رسول سلیمی: حضور قابل توجه مقامات کشورهای خارجی در مراسم یادبود ابراهیم رئیسی، توجه تحلیلگران را به خود جلب کرده است. برجسته بودن حضور نمایندگان کشورهای عربی که بیشترین حضور مقامات را شامل می شد از آنجا اهمیت داشت که نقش مهم جمهوری اسلامی در تحولات خاورمیانه را به بیش از هر زمانی نشان داد.
برخی دیگر از تحلیلگران معتقد بودند حسین امیرعبداللهیان در دوره تصدی وزارت خارجه توانسته با تمرکز بر کشورهای عربی از تنش های موجود میان ایران و این کشورها کاسته و زمینه های همکاری کشورمان را بیش از هر زمانی فراهم نماید.
در همین راستا ایرنا گزارش داد ۶۸ تن از سران، مقامات ارشد کشورها و سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در مراسمی که عصر امروز -دوم خرداد ۱۴۰۳- به میزبانی سرپرست ریاست جمهوری در محل سالن اجلاس سران تهران برگزار شد حضور یافتند و به مقام رئیس جمهور ادای احترام کردند.
امیر قطر، رهبر ملی ترکمنستان، روسای جمهور تونس، سوریه و تاجیکستان، نخست وزیران عراق، پاکستان، ارمنستان، آذربایجان و سوریه، روسای مجالس لبنان، الجزایر، قزاقستان، مالی، اتیوپی، دومای روسیه و روسای مجلس قانون‌گذاری و مجلس عالی ازبکستان، معاونین روسای جمهور ترکیه و هند و معاونین نخست وزیران قرقیزستان، ارمنستان، چین، افغانستان و صربستان از جمله مقامات ارشدی هستند که با حضور در محل سالن اجلاس سران تهران و عرض تسلیت به سرپرست ریاست جمهوری، به مقام رئیس جمهور کشورمان ادای احترام کردند.
همچنین وزرای امور خارجه لبنان، مصر، تونس، عربستان سعودی، کویت، ازبکستان، تاجیکستان، بلاروس، ارمنستان، آذربایجان، سریلانکا، افغانستان، پاکستان، ونزوئلا و ترکیه، وزیر مشاور در امور نخست وزیری اردن، وزیر مدیریت منطقه‌ای و زیرساخت ارمنستان، وزیر کشاورزی و امنیت غذایی مالزی، وزیر امور مجاهدان الجزایر، وزیر مشاور در امور توسعه روستایی سریلانکا، وزیر بازرگانی پاکستان، وزیر کشور پاکستان، وزیر اطلاع‌رسانی و تبلیغات پاکستان، وزیر فرهنگ و میراث ملی پاکستان، عضو کابینه صربستان، وزیر مشاور ریاست جمهوری نیکاراگوئه، وزیر شهرسازی دولت‌های محلی و خدمات عمومی مالدیو به عنوان فرستاده ویژه رئیس جمهور، وزیر اوقاف و امور دینی عمان به عنوان فرستاده ویژه سلطان، وزیر مشاور صربستان و وزیر مشاور امارات نیز از دیگر مقامات خارجی حاضر در این مراسم بودند.
نائب رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان، ۳ نفر از نمایندگان پارلمان آذربایجان، ۲ نفر از نمایندگان پارلمان ترکیه از حزب سعادت، رئیس و نایب رئیس مجلس اعلای اسلامی اتیوپی، دبیرکل سازمان همکاری شانگهای و دبیرکل کنفرانس تعامل و اعتمادسازی در آسیا (سیکا)، رئیس حکومت اقلیم کردستان عراق، سخنگو و رئیس هیئت مذاکره کننده دولت نجات ملی یمن و فرستاده ویژه سنگاپور نیز ضمن حضور در ایران، یاد آنان را گرامی داشتند.
چه آنکه در جلسه روز دوشنبه ۳۱ اردیبهشت شورای امنیت سازمان ملل متحد در نیویورک هم با یک دقیقه سکوت به مناسبت سانحه سقوط بالگرد رئیس جمهور کشورمان آغاز شده بود.
در دولت سیزدهم گشایش قابل توجهی در روابط ایران با کشورهای عربی مشاهده شد. نمونه بارز آن، امضای توافق با عربستان سعودی در سال ۲۰۲۳ بود که به هفت سال قطع روابط دیپلماتیک دو کشور پایان داد. روابط ایران با کشورهای عربی دیگری مانند مصر و تونس هم پیشرفت‌هایی داشت اما نتوانسته به تنش زدایی کامل منجر شود.
اما نکته قابل توجه در میان مقامات شرکت کننده در این مراسم، حضور قیس سعید، رئیس‌جمهور تونس بود که برای اولین بار از زمان رسیدن به این مقام، به ایران سفر کرد و با رهبر انقلاب دیدار کرد.
از سوی دیگر مراسم یادبود ابراهیم رئیسی به محلی برای دیدار مقامات ارشد نظامی و سیاسی محور مقاومت تبدیل شد. اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، شیخ نعیم قاسم جانشین دبیرکل حزب الله لبنان، محمد النهدی و جمیل مزهر از دو گروه فلسطینی و همچنین نمایندگانی از حوثی‌های یمن و گروه‌های شبه‌نظامی عراقی که به تهران سفر کردند، صبح روز بعد از مراسم یادبود با فرماندهان عالی نظامی ایران نشستی برگزار کردند.
اگرچه عدم حضور برخی مقامات خارجی هم علیرغم انتشار برخی اخبار تایید نشده مبنی حضور آنها و اعزام نماینده، حاشیه ساز شد. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه هم به تهران سفر نکرد چرا که در کاخ کرملین میزبان حمد بن عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرین بود. چه آنکه پادشاه بحرین در آن دیدار به پوتین گفته بود بر اساس این گزارش پادشاه بحرین گفته که مشتاقانه منتظر است که روابط کشورش را با ایران بهبود بخشد. شی جین پینگ، رئیس جمهور چین هم در مراسم ادای احترام به ابراهیم رئیسی حضور نداشت. ژانگ گوئوکینگ، یکی از معاونان نخست‌وزیر چین نماینده این کشور در مراسم بود.
این در حالی است که با وجود پیام‌های تسلیت رسمی شارل میشل، رئیس شورای اروپا و جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، کشورهای عضو اتحادیه اروپا هم از این مراسم غایب بودند اما برخی از کشورهای اروپایی مثل بلاروس و صربستان نمایندگانی در این مراسم داشتند. پیام تسلیت رسمی وزارت خارجه آمریکا هم با انتقادهایی رو به رو شد و مسئولان این کشور را وادار به پاسخگویی کرد.
مراسم ترحیم مقامات کشورها همواره شاخصی از میزان محبوبیت آن کشور و شبکه ارتباطات بین المللی است که مقامات آن کشور توانسته اند ایجاد کنند. از این رو با ارزیابی ۶۸ مقام خارجی در مراسم رئیس جمهور و وزیر خارجه کشورمان، بار دیگر میزان اهمیت جمهوری اسلامی برای کشورهای آسیایی، عربی و اروپایی آشکار شد. اگر چه انتظار بود سران برخی کشورهای دوست با ایران که در دوره ابراهیم رئیسی روابط دو جانبه گرمی از سوی دولت سیزدهم با آنها ایجاد شده بود شخصا در ایران حاضر شوند. موضوعی که به دلیل تقارن مراسم یابود در ایران با برنامه های داخلی این کشورها امکانپذیر نشد.
۳۱۱۲۱۳
