شطرنج ویژه ایرانی در موزه آمریکایی

همشهری آنلاین شنبه 17 شهریور 1403 - 20:47
این عکس یکی از کهن‌ترین مجموعه‌های شطرنج را نشان می‌دهد که در نیشابور کشف شده و متعلق به سده دوازدهم میلادی یعنی حدود  ۹۰۰سال پیش است و اکنون در موزه متروپولیتن نیویورک نگهداری می‌شود.

به گزارش همشهری آنلاین، این شطرنج یکی از کهن‌ترین و در عین حال کامل‌ترین مجموعه‌های شطرنج به جای مانده از دوران کهن است. مهره‌های به جا مانده از این مجموعه شامل ۱۷مهره فیروزه‌ای و ۱۵مهره بنفش رنگ است. مهره شاه به‌صورت تخت‌شاهی بزرگی در میانه میدان نشان داده شده است. مهره فرزان یا وزیر، که در شطرنج اروپایی ملکه است، به‌صورت تخت کوچک‌تری ساخته شده.

مهره فیل دارای پایه‌ای دایره‌ای و بخش بالایی آن مسطح است و ۲برآمدگی که نشانه عاج‌های فیل است در جلوی آن دیده می‌شود. مهره اسب نیز دارای پایه‌ای دایره‌ای است ولی در جلوی آن برآمدگی مثلث شکلی قرار دارد که صورت اسب را نشان می‌دهد. رخ، مهره‌ای با پایه مستطیل شکل است که در انتهای ردیف نشان داده شده است. پیاده‌نظام نیز به شکل مهره‌های کوچک گنبدی‌شکل با یک برآمدگی در بالای هر یک در ردیف جلو قرار دارند.

براساس منابع ادبی و نیز آثار باستانی یافته شده ریشه شطرنج به سرزمین هند بازمی‌گردد اما از سال ۶۰۰پس از میلاد ردپای شطرنج در ایران دیده می‌شود. فردوسی در شاهنامه ریشه اختراع شطرنج را سوگواری شهبانویی بیان می‌کند که یکی از پسرانش در جنگ با پسر دیگرش کشته شده است و مهره‌های شطرنج در دوسو تعبیری از لشکرهای این دو فرزند است.

فردوسی همچنین نحوه معرفی بازی شطرنج به ایران را اینگونه شرح می‌دهد که فرمانروای هند این بازی را به‌عنوان یک چالش و مبارزه‌طلبی، همراه با نماینده خود به دربار ایران می‌فرستد و میزان مالیات خود به ایران را مشروط بر کشف راز و نحوه این بازی در دربار ایران می‌کند.

شطرنج ویژه ایرانی در موزه آمریکایی

منبع خبر "همشهری آنلاین" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.