به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، مساح اذعان داشت که تمایل بیمار به مصرف انواع مواد مخدر می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. یکی از آنها اعتقاد بیمار و یا خانواده به عدم تفاوت میان مصرف داروهای آگونیست(تقلیدکننده عمل یک ماده طبیعی در بدن) و مواد مخدر است. به عنوان مثال خانواده به جای داروی استامینوفن به فرزند خود متادون می دهد و عقیده دارد که تفاوتی میان این دو نیست که می تواند به علت عوارض اغراق شده داروهای آگونیست باشد. از دیگر دلایل آن می توان به فشارهای خانواده یا سیستم قضایی_ اداری اشاره کرد. ممکن است هزینه های درمان که به صورت شخصی، سازمانی یا بیمه ای قابل پرداخت است برای بیمار زیاد باشد یا اینکه بیمار امکان پذیرش ملزومات درمان را نداشته باشد. گاهی نیز بیمار به علت تفکر غلط مبنی بر پاسخ دهی درمان های قبلی و یادگیری مهارت های کنترل وسوسه، درمان را کافی می داند و در نتیجه مجددا به مصرف مواد مخدر روی می آورد.
به گفته او مهم ترین عامل موفقیت بر ترک اعتیاد بیمار، ماندگاری در پرهیز طولانی مدت از مصرف مواد مخدر است. 14 مطالعه در این خصوص انجام شده که نشان می دهد تنها عامل مرتبط با پرهیز، مشارکت داوطلبانه در برنامه های کاهش تدریجی و ختم درمان دارویی در افراد واجد معیار های لازم است. در این مطالعه هنگامی که سم زدایی درمانی (کاهش دوز و قطع متادون) و سم زدایی غیر درمانی را مقایسه می کنید، میزان پرهیز به ترتیب 48% و 22% است؛ یعنی میزان پرهیز بیمار از مصرف مواد مخدر بین 22 تا 48 درصد متفاوت است.
در 4 مورد از این مطالعات همبستگی مثبت میان سم زدایی درمانی و علل کاهش تمایل به مصرف مواد مخدر در بیمار وجود دارد و در بقیه موارد همبستگی مثبت و معناداری در بین آنها دیده نمی شود.
معمولا افرادی که کمتر تحت تاثیر القائات دیگران هستند، دوره اعتیاد شدید تر و طولانی تری داشتند و مصرف دوباره مواد مخدر را بازگشت به بدبختی و سیه روزی قدیمی خود تلقی می کنند، دوز داروی بالاتری مصرف می کنند و از کاهش دوز داروهای خود وحشت دارند و ترس از خماری دارند یا به اصطلاح بدخمار هستند، دیگر به پروسه اعتیاد بازنمی گردند و مصرف مجدد ندارند.
این به آن معناست که آیا فرد مهارت های لازم برای اجتناب از موقعیت های پرخطر و وسوسه، ایجاد روابط اجتماعی مناسب، مقابله با خشم، مدیریت استرس، بهبود روابط خانوادگی و درخواست کمک از دیگران را آموخته است یا خیر. اگر بیمار این مهارت ها را آموخته باشد یعنی جلسات مشاوره درمانی او جواب داده و او توانسته چند قدم از مصرف مواد فاصله بگیرد. اثربخشی مشاوره و بهبود هر یک از این مولفه ها در زندگی فرد مستلزم سپری شدن مدت زمان کافی از درمان است. زمان کمتر از یک سال از سوی سازمان بهداشت جهانی WHO برای کاهش دوز نامناسب عنوان شده است. به علاوه بسیاری از دستورالعمل ها زیر 2 سال ررا توصیه نمی کنند. پژوهش های بسیاری نیز ارتباط بیشتر درمان نگهدارنده یا پیش بینی قوی تر موفقیت در ختم درمان را نشان داده اند. مطالعه ای در این زمینه نشان می دهد که هر اندازه سرعت کاهش دوز بیشتر باشد، احتمال بازگشت فرد به مصرف مجدد هروئین نیز بیشتر شده است.
مطالعاتی نیز با پیگیری های 2، 4 و 6 ساله در برنامه های درمان نگهدارنده با آگونیست ها نشان داده که متناسب با اقدام دیر هنگام به ختم درمان، شانس موفقیت در درمان اعتیاد فرد هم بیشتر بوده است. تحقیقات گذشت حداقل یک دوره 2 ساله را برای کاهش دوز دارو و ختم درمان در افرادی که معیار های اثربخشی مشاوره آنها مناسب بوده را توصیه می کنند. البته شایان ذکر است که افزایش این دوره زمانی به 3 سال، ضریب شانس موفقیت ختم درمان اعتیاد را تقویت می کند.
یکی از مباحثی که بر سر آن اختلاف نظر وجود دارد، تجویز مقدار دوز مصرفی متادون و یا استفاده از داروهای جایگزین آن است که ممکن است با کمی تغییر، به اور دوز و فوت بیمار منجر شود. همچنین اگر بیمار به صورت خودمختار از این درمان ها استفاده کند، به علت ناآگاهی با خطر بالای اوردوز متادون و کاهش علائم هوشیاری با استفاده از دوز های بالای بنزودیازپین ها یا الکل مواجه می شود. بنابراین عمل به توصیه و نسخه پزشک و در زمینه درمان و ترک اعتیاد بیمار بسیار مهم است.
نکته دیگری که مساح به آن اشاره کرد، تمایل بیمار برای مورد و تاریخ خاصی است. علائم محرومیت متاودون در بیماران ممکن است که بین 5 تا 8 روز پس از قطع مصرف آن به اوج خود می رسد و سپس طی 3 تا 5 روز روندی نزولی را طی کرده و کاهش می یابد. بدین ترتیب بین 10 تا 14 روز زمان باید برای اطمینان از قطع متادون در بیمارانی که برای بازه زمانی مشخصی متادون را قطع می کنند، باید لحاظ شود. این بازه زمانی که برای قطع متادون در نظر گرفته شده بیشتر برای بیمارانی است که به دلایلی مانند سفر به خارج از کشور، ازدواج و... تمایل به عدم مصرف متادون دارند.
مساح به پزشکان توصیه کرد که در دوز های بالای 100 میلی گرم، 10 میلی گرم؛ در دوز های 40 تا 100 میلی گرم، 5 میلی گرم؛ در دوز های 20 تا 40 میلی گرم، 3 میلی گرم؛ در دوز های 5 تا 20 میلی گرم؛ 2 میلی گرم و در دوز های کمتر از 5 میلی گرم، 1 میلی گرم کاهش دوز دارو در هر مرحله از درمان انجام شود. افزون بر آن، درمانگران باید توجه داشته باشند که تاثیرگذاری کاهش دوز دارو ممکن است زمان زیادی به طول بیانجامد. در کاهش دوز های سریع تر از برنامه های توصیه شده، معمولا لازم است از دارو درمانی با سایر دارو های کمکی در یک تا 2 هفته آخر کاهش و حتی یک تا 2 هفته بعد از قطع متادون برای تسکین علائم ترک استفاده شود. داروهای کمکی اغلب شامل کلوئیدین، بنزودیازپین، ترازودون، ضدالتهاب غیر استروئیدی، میرتازاپین، توپیرامات و بوپروپیون هستتند.
