مهدی زارع استاد تمام دانشگاه زمین شناسی در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی رکنا گفت:پیش بینی می شود خشک شدن دریاچه ارومیه در تابستان ۱۴۰۴ نیز تکرار شود، مگر اینکه تغییرات قابل توجهی در شیوه های مدیریت آب ایجاد شود.

از نیمه شهریور ۱۴۰۲، دریاچه ارومیه تقریباً به طور کامل خشک شد و به یک نمکزار وسیع تبدیل شد.بر اساس تصاویر هوایی که از دریاچه ارومیه در چند روز اخیر منتشر شده ،متاسفانه این دریاچه در بخش های جنوبی و شمالی به میزان زیادی تحلیل رفته و خشک شده است .

مهدی زارع،استاد تمام دانشگاه و فعال زیست محیطی درباره آینده پیش روی دریاچه ارومیه  گفت:دریاچه ارومیه از آغاز سال با بارشهای فصلی خوبی مواجه شد و  با دریافت روانابی در حدود ۲ میلیار متر مکعب در فصل بارش سال آبی ۱۴۰۲-۱۴۰۳  مجددا بخشی از دریاچه  پر آب شد و مجددا در نیمه شهریور ۱۴۰۳ این بار شدید تر و کاملتر خشک شد.  

زارع با توجه به برداشت حقابه کشاورزان و توقف این روند نادرست در مسیر احیای دریاچه افزود: عمدتاً به دلیل استفاده بیش از حد از آب کشاورزی، ساخت سد بر روی رودخانه‌هایی که به دریاچه تغذیه می‌کنند و شرایط خشکسالی طولانی‌مدت  از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۷ مساحت آب دریاچه به طور قابل توجهی کاهش یافت و به جز بهار ۱۳۹۸ که با بارش بی سابقه دریاچه تقریبا به طور کامل از آب پوشیده شد، روند کاهش در سالهای آبی بعدی ادامه یافت و  پیش بینی ها نشان می دهد که در تابستان سال ۱۴۰۴، ممکن است تنها حدود 0.7٪ از مساحت آبی اصلی آن باقی بماند. بنابراین دریاچه عملا در فصل بارش پر آب می شود و در انتهای تابستان هر سال خشک می شود.

این استاد دانشگاه معتقد است: بر اساس مطالعات مدل سازی با استفاده از داده های حاصل از تصاویر ماهواره ای پیش بینی می شود که اگر روند فعلی بدون مداخله ادامه یابد باتلاق نمکی در بخش وسیعی از  دریاچه‌ای که زمانی دریاچه ارومیه بوده گسترش خواهد یافت. احتمالاً  باتلاق‌های نمکی در فرآیند خشکی به نمکزارهای خشک تبدیل می‌شود که می تواند  منجر به یک تغییر اکولوژیکی شود که  به از دست دادن زیستگاه های منحصر به فرد و تنوع زیستی می انجامد. با کاهش بیشتر سطح آب، شوری آب باقیمانده به طور چشمگیری افزایش می یابد.

او با اشاره به تاثیر خشک شدن دریاچه بر اکوسیستم منطقه تاکید کرد:این افزایش شوری بر اکوسیستم‌های محلی و گونه‌های وابسته به محیط‌های کمتر شور تأثیر منفی بیشتری می‌گذارد.

زارع همچنین افزود:از سوی دیگر  قرار گرفتن در معرض بستر خشک دریاچه احتمالا منجر به افزایش طوفان های گرد و غبار می شود که ذرات نمک را به مناطق اطراف منتقل می کند. این طوفان‌های گرد و غبار می‌توانند باعث مشکلات تنفسی در میان جمعیت‌های محلی شوند و به چالش‌های گسترده‌تر بهداشت عمومی کمک کنند.

او با اشاره به خطرات این پدیده برای کشاورزی گفت:دریاچه که سالی یک بار به طور کامل خشک شود خطرات قابل توجهی برای کشاورزی و معیشت محلی دارد زیرا حاصلخیزی خاک به دلیل تجمع نمک کاهش می یابد. این وضعیت به کاهش بهره وری کشاورزی، مهاجرت بیشتر از مناطق روستایی می انجامد.

زارع چالش‌های سیاسی و زیست‌محیطی این فاجعه را اینگونه توضیح داد : تلاش‌ها برای احیا به دلیل پویایی‌های سیاسی در ایران و اقدام ناکافی در جهت شیوه‌های مدیریت پایدار آب پیچیده شده است. بدون یک تلاش هماهنگ که شامل سیاست های ملی و همکاری بین المللی می شود، چشم انداز معکوس کردن این روندها تیره و تار به نظر می رسد.