شبکه خبر در برنامه صف اول، امشب با حضور آقای حامد یزدیان - منتخب مردم اصفهان، جرقویه، کوهپایه، ورزنه و هرند و آقای فاطمی منتخب مردم بابل از استودیوی مرکز مازندران به موضوع؛ وعدههای منتخبان مجلس دوازدهم، پرداخت.
سوال: خوشحالید که وارد مجلس شدید؟
یزدیان: بار سنگینی است، مسئولیت در نظام جمهوری اسلامی ایران بار سنگینی است. هم خوشحالی دارد که خدا این توفیق را داده که خدمتگزار باشیم و هم نگران که انشاالله بتوانیم که این وظیفه را به خوبی انجام بدهیم.
سوال: بیشتر خوشحالید یا نگرانید؟
یزدیان: هر دو باهم، هم بشیر است و هم نظیر مسئولیت در جمهوری اسلامی
سوال: و فکر میکنید که توان این را دارید که بتوانید آن چیزی که قول به مردم دادید یا در ذهن خودتان به عنوان آرمانهایی که تعریف کردید، اینها را جامعه عمل بپوشانید؟
یزدیان: هم این حس را دارم که میتوانم و هم از خدا میخواهم که انشاالله این توان را مضاعف کند که بتوانم آنچه که وعده دادیم به مردم انشاالله عمل کنیم.
سوال: انشاالله آرزو میکنم که خداوند توفیق بدهد که بتوانید به آن وظایفی که بر دوش شما گذاشته شده به خوبی عمل بکنید و روسفید باشید، هم پیش مردم و هم در پیشگاه خداوند.
پیش از این یک مصاحبهای را در ایام تبلیغات انتخاباتی با جنابعالی انجام شده در رسانه ملی. اگر موافقید گزیدهای از این مصاحبه را ببینیم و بعد برخی از سوالات مطرح شده در آن مصاحبه را به تشریح با جناب آقای یزدیان در میان بگذاریم.
پخش قسمتهایی از مصاحبه تبلیغاتی
سوال: یکی از موضوعاتی که مطرح شد، شفافیت است و البته ما هیچ توقعی نداریم از کسی که میخواهد وارد مجلس بشود بگوید من با شفافیت مخالفم. ولی تجربه ثابت کرده برخی بعد از ورودشان به مجلس ناخواسته با شفافیت خیلی راحت کنار نمیآیند، شما تا کجا پای شفافیت هستید؟
یزدیان: واقعیت این است که من به بحث شفافیت اعتقاد دارم. معتقدم که در دنیا همین بحث هست، شفافیت حتما حسنهایی دارد، عیبها و سختیهایی هم دارد ولی در مجموع حسنهای آن بسیار بیشتر از معایب آن است و ما هر چقدر همه چیز را شفاف باشیم و مردم را محرم بدانیم در جامعه مسلما این یکی از اصول حکمرانی خوب است و من معتقدم که باید پای این شفافیت ایستاد و انشاالله تلاش کرد که این حتما به سرمایه اجتماعی ما کمک میکند که یکی از معضلات ما است ما وقتی که شفاف نباشیم و مردم را امین و محرم خودمان در مسائل مختلف ندانیم، این موجب کاهش سرمایه اجتماعی ما میشود به نظر میآید حتی اگر از این دیدگاه هم باشد حتما من پای شفافیت هستم.
سوال: این قدر شفاف هستید که اگر بپرسم هزینه تبلیغات انتخاباتی شما در این دوره چقدر بود و آیا حامی مالی داشتید یا خیر؟
یزدیان: بله حتما شفاف عمل میکنم و اعلام میکنم.
سوال: بفرمایید
یزدیان: هزینهها جمع بندی نشده است. ولی حدود ۵۰۰ میلیون تومان بوده و همه را هم دوستان بنده دادند، شعار تخصصی من بحث آب و بحثهای مربوط به آب و کشاورزی و محیط زیست بوده و در حوزهی انتخابیه ما هم این موضوع یک موضوع خیلی جدی هست و دغدغهمندان زیادی دارد. بنده حتی شماره حساب اعلام کردم و افرادی که واقعا هم نمیدانم که خیلی هایشان چه پولهایی را برای هزینه تبلیغات به آن حسابی که ستاد انتخابات اعلام کردند، واریز کردند و بعضا هم دوستان نزدیک بنده که بنده را توانمند میدانستند و بنده را در این زمینه کمک کردند و حتی بعضا اقوام، خیلی شفاف است و همه هزینهها هم مشخص است و انشاالله به ستاد انتخابات هم اعلام میشود.
سوال: بعدا ممکن نیست که کسانی که احتمالا پولهای درشت تری را پرداخت کردند و جزو دوستان شما هم هستند، پس فردا اگر یک مصوبهای بخواهد به تصویب برسد ممکن است منافع آنها را به خطر بیاندازد. آیا شما این کار را خواهید کرد و اعلام میکنید که به این رای مخالف علیه شما که به من پول داده بودید رای دادم؟
یزدیان: بله دوستان من بنده را خوب میشناسند این دوستانی که میگویم دوستانی هستند که بعضا شاید ۲۰-۳۰ سال است که بنده را میشناسند و میدانند که بنده چقدر در این زمینهها رک هستم و زیر بار برخی اتفاقات ناصواب نمیروم و با علم به این، کمک کردند.
سوال: در شهر بزرگی مثل اصفهان با ۵۰۰ میلیون تومان میشود تبلیغات کرد؟
یزدیان: واقعیت این است که من کاری که خودم حداقل، من در این ۲۰-۳۰ سال گذشته در شبکه ارتباطاتم هم یک فعال فرهنگی بودم، هم یک فعال زیست محیطی بودم، هم الحمدالله از لحاظ اقوام خیلی زیاد و یک خانوادهی خیلی وسیعی را داریم با فعال کردن شبکه، این شبکهها به صورت مویرگی واقعا از صمیم قلب برای ما تبلیغات کردند من اگر بخواهم مثال بزنم در این ایام دوستان بنده شاید هر کدام تعریف هم کردیم بیش از هزار تلفن زدند، پیامک زدند و واقعیت هم آن بحث آب هم که یک معضل هست. ما بدنه کشاورزی و در حقیقت بدنهای که معتقد بودند که این بحث میتواند انشاالله راه حلهایی را داشته باشد و امید دارند که انشاالله بتواند این راه حلها محقق بشود، آنها هم خیلی زحمت کشیدند. یعنی واقعا ما تبلیغات مان فقط تبلیغات خیابانی نبود، آنچه که مردم از صمیم قلب انجام دادند برای بنده، واقعا هم قدردان شان هستم و مثالهای مختلف، من روز بعد از انتخابات یکی از کارهایی که کردم رفتم آسایشگاه جانبازان، واقعا افراد جانبازی را دیدم که دو دست نداشت و دو چشم نداشت و وقتی گفتم من یزدیان هستم، گفت من به شما رای دادم، چون حرف هایتان را در فضای مجازی شنیدم و خوشم آمد و امیدوار شدم که واقعا مثلا شهری مثل اصفهان که یکی از مشکلات اصلی آن و معضل اصلی آن آب است و ما در ۲۰-۳۰ سال گذشته هیچ زمانی نمایندهای را نداشتیم که از آن اول اعلام کند که من میخواهم بروم مجلس و میخواهم بروم در کمیسیون آب کشاورزی، نه میخواهد برود کمیسیون امنیت ملی و نه کمیسیونهای فرهنگی و اقتصادی، از اول هدف خود را اعلام کرده و گفته من تخصصم این است و تجربه ام هم این ۲۰ سال این است و میخواهم به این کمیسیون بروم، واقعا، چون من فکر میکنم، چون صادقانه شنیده بودند و ما الحمدالله در فضای مجازی خوب کلیپهایی هم تولید کرده بودیم و این حرف به گوش مردم رسیده بود، اعتماد کردند و واقعا سینه به سینه این تبلیغات انجام شد، من خودم تعجب میکردم که افراد مختلفی با این که ما تبلیغات خیابانی مان خیلی زیاد نبود، ولی بنده و صدای بنده را شنیده بودند و اعتماد کرده بودند.
سوال: پس شما لیستی و فهرستی نیامدید؟
یزدیان: اتفاقا بنده در یکی از لیستهای مطرح سطح شهر بودم، ولی آن لیستهایی که جریانات سیاسی مرسوم و سنتی حوزه انتخابیه ما بودند نه بنده داخل آن نیستم.
سوال: شما که الان تخصص تان آب است و بنای شما هم از اول این است که در کمیسیون کشاورزی بروید و تمرکز شما هم بر حل چالش بحران آب در اصفهان است
یزدیان: و کلا کشور
سوال: بله در کل کشور، حالا فرض بفرمایید که الان منافع ملی اقتضا میکند که مثلا آنچه که شما برای زاینده رود دارید تلاش میکنید، اتفاق نیفتد و اتفاقا شما هم به لحاظ تخصصی بالاجبار باید رایی را بدهید که به نفع آب اصفهان نیست و بعد مردم شما را مورد خطاب قرار میدهند که آقای دکتر ما به شما رای دادیم که بروید آب اصفهان را درست کنید، شما باعث شدید که آن که درست نشد هیچ، آب یک منطقه دیگر را حل کردید آیا باز شما این را اعلام میکنید موافقید که این شفافیت اعلام شود و دفاع میکنید؟
یزدیان: اولا که حتما اعلام میکنم ولی واقعیت این است که معتقدم که ما مردم مان این قدر فهیم هستند که این مسائل را خوب بفهمند و منافع ملی و منافع استانی را تمیز قائل بشوند و البته معتقدم که منافع استان اصفهان یا حوزه انتخابیه من اگر که در این زمینهی آب واقعیتش فلات مرکزی ایران هم از لحاظ اقتصادی، هم از لحاظ اجتماعی و سیاسی اگر احیاء بشود که باید احیاء بشود، در زمینهی آب، حتما در راستای منافع ملی هم هست. یعنی اصلا تناقضی و تمایزی در این زمینه قائل نیستم و معتقدم این هر دو در یک راستا هستند، حتی اگر هم در یک راستا نبودند، این جسارت را دارم که با شجاعانه نظرم را اعلام کنم.
سوال: و فکر میکنید اولین مصوبه مجلس دوازدهم چه باید باشد؟
یزدیان: البته من در بحثهای تخصصی خودم معتقدم که ما بحث آب نیاز به قانونهایی دارد.
سوال: خارج از بحث تخصص بر اساس نیاز کشور
یزدیان: بالاخره حتما مباحث اقتصادی و رسیدگی به مباحث معیشتی مردم جزء اولویتهایی است که باید در مجلس آینده مدنظر قرار بگیرد و فکر میکنم بنده معتقدم با اصلاح نظام بانکی که در مجلس گذشته هم حرفهایی از آن شد و قرار است که انشاالله دوره آینده بحث بشود، شاید یکی از جدیترین مباحث و اولویت دار است که باید در مجلس آینده مطرح بشود.
سوال: شما طرح خاصی الان در ذهن دارید بعنوان مثلا یک استراتژی و راهبردی که در آینده دنبال خواهید کرد در مجلس که بگویید من بروم مجلس اول این طرح، بعد این طرح، بعد این طرح و نهایتا منجر بشود به این اتفاق، اینها را پیشنهاد خواهم داد و برای آن امضا جمع میکنم و مصوبش میکنم؟
یزدیان: من تعهدم بین خودم، مردم و خدا واقعیت این بوده که اولویت اصلی من را آن بحث تخصصی خودم، یعنی همان آب و کشاورزی و محیط زیست که چالش جدی کشور هست بگذارم یعنی همهی هم و غمم را حتما میگذارم سر این قضیه که این اتفاق بیفتد و از روز اولی که وارد مجلس بشوم واقعا دنبال این قضیه هستم ولی در بحثهای اقتصادی هم فکر میکنم حالا الحمدالله هم در حوزه انتخابی ما افرادی انتخاب شدند که از لحاظ اقتصادی نظریههایی دارند که بنده به آنها اعتماد دارم و حتما در راستای آن نظریات که فکر میکنم همان بحث اصلاح نظام بانکی هست به آن دوستان هم کمک میکند.
سوال: شما در حوزههای اقتصادی و معیشتی فکر میکنید که یارانه طبقات ثروتمند و متمکن باید حذف بشود یا نه؟ آنها هم بعنوان یک شهروند باید منتفع باشند از این یارانه؟
یزدیان: ما باید مکانیسمهایی را تعریف بکنیم به صورت اختیاری و آن یارانههای نقدی را از طبقات مرفه جامعه حذف بکنیم، یعنی معتقدم برویم به این سمت ولی مسلما این نمیتواند اجباری باشد. بالاخره اگر ما معتقدم یارانه تقسیم کردن مواهب کشور بین همه افراد است حتما حقی دارند ولی اگر این افراد ثروتمند دارند حق شان را به صورت مضاعف حتی از جاهای دیگر بهره مند میکنند، حتما در این بحث یارانه نقدی ما باید که این را حذف بکنیم ولی به نظر من نباید یک مکانیسم شفافی باشد افراد متمول در جامعه ما واقعا دارند از مواهب گوناگونی استفاده میکنند، از بحث سوخت هست، انرژی هست و بیش از دهکهای پایین جامعه دارند بهره مند میشوند، حالا این که ما بخواهیم بگوییم که پس ما باید در بحث یارانه نقدی هم مساوی عمل بکنیم، واقعیت این است که سیاست درستی نیست ولی این باید تفهیم و تبیین بشود برای جامعه که اگر ما داریم یارانه نقدی را از دهکهایی از جامعه محروم میکنیم به ازای آن داریم در کشور و جاهای دیگر عملا داریم یارانههای پنهانی را به آنها پرداخت میکنیم.
سوال: خب او هم میگوید من هم مثل هر شهروند دیگری فارغ از این که از چه وضعیت مالی برخوردار باشد من هم از این بنزین، از این برق، از این آب سهم دارم چرا؟
یزدیان: سهم دارند ولی واقعیت این است که مثلا خانوادهای که چند تا ماشین دارد استفاده میکند و دارد از سوبسید بنزین استفاده میکند یا مصرف انرژی او خیلی بیشتر از سطح جامعه است عملا دارد از سوبسیدها و یارانههای بیشتری در کشور استفاده میکند، پس این سهمش را دارد بیش از حد هم در حقیقت استفاده میکند. این به این معنا نیست که در این یارانهی نقدی مان عدد جزئی که دارد پرداخت میشود هم بخواهد حتما معادل دیگران اگر به عدالت معتقدیم باید انجام شود. این عدالت در تک تک نیست باید در مجموع استفادهی افراد مختلف جامعه از مواهب را ببینیم، آن فرد دارد از جاهای دیگر از مواهب بیشتر استفاده میکند که اتفاقا باید آنها را هم ما باید راه حلهای جدی روی آنها داشته باشیم.
سوال: حالا، چون بحث سوخت را پیش کشیدید شما فکر میکنید که کدام راهکار مناسبتر است که یارانه سوخت به خودرو تعلق بگیرد یا به کارت ملی افراد؟
یزدیان: حتما به کد ملی و کارت ملی افراد تعلق بگیرد
سوال: اگر کسی اصلا خودرویی نداشته باشد؟
یزدیان: او هم باید در حقیقت ما آن را به صورت . من در این زمینهها معتقدم دولت باید آن را به صورت نقدی معادل یا قیمتهای تمام شده یا قیمتهای جهانی به او پرداخت کند حالا این که این کارتش اگر شارژ شد این کارت را امکانش داشته باشد که چه فعالیتی با آن انجام بدهد معتقدم باید در این زمینهها به آن افراد هم اجازه بدهیم که به اختیار خودشان بتوانند که انتخاب کنند و هزینه بکنند ولی حتما باید به افراد و به کارت ملی شان تعلق بگیرد.
سوال: و یکسری سوالاتی مطرح شد که به نظرم یک بخشی از اینها خارج از ارادهی مجلس است، مثل مثلا افزایش حقوق کارگران، که شما هم میدانید که حقوق کارگران در یک سه شرکایی که متشکل از کارفرمایان و کارگران و دولت هست تعیین میشود، آن چیزی نیست که مصوب مجلس باشد. هر چند که قانون تکلیفش را برای دولت انجام داده است ولی آنچه که تجربه ثابت کرده سال به سال اتفاق میافتد در این مثلث رخ میدهد، در اواخر سال در این ایام، شما معتقدید که حقوق کارگر بر چه مبنایی باید تعیین بشود؟ و اساسا زمانی که نمایندگان مجلس خیلی نمیتوانند دخل و تصرفی در تعیین آن داشته باشند، چرا شعار آن داده میشود که باید چنین باشد و چنان باشد ولی عملا میدانیم که از این اراده خارج است؟
یزدیان: البته بنده به شخصه معتقدم که در این زمینه هیچ شعاری ندادم و هیچ قولی ندادم، ولی مجلس بله در تعیین حقوق نقش جدی ندارد ولی مجلس کارهایی را میتواند انجام بدهد. مثال بزنم، مجلس حتما در مهار تورم میتواند موثر باشد، اگر مجلس بتواند تورم را مهار کند و بعدا با اصلاح قوانین بتواند که نقدینگی کشور را به سمت تولید ببرد، این کاری است که حتما مجلس در توانش هست.
سوال: این حرفها زیاد زده شده ولی اتفاق نیفتاده شما ساز و کار اجرایی تان چیست؟
یزدیان: ساز و کار نگاه کنید. واقعیت این است که به نظر من ریل اقتصادی کشور را از این اقتصادی که میگویم سیستم بانکی مان باید اصلاح شود از این که کشور دارد هر سال اقتصادش بر اساس افزایش نرخ بهرهی بانکی دارد متاسفانه پیش میرود، این مسیر اقتصادی به نظر من به ناکجا آباد و ته دره است، ما باید حتما برویم به سمت کاهش نرخ بانکی و حتما باید برویم به انشالله برسیم در دراز مدت به بهرهی صفر در اقتصادمان، آنچه که بلای کشور ما است همین تورم ناشی از همین بهرههای بانکی است از این بهرهای که حتی در همین دولت هم متاسفانه میبینیم شاهد هستیم که دارد افزایش پیدا میکند، این بحث وامها و در حقیقت درصد بحث وامها، اینها است که به نظر من اقتصاد کشور را دچار آفتهایی کرده که حالا سر افزایش حقوق سالانه اش میشود هر سال یک معضل برای ما، اگر ما مثل خیلی دیگر از کشورهای دیگر دنیا برویم به سمت کشوری که تورم در آن صفر است که آن تورم صفرها هم معمولا ناشی از بهرهی صفر و بهرههای کم بانکی هستند، حتما دیگر خیلی معضلات را هم نداریم و حتما سرمایههای نقدینگی کشور به سمت تولید میرود.
سوال: شما اگر مثلا فرض کنید سود سپردهها را کاهش بدهید این منجر به خروج سپردهها از بانکها باشد قدرت تسهیل دهی بانکها را در پی ندارد و این پولها به سمت سوداگری نمیرود؟
*********یزدیان: حتما اولین گام کاهش سود بانکی نیست، ما باید اول بازارهای جایگزینی که حتما حدس میزنیم بالاخره اگر ما این سرمایه را بخواهیم این سود بانکی را کاهش بدهیم ببینیم مسلما اقتصاددانها برنامه دارند که دارند هم، که این قرار است به کجاها برود
سوال: اگر داشتند که باید تا الان عمل میشد
یزدیان: ما مثلا میگویم، ما آیا واقعا در کشور ما این که هر کسی بتواند هر مقداری دلار بخرد، هر مقداری طلا ذخیره بکند، ما باید به نظرم میآید اینها باید قانونهایی برایش در مجلس انشاالله تصویب بشود که این امکان این که اگر این سرمایهها قرار شد در دراز مدت، بحث من از فردای مجلس این اتفاق بیفتد نه، اگر قرار شد سود بانکی کاهش پیدا کند و افراد پولشان را از بانک ببرد باید بازارهای جایگزین را واقعا بعضی هایش باید محدود بکنیم، قرار است که در دراز مدت هر کسی ...
سوال: ببینید شما الان یک پولی دارید میدانید که سود خوبی بانک نمیدهد، چون درصد سودش پایین آمده است، بازار طلا و ارز و خودرو هم که محدود است البته ماجرای خودرو را که دیدید اصلا یک چیز نادری در دنیا است روشی که ما داریم خودرو میفروشیم در دنیا هیچ کس حتی بنز و بی ام و را به این روش نمیفروشد که ما داریم خودروهایمان را میفروشیم بهرحال شما روی این هم محدودیت اعمال کنید، این پول دست شما است، بورس هم که بالاخره یک جایی است که ریسکهای خودش را دارد یعنی شما نمیتوانید به کشی توصیه کنید که پولت را حتما به بازار بورس بیاور موفق میشوید تضمین نمیشود کرد، مگر این که در قاعدهی صندوقهای مختلفی که تعریف میشود بیاید که باز آن هم، اما و اگر دارد پس این پول را کجا باید بدهد؟
یزدیان: ما اگر محدودیت قائل بشویم که افراد سفته بازی نتوانند بکنند پولشان را نتوانند ببرند در بازار ارز، یعنی ما محدودیتهای قانونی ایجاد کنیم حتما سرمایه گذار ما تشویق میشود یا بالاجبار سرمایه اش را وارد تولید میکند، من میگویم ما باید این مسیر را وقتی که میگوییم مجلس میتواند با قانونگذاری ریلهای کشور را تغییر بدهد ما باید کاری بکنیم که آن کسی که پول نقد دارد و نقدینگی دارد بهترین راه حل برای او این باشد که در تولید بخواهد ...
سوال: این یک ساز و کاری میخواهد اولا یک مخاطره اش این است که اولا این سرمایه خارج از کشور نرود یعنی طرف میبینید که آن طرف میتوانست یک زمانی یادتان هست کشورهای حاشیه خلیج فارس سود کمتری میدادند تسهیلات میگرفتند میآمدند اینها با سود چند درصد، بانکهای ما بعضیها این کار را میکردند، یعنی این اتفاقات هم ممکن است بیفتد، شما چطوری؟ چون ببینید این بحث سالیان سال است که ما چطور نقدینگی را به سمت تولید ببریم و نشده، یکی از مهمترین ساز و کارهایش بورس است ولی باز در بورس هم خیلی اتفاق نیفتاده است.
یزدیان: ما الان در کشورمان کاری کردیم که نقدینگی به بازار دلار و ارز نرود، واقعا الان بنده پول دارم و میدانم هم اگر بروم دلار بخرم سال دیگر احتمالا سی درصد چهل درصد و چه بسا بیشتر است آیا محدودیتی اعمال شده در کشور ما که من نتوانم بروم هر مقداری ارز بخرم، دلار بخرم؟
سوال: آن که طرف میگوید که من همان میزانی که میتوانستم با خرید ارز و طلا حفظش بکنم ارزش پولم را، آن را هم دارید از من میگیرید.
یزدیان: اولا گفتم متخصص اقتصاد نیستم ولی واقعا مطالعه کردم در این زمینهها و معتقدم این بحث از بحثهایی نیست که یک شبه هم انجام شود. اینها حتما پیوستهای اجتماعی میخواهد، پیوستهای فرهنگی میخواهد ولی آنهایی که طراحی کردند، دیدم که بالاخره ۱۰-۱۵ گام برای این کار تعریف کردند که در آخر به آنجا میرسد ما نمیتوانیم الان انتقادات مان را به گام آخر بیان بکنیم بدون این که بشنویم گامهای نخستین را، فکر میکنم که آن گامهای نخستین که اعمال محدودیتها در بازارهای جایگزین است در بحث مسکن همین طور، فکر میکنم که میتواند مسیر کشور را فراهم بکند و تسهیل کند که انشاالله ما سرمایه هایمان به سمت تولید برود، یعنی من فکر کنم شعار این زمینه را زیاد دادیم، و مردم هم دیگر ناامید شدند و خسته شدند از این شعار، ولی این را خیلی جدی و شفاف به شما بگویم، ما مکانیسمهای ساختارهای تصمیم گیری در کشورمان دچار اشکال است مجلس ما قرار است که تصمیم گیریهای اقتصادی کلان بکند، اما آیا واقعا مجلس گذشته ما، من مجلس آینده را نمیدانم، چند نفر اقتصاددان و نظریه پرداز اقتصادی داخلش هست؟ مطمئنم در مجلس قبلی کمتر از انگشتهای یک دست نظریه پرداز اقتصادی و اقتصاددان داریم، اینها اشکالات مان است به نظرم میآید که ما چرا نشده؟ چون که افراد مختلف غیر کارشناس بعضا در تصمیمات اقتصادی ما موثر بودند، من میگویم حتی در بحثهای تخصص خودم آب و در بحثهای فرهنگی انشاالله رویکرد مجلس آینده برود به سمت این که و ما واقعا مطالبه کنیم، رسانه مان مطالبه کند ...
سوال: حالا شما الان از کجا میدانید که در مجلس آینده به اندازه کافی نظریه پرداز اقتصادی دارد؟
یزدیان: فکر میکنم هنوز هم ندارد ولی حداقلش من در حوزه انتخابیه خودم وقتی میبینم مردم شهر ما واقعا بعنوان مردم اصفهان مردم فهیمی هستند با این که در لیستهای مختلف میآیند دو نفر اقتصاددان را در ۵ نفر انتخاب میکنند فکر میکنم که جامعه دارد به این بلوغ میرسد که واقعا نیازها را تشخیص بدهد و بر اساس نیازها انتخاب بکند، امیدوارم که در مجلس آینده البته این طور که خبر دارم خیلی متاسفانه این افراد متخصص اقتصادی وجود ندارند ولی این حداقلها بتوانند از پتانسیل علمی کشور در بحث اقتصاد استفاده بکنند و آن را در مسیر قانونگذاری ...
سوال: البته مرکز پژوهشهای مجلس خیلی میتواند کمک کند.
یزدیان: بله همین طور است
سوال: انشاالله در طول این چهار سال که جنابعالی تصدی نمایندگی مردم اصفهان و جرقویه و کوهپایه و ورزنه و هرند را دارید باز هم توفیق داشته باشیم خدمت شما باشیم اگر رئیس کمیسیون آب و کشاورزی شدید که فکر میکنم بیشتر هم توفیق داشته باشیم در خدمت شما باشیم.
یزدیان: باید ببینیم چه اتفاقاتی پیش بیاید ولی واقعا کمیسیون آب کشاورزی مجلس هم از آن بحثهایی است که ما معمولا متخصص در این زمینه نداشتیم به نظر میآید از دردهای کشور است که یک کمیسیون به این مهمی در مجلس وقتی میرویم میبینیم که شاید کمتر از ده درصد متخصص در آن است و اتفاقات خوبی هم متاسفانه نمیافتد.
سوال: برای شما آرزوی توفیق دارم.
آقای فاطمی منتخب مردم بابل از استودیوی مرکز مازندران
سوال: آقای فاطمی شما با حذف ارز ترجیحی برای کالای اساسی موافقید یا مخالف؟
******** فاطمی: من مخالفم. به خاطر این که کالاهای اساسی در واقع جزو ضروریات زندگی در واقع هر ایرانی است و بنابراین تا زمانی که بنیانهای اقتصادی و ساختارهای اقتصادی اصلاح نشود به نظر من ما چارهای نداریم که از طریق ارز ترجیحی کالا را به قیمت مناسب کالاهای اساسی را به دست مردم برسانیم.
سوال: و نگران نیستید که اتفاقاتی که پیش از این با اختصاص ارز ترجیحی مثل رانتهایی که شکل گرفت، ارزهایی که حیف و میل شد بابت کارهای غیر ضروری هزینه شد، واردات اقلامی که نیاز کشور نبود انجام شد، نگران نیستید که اتفاقات مجدد تکرار بشود؟
**********فاطمی: البته در بعضی از حوزهها چرا منتها من بیشتر کالاهای اساسی و دارو حتماً باید دولت کمک کند با اختصاص ارز ترجیحی، در سایر امور در حقیقت باید اصلاح بشود این روند و ما باید به جای اینکه ارز تخصیص بدهیم، به تولیدکنندگان کمک کنیم و دولت کمک کند به تولیدکنندگان و صاحبان صنایع و در بخش تولید در واقع ما بتوانیم این مهم را حل کنیم.
سوال: در واقع یک بخشی از تولید واردکردن نهادههای تولید است که نیازمند اختصاص ارز است، اینکه دولت باید کمک بکند منظورت این است مجدد ارز بده به تولیدکنندهها که وارد کنند نهاده هایشان را؟
فاطمی: ببینید اصولاً من معتقدم اقتصاد ما معیوب است به خصوص در حوزه ارز، بالاخره ما با محدودیتهایی مواجه هستیم به نظر من مجلس باید ورود کند با وضع قوانین سختگیرانه و نظارت دقیق و قوی این مهم را حل کند بالاخره ما نمیتوانیم ارز ترجیحی را حذف کنیم به طور کامل.
این در واقع با مشکلات زیادی مواجه میکند مردم را و کشور را در این زمینه ما باید در حقیقت متناسب با بحث کالاها یا بنگاهها و به خصوص در واقع کالاها و نهادههای دامی که از خارج از کشور وارد ایران میشود در این خصوص حتماً باید ما کمک کنیم.
سوال: کمکتان با چه ساز و کاری است.پیشنهاد مشخص اجرایی و عملیاتی تان به عنوان یک نماینده که میخواهید طرح بدهید شما کمکتان به چه شکل است؟
فاطمی: شفافیت، سامانه شفافیت من در اینخصوص معتقدم تمام در واقع تخصیص ارزها در یک سامانهای که شفاف همه ببینند افکار عمومی قضاوت کنند وقتی که چیزی شفاف باشد، به نظر من فساد و رانت به حداقل میرسد.
سوال: خوب میدانید که خیلی از این سامانهها وجود دارد؟
فاطمی: نه، نه شفاف نیست به اون معنا من معتقدم از این جهت اشکالات جدی وجود دارد.
سوال: شما چه تضمینی میدهید که شفاف باشد؟
فاطمی: خوب بالاخره باید در این خصوص به مجلس کمک کند با وضع قوانین خاص در این حوزه خیلی مهم است ببینید شفافیت وقتی من میگویم یعنی از صفر تا صد باید این قابل رصد باشد. از نظر افکار عمومی، کارشناسان و و مردم این یک نکته بسیار مهمی است. شفافیت کمک میکند شفافیت وقتی من میگویم از زمان تخصیص و در واقع توسط بانکها و در واقع خرید کالا یا واردات و در گمرک همه اینها باید در یک سامانه شفاف قرار بگیرد و یکی از برنامههای من این است که در این خصوص راجع به شفافیت برنامه مشخص و مدونی دارم.
سوال: آقای فاطمی فکر میکنید مهمترین اولویت مجلس در دوره دوازدهم چه باید باشد و اگر بخواهیم در قالب مثلاً تصویب یک طرح، یا یک لایه مطرح بکنیم فکر میکنید اولین مصوبه مجلس دوازدهم چی باید باشد؟
فاطمی: به نظر من اولین مصوبه مجلس باید حمایت از تولید ملی باشد بسیار مهم است، چون من میبینم در خود حوزه انتخابیه خودم کارآفرینان زیادی هستند، تولیدکنندگان زیادی هستند که با مشکلات زیادی مواجه هستند. اینها در واقع کسانی هستند که کارآفرین هستند. به نظرم با اصلاح ساختار بانکها متاسفانه بانکهای ما از از اون در واقع نظام بانکی مرسوم در دنیا فاصله گرفتند یعنی به جایی که بانکداری کنند میآیند تجارت میکنند. سوداگری میکنند من فکر میکنم با وضع قوانین مشخص در این حوزه میشود اعتبارات خوبی را به تولید کنندگان و صنایع و کارآفرینان تخصیص داد و در این خصوص ما باید به این مهم بپردازیم کشوری که تولید ندارد هیچی ندارد واقعاً البته بخشی از جهت سرمایهگذاری جلب سرمایهگذاری خارجی باید کمک کند مجلس باید کمک کند و با تسهیلاتی که برای سرمایه گذاران خارجی به خصوص ایرانیان مقیم خارج که خیلی علاقهمند هستند در کشور ما بیایند و سرمایهگذاری کنند باید همه تمهیدات لازم در واقع دیده بشود و از این جهت ما بتوانیم به کارآفرینان و تولیدکنندگان کمک کنیم این خیلی مهم است من تاکید میکنم تاکید میکنم حمایت از تولید ملی حمایت از تولید ملی جزو اوجب واجبات است و جزو اولین برنامه مجلس باید باشد.
سوال: پس شما قاعدتاً باید با واردات خودرو مخالف باشید به دلیل حمایت از تولید ملی؟
فاطمی: نخیر در بخش خودرو اتفاقاً مخالفم.
سوال: مخالف واردات هستید؟
فاطمی: علتش این است که متاسفانه، نه موافق واردات هستم قضیه خودرو یک بحث جداگانهای است متاسفانه رانت هست، انحصار هست، کارتلهایی را ما در کشور میبینیم که همش از رانت است. بنابراین وقتی که ما کارتل میبینیم و انحصار میبینیم ضد رقابت است. وقتی ضد رقابت است این به ضرر منافع مردم است. به نظر من واردات خودرو میتواند به این انحصار خاتمه بدهد و در قضیه خودرو اتفاقاً من معتقدم ما مزیت خاصی نداریم در قضیه خودرو من به شدت در واقع چرا در بعضی از حوزهها صنایع دستی بحث کشاورزی اقتصاد کشاورزی، صنایع و معدن بله مزیت داریم، اما در خودرو ما نباید همه داشته هایمان را روی این دو تا خودروساز بزرگ قرار بدهیم که در واقع با خودروهای که شما میدانید که استانداردی نیستند و در جادهها درواقع ارابه مرگ محسوب میشوند ما باید به این انحصار پایان بدهیم.
سوال: آن وقت این بر خلاف حمایت از تولید ملی نیست اگر خودرو را بالاخره یک تولید ملی بدانیم؟
فاطمی: ما در بحث خودرو خیلی عقب هستیم از دنیا برخلاف سایر جاها این همه سرمایه خودرو شده با کره جنوبی ما با هم شروع کردیم.
سوال: یعنی شما برای حمایت از خودروی داخلی به عنوان تولید ملی شما، چون اشاره فرمودید تولید داخلی جزو اولویتهای شماست، میپرسم شما با عنوان کسی که معتقد به حمایت از تولید داخل هستید برای حمایت از تولید خودروی ملی پیشنهادتان چی هست؟ واردات است؟
فاطمی: خیلی خوب هست اگر واقعاً ما بتوانیم از نظر طراحی خودرو که واقعاً در قضیه طراحی ما عقبیم ما باید واقعیتها را درک کنیم ما چه قدر فرصت دادیم به خودروسازانمان نمیدانم شصت سال هفتاد سال بعد از انقلاب حمایت دولت، این دو تا شرکت ورشکسته شدند خودشان اعلام میکنند درباره تورم نیروی انسانی جوان.
سوال: پس شما معتقدید در بحث خودرو باید آن حمایت را از خودروسازها برداشت اونطور که من استنباط کردم؟
فاطمی: حمایت از خودروسازی برداشت، اما اگر واقعاً یک طرح قوی باشد که بتواند خودروی ملی را مطابق با استانداردهای جهانی ما داشته باشیم من ازش حمایت میکنم.
سوال: آن طرح قوی چی هست؟
فاطمی: این یک رؤیاست به نظر من.
سوال: یعنی نشدنیه؟
فاطمی: من فکر میکنم.
سوال: یعنی شما از چیزی که نشدنی است حمایت میکنید؟
فاطمی: نشدنی نمیشود گفت بالاخره ما اگر به نخبگان مان به بعضی از فضاهایی که در کشور وجود دارد به مراکز علمی فرصت بدهیم ما فرصت نمیدهیم ما متاسفانه در واقع شرکتهای خودروسازی ما به شکل تجاری با این قضیه برخورد میکنند واقعا ما نخبگان زیادی داریم دانشگاههای قوی داریم و طراحان قهار.
سوال: آقای فاطمی شما به عنوان نماینده مجلس برای محقق کردن آنچه که الان دارید مطرح میکنید شما ابزاری دارید به اسم قانونگذاری یک ابزارم داریم به اسم نظارت خارج این ابزارها که چیز دیگری در اختیار شما نیست؟ شما با این دو تا ابزار این چیزی که الان فرمودید چطور میخواهید اجرا کنید، چون یک بخشی از این که شما میگویید در حیطه وظایف دولت است؟
فاطمی: بله ولی مجلس در همه امور میتواند اظهار نظر کند نظارت کند قانون وضع کند من میگویم در درجه اول من اعتقاد به تولید ملی دارم حتی در بحث خودرو حتی در بحث هواپیما، اما باید ما نخبگان را بیاوریم جمع کنیم حمایت کنیم حمایت نمیکنیم نخبگان ما دلسرد هستند و اونها در واقع بعضی طرحهایی را میبینید که اصلاً ابتر میماند. مثلاً اخیراً دانشگاه صنعتی شریف هم یک خودرویی تولید کرد و متاسفانه حمایت لازم از سوی شرکتهای خودروسازی انجام نشد به نظر میرسد ما در بخش حمایت نخبگان، چون واقعاً دانشمندان زیادی در حوزه خودرو داریم دانشگاههای خیلی معتبری داریم اگر اون ارتباط دانشگاه با صنعت به معنی واقعی کلمه آنچه در کشورهای پیشرفته است حاصل بشود مجلس میتواند ورود کند و حمایت کند با وضع قوانین حمایتی و تسهیلاتی که در اینجا ما قائل هستیم تو بقیه بخشها چطور بفرمایید ما برای حمایت از مثلاً پوشاک برای حمایت از لوازم خانگی، واردات اونها رو ممنوع کردیم شما موافق این ممنوعیت هستید یا فکر میکنید که نباید باشد؟
فاطمی: ببینید من بالاخره ما در یک دوران سختی هستیم دوران گذار هستیم ما باید در جاهایی از تولید ملی حمایت کنیم بحث لوازم خانگی، بحث پوشاک، ما حتماً دانش و تکنولوژی خوبی داریم در این خصوص اصلاً قابل مقایسه نیست.
سوال: نه میدانم آیا وارداتش انجام شود یا نه؟
فاطمی: نه من در این حوزهها ما مخالف واردات هستم در حوزه سایر صنایع غیر از خودرو در خودرو اتفاقاً موافق واردات هستم.
سوال: پس معتقدید که واردات اتفاق بیفتد در حوزه پوشاک و مثلاً لوازم خانگی باید جلوی واردات خارجی گرفته شود؟
فاطمی: بله، چون ما آنجا پتانسیل و بیس کار را ما داریم.
سوال: آن وقت فکر نمیکنید آن انحصاری که شما راجع به خودرو ازش صحبت میکنید ممکن است تو پوشاک و لوازم خانگی هم اتفاق بیفتد؟
فاطمی: نخیر میدانید چرا؟
فاطمی: بهخاطر اینکه ما در حوزه پوشاک و در حوزه صنایع خانگی شرکتهای متعددی داریم که با هم رقابت میکنند، اما در حوزه خود نه دوتا شرکت اصلی داریم بقیه شرکتهایی هستند که...
سوال: بسیار خوب آقای فاطمی در حوزه سیاست خارجی فکر میکنید مهمترین اولویتهای جمهوری اسلامی ایران چی باید باشد؟
فاطمی: من فکر میکنم که اولین اولویت باید نگاه منطقهای داشته باشیم به تمام کشورهای منطقه روابط خوب داشته باشیم که البته اقدامات خوبی صورت گرفت
و در بحث بقیه کشورها ما باید یک سیاست متوازن و دیپلماسی متوازن باید داشته باشیم من به جهت این که رشته ام و تخصصم حقوق بین الملل هست من این را عرض میکنم با همه دنیا، هیچ کشوری را نباید در دیپلماسی اقتصادی ما حذف کنیم آن را غیر از رژیم صهیونیستی که قضیه اش فرق میکند ولی با بقیه کشورها بر اساس اصل منافع ملی یعنی اون خط قرمز ما منافع ملی است استقلال اقتصادی و البته عزت و همان چیزی که مقام معظم رهبری فرمودند سه اصل عزت حکمت و مصلحت با همه جای دنیا هم میتوانیم ارتباط داشته باشیم سیاست نگاه به شرق قابل نقد البته رفتارهای این بعضی از این کشورها حوزه شرق را ما دیدیم که بعضی از جاها ما را تنها گذاشتند بنابراین ما باید به فکر منافع ملی باشیم و مجلس در این حوزه میتواند نظارت کند ورود کند و یک اقتصادی در دنیا با همه کشورها روابط متوازن برقرار کند.
سوال: یعنی شما موافق مذاکره مستقیم با آمریکا هستید؟
فاطمی: من معتقدم که اگر بر اساس منافع ملی ما باشد رابطه با آمریکا و آن استکبار و آن خوی. البته ما به آمریکا بیاعتماد هستیم منتها اگر اعتماد سازی بشود و در چهار چوب منافع ملی در واقع ما به این نتیجه برسیم که بله رابطه اقتصادی با آمریکا هم میتواند مفید باشد بله من موافقم.
سوال: ارزیابی تان چی هست فکر میکنید که مذاکره با آمریکا به نفع منفعت ملی ماست یا به ضرر؟
فاطمی: در حال حاضر به ضرر منافع ملی ماست، چون آمریکا ثابت کرد که قابل اعتماد نیست، اما من میگویم باید دیپلماسی فعالی در این خصوص داشته باشیم و در این خصوص باید در واقع یک سیاست متوازنی را در نظر بگیریم ولی الان در حال حاضر دیوار بین ایران و آمریکا از نظر بیاعتمادی بلند هست، چون آمریکا ثابت کرد که در بعضی از حوزهها اصلاً قابل اعتماد نیستند و ما باید سیاست خروج در خصوص با توجه شرایط جدید طراحی کنیم.
سوال: من الان متوجه نشدم بالاخره شما معتقدید که مذاکره اتفاق بیفتید یا نه، چون فرمودید بیاعتمادید ولی از آن طرف هم میفرمایید...؟
فاطمی:من اصل مذاکره را با همه کشورها میپذیرم، میپذیرم ببینید اصل مذاکره را من میپذیرم، اما در خصوص آمریکا با توجه به سوابقی که از آمریکا به خصوص در قضیه برجام و اینها ما دیدیم و بدعهدی آمریکا را دیدیم در این خصوص معتقدم با احتیاط باید رفتار کرد.
سوال: و در مورد نقدی که فرمودید در سیاست و راهبرد نگاه به شرق وجود دارد مهمترین نقدتان چیه؟
فاطمی: بالاخره ما باید تمام تخم مرغ هایمان را تو سبد روسیه یا چین قرار ندیهم اونها ثابت کردهاند در بزنگاهها دنبال منافع خودشان هستند ما هم باید به دنبال منافع ملی خودمان باشیم.
سیاست خارجی هر کشوری ابزارها و اهرمهایی دارد برای فشار و مذاکره ما نباید از این نباید غافل بشویم ما نباید در حقیقت که در واقع انحصار روابط را در این کشورها قرار بدهیم که اونها سوء استفاده بکنند و البته ما دیدیم که متاسفانه بعضی جاها در بعضی از مجامع بینالمللی خالی کردند.
سوال: یعنی شما اگر به فرض مثلاً با توجه به رشته تحصیلی تان عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بشوید در ارتباط با راهبرد نگاه به شرق خیلی نظر مثبتی ندارید؟
فاطمی: نه نظر مثبت دارم به شرط اینکه با سایر دنیا ما توازن برقرار کنیم با اقتصادهای بزرگ جهانی.
سوال: در موضوع حجاب نظرتون چیه آقای فاطمی شما فکر میکنید که موضوع حجاب با چه راهکاری قابلیت حل و فصل دارد با توجه به بحثهایی که پیش از این وجود داشت شما میدانید همه هم ازش مطلع هستند؟
فاطمی: حجاب بالاخره بنده خودم معتقد به حجاب هستم و اون را در واقع بخشی از فرهنگ اسلامی و دینی میدانم، اما در خصوص برخورد با پدیده بدحجابی نباید ما از سختافزارها استفاده کنیم باید حتماً برویم از طریق مشوقها و کار فرهنگی انجام بدهیم و بحث اقناعسازی باید انجام بشود به نظر من با روشهای سخت و مجازاتهای آن چنانی ما به نتیجه مطلوب نخواهیم رسید.
سوال: این روشهایی که فرمودید روشهای نرم منظورتان مشخصاً چه هست عملیاتی اجرایی میفرمایید؟
فاطمی: نه روشهای سخت، سختافزاری.
سوال: من عرض میکنم روشهای نرم را فرمودید موافقید؟
فاطمی: نه بحث اقناعی، مشوقها بالاخره حجاب مصونیت است.
سوال: مشوق یعنی چی؟
فاطمی: نه ما باید آموزش بدهیم.
سوال: چی را آموزش بدهیم؟
فاطمی: حجاب رو تشویق کنیم از مدرسه باید آموزش بدهیم بحث حجاب را دیگر یعنی در واقع ما باید این را در ذهن دختران ما و بچه بچههای ما که از سن هفت سالگی به بلوغ در واقع.
سوال: الان مگر آموزش نمیدهیم؟
فاطمی: بله ولی متاسفانه آموزشها، آموزشهای اقناعی نیست یک آموزشهای تشریفاتی است به نظر من یعنی یک حالت روتین دارد یعنی چی میگویند یعنی من میگویم عمیقتر باشد آموزش یعنی مسائل دین حتی میدانید ایران حتی فرهنگ ایران گذشته ایران قبل از اسلام هم بحث حجاب بود این را باید بیشتر جا بیندازیم که آقا این حجاب با فرهنگ ما عجین است حتی فرهنگ چند هزار ساله ما و خدمت شما عرض شود که بنابراین فقط نباید بگوییم، چون اسلام گفته حجاب نه واقعاً فرهنگ عمیق و غنی ایران هم با حجاب موافق است بزرگ بانوهای ما که در شاهنامه هستند در فضاهای دیگر هستند اینها همشون باحجاب ترسیم شدهاند و من فکر میکنم حجاب را یک بعد عرفی، مذهبی، دینی و فرهنگی باید بدانیم یعنی مجموعه و پکیج بدانیم فقط صرفاً این را از بعد شرعی بهش نگاه نکنیم.
سوال: بسیار خوب شما باز میخواهم برگردم به موضوعات اقتصادی تو این دقایق پایانی و یک سؤالی را مطرح کردند تو مصاحبه شما بود راجع به اختصاص یارانه بنزین هواپیما که این شما موافقید که رویش دولت یارانه بدهد یا مثلاً به قیمت فوب خلیج فارس باشد پاسخ تان را من متوجه نشدم فکر کنم گفتید مخالفید که به قیمت فوب خلیج فارس باشد درسته؟
فاطمی: آره ببینید شما از مردم چه انتظاری دارید مردم که به ریال حقوق میگیرند باید به دلار هزینه کنند به نظر شما؟ اینکه برخلاف عدالت اجتماعی؛ بنابراین در بحث همه موارد به خصوص در خصوص هواپیماها من معتقدم باید این دولت یارانه بدهد ولی راجع به مسافرتهای خارجی اینجا من معتقدم باید هزینههای واقعیتر بشود.
سوال: خوب اینکه الان فرمودید حقوقها ریالی است و پرداختها دلاری هست که فقط منحصر به سوخت هواپیما نیست خیلی از کالاهایی که امروزه خرید میکنیم چیزی شبیه به همین هست که شما ریالی حقوق میگیرید ولی دلاری داری تقریباً پرداخت میکنی ولی از اون طرف مزایایی دارد که امکان پرداخت یارانه را ندارد؟
فاطمی: بله من من قبول دارم ببینید به همین خاطر من میگویم ساختار اقتصادی ما معیوب این باید اصلاح بشود در واقع ما باید به تولید برگردیم به اشتغال برگردیم به کارآفرینی باید باید برگردیم در واقع اینها کمک میکند بریا اینکه مردم معیشت شان وضع زندگیشان بهتر بشود ولی ما باید قبول کنیم مردم ما در مضیقه هستند و ما نباید کاری کنیم با آزادسازی قیمتها مردم را بیش از پیش تحت فشار قرار دهیم من با این روند مخالف هستم، اما اگر بتوانیم در یک برنامه درازمدت هم زمان با اینکه ارتقا بدهیم سطح رفاه مردم را و حقوق مردم را و در عینحال در واقعیتها به تدریج آزاد سازی بشود و یک تناسبی ایجاد شود من باهاش موافقم.
سوال: آن وقت مضایق دولت در تامین ارز مسائل مالی آن را چه پاسخی برایش دارید الان این طرح مثلاً آمده در مجلس نماینده دولت مطرح میکنیم که ما مضایقی داریم که نمیتوانیم این کار را انجام بدهیم شما پیشنهاد و راهکارتان چیه؟
فاطمی: در خصوص خوب بالاخره مشکلات که هست محدودیتها هست ما در شرایط خاص تحریم هستیم بالاخره پولهای نفت اولاً متاسفانه زیر قیمت بازار جهانی به دلایل و مضایقی که وجود دارد و تحریمهای ظالمانهای که وجود دارد فروخته میشود و ارز به آسانی به کشور بر نمیگردد اینها را ما میپذیریم ولی در شرایط فعلی ما باید یک ساختاری را طراحی کنیم که در عین حالی که دولت در حقیقت دچار مضیقه نشود و اون مضایق دولت را درک کنیم، اما به اقشار آسیبپذیر صدمهای وارد نشود و در مضیقه قرار نگیرند ببینید اینجا منن میخواهم بگویم بحث شعاری را مطرح کنم نه واقعاً اعتقادم این است باید طوری طراحی کنیم طوری نظارت کنیم طوری قانونگذاری کنیم در عین حالی که شرایط دولت را درک میکنیم که امکان تخصیص ارز در خیلی از جاها را نیست، اما باید، اما شرایط مردم را درک کنیم اگر بین دولت و مردم یکی را انتخاب کنیم من منافع مردم را انتخاب میکنم مردم ولی نعمت ما هستند.
سوال: یعنی شما فکر میکنید که منافع دولت و مردم در یک راستا تعریف نمیشود الان؟
فاطمی: چرا، چرا در بسیار از حوزهها میشود، اما در بعضی حوزهها نمیشود مثل همین تصویب قانون بازنشستگی پیش از موعد صد در صد به ضرر منافع مردم است این قانون.