التهاب رحم یا اندومتریت، به معنای التهاب و عفونت لایه داخلی رحم (اندومتر) است که می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. این بیماری ممکن است در اثر عوارض پس از زایمان، سقط جنین یا جراحی‌های رحم مانند کورتاژ ایجاد شود و می‌تواند بر سلامت باروری و عمومی زنان تأثیر بگذارد. شناخت علائم و عوامل ایجادکننده این بیماری و آگاهی از روش‌های درمانی آن به‌ویژه برای زنان در سنین باروری ضروری است.

در این مقاله می‌خوانید:

• التهاب رحم یا آندومتریت چیست؟
• علائم التهاب رحم
• چرا به التهاب رحم مبتلا می شویم؟
• راه های درمان التهاب رحم

بیشتر بخوانید: علائم عفونت رحم، چگونه بفهمم عفونت رحم دارم؟

التهاب رحم یا آندومتریت چیست؟

التهاب رحم یا آندومتریت به معنای التهاب و عفونت لایه داخلی رحم (اندومتر) است که می‌تواند ناشی از عفونت‌های باکتریایی، ویروسی، یا قارچی باشد. این بیماری معمولاً پس از زایمان، سقط جنین یا انجام جراحی‌های رحمی مانند کورتاژ رخ می‌دهد و ممکن است با علائمی مانند درد شکم، تب، ترشحات غیرطبیعی واژن و خونریزی غیرعادی همراه باشد. آندومتریت در صورت عدم درمان می‌تواند به عوارض جدی مانند بیماری‌های التهابی لگن، ناباروری و گسترش عفونت به سایر نواحی بدن منجر شود. تشخیص سریع و درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها و مراقبت‌های پزشکی مناسب برای پیشگیری از این عوارض ضروری است.

علائم التهاب رحم

علائم التهاب رحم (آندومتریت) می‌تواند بسته به شدت عفونت و نوع میکروب عامل بیماری متفاوت باشد، اما به طور کلی شامل موارد زیر است:

• درد پایین شکم یا لگن: احساس درد یا فشار در ناحیه پایین شکم که ممکن است شدید یا مداوم باشد.
• تب و لرز: افزایش دمای بدن همراه با لرز که نشان‌دهنده وجود عفونت در بدن است.
• ترشحات غیرطبیعی واژن: ترشحات بدبو، چرکی یا با رنگ غیرمعمول از واژن که ممکن است نشان‌دهنده عفونت باشد.
• خونریزی غیرطبیعی یا لکه‌بینی: خونریزی بین دوره‌های قاعدگی، بعد از رابطه جنسی یا خونریزی شدیدتر از حد معمول.
• خستگی و ضعف عمومی: احساس خستگی شدید و کاهش انرژی که ممکن است ناشی از عفونت باشد.
• احساس درد یا ناراحتی هنگام ادرار: سوزش یا درد هنگام ادرار که می‌تواند به دلیل گسترش عفونت به سیستم ادراری باشد.
• درد هنگام رابطه جنسی: احساس درد یا ناراحتی حین یا بعد از مقاربت جنسی.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، مشاوره با پزشک برای تشخیص و درمان مناسب ضروری است.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: قهوه با مغز چه میکند؟ فِرِش و شاداب

چرا به التهاب رحم مبتلا می شویم؟

التهاب رحم یا آندومتریت، می‌تواند بر سلامت باروری زنان تأثیر منفی بگذارد و در صورت عدم درمان به موقع، به عوارض جدی منجر شود. شناخت علل اصلی بروز این بیماری می‌تواند به پیشگیری و مدیریت بهتر آن کمک کند. در ادامه، مهم‌ترین دلایل ابتلا به التهاب رحم را بررسی خواهیم کرد.

عفونت پس از زایمان یا سقط جنین

یکی از شایع‌ترین علل التهاب رحم، عفونت‌های پس از زایمان یا سقط جنین است. در این شرایط، رحم در معرض عفونت‌های باکتریایی قرار می‌گیرد که می‌تواند به سرعت به لایه داخلی رحم گسترش یابد. زایمان طبیعی یا سزارین در شرایط غیربهداشتی یا وجود باقی‌مانده‌های بافتی در رحم پس از سقط، خطر ابتلا به التهاب رحم را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، طولانی شدن روند زایمان یا پارگی زودرس کیسه آب نیز می‌تواند شرایط را برای ورود باکتری‌ها به رحم فراهم کند.

جراحی‌های رحمی و مداخلات پزشکی

جراحی‌های رحمی مانند کورتاژ (تخلیه محتوای رحم)، بیوپسی اندومتر (نمونه‌برداری از بافت داخلی رحم) و قرار دادن یا برداشتن دستگاه‌های داخل رحمی (IUD) می‌توانند خطر ابتلا به التهاب رحم را افزایش دهند. در این روش‌ها، به دلیل ورود ابزارهای پزشکی به داخل رحم، ممکن است باکتری‌ها وارد محیط رحمی شده و منجر به عفونت شوند. بنابراین، رعایت اصول بهداشتی و استفاده از تجهیزات استریل در این جراحی‌ها بسیار حائز اهمیت است.

عفونت‌های منتقل‌شونده از طریق رابطه جنسی (STIs)

عفونت‌های منتقل‌شونده از طریق رابطه جنسی، مانند کلامیدیا و گنوره از دیگر عوامل مهم در بروز التهاب رحم هستند. این عفونت‌ها از طریق دهانه رحم به لایه‌های داخلی رحم منتقل می‌شوند و می‌توانند باعث التهاب و عفونت شوند. این نوع عفونت‌ها معمولاً بدون علامت هستند و ممکن است تا زمانی که عوارض جدی‌تری مانند التهاب رحم بروز نکند، تشخیص داده نشوند. رعایت بهداشت جنسی، استفاده از روش‌های پیشگیری مانند کاندوم و انجام معاینات منظم می‌تواند از انتقال این عفونت‌ها جلوگیری کند.

تضعیف سیستم ایمنی

زنانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، به دلیل بیماری‌های مزمن، مصرف داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی یا شرایطی مانند دیابت کنترل نشده، بیشتر در معرض خطر ابتلا به التهاب رحم هستند. سیستم ایمنی ضعیف نمی‌تواند به‌طور مؤثر با عوامل عفونی مقابله کند و در نتیجه احتمال بروز عفونت‌های رحمی افزایش می‌یابد. مراقبت‌های ویژه پزشکی، مدیریت بیماری‌های زمینه‌ای و تقویت سیستم ایمنی می‌تواند به پیشگیری از التهاب رحم کمک کند.

بهداشت نامناسب و عوامل محیطی

عدم رعایت بهداشت فردی و تناسلی مانند استفاده از محصولات بهداشتی غیرمناسب، شستشوی نامناسب یا تعویض نادرست پدهای بهداشتی، می‌تواند خطر ابتلا به التهاب رحم را افزایش دهد. این شرایط می‌تواند باعث ورود باکتری‌ها به داخل رحم و ایجاد عفونت شود. همچنین، عوامل محیطی مانند زندگی در شرایط غیربهداشتی، عدم دسترسی به آب و صابون، و تماس با آب یا مواد آلوده نیز می‌تواند نقش مهمی در بروز این بیماری ایفا کند.

عفونت‌های ثانویه و بیماری‌های زمینه‌ای

بیماری‌های التهابی لگن (PID) و عفونت‌های ادراری مکرر می‌توانند باعث گسترش عفونت به رحم و ایجاد التهاب شوند. همچنین، بیماری‌های زمینه‌ای مانند آندومتریوز، فیبروم‌های رحمی یا مشکلات ساختاری در دستگاه تناسلی زنان می‌توانند خطر ابتلا به آندومتریت را افزایش دهند. در این موارد، درمان مناسب و پیگیری‌های منظم پزشکی می‌تواند از بروز التهاب رحم جلوگیری کند.

مطالب پیشنهادی: آیا کورتاژ برای حفظ سلامت رحم زنان لازم است؟

راه های درمان التهاب رحم

درمان التهاب رحم یا آندومتریت به نوع و شدت عفونت، علت بروز آن و وضعیت سلامت عمومی بیمار بستگی دارد. هدف اصلی درمان، از بین بردن عفونت، کاهش التهاب و جلوگیری از گسترش آن به سایر قسمت‌های بدن است.

۱. دارودرمانی

• آنتی‌بیوتیک‌ها: شایع‌ترین روش درمان التهاب رحم، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها است. پزشک ممکن است یک یا ترکیبی از آنتی‌بیوتیک‌ها مانند کلیندامایسین، جنتامایسین، یا آمپی‌سیلین را تجویز کند تا انواع مختلف باکتری‌های عامل عفونت را هدف قرار دهد. دوره درمان معمولاً بین ۱۰ تا ۱۴ روز است.
• داروهای ضد قارچ یا ضد ویروس: در مواردی که التهاب رحم ناشی از عفونت‌های قارچی یا ویروسی باشد، پزشک ممکن است داروهای ضد قارچ مانند فلوکونازول یا ضد ویروس مانند آسیکلوویر تجویز کند.

۲. درمان‌های خانگی

• استراحت و تغذیه مناسب: استراحت کافی و مصرف مایعات و مواد مغذی به تقویت سیستم ایمنی بدن و تسریع روند بهبود کمک می‌کند.
• ضد التهاب‌ها و مسکن‌ها: استفاده از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و مسکن‌ها می‌تواند به کاهش درد، تب و التهاب کمک کند.

۳. مداخلات جراحی

• تخلیه بافت‌های باقی‌مانده: در مواردی که آندومتریت ناشی از باقی‌ماندن بافت‌های جفت در رحم پس از زایمان یا سقط جنین باشد، ممکن است نیاز به تخلیه جراحی (کورتاژ) یا آسپیراسیون با مکش برای پاکسازی رحم وجود داشته باشد.

۴. مدیریت و پیشگیری از عوارض

• درمان شریک جنسی: در صورتی که التهاب رحم ناشی از عفونت‌های منتقل‌شونده از طریق رابطه جنسی باشد، درمان شریک جنسی نیز ضروری است تا از عفونت مجدد جلوگیری شود.
• مراقبت‌های پس از درمان: پیگیری منظم توسط پزشک برای ارزیابی پاسخ به درمان و اطمینان از بهبود کامل عفونت اهمیت دارد.

۵. تغییرات در سبک زندگی

• رعایت بهداشت فردی و تناسلی: رعایت بهداشت مناسب، استفاده از محصولات بهداشتی با کیفیت و اجتناب از دوش‌های واژینال می‌تواند به پیشگیری از عفونت مجدد کمک کند.
• پرهیز از مصرف دخانیات و الکل: ترک دخانیات و مصرف الکل می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود سریع‌تر کمک کند.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: نه سالگی کودک و هر آنچه که باید بدانید

کلام آخر

التهاب رحم یک وضعیت پزشکی جدی است که در صورت عدم درمان می‌تواند به مشکلات باروری، عفونت‌های مزمن و حتی مشکلات جدی‌تری مانند بیماری‌های التهابی لگن منجر شود. تشخیص سریع و دقیق این بیماری و درمان مناسب با استفاده از داروهای ضدباکتری، ضدویروس یا ضدقارچ، به همراه مراقبت‌های پزشکی منظم، می‌تواند به پیشگیری از عوارض ناشی از آن کمک کند. توجه به علائم اولیه و مشاوره با پزشک در صورت بروز هرگونه نشانه غیرمعمول می‌تواند در حفظ سلامت باروری و عمومی زنان مؤثر باشد.