بحث سگ‌های ولگرد، بی صاحاب یا هرآنچە کە اسمش را می‌گذارید، از آن بحث‌هایی است کە گویی تمامی ندارد و بە معضلی اساسی در شهرها و روستاها تبدیل و اعتراض همگان را بە این چالش برانگیختە است.
سال‌ها است کە شهرداری‌ها بە عنوان متولی اصلی در این حوزە سعی در جمع‌آوری سگ‌های بلاصاحبی را داشتە کە در شهرها و مناطق مسکونی جولان دادە و امنیت و آسایش روحی و روانی مردم را نشانە گرفتەاند، اما هربار بە دلایل مختلفی از جملە افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد و یا ترس از انتقاد و حمایت افراد بە ظاهر حیوان دوست این طرح را نیمەتمام و بە صورت ناقص رها کردەاست.
از آنجا کە افراط و تفریط در هر عملی باعث زیان است، در چند سال اخیر نیز حمایت افراطی دوستداران حیات وحش از سگ‌ها و گربەهای ولگرد سطح شهر و غذارسانی مداوم بە آن‌ها بە عاملی اصلی در رشد جمعیت این موجودات تبدیل شدە است.
غذارسانی، عامل اصلی افزایش تعداد سگ‌های بلاصاحب است
مدیرکل محیط زیست استان کردستان یکی از عوامل اساسی معضل سگ‌های بلاصاحب را غذادهی بە این حیوانات دانست و گفت: برخی از افراد در قالب حیوان دوستی و حمایت از حیات وحش بە سگ‌ها و گربەهای ولگرد سطح شهر غذارسانی می‌کنند کە اقدام بسیار اشتباهی است و همین امر سبب ازدیاد و تجمع این حیوانات در مناطق مسکونی و در کوچە پس کوچەها شدە کە مورد اعتراض اکثریت مردم شهر است.
جدای از معضلی کە حضور سگ‌ها در شهرها بە وجودآوردەاند، واکنش‌های بعضاً شگفت‌انگیز طرفداران حیوانات به معدوم کردن و یا جمع‌آوری سگ‌های ولگرد در شهرهاست، مردمی کە روزانە از گوشت سایر حیوانات استفاده می‌کنند و مقاومتی در برابر کشتار آن‌ها ندارند، اما در برابر هرگونە اقدامی در خصوص مدیریت جمعیت گربەها و سگ‌ها مقاومت می‌کنند.
اقبال حمیدی در گفت‌وگو با ایسنا بە واکنش این افراد در مقابل هر اقدامی اشارە و اظهار کرد: اکثریت مردم استان کردستان نسبت بە معضلاتی کە سگ‌های ولگرد در سطح شهرها ایجاد کردەاند معترض هستند، اما در مقابل افرادی هستند کە بە عنوان دوستدار حیات وحش و حامی سگ‌ها از آن‌ها حمایت کرده و در مقابل هراقدامی در خصوص جمع‌آوری سگ‌های بلاصاحب مقاومت می‌کنند.
افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد؛ مولود نبود مدیریت پسماند در استان
از سوی دیگر نبود مدیریت درست و کارآمد در حوزە پسماند سبب افزایش جمعیت آن‌ها در محیط‌های شهری و روستایی و یا نزدیکی آن‌ها بە شهرها شدە است.
وی عنوان کرد: یکی از عوامل اصلی در روند افزایش جمعیت سگ‌های بلاصاحب بحث مدیریت پسماند در شهرها است کە امروزە بە یک مطالبە بە حق در کل کشور و موضوع جولان سگ‌های ولگرد بە یک موضوع امنیتی و بهداشتی در سطح کشور تبدیل شدە و فقط مختص بە استان کردستان نیست.
حمیدی ادامە داد: طی جلسات بسیاری کە با شهرداری‌ها و فرمانداری‌ها برگزار گردیده و بارها وبارها مطرح شدە هرگونە پرسەزدن و جولان سگ در محیط زیست شهری و فضای سبز شهری و اماکن مسکونی قابل قبول نیست و باید برای رفع آن چارەای اندیشیدە شود.
مدیرکل محیط زیست استان کردستان بیان کرد: متاسفانە در استان کردستان بحث تفکیک زبالە از مبدا مطرح نیست و زبالە‌ها بدون هیچ تفکیکی در سطل‌های زبالەای کە در سطح معابر و خیابان‌ها تعبیە شدە رها می‌شوند و افراد زبالەگرد، زبالەهای بازیافتی را کە ۳۰ الی ٤۰ درصد از زبالەهای خانگی ما را شامل می‌شود جدا و سطل زبالەهای واژگون شدە و زبالەهای غیربازیافت رها شدە در اطراف آن‌ها عملا بە محلی برای سگ‌های بلاصاحب، گربەها و حشرات موذی تبدیل می‌شود کە لازم است شهرداری و شهرداران بحث تفکیک در مبدا را در نظر بگیرند.
اقبال حمیدی تصریح کرد: قاعدتا وقتی بحث تفکیک زبالە از مبدا از سطح خانوارها شروع شود زبالەگردی و ریختن سطل‌های زبالە سطح شهر عملا حذف خواهد شد، لذا تا زمانی ک تفکیک مبدا توسط شهرداران صورت نگیرد این مشکل همچنان ادامە خواهد داشت.
وی عنوان کرد: محیط زیست در قالب سازوکارهای قانونی بە بحث جولان سگ‌های ولگرد در سطح شهرها و روستاها ورود پیدا کردە و این موضوع را در قالب یک مطالبە عمومی و یکی از چالش‌های اساسی بە دادستان استان کردستان در قالب شورای حفظ حقوق و بیت‌المال منعکس شدە است، لذا تصمیماتی کە در این جلسە اتخاذ خواهد شد، بازدارندە خواهد بود.
ضرورت انتقال سگ‌های بلاصاحب بە خارج از محدودەهای شهری و مسکونی
حمیدی عقیم سازی سگ‌ها و سپس رهاسازی آن‌ها در محیط‌های شهری را اقدامی ناشایست خواند و اظهار کرد: اینکە بخواهیم سگ را با هزینە بالا عقیم و مجددا در محیط مسکونی و انسانی رهاسازی کنیم بە هیچ‌وجە قابل قبول نیست، لذا دستورالعمل مدیریت سگ‌ها و جمع‌آوری سگ‌ها در سال ۱٤۰۱ ابلاغ و براساس بند ۱٥ مادە ٥٥ قانون شهرداری‌ها، جمع‌آوری و انتقال سگ‌ها بە محیطی کە مورد قبول محیط زیست از وظایف شهرداری‌ها است.
وی عقیم سازی سگ‌ها را یکی از پروسەهای بلند مدت و هزینەبر دانست و گفت: دستورالعمل این است کە شهرداری‌ها باید کلیە سگ‌ها را جمع‌آوری کند و از محیط زیست شهری بە محلی انتقال دهد کە آن منطقە بە لحاظ ضوابط مورد تایید محیط زیست باشد و باید به خارج از محدودە و حریم شهر منتقل شوند.
حمیدی تصریح کرد: متاسفانە تا بە امروز چنین مکانی برای انتقال سگ‌ها درنظرگرفتە نشدە است، اما در سنوات گذشتە محلی را فنس کشی کردند کە سگ‌های جمع‌آوری شدە بە صورت کوتاە مدت در آنجا نگهداری و عقیم شدە و سپس رهاسازی می‌شدند در حالی کە عملا رهاسازی با هماهنگی محیط زیست در محل‌هایی امکان پذیر است کە خارج از بافت مسکونی و محدودە انسانی باشد.
وی افزود: در بسیاری از جلسات در کارگروەها هم اعلام کردیم کە از طریق صندوق ملی محیط زیست آمادەایم کە درصورت تعیین پروژە و اعلام طرح از سوی شهرداری‌ها مقدار اعتبار موردنظر را برای انتقال و جمع‌آوری سگ‌ها در اختیار آن‌ها قرار دهیم، زیرا ضروری است کە ما هم کمک کنندە باشیم و تنها مطرح کنندە مسائل و مشکلات نباشیم.
کنترل جمعیت سگ‌های بلاصاحب نیازمند پای کارآمدن همە ارگان‌ها است
حمیدی اظهار کرد: در بحث جمع‌آوری سگ‌های بلاصاحب همە ارگان‌های دولتی همچون نیروی انتظامی، نمایندە دادستانی، محیط زیست، دامپزشکی، شهرداری، وزارت کشور، فرمانداری و نمایندە علوم پزشکی باید کمک دهندە باشند.
مدیرکل محیط زیست استان کردستان در ادامە سخنان خود عنوان کرد: این چالش یک چالش جدی در حوزە محیط زیست شهری و هم تهدیدکنندە بهداشتی و هم تهدیدکنندە امنیت شهروندان است کە اصلا قابل قبول نیست و فضای سبزهای محدودی کە در سطح شهر وجود دارد متاسفانە محل پرسە سگ‌های بلاصاحبی است کە بە لحاظ بهداشتی بار مالی بسیاری را بە شهروندان در انتقال بیماری‌های مشترک دام و انسان وارد می‌کنند.
اقبال حمیدی افزود: همچنین در اثر آمیزش سگ‌های ولگرد با گونە گرگ یک نمونە گرگاس بەوجود می‌آید کە عملا از لحاظ شکل و شمایل شبیە سگ اما پدیدە و خوی درندگی گرگ را دارد کە می‌تواند برای بسیاری از شهروندان آسیب‌زا و مخاطرە آمیز باشد.
سگ عامل ۸۴ درصد حیوان گزیدگی در کردستان
مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های دانشگاە علوم پزشکی کردستان گفت: سگ‌ها عامل و مخزن بیماری‌ها هستند کە مهمترین نوع آن بیماری هاری است.
جهانبخش یوسفی، با اشاره به اینکه حیوان گزیدگی در شهرها نسبت به روستاها روبه افزایش است گفت: در سال ۱٤۰۰ بالغ بر ۲ هزار و ٦۰۰ مورد حیوان زدگی در کردستان داشتەایم کە این آمار در سال ۱۴۰۲ بە ۳ هزار ٥۰۰ مورد رسیدە است که بیش از نیمی از آن در جمعیت شهری ما رخ داده است.
یوسفی عنوان کرد: در سە ماهە اول سال جاری نسبت بە سە ماهە اول سال گذشتە نیز بالغ بر ۱٥ درصد افزایش مورد حیوان گزیدگی در استان گزارش شدە است.
وی با اشاره به اینکه سگ ها عامل قطعی انتقال بیماری کشنده هاری می باشند، افزود: سگ‌ها علاوه بر انتقال بیماری هاری که بسیار کشنده می‌باشد مخزن انتقال بیماری کیست هیداتیک، لپتو سپیروز، سالک، لشمانیوز، سالمو نلوز، تب مالت هستند.
یوسفی تصریح کرد: خوشبختانە از سال ٨٥ تا بە امروز هیچ موردی از مرگ ناشی از هاری در استان رخ ندادە است کە این نشان‌دهندە مثمرثمر بودن آموزش‌ها است.
مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری‌ها از روش‌های پیشگیری از این بیماری خبر داد و گفت: از مهمترین رسالت‌های دانشگاە علوم پزشکی کردستان آموزش و فرهنگ سازی جمعیت برای عدم غذا دادن به سگ‌های آزاد، اجرای کامل دستور العمل کنترل جمعیت سگ‌ها، ساماندهی سایت‌های دفع زباله و مراجعه فوری به واحد پیشگیری و مراقبت هاری در هرساعت از شبانه روز بسیار مهم و باعث کاهش صدمات ناشی از حیوان گزیدگی خواهد داشت.
وی، با اشاره به اینکه واکسینه کردن این حیوانات محافظت قطعی در برابر انتقال بیماری منتقله به انسان نمی دهد، گفت: باور غلط برخی از مردم این است که واکسینه کردن و نظارت دامپزشک موجب انتقال بیماری این حیوانات به انسان نمی‌شود اما باید دانست که برخی عوامل بیماری زا در ظاهر حیوان مشخص نیست اما قابلیت انتقال بیماری را دارد.
یوسفی خاطرنشان کرد: بیماری هاری یک بیماری ویروسی است که در دستگاه اعصاب مرکزی به واسطه گاز گرفتگی و انتقال ترشحات آلوده از حیوان هار به انسان منتقل می‌شود و اگر در زمان مناسب واکسن و سرم ضدهاری برای فرد گاز گرفته شده استفاده نشود متاسفانه ابتلای انسان به هاری ۱۰۰ درصد کشنده است که سال گذشته متاسفانه ۱۸ مورد مرگ ناشی از هاری در کشور رخ داده است.
وی خاطرنشان کرد: در بحث کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد علاوە بر علوم پزشکی باید ارگان‌هایی همچون دامپزشکی، فرمانداری، شهرداری، محیط زیست، بخشداری، دهیاری‌ها و حتی خود مردم در این مهم باید کمک کنندە باشند.
انتهای پیام
