بیاحترامی به معلم، متأسفانه، پدیدهای رایج در جوامع امروزی است. این موضوع میتواند به شکلهای مختلفی مانند صحبت کردن بیادبانه، تمسخر، نادیده گرفتن دستورات، یا حتی خشونت فیزیکی بروز پیدا کند. دلایل متعددی برای این رفتار وجود دارد که در ادامه به بررسی برخی از آنها میپردازیم:
- مشکلات شخصی: برخی از دانشآموزان که در زندگی شخصی خود با مشکلاتی مانند مشکلات خانوادگی، اضطراب یا افسردگی دست و پنجه نرم میکنند، ممکن است این مشکلات را به محیط مدرسه و کلاس درس نیز کشانده و با بیاحترامی به معلم، خشم و ناامیدی خود را ابراز کنند.
- کمبود عزت نفس: دانشآموزانی که عزت نفس پایینی دارند، ممکن است برای جبران این کمبود، به دنبال تحقیر و کوچک کردن دیگران، از جمله معلمان، باشند.
- عدم انگیزه: دانشآموزانی که به درس و مدرسه علاقهای ندارند و انگیزهای برای یادگیری ندارند، ممکن است با بیاحترامی به معلم، این عدم علاقه و انگیزه را نشان دهند.
- اختلالات یادگیری: برخی از دانشآموزان که دارای اختلالات یادگیری هستند، ممکن است به دلیل ناتوانی در درک مطالب درسی، احساس سرخوردگی کرده و با بیاحترامی به معلم، این سرخوردگی را بروز دهند.
- ضعف در مدیریت کلاس: معلمانی که در مدیریت کلاس و ایجاد نظم و انضباط مشکل دارند، بیشتر در معرض بیاحترامی از سوی دانشآموزان قرار میگیرند.
- بیعدالتی و تبعیض: اگر دانشآموزان احساس کنند که معلم با آنها به طور عادلانه رفتار نمیکند و یا بین آنها تبعیض قائل میشود، ممکن است با بیاحترامی به او، نارضایتی خود را نشان دهند.
- کمبود مهارتهای ارتباطی: معلمانی که در برقراری ارتباط با دانشآموزان و ایجاد rapport با آنها مشکل دارند، بیشتر در معرض بیاحترامی از سوی دانشآموزان قرار میگیرند.
- فقدان علاقه و انگیزه: معلمانی که به شغل خود علاقهای ندارند و از تدریس لذت نمیبرند، نمیتوانند شور و اشتیاق خود را به دانشآموزان منتقل کنند و این موضوع میتواند منجر به بیانگیزگی و بیاحترامی دانشآموزان شود.
- فضای نامناسب مدرسه: مدرسهای که دارای فضایی آشفته، ناامن و بدون نظم و انضباط باشد، میتواند بستری مناسب برای بروز رفتارهای نامناسبی مانند بیاحترامی به معلم باشد.
- کمبود حمایت از معلمان: اگر معلمان احساس کنند که از سوی مدیران، همکاران و اولیای دانشآموزان حمایت نمیشوند، ممکن است انگیزه خود را برای انجام وظایفشان از دست بدهند و این موضوع میتواند منجر به بینظمی در کلاس و بیاحترامی دانشآموزان شود.
- بیتوجهی به ارزشها: اگر در مدرسه به ارزشهایی مانند احترام به معلمان و بزرگترها تأکید نشود، دانشآموزان ممکن است اهمیت این ارزشها را درک نکرده و به راحتی به معلمان بیاحترامی کنند.
- کاهش احترام به مقام: در جوامعی که احترام به مقام و منزلت افراد کمرنگ شده است، افراد کمتر به معلمان و سایر افراد دارای مقام و جایگاه اجتماعی احترام میگذارند.
- خشونت و پرخاشگری: افزایش خشونت و پرخاشگری در جامعه، میتواند به normal شدن این رفتارها در محیطهای آموزشی از جمله مدارس نیز منجر شود.
- ضعف در تربیت خانوادگی: اگر در خانواده به ارزشهایی مانند احترام به دیگران، بهویژه معلمان، تأکید نشود، کودکان این ارزشها را یاد نگرفته و در محیطهای اجتماعی مانند مدرسه نیز به آنها عمل نمیکنند.
دانشآموزان باید از اهمیت احترام به معلم و سایر افراد بزرگتر آگاه شوند و یاد بگیرند که چگونه با آنها به طور مؤدبانه و محترمانه رفتار کنند.
- معلمان باید از حمایت مدیران، همکاران و اولیای دانش آموزان برخوردار باشند تا بتوانند با انگیزه و روحیه بالا به وظایف خود عمل کنند.
- حقوق و مزایای معلمان باید متناسب با شأن و جایگاه آنها باشد تا بتوانند زندگی آبرومندی داشته باشند.
- به معلمان باید آموزشهای لازم در زمینه مدیریت کلاس، ایجاد نظم و انضباط و برقراری ارتباط با دانش آموزان ارائه شود.
- مدرسه باید فضایی امن، با نظم و انضباط و پویا داشته باشد تا دانش آموزان در آن احساس آرامش و امنیت کنند.
- در مدرسه باید به ارزشهایی مانند احترام به معلمان، بزرگترها و دیگران تأکید شود و این ارزشها به طور ملموس در رفتار و گفتار مدیران، معلمان و کارکنان مدرسه نمود پیدا کند.
- اولیای دانش آموزان باید با مدرسه همکاری نزدیکی داشته باشند و در تربیت فرزندان خود با معلمان و مربیان مدرسه همسو و همکار باشند.
- در جامعه باید به ارزشهایی مانند احترام به مقام، ادب و احترام به دیگران، و بهویژه معلمان، تأکید شود.
- رسانهها باید در ترویج این ارزشها نقش ایفا کنند و از پخش برنامههایی که خشونت، پرخاشگری و بیاحترامی را ترویج میکنند، خودداری کنند.
- خانوادهها باید در تربیت فرزندان خود به این ارزشها توجه کنند و از همان دوران کودکی به آنها احترام به معلمان و بزرگترها را بیاموزند.
1. چه عواملی میتوانند در بیاحترامی به معلم توسط دانشآموزان نقش داشته باشند؟
عوامل متعددی میتوانند در این موضوع نقش داشته باشند، که به طور کلی به سه دسته عوامل مربوط به دانشآموز، معلم و محیط مدرسه تقسیم میشوند:
- عوامل مربوط به دانشآموز:
مشکلات شخصی
کمبود عزت نفس
عدم انگیزه
اختلالات یادگیری
- عوامل مربوط به معلم:
ضعف در مدیریت کلاس
بیعدالتی و تبعیض
کمبود مهارتهای ارتباطی
فقدان علاقه و انگیزه
- عوامل مربوط به محیط مدرسه:
فضای نامناسب مدرسه
کمبود حمایت از معلمان
بیتوجهی به ارزشها
2. چه راهحلهایی برای حل مشکل بیاحترامی به معلم وجود دارد؟
برای حل این مشکل باید به تمام عواملی که در بالا ذکر شد توجه کرد و راهحلهای جامعی برای آنها ارائه کرد.
ارائه آموزشهای لازم به دانشآموزان
حمایت از معلمان
ایجاد فضایی مناسب در مدرسه
تقویت ارزشها در جامعه
بیاحترامی به معلم مشکلی است که علل مختلفی دارد و برای حل آن باید راهحلهای جامعی ارائه کرد. با همکاری خانه، مدرسه و جامعه میتوان فضایی را ایجاد کرد که در آن دانشآموزان به معلمان خود احترام بگذارند و از آنها برای یادگیری و رشد خود استفاده کنند.
گردآوری: بخش کودکان بیتوته