کسب آگاهی بیشتر در مورد علائم کبد چرب، راه‌های درمان و پیشگیری از این بیماری هستید، پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید:

کبد چرب چیست؟

کبد چرب یکی از بیماری‌های شایع کبدی در افراد است که به دلیل تجمع زیاد چربی در بدن ایجاد می‌شود. این بیماری در افراد دیابتی و کسانی از چاقی و اضافه وزن رنج می‌برند شایع‌تر است. کبد چرب ممکن است در مراحل اولیه علائم خاصی نداشته باشد، اما به مرور زمان مشکلاتی را برای فرد مبتلا ایجاد می‌کند. یک کبد سالم حاوی چربی بسیار کم و حتی فاقد چربی است. وقتی چربی کبد شما بیش از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کل کبد را فرا گیرد، شما به بیماری کبد چرب مبتلا می‌شوید.

انواع کبد چرب را بشناسیم

کبد چرب به دو شکل در بدن ایجاد می‌شود: کبد چرب الکلی و کبد چرب غیر الکلی.

کبد چرب الکلی

در بیماری کبد چرب الکلی همان‌طور که از نامش پیداست فرد به دلیل مصرف بیش از اندازه الکل به این بیماری کبد چرب می‌شود. در حقیقت، نوشیدن الکل تورم و التهاب کبد را بالا می‌برد و  در موارد حاد فرد را دچار سیروز کبدی خواهد کرد که متاسفانه آسیب ناشی از سیروز غیر قابل درمان و بازگشت خواهد بود.

کبد چرب غیر الکلی

بیماری کبد چرب غیر الکلی یک مشکل شایع در افرادی است که دچار بیماری دیابت یا اضافه وزن مفرط و چاقی هستند. بالواقع، این نوع کبد چرب زنگ هشداری برای تمامی کسانی است که از اضافه وزن زیاد رنج می‌برند، اما به آن بی‌توجه هستند. کبد چرب غیر الکلی شایع‌ترین نوع مزمن بیماری‌ کبد است که حدود ۲۵ درصد از جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

در این بیماری، رسوبات چربی در کبد جمع شده و باعث التهاب و آسیب کبدی خواهد شد. این بیماری در صورت عدم کنترل و درمان به موقع، منجر به زخم‌های جدی کبد، سیروز و حتی سرطان کبد خواهد شد.

 علائم کبد چرب

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، این بیماری در مراحل اولیه خاموش است و معمولا علائمی ایجاد نمی‌کند. اما علائم زیر می‌توانند زنگ هشداری برای وجود بیماری کبد چرب باشند:

• زردی چشم و پوست(یرقان)
• ادرار تیره رنگ
• شکم متورم
• استفراغ خونی
• مدفوع سیاه
• خارش پوست
• کبودی پوست
• از دست دادن اشتها
• حالت تهوع
• تورم پاها
• احساس گیجی
• بزرگ شدن سینه در آقایان

در صورت داشتن هر یک از این علائم در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید.

علل کبد چرب

کبد چرب معمولا به دلیل ترکیبی از عوامل زیر در یک دوره طولانی مدت به وجود می‌آید:

• چاقی یا اضافه وزن مفرط به خصوص در ناحیه شکمی
• بیماری دیابت نوع ۲ یا مقاومت به انسولین
• نوشیدن الکل زیاد
• داشتن کلسترول خون یا تری گلیسیرید بالا
• مصرف داروهای خاص
• مصرف بیش از اندازه چربی‌ها و قند
• فشار خون بالا
• مصرف بی رویه میوه‌ها

بیماری کبد چرب چگونه درمان می‌شود؟

هیچ دارویی برای درمان بیماری کبد چرب وجود ندارد. اما ایجاد کردن تغییرات در سبک زندگی می‌تواند علائم این بیماری را بهبود بخشیده و از حادتر شدن شرایط کبدی فرد مبتلا جلوگیری کند. اگر به بیماری کبد چرب از هر نوعی مبتلا هستید، اکیدا به شما توصیه می‌کنیم که برای درمان کبد چرب از یک رژیم غذایی سالم و اصولی پیروی نمایید. علاوه براین، روش‌های زیر نیز در درمان و بهبود این بیماری بسیار موثر می‌باشند:

• از خوردن شکر و فرآورده‌های قندی پرهیز نمایید.
• در اسرع وقت برای کاهش وزن و کاهش سایز خود اقدام کنید.
• قند خون خود را به کمک رژیم غذایی و محدود کردن شیرینی‌جات کنترل نمایید.
• تحرک و ورزش منظم داشته باشید.
• اگر کلسترول خون بالایی دارید، برای درمان آن اقدام کنید.
• از مصرف داروهای خودسرانه که بر روی کبد شما تاثیر منفی می‌گذارند خودداری کنید.
• نوشیدن الکل را کنار بگذارید یا آن را بسیار محدود مصرف کنید.
• سیگار کشیدن را کنار بگذارید.
• بیش از اندازه از میوه‌ها برای لاغر شدن به جای خوردن غذا استفاده نکنید؛ چرا که حاوی قند فراوانی می‌باشند.
• اگر بیماری کبد چرب شما ناشی از مصرف الکل است، مهم‌ترین کاری که باید انجام دهید ترک مصرف الکل است، چرا که این اقدام از ایجاد بیماری‌ مزمن و جدی‌تر برای کبد شما جلوگیری می‌کند.

علاوه بر مواردی که ذکر کردیم، بررسی‌های بسیاری از جانب پژوهشگران آمریکایی نشان می‌دهد که مصرف مکمل ویتامین E می‌تواند علائم ناشی از بیماری کبد چرب غیر الکلی مانند التهاب و تورم کبد را تا حد زیادی بهبود بخشد.

از طرفی، براساس تحقیقات محققان آمریکایی، بیماری کبد چرب غیر الکلی در بیماران مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک(PCOS) بسیار شایع است. از این رو، خوردن ویتامین E علاوه بر درمان بیماری کبد چرب به بهبود شرایط افراد مقاومت به انسولین و مبتلایان سندرم تخمدان پلی کیستیک بسیار موثر عمل می‌کند.

آیا ‌می‌توان از بیماری کبد چرب پیشگیری کرد؟

تنها راه پیشگیری از ابتلا به بیماری کبد چرب، پیروی کردن از توصیه‌های مفید سبک زندگی سالم و اجرای یک رژیم غذایی اصولی و مفید است. رژیم غذایی‌ای که سرشار از میوه و سبزیجات به مقدار مناسب، غلات کامل و چربی‌های سالم است.

علاوه براین، داشتن تحرک کافی و ورزش در کنار کنترل بیماری‌هایی که زمینه‌ساز ایجاد کبد چرب هستند از جمله دیابت، فشار خون، کلسترول بالا و.. نیز تا حد بسیار زیادی در پیشگیری از این بیماری نقش مهمی ایفا می‌کند.

در پایان، به این نکته اشاره می‌نماییم که عمده بیماری‌های دنیای مدرن به دلیل داشتن سبک زندگی غلط افراد ایجاد می‌شوند. اما خوشبختانه با پیروی از یک روش تغذیه‌ای سالم همچون گرفتن رژیم غذایی اصولی و ورزش و تحرک کافی بیشتر این بیماری‌ها همچون کبد چرب قابل کنترل و حتی درمان خواهد بود. پس، اگر خودتان یا خانواده از بیماری کبد چرب رنج می‌برید، بیایید قبل از دیرشدن برای سلامتی خود زمان بگذارید.

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/nonalcoholic-fatty-liver-disease/symptoms-causes/syc-20354567

https://www.nhs.uk/conditions/non-alcoholic-fatty-liver-disease/

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15831-fatty-liver-disease

https://www.healthdirect.gov.au/fatty-liver