سرویس فرهنگی- اجتماعی؛ تابناک- اسمش را گذاشته‌اند دیت ناشناس یا بلایند دیت یا دیدار کور. (دیت فرصتی برای قرار دوستی است. کلمه دیت در نسل‌های جدید رواج بیشتری دارد.) اتفاقی که از سال ۱۹۲۰ در دنیا رخ داد و حالا در ایران، بازار داغی در شبکه‌های یوتیوب و اینستاگرام پیدا کرده و تماشاگران زیادی دارد.
دیت ناشناس چیست؟ در فضایی امن، با حضور یک واسطه یا مجری، دختری و پسری بدون آنکه یکدیگر را ببینند، درباره علایق و نیاز‌های خودشان در یک رابطه عاطفی صحبت می‌کنند و مجری هم گاهی سوال‌هایی می‌پرسد و نکاتی را در جهت‌دهی این ارتباط مطرح می‌کند. بعد، برای آنها اولین بار یکدیگر را می‌بینند و انتخاب می‌کنند که آیا تمایل دارند این دیدار به جلسه دوم برسد یا خیر.
در بلایند دیت‌ها، یا همان ملاقات کور، دختران و پسران جوان با حضور یک مجری با یکدیگر آشنا می‌شوند. دو سوال مهم: چرا این برنامه‌ها جذاب هستند؟ و آیا دیدنشان برای همه مناسب ارزیابی می شود؟
هر دو طرف با امید به ایجاد تأثیر ماندگار، قرار ملاقاتی را با اطلاعات اندک یا بدون هیچ اطلاعاتی در مورد یکدیگر ترتیب می دهند. به طور معمول، یکی از اعضای خانواده یا یکی از دوستان مسئول تنظیم این ملاقات است و تاریخ همیشه غیرمنتظره است.
منشا ناشناس یا آشنا؟!
حتی منابع خارجی هم منشا این برنامه را ناشناخته می دانند. اما در کل گفته شده است که این روش، «در اوایل قرن بیستم در ایالات متحده یا در تلاش‌های اولیه همسریابی در جوامع یهودی در اروپای شرقی در قرن نوزدهم رایج شدند. مدت زیادی است که قرارهای کور وجود داشته است. آنها به عنوان راهی برای تسهیل روابط عاشقانه در یک محیط کنترل شده و تا حدودی مرموز، جذب شدند.»
دختران و پسران دقیقا چه می خواهند؟
اکنون مروری داریم بر این نظرات و تا حد ممکن از ادبیات رایج میان شرکت‌کنندگان استفاده کرده‌ایم. واقعیت این است که این ادبیات در حال رواج است و معنا و کارکرد خودش را دارد و نادیده گرفتن آن نمی‌تواند باعث حذف یا نبودنش شود.
بعضی از نظرات و صحبت‌های دختران شرکت‌کننده در بلایند دیت‌ها این موارد است:
۱. نوع رابطه پارتنر با زنانی که در اطرافش هستند مانند مادر، خواهر، خاله و... اهمیت زیادی دارد.
۲. حس ششم دختر‌ها در احتمال شکل‌گیری خیانت آقایان همیشه درست عمل می‌کند.
۳. روابط خانوادگی در حد معقول باید حفظ شود و حذف آن خلائی در طرف ایجاد می‌کند که در انتها باعث اتمام رابطه می‌شود.
۴. اگر به پسر‌ها بیش از اندازه خوبی شود، دل طرف را می‌زند.
۵. شغل پسر چندان مهم نیست. وضعیت مالی او مهم‌تر از شغلش است.
۶. رابطه جنسی تا پیش از ازدواج خط قرمز است.
۷. مهم این است که زن بداند در حال ارتباط برقرار کردن با یک مرد است (چه ظاهری، چه مالی، چه رفتاری، و چه کلماتی که به کار می‌برد) و نه یک پسربچه معطل و بلاتکلیف.
۸. پوشش مردانه‌ی پسر‌ها جذاب‌تر از پوشش لَش است. (گویا لش پوشیدن در ادبیات این گروه استفاده از شلوار‌های زاپ‌دار عجیب و غریب و طرح‌های خاص روی تیشرت‌های بسیار گشاد است.)
۹. لحن و نوع حرف زدن در دیت اول خیلی مهم است. پسری که برای فان بودن (بامزگی و هیجان) فحش بدهد یا با زنان نزدیکشان مثل مادر و خواهر بد حرف بزند، کنسل است.
۱۰. پسری که چه در دیت اول و چه در تمام دیدار‌ها خیلی حرف بزند، کلا کنسل است.
پسر‌ها هم آداب و قواعدی برای دیت کردن و ادامه رابطه دارند که برخی از آنها را مرور می‌کنیم:
۱. دختر‌ها دوست دارند جلوی در رستوران، از ماشین دوست پسری پیاده بشوند که ماشین خوبی دارد نه یک پراید دهه ۷۰.
۲. همه پسر‌ها پرنس نیستند (چون دختر‌ها معتقدند پسر‌های خیلی پولدار معمولا به دختر‌ها جواب نمی‌دهند.) پسر‌هایی که به لحاظ مالی در سطح پایین هستند، به جای چنین کارهایی، سخت مشغول کار کردن هستند.)
۳. دختری که پا به پای پسر‌ها غذا بخورد، کنسل است.
۴. در دیت اول (اولین دیدار) ظاهر فرد است که اهمیت دارد.
۵. اگر خیانت دیدید درس بگیرید و بررسی کنید که کدام رفتار شما باعث شده تا خیانت ببینید.
۶. منطقه زندگی دختر مهم است، چون هر محله‌ای ویژگی‌های خاص خودش را دارد. حتی در انتخاب نوع موسیقی.
۷. دختری که در دیت اول همه حواسش به خوردن باشد و فقط برای خوشگذرانی خودش بیرون آمده باشد، کنسل است. دختر باید حواسش به شخصیت طرف مقابلش باشد.
سابقه دیت بد!
مساله اینجاست که خیلی از افرادی که در برنامه‌های بلایند دیت حضور دارند، تجربه دیت‌های مختلف دارند؛ و این سابقه یعنی آنها تجربه دیت بد هم داشته‌اند. دیت بد در نظر آنها یعنی:
۱. تفاوت داشتن فرد با عکس‌هایش. (بعضی از پسر‌ها معتقدند که نیازی نیست دختران در عکس‌ها با آرایش زیاد خود را جور دیگری نشان دهند و چهره واقعی خود را پنهان کنند.)
۲. ترک کردن میز با یک بهانه در وسط صحبت در اولین دیدار، و طرف مقابل را رها کردن و بلاتکلیف گذاشتن و وعده حضور در منزل دادن و...
۳. پیشنهاد رابطه جنسی در دیت اول.
۴. در آغوش گرفتن ناگهانی در دیدار اول چه از سوی دختر و چه از سوی پسر.
در این بلایند دیت‌ها گاهی اوقات با باور‌های عجیبی مواجه می‌شویم. مثلا اعتقاد جدی بعضی از دختران به طالع‌بینی و تصمیم‌گیری بر اساس ماه تولد و نوع ارتباطی که میان متولدین این ماه‌ها هست؛ و عجیب‌تر این که پسری معتقد بود پس از جدی شدن رابطه، حتما باید مادرش یک بار با دختر خانم استخر یا حمام برود، برای معاینه فنی! معاینه فنی اصطلاحی است که پسر به کار برد و دختر آن سمت پرده حیرت‌زده شد. این یکی از عجیب‌ترین نظراتی بود که اتفاقا مخاطب‌ها نیز در کامنت‌ها به شدت به پسر حمله کردند.
انگار حتی در چنین شرایط و دیدار‌هایی گاهی اوقات افراد هم دلشان می‌خواهد سنتی عمل کنند و هم مدرن، تا هر دو سوی ماجرا را داشته باشند. اما شاید در این سبک زندگی، نتوان یک بام و دو هوا زندگی کرد. تلفیق سنت و مدرنیته و پست مدرن و بعد از آن، اینجا ظاهرا جواب نمی دهد.
چرا دیت ناشناس جالب است؟
تماشای بلایند دیت‌ها برای آن‌هایی که اهل دوستی‌های اینچنینی نیستند، هم هیجان‌انگیز است و هم یک کار جدید. یعنی خبر پیدا کردن از چیزی که اهلش نیستند و نمی‌دانند دقیقا در آن چه می‌گذرد، اما احتمالا زیاد درباره‌اش شنیده‌اند.
دیت ناشناس جالب است، چون اجرایی از خود خود زندگی و واقعیت آدم‌ها است؛ و جالب‌تر از آن، خواندن نظرات و کامنت‌های چنین پست‌هایی است.
افرادی که مخالفت و موافقت خود را با یک نظر اعلام می‌کنند، چیزی شبیه یک آمارگیری خیلی واقعی را رقم می‌زنند. مثلا دختری که برای خودش و کارش اعتبار و اولویت بیشتری نسبت به رابطه قائل است، یا دختری که در پی مستقل بودن است، با حجم زیادی از نظرات مواجه می‌شود که بعضی معتقدند دختر باید مستقل باشد، اما حساب و کتاب رابطه بر عهده مرد است. انگار کامنت‌ها گاهی نبض جامعه را نشان می‌دهد. جامعه‌ای که چه بسا در آمار‌ها به حساب نمی‌آید، اما اینجا به واسطه نبودن محدودیت‌ها مدل فکری خودش را صادقانه بیان می‌کند.
شتاب فاصله نسل ها
خیلی‌ها با دیت ناشناس جوری برخورد می‌کنند که انگار دیت یک اتفاق خیلی عادی و تکراری است. اما آن گروهی که معمولا در زیر چنین پست‌هایی حیرت‌زده می‌شوند، دهه شصتی‌ها هستند.
معمولا مرد‌های متولد دهه شصت از رابطه کار و زندگی دشوارشان و عدم تناسب چنین دیت‌هایی با دوره و زمانه خودشان حرف می‌زنند. احمد متولد ۱۳۶۱ می‌گوید: "من یادم هست که در اوایل جوانی دغدغه کنکور و درس خواندن داشتم و بعد از آن نگران کار بودم و بعد هم ازدواج و فراهم کردن هزینه زندگی متاهلی و حالا نگرانی بزرگ کردن فرزندانم. اصلا نمی‌فهمم این دختر پسر‌های جوان از چه حرف می‌زنند و چطور انقدر وقت اضافه دارند که می‌توانند مشغول چنین کارهایی شوند.»
دیدن یا ندیدن؟!
بلایند دیت! دیت ناشناس! این‌ها را ببینیم یا نه؟
راستش نمی‌توان هیچ تکلیفی برای دیگران مشخص کرد. این روز‌ها حتی سبک سرگرمی ما متفاوت با گذشته شده. اما بدون هیچ رودربایستی، بلایند دیت‌ها و گرایش زیادی که برای شرکت در آنها وجود دارد، مورد مطالعاتی خوبی است.
اگر کسی فرزند دهه هفتاد و هشتاد و حتی دهه نودی دارد، با دیدن این برنامه‌ها به نیاز‌های فرزندش بیشتر پی می‌برد و احتمالا راحت‌تر زبان مشترک با او پیدا می‌کند. اما نمی‌توانیم این را هم نادیده بگیریم که تماشای چنین برنامه‌هایی، قبح بعضی از کار‌ها را از بین می‌برد. انگار که همه چیز عادی است در حالی که، نه. ما در دنیا کار‌های خیلی مهم‌تری هم داریم.
برخی از کارشناسان اینگونه می اندیشند که بالاخره چنین برنامه هایی، فارغ از خوب و بد بودنشان، دارند نمایی از اتفاقات واقعی دنیای این نسل را هم نشان می دهند. یعنی چنین گرایش هایی، چنین حرف هایی، چنین روش هایی و نهایتا چنین اندیشدن هایی در فرزند ما و در رابطه اش با دیگران، احتمالا در فضای واقعی و حقیقی نیز جریان و یا شباهت هایی با آن دارد. همچنین شاید بتوان از لابلای این برنامه ها، به تدارک شیوه ای مناسب تر برای تعامل با این نسل اندیشید.
