به گزارش خبرنگار گروه صنعت خبرگزاری صدا و سیما؛ قرعه کشی خودرو در سال ۹۹ و با تصمیم شورای رقابت و سازمان حمایت، برای تعادل در بازار خودرو اجرایی شد؛ پس از اجرای قرعه کشی، مردم از این روش فروش راضی نبودند، زیرا با این روش، خودرو به سختی به دست مصرف کننده واقعی می‌رسید.

 

آذر ماه سال ۱۴۰۰ آقای فاطمی امین وزیر صمت وقت، گفته بود برنامه‌هایی برای صنعت خودرو دارد و یکی از برنامه هایش، حذف قرعه کشی خودرو بود.

 

در روز‌های پایانی سال ۱۴۰۱ وزارت صمت هم اعلام کرد که قرار است قرعه کشی حذف شود و آنطور که آقای امید قالیباف سخنگوی سابق وزارت صمت گفته بود قرعه کشی از برنامه‌های وزارت صمت حذف شد، زیرا با اجرای طرح جدید عرضه خودرو یعنی فروش در سامانه یکپارچه خودرو، دیگر نیازی به انجام قرعه کشی نیست، در طرح جدید وزارت صمت، خبری از قرعه کشی نبود و با باز شدن سامانه، متقاضیان می‌توانستند اولویت خود را ثبت کنند. 

 

آقای منوچهر منطقی معاون سابق صنایع حمل و نقل وزارت صمت گفته بود زمانی که عرضه و تقاضا برابر شود، دیگر نیازی به انجام قرعه کشی نیست، زیرا در طرح عرضه خودرو از طریق سامانه فروش، همه برنده هستند.

 

حذف قرعه کشی، دستوری بود که رئیس جمهور شهید در اسفند ۱۴۰۰ در بازدید از ایران خودرو و سایپا صادر کرده بود؛ موضوعی که نه تنها مورد انتقاد رئیس جمهور شهید بلکه، مورد انتقاد نمایندگان مردم هم بود به طوری که آقای جلال رشیدی کوچی گفته بود: واقعا بعد از ۶۰ سال در کشور باید برای اینکه خودرو با فناوری ۳۰ سال قبل را تحویل مردم دهیم، قرعه کشی راه بیاندازیم؟

 

منطقی معاون سابق صنایع حمل و نقل وزارت صمت نیز گفته بود، قرعه کشی باعث می‌شد همه متقاضیان نتوانند در طرح فروش خودرو برنده شوند، بنابراین اکنون با حذف قرعه کشی، خودرو به همه متقاضیان واجد شرایط تعلق می‌گیرد.

 

این طرح طی ۲ سال و در ۲ مرحله انجام شد و حالا بعد از ۶ ماه از آخرین عرضه در سامانه، ایران‌خودرو، از روش جدید ثبت‌نام خودروهایش رونمایی کرد؛ این روش ترکیبی از شیوه‌های قرعه‌کشی و ثبت‌نام سامانه یکپارچه است. 

 

جالب این است که در این طرح جدید، مشتریان باید همچنان مبلغ ۲۳۰ میلیون تومان در حساب بانکی خود بلوکه می‌کردند، اما مشخص نبود که در این طرح برنده هستند یا خیر؛ زیرا باز به روش قرعه‌کشی خودرو به فروش می‌رسد.

 

کارشناسان معتقد هستند، بازگشت دوباره قرعه کشی بعد از ۲ سال، یعنی روش‌های مدیریت بازار خودرو هنوز نتوانسته این حوزه از اقتصاد کشور را به ثبات برساند.

 

آقای ابراهیمی نژاد کارشناس صنعت خودرو می‌گوید: راه‌حل درست برای مدیریت عرضه و تقاضا در بازار خودرو، آزادسازی قیمت‌ها همزمان با کاهش محدودیت‌های واردات و تسهیل روند ثبت‌نام خودرو است؛ این کار به خودروسازان کمک می‌کند میزان تولید خود را افزایش دهند. 

 

آقای کریمی سنجری مدیر طرح خودرو‌های برقی وزارت صمت در این باره می‌گوید: آزادسازی قیمت‌ها و کاهش فاصله قیمت خودرو در کارخانه و بازار، جذابیت این حوزه برای ورود دلالان و کسب سود از طریق خرید و فروش خودرو را کاهش می‌دهد و در نهایت کاهش محدودیت‌های واردات و ورود حداقل ۴۰ هزار دستگاه خودرو در سال، به مدیریت قیمت‌ها در بازار آزاد کمک خواهد کرد.

 

آقای سید مصطفی صفاری کارشناس صنعت خودرو هم می‌گوید: خودرو، معمولا در همه جای دنیا یک کالای رقابتی است و تولیدکنندگان زیادی آن را تولید می‌کنند، اما در ایران این کالا در چند سال اخیر به انحصار ایران خودرو و سایپا در آمده است به طوری که سایپا خودرو‌های کمتر از ۱۵۰۰ سی سی و ایران خودرو ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ سی سی را تولید می‌کند و سایر خودرو‌ها توسط بخش خصوصی از طریق واردات قطعات بزرگ در داخل کشور مونتاژ می‌شود.

 

مشاور سابق رئیس شورای رقابت اضافه کرد: از زمانی که خودرو به انحصار ایران خودرو و سایپا در آمد، با کاهش تولید، تقاضا را تحریک کردند و همین عامل باعث برهم زدن بازار خودرو شد؛ اکنون بازار به یک میلیون و ۵۰۰ هزار خودرو نیاز دارد که یک میلیون آن از طریق تولید داخل تامین می‌شود و بقیه باید تاکنون وارد می‌شد، اما این اقدام عملی نشد. 

 

صفاری گفت: با کاهش تولید، تقاضا بالا رفت و به تبعِ آن قیمت نیز افزایش یافت در حالی که باید اجازه واردات داده شود تا بتوانیم بازار را به تعادل برسانیم؛ بر این اساس تا زمانی که انحصار در بازار خودرو وجود دارد باید شورای رقابت به این بازار ورود کند. 

 

بر اساس این گزارش؛ تا زمانی که خودرو به صورت قرعه کشی عرضه می‌شود با یک بخت آزمایی (لاتاری) بزرگ مواجه هستیم و در نهایت هم دلالان از این بازار سود می‌برند؛ در حالی که در هیچ جای دنیا این چنین نیست، قرعه کشی روندی اشتباه است که باید جلوی آن گرفته شود.

 

گزارش از فائزه شعبانی اصل خبرنگار صنعت