به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، در تأسیسات و سیستم‌های مختلف، لوله‌ها نقشی حیاتی در انتقال سیالات ایفا می‌کنند. اما اتصال ایمن و مطمئن این لوله‌ها به یکدیگر و به سایر اجزا، نیازمند قطعاتی به نام «اتصالات لوله» است. تنوع اتصالات لوله در بازار، انتخاب را برای مصرف‌کنندگان دشوار می‌نماید قصد داریم بررسی انواع اتصالات لوله صنعتی، شما را در انتخابی آگاهانه یاری کنیم.
لوله چیست؟
در پاسخ به سوال «لوله چیست؟» باید بگوییم که لوله صنعتی برای انتقال سیالات مختلف مانند آب، گاز، نفت، مواد شیمیایی و فاضلاب در صنایع مختلف از جمله صنعت نفت، گاز، پتروشیمی، صنعت آب و فاضلاب و صنعت ساختمان به کار می‌رود. به بررسی رایج‌ترین نمونه‌های لوله صنعتی، یعنی لوله فولادی می‌پردازیم.
بررسی انواع لوله‌های فولادی
لوله‌های فولادی به دلیل استحکام، دوام و انعطاف‌پذیری بالا، در طیف گسترده‌ای از کاربردها از جمله ساخت‌وساز، تأسیسات و صنایع سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرند. این لوله‌ها در انواع مختلفی از جمله درزدار، مانیسمان، گالوانیزه موجودند.
لوله درزدار: این لوله‌ها با جوش دادن لبه‌های ورقه‌های فولادی به یکدیگر ساخته شده و مقرون‌به‌صرفه هستند.
لوله مانیسمان: لوله‌های مانیسمان بدون درز جوش تولید می‌شوند و استحکام و مقاومت بالایی در برابر فشار دارند.
لوله استنلس استیل: این لوله‌ها به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، برای کاربردهایی مانند حمل آب آشامیدنی و مواد شیمیایی مناسب‌اند.
لوله گالوانیزه: لوله‌های گالوانیزه با پوششی از روی برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی عرضه شده و جهت مصارف آب و فاضلاب و سیستم‌های تهویه مطبوع استفاده می‌شوند.
آشنایی با انواع لوله‌های پلی اتیلن
لوله‌های پلی اتیلن به دلیل مزایایی مانند وزن سبک، انعطاف‌پذیری، مقاومت در برابر خوردگی و قیمت مناسب، به طور فزاینده‌ای در حال جایگزینی با لوله‌های فلزی در صنایع مختلف هستند. این لوله‌ها در انواع مختلفی وجود دارند که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شوید.
لوله پلی اتیلن گازی: برای انتقال گاز طبیعی، LPG و پروپان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
لوله کاروگیت: مقاومت بالایی در برابر فشار خارجی دارد و برای سیستم‌های فاضلاب و زهکشی مناسب است.
لوله پلی اتیلن آبرسانی: برای انتقال آب آشامیدنی در سیستم‌های آبرسانی استفاده می‌شود.
عوامل مهم در هنگام خرید و انتخاب لوله صنعتی
انتخاب لوله صنعتی مناسب برای کاربرد مورد نظر شما، نیازمند بررسی دقیق فاکتورهای مختلف است. در اینجا به برخی از مهم‌ترین عواملی که باید در نظر بگیرید اشاره می‌کنیم:
۱. نوع کاربرد
سیال: نوع سیالی که از طریق لوله منتقل خواهد شد. (آب، گاز، نفت،)
فشار: لوله‌ها باید بتوانند فشار سیال عبوری را تحمل کنند. برای مصارف پرفشار مانند انتقال آب یا مواد شیمیایی، به لوله‌هایی با ضخامت و گرید بالاتر (مانند ST۳۷ یا ST۴۴) نیاز دارید.
دمای سیال: لوله‌ها باید در برابر دمای سیال عبوری مقاوم باشند. برای سیالات داغ، به لوله‌هایی با گرید دمایی بالا مانند API ۵L احتیاج است.
سایز: لوله باید قطر مناسب برای عبور سیال مورد نظر را داشته باشد.
۲. جنس لوله
فولاد: رایج‌ترین جنس لوله‌های صنعتی، فولاد است. لوله‌های فولادی در گریدهای مختلف مانند ST۳۷، ST۴۴ و API ۵L موجودند و برای مصارف مختلفی مانند انتقال آب، گاز، نفت و مواد شیمیایی مناسب هستند.
چدن: لوله‌های چدنی برای مصارف کم‌فشار مانند لوله‌کشی فاضلاب و زهکشی استفاده می‌شوند.
مس: لوله‌های مسی برای انتقال آب آشامیدنی، سیالات گرمایشی و سیستم‌های تهویه مطبوع مناسب هستند.
پلاستیک: لوله‌های پلاستیکی مانند PVC و HDPE برای مصارف کم‌فشار مانند لوله‌کشی آب و فاضلاب، زهکشی و آبیاری مورد بهره‌گیری قرار می‌گیرند.
۳. استانداردها
استانداردهای ملی و بین‌المللی: اطمینان حاصل کنید که لوله‌ها مطابق با استانداردهای ملی و بین‌المللی مانند DIN، ISO یا ASTM باشند. این استانداردها کیفیت و عملکرد لوله را تضمین می‌کنند.
گواهینامه‌ها: به دنبال لوله‌هایی باشید که گواهینامه‌های لازم از سازمان‌های معتبر مانند سازمان ملی استاندارد ایران را دریافت کرده‌اند.
۴. کیفیت
مواد اولیه: لوله‌ها باید از مواد اولیه باکیفیت مانند فولاد مرغوب و بدون ناخالصی ساخته شده باشند.
فرآیند تولید: لوله‌ها باید با استفاده از فرآیندهای تولید پیشرفته و تحت نظارت دقیق کیفیت ساخته شوند.
کنترل کیفیت: تولیدکننده باید سیستم کنترل کیفیت دقیقی برای تضمین کیفیت لوله‌ها داشته باشد.
هزینه‌های نصب: به خاطر داشته باشید که هزینه‌های نصب نیز بخشی از هزینه نهایی است.
آشنایی با انواع اتصالات لوله
در تأسیسات و سیستم‌های مختلف، لوله‌ها رگ‌های حیاتی‌اند که سیالات را به جریان میندازند. اما اتصال ایمن و مطمئن این لوله‌ها به یکدیگر و به سایر اجزا، نیازمند قطعاتی به نام «اتصالات لوله» است. در ادامه این مقاله سفری در میان انواع اتصالات لوله صنعتی خواهیم داشت و با کارکرد و ویژگی‌های هر یک آشنا می‌شویم.
زانویی
زانویی‌ها، سربازان گمنام در خط مقدم جبهه تغییر جهت لوله‌ها هستند. این اتصالات که در دو نوع ۴۵ و ۹۰ درجه وجود دارند، با ظاهری شبیه به گونیا، مسیر جریان سیال را تغییر می‌دهند. جنس آن‌ها از فولاد، پلی‌اتیلن یا فلزات مختلف بوده و در سایزهای متنوعی عرضه می‌شوند.
سه‌راهی
سه‌راهی‌ها، تقاطع‌هایی در مسیر لوله‌ها هستند. این اتصالات که در دو نوع ۴۵ و ۹۰ درجه موجودند، یک خط لوله را به سه مسیر مجزا تقسیم می‌نمایند. سه راهی‌ها در سایزهای ۱.۲ تا ۸ اینچ تولید شده و برای انشعاب‌گیری از خطوط اصلی و هدایت سیال به مسیرهای فرعی کاربرد دارند.
چهارراهی
چهارراهی‌ها، شاهرگ‌های توزیع در سیستم‌های لوله‌کشی هستند. این اتصالات که در زوایای ۹۰ درجه تولید شده، یک خط لوله را به چهار مسیر مجزا تقسیم می‌کنند. چهارراهی‌ها در سایزهای مختلف تولید می‌شوند و برای انشعاب‌گیری گسترده و توزیع سیال به چندین مسیر فرعی کاربرد دارند.
مغزی
مغزی‌ها، پهلوانان خاموش در اتصالات لوله‌اند. این اتصالات که در سایزهای ۱ تا ۶ اینچ تولید می‌شوند، از فولاد ضدزنگ یا چدن ساخته شده و مقاومت بالایی در برابر خوردگی، دما و فشار دارند. مغزی‌ها برای اتصال دو لوله با انتهای رزوه‌ای به کار می‌روند و با سهولت نصب، اتصالی محکم و ایمن را به ارمغان می‌آورند. از أنواع مغزی‌ها می‌توان به مغزی گالوانیزه اشاره کرد.
فلنج لپ جوینت
فلنج لپ جوینت، که به نام فلنج گردان یا فلنج کولار نیز شناخته می‌شود، یک اتصال دهنده ایده‌آل برای وصل کردن لوله‌ها در صنایع مختلف است. این فلنج گرد بوده و از دو قسمت کف رینگ یا انتهای استاب (Stub End) و حلقه مشترک (Lap Joint Ring) تشکیل شده است. برای وصل کردن این دو قسمت به یکدیگر، حلقه مشترک بر روی لبه‌ای که بر روی انتهای ساب قرار دارد از طریق چرخاندن محکم شده و با پیچ و مهره به آن متصل می‌شود. پس از آن، انتهای ساب بر روی لوله جوش داده خواهد شد.
درپوش
درپوش‌ها، نگهبانان موقت یا دائمی انتهای لوله‌ها هستند. این اتصالات که در یک سر رزوه شده و در سر دیگر دارای پیچ بوده، برای مسدود کردن یا آب‌بندی موقت یا دائمی لوله‌ها به کار می‌روند. باز و بسته کردن آسان آن‌ها، درپوش‌ها را به ابزاری محبوب برای کور کردن سریع لوله‌ها تبدیل کرده است.
روپیچ و توپیچ
روپیچ‌ها و توپیچ‌ها، دوقلوهای به هم چسبیده‌ای بوده که در اتصالات لوله ایفای نقش می‌کنند. این اتصالات در قسمت داخلی و خارجی خود دارای رزوه و دنده هستند.
عوامل مهم در انتخاب اتصالات لوله
انتخاب نوع اتصال مناسب به عوامل مختلفی مانند فشار سیال، دمای سیال، نوع سیال، جنس لوله و نیازهای پروژه بستگی دارد. در هنگام انتخاب اتصالات لوله باید به موارد زیر توجه کنید.
فشار: اتصالات باید بتوانند فشار سیال عبوری را تحمل کنند.
دمای سیال: اتصالات باید در برابر دمای سیال عبوری مقاوم باشند.
نوع سیال: برخی از اتصالات برای سیالات خورنده یا سمی مناسب نیستند.
این مطلب، یک خبر آگهی بوده و خبرگزاری مهر در محتوای آن هیچ نظری ندارد.
