به گزارش خبرگزاری صداوسیما، شبکه خبر در برنامه گفتگوی ویژه خبری درباره نشست مقام‌های عالی امنیتی کشور‌های عضو بریکس با محسن شاطر زاده ، سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در برزیل و شفیعی ، کارشناس مسائل بین‌الملل گفتگو کرد.
مشروح گفتگو به شرح زير است:
مجری: دبیر شورای عالی امنیت ملی برای شرکت در نشست مقام‌های عالی رتبه امنیتی کشور‌های عضو بریکس وارد سن پترزبورگ روسیه شده این نشست با هدف بررسی تهدید‌های معاصر در حوزه امنیت و مبارزه با تروریسم و تامین امنیت در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات از امروز تا بیست و دوم شهریور ماه ادامه دارد
بریکس مخالف تحریم یک جانبه آمریکا
سوال: آقای شاطرزاده درباره اهداف شکل‌گیری بریکس بفرمایید و اینکه چه کارکرد‌هایی برای آن تعریف شده کشور‌هایی که عضوش هستند؟
شاطرزاده: من اگر بخواهم در یک کلمه خلاصه کنم بایستی بگویم که بریکس یعنی شورش جهان جنوب یا جهان غیر غربی بر علیه نظام غیرعادلانه حاکم لیبرال غربی این ماحصل آن چیزی است که ایده بریکس باعث شکل‌گیری اش از سال ۲۰۰۶ شد بریکس امروز تبلور جهان جدیدی است که می‌خواهد نظم جدید جهانی را بدهد قدرت
اولویت بریکس اصلاح نظام مالی در جهان
همه اذعان دارند که از جهان غربی به جهان شرق یا جهان غیر غربی در حال انتقال است که بریکس یک مجمعی است برای شکل‌گیری این نظم جدید در این نظم جدید قطعاً ایران جایگاه ویژه‌ای خواهد داشت که باید بتواند نقش خودش را ایفا کند اجازه بدهید من به بعضی از سیاست‌های بریکس البته اشاره شد منتها ظرفیت‌ها و سیاست‌های بریکس اشاره کنم بریکس برای بهبود وضعیت اقتصادی جهان شکل گرفته برای اصلاح نظام مالی در جهان شکل گرفته برای برقراری روابط پولی و تجاری نزدیک با یکدیگر به همکاری‌های جنوب جنوب شکل گرفته بریکس دنبال کاهش وابستگی به آمریکا و اروپا است بریکس دنبال تغییر مناسبات اقتصادی جهان و عادلانه کردن این مناسبات است بریکس به دنبال ایجاد نهاد‌های آلترناتیو نظام لیبرال غربی است مثل بانک توسعه بریکس که در مقابل بانک جهانی ایجاد کرده یا تاسیس صندوق ذخیره ارزی است که در مقابل صندوق بین‌المللی پول آی ام اف ایجاد کرده یا ایجاد سیستم پیام رسان مالی به نام بریکس پی که در مقابل سیستم سوئیفت ایجاد کرده بریکس دنبال نظام عادلانه است به منظور ایفای نقش نقش موثر در یاری رساندن به کشور‌های در حال ورشکستگی بریکس در حال دنبال تاثیرگذاری مثبت است بر بحران‌های سیاسی و یا اقتصادی مهم جهان مثل بحران سوریه بحران افغانستان بحران عراق سودان و حتی تحریم ایران که به شدت مخالف است بریکس با تحریم یک جانبه آمریکا مخالف است با یک جانب گرایی آمریکا مقابله می‌کند بریکس با تسلط غرب بر نهاد‌های بین المللی مقابله می‌کند و لذا ظرفیت عظیمی در بریکس وجود دارد که من برخی از آنها را می‌خواهم عرض کنم فقط در سال ۲۰۲۴ بریکس ۲۷۶ رویداد دارد که شامل اجلاس‌های مختلف روسای جمهور است اجلاس‌های وزرای خارجه است وزرای دارایی است وزرای کشاورزی از وزرای آموزش علوم است و زیاد است من در یک کلام بخواهم این را خلاصه کنم دنبال حکمرانی جهانی است حکمرانی جدید این چیزی است که بریکس دنبالش است و بایستی از این ظرفیت‌ها استفاده کرد البته در حوزه اقتصادی و زیرساختی کار زیادی را انجام داد و دنبال آرمان‌های زیادی هست در حوزه‌های امنیتی همین اجلاس امروزی که دبیران شورای عالی امنیت ملی حضور دارند شروع خوب و اقدامات خوبی را کرده در حوزه امنیت سایبر کار‌های جدی را در دست دارد من همین امروز را خبر دارم آقای دکتر احمدیان دبیر شورای عالی امنیت ملی با آقای شایگو طرف روسی خودشان ملاقات داشتند به طور خاص از ظرفیت بریکس و این اجلاس استفاده شده برای مسائل دوجانبه.
سوال: این اجلاس برنامه‌ریزی شده بوده یا با توجه به شرایط موجود؟
شاطرزاده: نه در حاشیه اجلاس‌های بریکس یک ملاقات‌های دوجانبه‌ای هم است.
بریکس ، نهادی نوظهور
سوال: خود اصل اجلاس را عرض می‌کنم.
شاطرزاده: بله بله این اجلاس در چهارچوب آن ۲۷۶ رویداد بریکس است که امسال روس‌ها متولی این هستند.
سوال: حالت یک نشست فوق العاده نبوده؟
شاطرزاده: نخیر این اجلاس‌ها مرتب از اجلاس وزرای صنایع اجلاس وزرای علوم و استفاده از ظرفیت بریکس برای حل مسائل دوجانبه که من همین امروز را اطلاع دارم در دیدار دبیران شورای عالی امنیتی ملی دو کشور ایران و روسیه آقای شایگو تاکید کرده بر بحث تمامیت ارضی ایران در مسائل جزایر سه گانه ایران یا در بحث زنگ زور ایشان روس‌ها به طور جدی تاکید کرده‌اند که ما به تمامیت ارضی ایران احترام می‌گذاریم خوب حل این مسائل در حاشیه اجلاس‌های بریکس خودش قابل اهمیت است.
سوال: متشکرم آقای شفیعی آنچه که آقای شاطرزاده اشاره کردند ظرفیت‌هایی که در بریکس وجود دارد که می‌تواند نظم را در جهان تغییر بدهد و یا می‌تواند یک موازنه ایجاد بکند با توجه به تاریخچه بریکس که خیلی تاریخچه طولانی نیست و کشور‌هایی که عضوش هستند ۵ کشوری که عضو اصلی هستند و تعداد محدودی که بعداً بهش اضافه شدند آیا این تعداد با توجه به اینکه ما بالاخره اتحادیه‌های مختلفی هم آن سمت در غرب هم داریم آیا این قدرت و بضاعت و ظرفیت را دارد که این شورشی که آقای شاطرزاده بهش اشاره کردند در پس وقوع بریکس در دنیا اتفاق بیفتد؟
شفیعی: ببینید من چند نکته را بگویم اولاً بعد از پایان جنگ سرد ما یک دوره جدیدی از منطقه گرایی‌ها و یا شکل‌گیری نهاده‌ها را داریم یعنی این در سطح بین المللی در شکل‌های مختلفش وجود دارد دلیلش هم این است که اگر در گذشته جهان توسط قطب‌ها اداره می‌شد الان توسط مناطق اداره می‌شود حالا این مناطق گاهی اوقات وسیع القاعده است مثل همین بریکس یعنی یک پایش در آفریقای جنوبی است یکی در آمریکای لاتین و یکی در آسیا و ... نکته دوم این است که ما برخی از منطقه گرایی‌ها و یا این نهاد‌ها را وقتی مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهیم
بریکس نظم جهانی لیبرال را ناکارآمد می‌داند
ما می‌گوییم بعضی‌هایشان نوظهور هستند بعضی‌هایشان بالنده هستند و بعضی‌هایشان بالغ هستند بریکس یک نهاد نوظهور است ایده‌اش چیست من برخی از عباراتی را که جناب آقای شاطرزاده گفتند در واقع دسته‌بندی‌اش کنم بریکس نیامده که تعمداً از یک منظر ضد غربی عمل کند بریکس نظم جهانی لیبرال را ناکارآمد می‌داند این نظم را به چهار دسته تقسیم کردن.
سوال: یعنی تقابلی باهاش ندارد و فقط می‌خواهد؟
شفیعی: بله اصلاً رویکرد بریکس رویکرد اصلاحی است نه تجدید نظر طلبانه در بعضی جا‌ها جایگزینی‌هایی هست چرا اصلاحی است برای اینکه اصلاً خود بریکس در چارچوب این نظم شکل گرفت یک کشوری مثل چین در چهارچوب این نظم بین المللی لیبرال قدرتمند شد اینها اصلاً نمی‌خواهند ناگهانی این نظم را به لحاظ ساختاری در هم بریزند یک الگوی جدیدی را جایگزین کنند اینها نظم بین‌المللی لیبرال را می‌گویند که چهار جز دارد یک قسمتش نظم ارزشی است جایی که از حقوق بشر و دموکراسی بر اساس مدل غربی صحبت می‌کند اینها می‌گویند که ما این را قبول نداریم ارزش‌های شما جهانی نیست ارزش‌های فرهنگی نسبی هستند از کشوری به کشور دیگر از منطقه‌ای به منطقه دیگر فرق می‌کند بنابراین اگر شما با معیار خودتان بخواهید ما را محکوم بکنید این معیار قابل قبول نیست.
سوال: این را کی می‌گوید؟
شفیعی: این را تقریباً تمام اعضای بریکس می‌گویند حالا من این را یک پرانتز باز کنم بعضی از این گروه‌ها گاهی اوقات یک گروه مستقلی شکل می‌گیرد گاهی گروه یک رهبرانی دارد آن گروه هژمونیک است در اصل بسیاری از این دیدگاه‌ها دیدگاه‌های روسی و چینی هستند یعنی بسیاری از این دیدگاه‌ها روسی و چینی است ولی برزیل به خصوص وقتی جریان چپ درش قرار می‌گیرد با این دیدگاه موافق است حتی هند که بزرگترین دموکراسی است ۷۰۰۰ ام جی او را به دلیل اینکه از غرب تغذیه می‌شود و در حوزه حقوق بشری فعالیت می‌کند آنها را ممنوع و فعالیت کرده می‌خواهم بگویم پس این تقریباً یک دیدگاه است البته باز هم یک پرانتز باز کنم شاید لازم است اول برنامه گفته شود ود بریکس ما، چون نوظهور است نمی‌توانیم فعلاً از یک گروه واحد و منسجم صحبت کنیم کشور‌ها در بعضی از حوزه‌ها اصلاً دیدگاه‌های متفاوتی دارند به خصوص وقتی مثلاً به چین و هند می‌رسید اینها مسائل مختلفی دارند بنابراین دیدگاه‌ها الزاماً یکسان نیست، چون نو ظهور است همینطور مسائل و ایده‌ها مطرح می‌شود و متناسب با آنها ساختار‌ها شکل می‌گیرد و گاهی اوقات ممکن است ساختار‌ها نیاز به بازنگری داشته باشد.
سوال: من اینجا فکر می‌کنم که یک اختلاف نظری وجود دارد شما معتقدید که؟
شفیعی: اگر اجازه بدهید من چند نکته را بگویم مثلاً خود کشور ما الان که وارد بریکس می‌شود قرار نیست هر آنچه که از ابتدای بریکس تصویب شده تا الان را دربست بپذیرد ممکن است که این را مورد مطالعه و بازبینی مجدد قرار بدهد در برخی از جا‌ها دیدگاهش را مطرح کند حالا پس می‌خواهم بگویم که این یک نکته است در بحث اقتصادی اینها دو تا حرف مهم دارند حرف مهمشان این است که این نظم اقتصادی که شما به وجود آوردید هم در یک جا‌هایی ناکارآمد است به عنوان مثال می‌گوید صندوق بین المللی پول و بانک جهانی الگوی یعنی فرایند تصمیم گیریش دچار مشکل است می‌گوید کشور‌های جهان سوم یا در حال توسعه ۵۰ درصد تولید ناخالص جهانی را دارند سهمشان بر اساس حق رای ۱۵ درصد است می‌گوید این اصلاً قابل قبول نیست یا فرض کنید یا در بحث توسعه این بانک‌ها وقتی وام می‌دهند وام را مشروط می‌کنند مشروط می‌کنند به حقوق بشر مشروط می‌کنند به دموکراسی و ... این مورد اعتراض این کشور‌ها است لذا اینها می‌آیند اینجا در یکی از آنجا‌هایی است که جایگزین ارائه می‌دهند مثل بانک بریکس.
سوال: همین سوال این است آقای دکتر زمانی که شما بانک جهانی دارید صندوق بین‌المللی پول دارید سوئیفت را دارید میایید اینور متناظرش را شکل می‌دهید در قالب بریکس آیا این تقابل با آن نیست؟
شفیعی: صد در صد من نام بردم در چه قسمت‌هایی مثلا فرض کن الان دبلیو تی شاید چینی‌ها اصلاً زمانی به ورود چین ممنوع شده بود ولی الان چین از طریق دبلیو تی او بیست و چهار شکایت علیه ایالات متحده آمریکا مطرح کرده بعضی از نهاد‌ها برایشان قابل قبول هست و من دو تا دیگر را بگویم رد بشوم نظم امنیتی، نظم امنیتی کشور‌های بریکس می‌گویند آقا مبنای منشور ملل متحد باشد اینها با نظم امنیتی که مبتنی بر اتحاد‌های آمریکا محور هست مخالفند البته که بعضی از کشور‌هایی مثل هند ممکن است اینجا یک ان قلت‌هایی داشته باشد، چون خودش در بعضی جا‌ها این روابط اتحادی را با آمریکا دارد
حمایت بریکس از چند جانبه‌گرایی
نهایت نظم سیاسی که این رویش بحث می‌شود نظم سیاسی مربوط به ساختار نظام بین الملل هست اینها تک قطبی را مخل امنیت جهانی می‌دانند لذا معتقد هستند تصمیم‌گیری‌ها برای اینکه مشروع‌تر باشد ما باید کشور‌های بیشتری عضو سیستم باشند و قضیه چند جانبه‌گرایی حمایت می‌کنند در هر حال مایی که الان اینجا داریم صحبت می‌کنیم و دستگاه تصمیم گیری ما نباید فراموش کند که بریکس در ابتدای راه است و از این به بعد اگر کشور می‌خواهد تاثیرگذار بشود باید در طرح ایده‌ها و در تشکیل ساختار‌ها نقش مؤثر داشته باشد .
سوال: آقای شاطرزاده شما این اختلاف دیدگاه فکر می‌کنید دارید با آقای شفیعی؟
شاطرزاده: یک مقدار.
سوال: در حوزه امنیتی برخی معتقدند که بریکس احتمالاً به دنبال یک متناظر ناتویی در این سمت است؟
شاطرزاده: دقیقاً همین است ببینید بریکس جوان است من در این بخش با آقای دکتر موافقم منتها در حال نهاد سازی نهاد‌هایی که بتوانند متناظر با نهاد‌های موجود حاکم بر جهان که ساخته نظم لیبرالی غرب، آمریکا و اروپا و نظام غربی هست بتواند جایگزین آنها باشد ولی منتها زمان می‌برد مادامی که به آن ظرفیت نرسد قطعاً از ظرفیت‌های موجود استفاده می‌کند منتها معترض هست به این نظم موجود این نظم را عادلانه نمی‌داند، چون عادلانه نمی‌داند دنبال ساختار جدید هست به خاطر همین بود که ذکر حکمرانی جدید را گفتم بریکس در تمام ابعاد حکمرانی دارد کار می‌کند علم و تکنولوژی، امنیت سایبر، فناوری اطلاعات، اقتصاد، بانک بیمه همه‌چیز را دارد نهادسازی می‌کند که بتواند به بلوغ که رسید جایگزین نهاد‌های موجود غربی بکند؛
۳۲ کشور متقاضی ورود به بریکس
و لذا می‌بینیم همین الان یک صفحه طولانی کشور‌های متقاضی ورود به بریکس وجود دارد سی و دو کشور همین الان متقاضی ورود هستند بریکس امروز با نه ت اکشور الان نصف جهان است با سی و دو تا کشوری اگر اضافه بشوند و کشور‌ها بعدی به بیش از سه چهارم جهان خواهد رسید این مفهومش این است که همان کلمه شورش جهان جنوب هست از نظم موجود همه خسته اند دنبال یک نظم جدید هستند.
سوال: به نظر شما بریکس این ظرفیت را دارد؟
شاطرزاده: بریکس تنها آلترناتیوی است که می‌تواند این ظرفیت را ایجاد کند ما آلترناتیو دیگری برای نظام غربی فعلاً نداریم آلترناتیو به هر حال نظام غربی یک نظام قدرتمند و قدری است که پنجه انداخته بر کل جهان این یک ظرفیتی را نیاز دارد به عنوان آلترناتیو که یک ابر قدرت درش حداقل بوده باشد که چین هست بریکس امروز بیش از هفتاد درصد انرژی دنیا در دستش است که این خودش یک قدرت هست بریکس امروز مسلط بر تنگاه‌های مهم دنیا است تنگه هرمز تنگه باب‌المندب، تنگه سوئز و اینها خودش قدرت ایجاد می‌کند، بریکس امروز کریدور‌های مهم جهان کریدور شرق غرب شمال جنوب همه در درون کشور‌های بریکس است اینها چیز‌هایی است که بریکس این قدرت و این اقتدار را خواهد داد که در آینده و در نظم جدید جهانی ایفای نقش کند.
سوال: همواره صحبت از این بود که پیوستن به این در اصل نهاد‌های بین المللی و سازمان‌های بین المللی گروه‌های بین المللی منافعی است که می‌تواند برای کشور‌ها داشته باشد و همواره صحبت از این بود که پیوستن ایران به شانگهای پیوستن ایران به بریکس می‌تواند به ویژه در حوزه اقتصاد برای ما ظرفیت ایجاد بکند و منفعت داشته باشد ما چه منفعتی از قبل بریکس می‌توانیم ببریم؟
شفیعی: ببینید، چون نو ظهور هست الان شما و حتی عضویت ما جدید هست شما الان نباید کسی انتظار داشته باشد که فوری یک دستاورد عینی برای ما به وجود بیاید ما ولی منطق و تئوریکش این هست وقتی شما از یک کشور صحبت می‌کنید آن یک کشور دارای توانمندی‌هایی است که ما بهش می‌گوییم توانمندی‌های ملی اگر این کشور با یک کشور دیگر رابطه برقرار کرد بر توانمندی اش افزوده می‌شود که ما این را می‌گوییم قدرت رابطه‌ای یعنی قدرتی که در نتیجه رابطه ایجاد شده اگر یک کشور عضو یک نهاد شد یک قدرت جدیدی را به دست می‌آورد که ما بهش می‌گوییم قدرت نهادی
انتقاد بریکس از مدل حکم رانی اقتصادی جهان
بنابر این عملاً اگر ساختار‌های بریکس من بعد یک مثال می‌زنم ساختار‌های بریکس که شما اشاره کردید در حوزه اقتصاد شکل بگیرد خود به خود یک سری حقوقی را برای ما دارد و یکسری تعهداتی را برای ما ایجاد می‌کند تعهدات در همکاری با دیگران و حقوق باز ما به ازای با همکاری با دیگران به عنوان مثال یکی از اهداف اصلی بریکس به قول جناب شاطرزاده انتقادش به مدل حکم رانی اقتصادی جهان هست برای این کار آمده یک بانک تشکیل داد بانک توسعه جدید یا بانک بریکس این بانک مطابق با استاندارد‌های خودش وام می‌دهد تامین مالی می‌کند پروژه‌های زیرساختی ایجاد می‌کند یا یک ساختار اقتصادی دیگه‌ای دارد تحت عنوان قرارداد ذخیره احتیاطی این به عنوان یک پشتیبان عمل می‌کند یعنی وقتی شما احیاناً تحت تحریم قرار می‌گیرید یا اقتصاد دچار شوک‌های ناگهانی می‌شود آن پشتیبانی می‌کند با پنجاه تا صد میلیارد دلار ذخیره، بنابراین عضویت ما تو حوزه اقتصاد بر اساس ساختار‌هایی که دارد این فعلاً یکی از دغدغه‌های اصلی ما که بحث تحریم هست این را دارد.
سوال: ولی این هنوز عملیاتی و اجرایی نیست یعنی در سال‌های آینده اتفاق می‌افتد؟
شفیعی: الان این ساختار هست دارد کار می‌کند عرض کردم احتمالاً باید در ابتدای راه باشد، چون یک ایده است تبدیل به این شده در ورود کار ممکن است با ملاحظاتی و با احتیاط عمل کند ولی این یک ظرفیت بسیار مهم برای ما است ضمن اینکه من این هم عرض کنم خدمتتان بریکس در اصل ماهیت اقتصادی دارد منتها هر چه جلوتر می‌آید به مسائل سیاسی و امنیتی هم افزوده می‌شود و آن کسانی که بلیکس را بنیان‌گذاری کردند مثل چینی‌ها امید دارند که بخش امنیتی و نظامی را در چارچوب شانگهای پیش ببرند یعنی از دید من بریکس یک ایده‌ای چینی است یا حداقل یک ایده چینی روسی است کما اینکه سازمان همکاری شانگهای یک ایده چینی روسی است ولی این معنی‌اش نیست که اگر این ایده چینی و روسی است هیچ کشوری دیگری بهش نپیوندد نه کشور‌ها با عضویت در این نهاد‌ها منافع خودشان رو دنبال می‌کنند
سوال: این می‌توانست در حاشیه اجلاس دیگری هم اتفاق بیفتد الزاماً در بریکس؟
شفیعی: وقتی در یک کانتکس اتفاق می‌افتد معنای خاصی دارد معنی‌اش این است ... حالا شاید این بحث‌ها شاید بیشتر در حوزه اجلاس‌های حاشیه‌ای اتفاق افتاده یعنی گاهی اوقات این اجلاس‌ها دیدار‌های حاشیه‌ای بعضاً مهم‌تر از خود متن هست بنابراین این در گفتگو با مقامات روسی با مقامات صربی با مقامات دیگر اتفاق افتاده ولی می‌خواهم بگویم این ظرفیت برای ما ایجاد شده و شاید اگر بهانه اجلاس بریکس نبود می‌رفت در چارچوب روابط دو جانبه و البته که نتیجه‌ای گرفته می‌شد ولی نتیجه‌ای که بازتاب بین‌المللی داشته باشد نتیجه‌ای که گویی یک نهاد از این موضع حمایت می‌کند این دستاورد را نداشت.
سوال:آقای شاطرزاده فکر می‌کنید الان مهم‌ترین چالشی که بریکس باهاش مواجه هست چیه برای اینکه بتواند حالا در عضوگیری‌ها در شکل دادن آن اجماع؟
شاطرزاده: ببینید بریکس دو سه بار گفته شد جوان است هنوز خیلی فاصله دارد با آن ایده‌آل‌هایی که برایش طراحی کردیم لذا دارای یک سیستم هماهنگ در میان همه کشور‌ها نیست هند برای خودش یک روالی دارد، چین برای خودش یک روالی دارد، روسیه ..
تلاش بریکس برای اعمال مواضع مشترک در حوزه‌های سیاسی امنیتی
و هرکدام به خاطر همین هست که هنوز بریکس دارای سر نیست سر ندارد یعنی این‌طور نیست که کسی فصل الخطاب باشد یا تمام کننده باشد من اگر بخواهم مثال بزنم بریکس امروز به صورت هیئت مدیره‌ای دارد اداره می‌شود نه به صورت، رهبری ندارد این چالش بزرگ بریکس هست که بتواند به یک میثاقی برسد که خصوصاً در حوزه‌های سیاسی امنیتی همه یک سه موضع را بگیرند فعلاً در بعضی از مواضع هم مشترکند مثل مخالفت با تحریم مثل مخالفت با سلطه یک جانبه.
سوال: اصلا بعضی تعبیرشان این است یک باشگاه تحریمی هاست بریکس؟
شاطرزاده: بک باشگاه مقابله با اقدامات غیر عادلانه غربی‌هاست که اینها می‌خواهند این را اصلاح کنند به تنگ آمدند از برخورد‌های دوگانه از استاندارد‌های دوگانه نظام غربی منتها بریکس دارداین‌ها را به سمتی می‌برد که عادلانه بکند اینها را، اما برای ایران می‌تواند فرصت‌های خوب اجرا بکند به عنوان مثال ما اگر در تحریم سوئیت مواجه بشویم بریکس این فرصت را می‌دهد تا بتوانیم جایگزین سوئیفت را پیدا بکنیم ما اگر برای کالای اساسی مان به هرحال با مشقت مواجه هستیم امروز بریکس بیش از هشتاد درصد کالای اساسی دنیا را یعنی گوشت شکر روغن خوراک دام اینها را تولید می‌کند در برزیل، برزیل اولین تولید کنند هو بزرگترین تولید کننده کالا‌های اساسی از روسیه همین طور گندم ما به راحتی می‌توانیم در قالب نظامات داخلی بریکس در قالبی بریکس را دنبال بکنیم ما امروز بحث دلار زد آیی را مطرح می‌کنیم اتفاقاً دلار زدایی یکی از اهداف اصلی همه کشور‌های عضو بریکس هست هم روس‌ها و هم چینی‌ها و هندی‌ها همه موافق این قضیه هستند هم آفریقای جنوبی دلار زدایی اگر اتفاقی بیفتد کمر اقتصاد غرب شکسته می‌شود بنابراین ما می‌توانیم در این فرصت‌هایی که با سیاست‌های ما هم هم سو است.
بریکس دنبال مبادله بین کشور‌ها در چارچوب پول‌های ملی هست
سوال: جمع بندی جناب‌عالی راجع به بریکس؟
شاطرزاده: یک، بریکس شما باید به سه شکل ببینیند گاهی اوقات انفرادی کشور‌ها را ببینید گاهی اوقات جمعی در چارچوب بریکس گاهی اوقات در موضع بین‌المللی شان یعنی کشور‌ها در مواضع مطرح کنند در بحث اقتصاد بریکس یک ساز و کار دارد به نام نظام پرداخت به دنبال سیستم جایگزین سوئیفت است به دنبال مبادله بین کشور‌ها در چارچوب پول‌های ملی هست به دنبال تولید ارز جدیدی است که پیش‌بینی می‌کنند قوی‌تر از یورو خواهد بود بنابراین یک نهادی است که چشم انداز مثبت است به خاطر همین است که کشور‌های مختلف تمایل دارند به آن بپیوندند.
