در سفری که شهید آیت‌الله رئیسی به استان گیلان داشتند، مصوبات و اعتباراتی در نظر گرفته شد که از جمله آنها تصویب ۱۲۰۰ میلیارد تومان برای مدیریت پسماند در این استان بود، همین مصوبه در حال درمان دردی است که چهار دهه تن جنگل‌های هیرکانی سراوان را می‌رنجاند.
چهار دهه پیش جنگلی سبز شکاف می‌خورد و به بهانه سه ماه کوتاه برای دفن زباله، عده‌ای با انگشت، قلب جنگل‌های هیرکانی را نشانه می‌گیرند و روزگار کج مدار می‌گذرد و می‌گذرد، واین سه ماه به چهار دهه می‌رسد، اینجاست که انسان کاری می‌کند نعمت الهی برای آدمی نقمت شود و باران‌های نقره‌ای دیگر در این منطقه حیات‌بخش نباشد.
در اوایل اردیبهشت ۱۴۰۳ پس از حدود چهار سال از آخرین بار، به سراوان می‌روم و روی کوه زباله‌ای که پیش از خاکریزی تا چشم کار می‌کرد زباله بود می‌ایستم و گل‌های وحشی زرد و بنفش و درختچه‌های کوچک، لنز دوربینم را صدا می‌زنند.
بوی متعفن زباله کمتر شده اما مگس‌ها هنوز هستند ولی نه به قوت گذشته؛ رو به روی دو قله سر به فلک کشیده سبز به دوردست خیره می‌شوم. یک کوه پلاستیکی از لاستیک‌های مستعمل بین دو قله سبز، چشم‌انداز هستی را کور می‌کند و انبوهی از مبل‌ها و زباله‌های خانگی و بیمارستانی سردرگم و ویرانگرند که پیش رو دیده می‌شوند. نه به سختی سال ۹۸ اما کمی سخت نفس می‌کشم. زخم چهل ساله، خیلی عمیق‌تر از آن است که در دو سال بهبود یابد. دیوارهای مسلح خاکی می‌خواهند بگویند که کابوس زنده به گوری جنگل و وحشت تالاب انزلی از شیرابه‌های جاری کمتر شده است. کانال‌های هدایت شده شیرابه می‌خواهند شهادت بدهند که هراس را از دریا و رودخانه گرفته‌اند اما با همه جریان تعهد و مسئولیتی که از گفت‌وگو با نماینده پیمانکار در ذهنم نشسته باز هم از خودم می‌پرسم با کدام شاخص، روزی جنگل سراوان به عنوان لندفیل معرفی شده است؟! آیا کسانی که این سرنوشت تیره را رقم زده‌اند پاسخگو بوده‌اند؟ شاید پس از این سوالات، بی اثر بودن اعتبارات تخصیص داده شده ذهنم را با سوالات و چالش‌های دیگری مواجه کند، به یاد دی ۱۴۰۲ و جلسه پیگیری و بررسی اجرای مصوبات دور نخست سفر رییس جمهور می‌افتم.
در دی ماه ۱۴۰۲ استاندار در جلسه پیگیری و بررسی اجرای مصوبات دور نخست سفر رییس جمهور و هیات دولت به گیلان از آمادگی استان برای انجام دور دوم سفر آیت‌الله دکتر رئیسی و هیات دولت به استان خبر می‌دهد و می‌گوید: محل دفن زباله در منطقه سراوان رشت بیش از ۴۰ سال رها شده بود اکنون پروژه ساماندهی این محل در حال اجراست و کسانی که این اقدامات را زیر سئوال می برند عنوان کنند خود چه قدمی در این حوزه برداشته‌اند؟!
جمله «اکنون پروژه ساماندهی این محل در حال اجراست» جمله آشنایی نبود! به خصوص برای مردم منطقه سراوان که بیش از ۴ دهه با این معضل مواجه بودند. اما اگر به عقب‌تر برگردیم به «چهارمین جلسه پیگیری رفع مشکلات تولید با حضور رئیس جمهور » در تاریخ ۴ آبان ۱۴۰۲ در بخشی از این جلسه موضوع تکمیل «ساماندهی دفن پسماند سراوان» و «تکمیل تأسیسات پردازش پسماند و زباله‌سوز ۶۰۰ تنی رشت» در گزارشی از سوی استاندار گیلان مطرح می‌شود و رئیس‌جمهور ضمن تقدیر از عملکرد دست‌اندرکاران طرح ساماندهی دفن پسماند سراوان که به پیشرفت ۷۵ درصدی رسیده است و دستور به رئیس سازمان برنامه و بودجه برای تخصیص اعتبار مورد نیاز ۸۰ میلیاردی، بر تسریع برای تکمیل این طرح حداکثر تا پایان سال جاری تاکید می‌کند.
شهید رئیسی همچنین با اشاره به گزارشات ارائه شده درباره طرح احداث زباله‌سوز رشت که به‌رغم پرداخت اعتبار ۹ میلیون دلاری تنها ۱۵ درصد پیشرفت داشته است، دستور داد با توجه به احتمال اهمال‌کاری پیمانکار و شائبه وجود فساد در انعقاد قرارداد آن، موضوع سریعا از سوی بازرسی نهاد ریاست جمهوری بررسی و پیگیری شده و نتیجه آن گزارش شود.
همچنین به دستور رئیسی مقرر شد به‌منظور بررسی و رسیدن به راهکاری مشخص برای نحوه ارائه تسهیلات مورد نیاز ۲۰۰۰ میلیاردی تکمیل زباله سوز رشت، جلسه‌ای با حضور استاندار گیلان و نمایندگان دستگاه‌های مربوطه برگزار شود.استاندار گیلان با اشاره به پیشرفت فیزیکی بیش از ۸۰ درصدی پروژه ساماندهی و بهسازی محل دفن زباله در سراوان رشت خاطرنشان می‌کند: بیش از هزار میلیارد ریال اعتبار برای این پروژه اختصاص یافته و کارها به صورت علمی پیش می‌رود.
اسدالله عباسی ۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ در گفت‌وگوی زنده تلویزیونی با مردم از سیمای گیلان (ویژه برنامه پاسخ) در حالی که باز مردم می‌خواهد آماده استقبال از رییس‌جمهور برای سفر دوم ه استان گیلان باشند، می‌گوید: ۱۴ همت پروژه برای افتتاح در سفر ریاست جمهوری آماده است.
وی همچنین می‌گوید: همه استان‌های کشور به نحوی با مشکل پسماند مواجه هستند، اما این مشکل در گیلان و مازندران به دلیل رطوبت متفاوت با سایر استانهاست.
وی با اشاره به ورود مستقیم خود برای رفع مشکل دفنگاه زباله سراوان رشت به یک بحران ۴۰ ساله اشاره می‌کند و می‌گوید: این مسئله یک بحران جدی برای استان شده بود و در این شرایط، مشکلات مدیریت شهری را متحمل شدم و توان خود و استان را برای حل این مشکل به کار گرفتم و اکنون پروژه ساماندهی پسماند سراوان رشت در حال اتمام است.
نماینده عالی دولت در گیلان با بیان اینکه احداث تصفیه‌خانه شیرابه پسماند سراوان رشت با انتخاب بهترین پیمانکار برای مدیریت شیرابه حاصل از آن در دستور کار است، عنوان می‌کند: فراخوان انجام شده و از ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۳ پیمانکار شروع به کار کرده است.
وی با تاکید بر ضرورت توجه به موضوع تفکیک زباله از مبداء و فرهنگ‌سازی آن ادامه می‌دهد: تولید ۲۲۰۰ تن زباله به ۱۶۰۰ تن رسیده است.
استاندار گیلان در ادامه تاکید می‌کند: مسائل حقوقی مربوط به احداث زباله‌سوز رشت نیز بررسی شد و قرار است پیمانکار با دریافت تسهیلات کار را ادامه دهد.
آری پس از ۴ دهه در سفری که رئیس جمهور به استان گیلان داشتند، مصوبات و اعتباراتی در نظر گرفته شد که از جمله آنها تصویب ۱۲۰۰ میلیارد تومان برای مدیریت پسماند در استان گیلان بود که ۱۰۰ میلیارد تومان آن در اردیبهشت ماه به دستگاه مجری با نظارت استانداری گیلان اختصاص یافت.
بر کسی پوشیده نیست که مدفن زباله سراوان با بیش از چهار دهه فعالیت و دپوی نامناسب زباله به روش تل انبار، به یکی از بزرگترین مشکلات استان گیلان و یک چالش در دهه‌های اخیر تبدیل شده است. دفن زباله در این مدفن تنها به صورت تخلیه و تل انبار بوده و علی‌رغم مصاحبه‌ها و گفتاردرمانی‌های بی‌ثمر که فقط آرامش اهالی سراوان را به هم ریخت، عملیات مناسبی جهت پوشش مناسب آن انجام نشده است.
از عمده مشکلات این محل می‌توان اشاره کرد به دفن با سطوح بدون پوشش زباله به خصوص در آفتاب شدید و زیر باران و گسترش زباله‌ها و شیرابه‌ها به سمت جنگل که بوی بسیار نامطبوع و تولید حشرات فراوان را به دنبال داشت و در برخی فصول سال مشکلات عدیده‌ای برای مردم منطقه سراوان ایجاد کرده بود، همچنین خروج شیرابه و جاری شدن آن در رودخانه‌های استان و نابودی مزارع و حیات رودخانه‌ای منطقه و بخشی از استان، رانش زباله به سمت جنگل و نابودی حیات وحش و محیط زیست منطقه، نابودی و ایجاد بیماری در حیوانات و پرندگان موجود در منطقه، نابودی مزارع، مهاجرت روستاییان، تعطیلی کسب و کار و کاهش ارزش زمین‌های منطقه و بسیاری مشکلات دیگر که کمترینش ناراحتی‌های پوستی بسیار شدید و دردناک بود که رهاورد انفعال و قصورات تصمیم‌گیرندگان برای اهالی این سرزمین است.
تضییع حقوق عمومی در حوزه‌های مختلف به دلیل عدم انجام تکالیف قانونی توسط مدیران سازمان‌ها، ادارات و نهادهای عمومی در خصوص پسماند سراوان قطعی بود و از این رو، دادستان عمومی و انقلاب مرکز گیلان، برخورد قاطعانه با متخلفان را در دستور کار قرار داد.
بی‌گمان شرایط به وجود آمده گواه است که در صورت آنکه دستگاه‌های نظارتی به وظایف قانونی خود عمل می‌کردند این بحران پدید نمی‌آمد و بخش قابل توجهی از بودجه‌ها و منابع نظام به دلیل ناکارآمدی و ضعف عملکرد نظام مدیریت پسماند در استان گیلان و در راستای این ضعف بزرگ و عدم مدیریت یکپارچه و به واسطه ضعف عملکرد مسئولان در اجرای سیاست‌ها و پروژه‌ها از بین نمی‌رفت.
بارزترین نمود این امر را می‌توان در از بین رفتن تأسیسات احداث شده برای تصفیه‌خانه شیرابه در سراوان مشاهده کرد؛ بدیهی است که در نظر گرفتن رانش زباله‌ها امر چندان دشواری نبوده است که ۱۱ دی ۱۴۰۲ رییس سازمان مدیریت پسماند شهرداری رشت با بیان اینکه در مورد این تصفیه‌خانه نظر کارشناسی احصاء شده است، افزود: منتظر صدور رای شبه قضایی ماده ۳۸ برای تعیین تکلیف پیمانکار پروژه هستیم که با خلع ید بلافاصله پیمانکار جدید انتخاب می‌شود.
تخصیص بودجه‌های اختصاص یافته به موضوع پسماند در استان گیلان به گونه‌ای بود که امکان جابجایی بودجه‌های تخصیص یافته در بخش‌های گوناگون وجود نداشت به عنوان مثال این نظام نمی‌توانست بودجه اختصاص یافته به زباله سوز را که با تردیدها و اما و اگرهای فراوانی روبرو بود به سایر بخش‌های نظام مدیریت پسماند از قبیل پایش کاهش تولید، افزایش تفکیک احداث تصفیه‌خانه‌های شیرابه و به‌روزرسانی کارخانه‌های تولید کمپوست اختصاص دهد همین امر سبب شد که مسئولان استانی برای از دست ندادن بودجه اندک اختصاص یافته به زباله وز که خود نسبت به کم بودن و اثربخش نبودن آن اذعان داشتند تمام تلاش خود را انجام داده و این بودجه را در نهایت صرف احداث زیرساخت‌هایی کنند که مشخص نبود چه زمانی به مرحله بهره‌برداری می‌رسد.
با توجه به آنچه گفته شد، شاخص‌های عملکرد ارتباط میان اضلاع مختلف بر منفعت اقتصادی شرکت‌های بزرگ و لابی‌های سیاسی گسترده برای دستیابی به منفعت‌هایی در سطح استانی و ملی بود و یا اولویت پروژه‌های تعریف شده در خلاء ناشی از سیاست‌های کلان بر اساس سلیقه مدیران یا منافع افراد و سازمان‌ها تغییر پیدا می‌کرد و به همین دلیل با عدم اثربخشی بودجه‌های تخصیص یافته مواجه بودند که بخشی از این مستندات در گزارش راهبردی پسماند استان گیلان (وارونگی هرم مدیریت پسماند و تبعات آن) از مرکز بررسی استراتژیک در بهمن ۱۳۹۸ منتشر شد در زیر آمده است.
استان گیلان از نظر وضعیت بحرانی مدیریت پسماند در شرایط ویژه‌ای به سر می‌برد؛ بالا بودن سطح آب‌های زیرزمینی و کمبود زمین برای دفن اصولی زباله، چهار دهه گیلان را دچار بحران کرد در کنار این بحران حجم قابل توجه گردشگران و ساکنین موقت در شهرک‌های ویلایی ساحلی و گردشگری پسماند قابل توجهی در روستاها به دلیل سبک مصرفی زندگی ایجاد کردند سند جامع مدیریت پسماند گیلان در سال ۹۷ به تصویب کارگروه پسماند رسید در این سند طبقه‌بندی استان به هفت پهنه مدیریت پسماند توصیف جامعی از وضعیت و نیازهای هر یک از این پهنه‌ها ارایه شد.
تا آبان ۱۴۰۱ روش دفن در قالب تل انبار بود؛ در روش تل‌انبار زباله‌ها در مناطق دارای زمین‌های پَست تل انبار می‌شوند، بخشی از این کار برای بازیافت زمین است ولی بخش عمده آن به عنوان روشی است برای دفع زباله‌های خشک. در نتیجه عمل میکروب‌ها، حجم زباله‌ها به اندازه‌های قابل توجه کاهش یافته و زمین از نو برای کشت آماده می‌شود. نقطه ضعف‌های تل انبار کردن زباله از این قرار است؛ زباله در معرض مگس‌ها و موش‌ها قرار می‌گیرد و منبع ایجاد بوهای مزاحم و مناظر ناپسند می‌شود همچنین زباله های سبک در نتیجه باد به اطراف پراکنده می‌شوند و زهکشی شیرابه تل انبار باعث آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی می‌شود.
یک کمیته در سال ۱۹۶۷ تل انبار کردن زباله را به عنوان غیر بهداشتی‌ترین روشی که موجب خطرهای بهداشت همگانی، مزاحمت و آلودگی شدید محیط زیست می‌شود، محکوم کرده است که باید تل انبار کردن زباله غیرقانونی اعلام و به جای آن روش‌های معتبر به کار گرفته شود. یکی از روش‌های اصولی می‌تواند استفاده از زباله‌سوز باشد. در زمستان سال ۱۳۹۱ گزارش پروژه زباله‌سوز شهر رشت به کارفرمایی شهرداری رشت و مشاوره دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران انجام شد که در این مطالعه آمده که زباله‌سوزها هم معایب و محاسنی دارند که ابتدا محاسن و بعد به معایب آن اشاره می‌شود.
بر اساس این ارزیابی و مطالعه، از محاسن زباله‌سوزها می‌توان به محو سریع زباله در اماکن تولید آن و اینکه نیاز به زمین کمتری در ارتباط با روش دفن بهداشتی دارد، همچنین مواد خاکستر بجا مانده از نظر بیولوژیکی مخاطره‌انگیز نبوده و قابل دفن هستند را به شمار آورد و اینکه وضعیت آب و هوا و تغییرات جوی اثر مهمی در فرآیند ندارد و از معایب آن می‌توان به سرمایه‌گذاری اولیه بالا، موضوع آلودگی هوا درصورت رعایت نکردن اصول زباله سوزی، اینکه از خود خاکستر و مواد پس مانده بجای می‌گذارد و اینکه احتیاج به پرسنل کارآزموده و مجرب دارد، هزینه نگهداری وتعمیرات دستگاه‌ها بالاست و برای دفع نهایی مواد زائد خطرناک ازجمله مواد رادیواکتیو و مواد قابل انفجار روش مناسبی نیست اشاره کرد.
اما در ادامه این ارزیابی آمده دلایل توجیه پذیری استفاده از زباله سوز و احداث زباله سوزها در شهرهای شمالی کشور مؤلفه‌های مهمی هستند مانند: تراکم بالای جمعیت و کمبود فضای مناسب و کافی جهت دفن انبوه زباله‌های اهالی و گردشگران، ارزش بالای زمین از نظر اقتصادی و اجتماعی و زیستگاهی، اقلیم بسیار حساس و شکننده منطقه، اهمیت استراتژیک فعالیت ای کشاورزی و گردشگری، وجود جنگل‌های انبوه و با توجه به بالا بودن سطح آب‌های زیرزمینی در این استانها و تولید شیرابه در ازاء هر تن زباله، آلودگی مضاعفی را به محیط تحمیل می‌کند.
در بسیاری از کشورهای موفق جهان از تکنولوژی مرتبط با زباله سوز نیز استفاده می‌شود در ایران نیز این گزینه بارها مطرح شده است به ویژه آنکه در استان‌های شمالی به دلیل کمبود زمین مناسب، برای پسماند و عدم تطابق محل‌های دفن کنونی با ضوابط محیط زیستی این گزینه با مقبولیت بیشتری مواجه است با این وجود واریز منابع مالی به این پروژه به دلیل دشواری تامین اعتبارات مورد نیاز با تردیدهای جدی روبرو بوده که در معایب زباله سوزها به بخشی از این مؤلفه‌ها اشاره شد.
در نشستی که با موضوع بررسی چالش‌های مدیریت پسماند کشور با محوریت زباله‌سوزی و بازیابی انرژی توسط مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهری و روستایی سازمان دهیاری‌ها و شهرداری‌های وزارت کشور در تاریخ ۱۲ اسفند ۹۶ برگزار شد بر اساس نظرات ارائه شده کارشناسان و متخصصان دانشگاهی چنین نتیجه‌گیری شد؛ زباله‌سوزها گران‌ترین و پیچیده‌ترین روش‌های دفع پسماند هستند که نیاز به نیروهای بهره‌بردار آموزش دیده داشته و هزینه‌های سرمایه‌گذاری بهره‌برداری و نگهداری بسیار بالایی دارند.
دانشگاه تهران نیز در جایگاه مشاور شهرداری رشت استفاده از زباله‌سوزها را تنها به عنوان بخشی از مدیریت جامع پسماند مبتنی بر هرم مدیریت پسماند و با شرط کاهش زباله و تفکیک آن مجاز دانسته است حال با این سوال مواجهیم که آیا چنین مدیریتی پدید آمده است؟
موسی فکور، معاون عمرانی استاندار گیلان ۸ اردیبهشت ۱۴۰۳ در محل سراوان در گفت‌وگوی اختصاصی با ایسنا زباله سوز را نقطه پایانی بهسازی سراوان دانست و یادآور شد: در گیلان هفت پهنه پسماندی داریم که سراوان پهنه مرکزی است و می خواهیم زباله های ورودی را به صفر برسانیم که در این راستا به زباله سوز نیاز داریم.
وی با اشاره به معطلی ۱۰ ساله زباله سوز رشت، می‌افزاید: اقدامات لازم در حوزه معاونت اجرایی رئیس‌جمهور انجام و مقرر شد ۲۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار از محل صندوق توسعه و از طریق بانک رفاه به پیمانکار جهت احداث زباله سوز پرداخت و کار آغاز شود.
شوقی شهردار رشت نیز ۸ اردیبهشت ۱۴۰۳ در گفت‌وگوی اختصاصی با ایسنا با اشاره به آخرین وضعیت ساماندهی لندفیل سراوان گفت: سراوان تا دو سال گذشته محل دفن زباله شهر رشت و شهرهای اطراف در پهنه مرکزی استان گیلان بود، اما از آبان ۱۴۰۱ پروژه بهسازی لندفیل سراوان را آغاز کردیم.
وی با اشاره به وسعت لندفیل سراوان می وید: زباله ها دره ای به عمق ۱۰۰ متر را پُر و تبدیل به تپه کرده بودند، اما امروز ۱۴ هکتار از این لندفیل را پوشش دادیم و دارای فضای سبز قابل قبولی شده است.
شهرام توانا، مدیر سازمان پسماند شهرداری‌های استان گیلان در گفت‌وگو با ایسنا افزود: اولین دستور استاندار برای این اَبَر چالش این بود که نباید یک متر به طول و عرض این سایت اضافه شود که به این صورت فرآیند گستردگی این سایت قطع شد و مساحت ۱۷ هکتار به ۱۷.۱ هکتار نرسید و سپس آرام آرام بهسازی محیطی آغاز شد و ۱۴ هکتار از مساحت سایت زباله به روش اصولی پوشش داده شد.
توانا با تاکید بر این که خط قرمز ما حفظ سلامت مردم و محیط زیست است، ادامه داد: تا پایان اردیبهشت ماه ۱۴۰۳با مشخص شدن پیمانکار تصفیه خانه، شیرآبه تصفیه شده و استاندارد روانه طبیعت می‌شود، به این ترتیب این مکان را دوباره به طبیعت باز می‌گردانیم.
بر اساس یافته‌ها و مستندات موجود پس از انعقاد قرارداد با یک شرکت دیگر مطالعات اصولی انجام شد.
بر اساس مستندات موجود از مهم‌ترین اقدامات و عمده عملیات موضوع قرارداد و برنامه‌های شرکت معرفی شده می‌توان به عملیات دفن زباله، عملیات اجرای پشته‌های خاکی و سطح نهایی تاج مدفن، اجرای چاه‌های زهکش گاز، اجرای سیستم‌های زهکشی و هدایت شیرابه، اجرای دیوار خاک مسلح پایین دست مدفن، اجرای فنداسیون لاشه سنگی مستقر در دره پایین دست، اجرای حوضچه‌های خاکی محل جمع‌آوری شیرابه در خط‌القعر پایین دست، احداث جاده دسترسی، احداث مسیرهای تخلیه زباله، سمپاشی زباله‌ها در بخش نمایان زباله، پوشش بیش از ۴.۵ هکتار از سطح نهایی مدفن با خاک رس غیرقابل نفوذ، اجرای پلتفرم مخصوصی جهت سهولت تخلیه زباله‌ها و کوبش آنها، انتقال زباله‌ها از بخش‌های مختلف مدفن به پلتفرم بالا و کوبش وشیب‌بندی سطح نهایی به مساحت ۲.۵ هکتار، احداث یک پلتفرم تخلیه در پایین دست مدفن جهت زباله ریز از پایین به بالا در مدفن، اصلاح شیب بندی ۲.۵ هکتار از سطح بالا (حدود ۲۵۰۰۰ مترمکعب جابجایی زباله) پوشش بخش اصلاح شیب شده (حدود۲.۵هکتار) اشاره کرد.
آنچه تا به امروز در فرآیند کار شاهدیم نیز بسیار تامل برانگیز و قابل توجه است که می‌توان به اتمام حدود ۸۵ درصد از پوشش سطح نهایی مدفن، شروع اصلاح پشته‌های قدیمی و اجرای سیستم زهکش برای زباله‌های دپو شده رو آنها، خاکریزی بخشی از پشته‌های کیلومتر ۴۵۰ تا ۶۵۰ (حدود ۴۰۰۰ مترمکعب)، شروع زباله برداری و شیب‌زنی بخش اصلی مدفن در سمت شمالی (حدود ۴۰۰۰ مترمکعب) اشاره کرد.
در بخش عملیات احداث فنداسیون لاشه سنگی و دیوار خاک مسلح نیز اقدامات زیر انجام شد:
• زباله برداری در طول ۳۰۰ متر و ارتفاع ۱۵ متر به حجم حدود ۲۰ هزار مترمکعب
• لجن برداری به حجم حدود ۶ هزار متر مکعب
• پی کنی به حجم حدود ۷ هزار متر مکعب
• اجرای لاشه چینی حدود ۲۰ هزار متر مکعب برای فونداسیون دیوار
• بتن‌ریزی فونداسیون سنگی جهت افزایش سختی آن
• خاکریزی سطح لاشه سنگ ها جهت ایجاد پلتفرم مناسب اجرای دیوار
• اجرای بیش از ۱۵۰۰ متر طول از دیوار (تکمیل دیوار ۹ متری در بخش ۱۰۰ متری جنگل)
• انتقال بیش از ۲۰ هزار مترمکعب زباله کهنه پشت دیوار خاک مسلح
• اجرای ۳۰۰ متر از کانال شماره ۱ در بخش پشت دیوار خاک
• اجرای ۲۵ حلقه چاه گاز جهت جمع اوری گازهای خروج
• احداث بیش از ۱۲ کانال زهکشی شیرابه با طولی بیش از ۸۰۰ متر
• اجرای سیستم زهکش با لوله‌گذاری و مصالح فیلتر در طولی بیش از ۴۰۰ متر
• احداث کانال‌های جمع آوری و جداسازی آب های سطحی با طولی بیش از ۵۰۰ متر
• انتقال تمامی کانال‌های جمع اوری شیرابه یه کانال جهت انتقال به حوضچه های شیرابه و تصفیه بهداشتی آن
• احداث سه پلتفرم تخلیه زباله در سه کد ارتفاعی مختلف جهت کنترل زباله ورودی و مدیریت مناسب دفن زباله‌های دپو شده
• دفن از پایین به بالای زباله‌ها با کوبش مناسب
• دفن ۳۷۰ هزار مترمکعب زباله ورودی روزانه تا ۳۰ دی (۳۶۰۰۰۰ مترمکعب کل زباله مورد نیاز)
حفر چاه های گاز (۲۵ عدد چاه ۱۸ متری)
۲ لوله افقی احداث شده جهت خروج شیرابه های محبوس
اهم موارد انجام شده در پروژه ساماندهی محل دفن سراوان را می‌توان به شرح ذیل توضیح داد:
مبلغ صورت وضعیت نهایی ۱۱۵ میلیارد تومان
مبلغ تعدیل نهایی ۳۷ میلیارد تومان
مبلغ کل کارکرد پیمانکار ۱۵۲ میلیارد تومان
کل مبلغ پرداخت شده ۱۲۰ میلیارد تومان
کل زباله دفن شده : ۴۳۰هزار متر مکعب
میانگین زباله دفن شده: ۹۰۰ تن در روز
هزینه خالص دفن ماهانه زباله: ۴ میلیارد ماهانه ( شامل زباله، جاده سازی، پوشش موقت، سم پاشی و غیره)
در کنار ضرورت به روز رسانی طرح جامع مدیریت پسماند استان گیلان در راستای تاکیدات استاندار، طرح افزایش حجم تولید زباله در روستاها یکی از پیامدهای ویلاسازی است. با توجه به گفت‌وگوی خبرگزاری ایسنا با مدیر سازمان پسماند گیلان در دی ۱۴۰۲ در دنیا سرانه تولید زباله روستایی ۱۵۰ تا ۲۰۰ گرم و شهری ۳۵۰ تا ۴۰۰ گرم است؛ این در حالی است که ما سرانه روستایی ۶۵۰ گرمی و شهری ۸۵۰ گرمی داریم لذا روستاییان از دهیار گرفته تا ساکنین روستا باید از طرح مدیریت پسماند تبعیت کنند.
آفت ساخت و سازهای زیاد بافت روستا را تغییر داده اما با گذشت زمان مردم به آسیب‌های عدم ساماندهی پسماند پی برده‌اند و فعالیت خوب و موثر در شهرهای گیلان در حوزه مدیریت پسماند به کمک فعالان محیط زیست و مؤسسه‌های مردم نهاد با حمایت فرمانداران و شهرداران و بخشداران، در حال انجام است؛ شوراهای مدارس فعال هستند و با همکاری شهرداری‌ها و آموزش و پرورش، انتخاب شهردار مدارس با کمک شورای مدرسه انجام می‌شود و هم‌اکنون در چند شهر مانند کیاشهر و لولمان و لاهیجان و لنگرود شهردار مدرسه داریم که بر اساس گفته‌ها و پیگیری‌ها و مستندات موجود، در آینده نزدیک، شاهد تغییرات بسیار موثر در حوزه‌های مدیریت پسماند و حتی نصب سامانه‌های زباله‌سوزی و ریجکت‌سوزی خواهیم بود.
با توجه به موارد فوق و آفت ویلاسازی در روستاها، سهم روستاهای استان ۲۵ درصد از حجم زباله‌های تولید شده است و طی ایام مسافرپذیر در استان گیلان با حجم بالایی از زباله مواجه هستیم ؛ طبق آخرین آماری که در ۱۵ روز اول سال از تمام شهرداری‌های استان گیلان احصا کردیم، تولید زباله تا ۳۰ درصد افزایش را نشان می‌داد؛ زباله‌هایی که بین جاده‌ها و روستاها بسیار به چشم می‌خورد و حتی وقتی به کوه‌ها و کنار رودخانه‌ها مراجعه می‌کنیم متاسفانه حجم بالایی از زباله‌های رها شده را شاهد هستیم و مسافران به جای اینکه زباله‌های تولید شده را با خود به محل مناسب جمع‌آوری ببرند در کوه و رودخانه پرت می‌کنند که نه تنها نیروهای شهرداری بلکه حتی گروه‌های مردم نهاد نیز به راحتی نمی‌توانند این پسماندها را جمع‌آوری کنند.
ساماندهی پسماند تولیدی توسط مردم مطالبه همان مردم است و بی‌تردید بدون همت عمومی اهالی روستا و یا شهر از حجم زباله هیچ منطقه‌ای کاسته نمی‌شود؛ بی‌شک زمین پاک حق همه مردم است چون هیچ شهروندی بوی نامطبوع و انباشت زباله را دوست ندارد و باید با یک همت عمومی سراغ تفکیک زباله برویم. چون خروج زباله تفکیک شده از خانه می‌تواند یکی از اثرگذارترین رویکردهای ساماندهی پسماند و بخشی از حرکت‌های فرهنگی برای جلوگیری از اتلاف وقت در مدیریت پسماند باشد.
انتهای پیام
