حجت‌الاسلام صادق خلیلی در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: شهرستان کاشمر به لحاظ تعداد و گستره موقوفاتی که دارد و از سویی چون موقوفات مهم در داخل بافت شهری قرار گرفته جزو شهرهای شاخص کشوری محسوب می‌شود.
وی با بیان اینکه حدود یک سوم کاشمر اراضی وقفی است، بیان کرد: بسیاری از مدارس و ادارات در داخل زمین‌های موقوفه قرار دارند، از سویی چون زمین‌های موقوفه در مناطق مرغوب شهرستان قرار دارد به تبع بافت مسکونی شهر هم در اراضی وقفی قرار گرفته است.
رئیس اداره اوقاف و امور خیریه کاشمر با اشاره به اینکه بیشترین میزان واگذاری زمین‌های وقفی تا سال ۱۳۸۹ بوده است، تصریح کرد: اکثر واگذاری اراضی زمین‌های مسکونی در شهرستان کاشمر به ۳۰ درصد قیمت اوقافی بوده است.
وی با اعلام اینکه نرخ زمین‌های ملکی با زمین‌های وقفی در واگذاری‌ها متفاوت هستند، بیان کرد: چون زمین‌های وقفی قابل فروش نیستند و از سویی اجاره‌ها باید عادلانه باشند آئین نامه‌ای تنظیم و به تائید هیات وزیران رسیده که بر اساس آن پذیره نقل و انتقال در نظر گرفته است.
خلیلی گفت: چون در شهرستان کاشمر پذیره نقل و انتقال اشتباه پرداخت می‌شود مردم اعتراضاتی دارند در صورتی که مطابق قانون هزینه نقل و انتقال زمین اوقافی برعهده فروشنده است.
وی با بیان اینکه مردم کاشمر به زمین‌های موقوفه به قیمت ملکی پول می‌دهند، افزود: چون فروشنده از فروش زمین سود بسیاری می‌برد برای همین باید ۱۵ درصد ما به التفاوت سود حاصله را به موقوفه پرداخت کند تا حق وقف حفظ شود اما اکنون در برخی بنگاه‌ها هزینه نقل و انتقال را برعهده خریدار می‌گذارند.
رئیس اداره اوقاف و امور خیریه کاشمر بیان کرد: خریدار به قیمت زمین ملکی وجه را به فروشنده پرداخت می‌کند از سویی باید هزینه‌ای هم بابت نقل و انتقال به اداره اوقاف و امور خیریه پرداخت کند که این دو بار پرداخت برای یک ملک موجب اعتراضاتی شده است.
وی با اشاره به اینکه فروشنده فقط مالک اعیان است نه زمین، تصریح کرد: این نوع معامله نه تنها اشتباه انجام می‌شود بلکه موجب شده که اعتراضات مردمی را در پی داشته باشد.
تبدیل موقوفه منفعتی به انتفاعی اشکال شرعی دارد
خلیلی در ادامه با بیان اینکه وقف در فراخور زمان دستخوش یکسری اتفاقات شده است، گفت: بر اساس برخی قوانین و مقرراتی که وضع شده شرایط موقوفات را هم متفاوت کرده است.
وی با اشاره به اینکه موقوفات از نظر قانونی انتفاعی و منفعتی هستند، خاطرنشان کرد: در موقوفه انتفاعی درآمد مهم نیست و حتی در برخی مواقع کسب درآمد نیز مشکل شرعی دارد، اما در منفعتی درآمد برای واقف مهم بوده و باید درآمد حاصله در امور معینی هزینه شود و غیر آن خلاف شرع است. به همین دلیل تبدیل موقوفه منفعتی به انتفاعی اشکال شرعی و قانونی دارد.
درآمد اداره اوقاف صفر است
رئیس اداره اوقاف و امور خیریه کاشمر همچنین به درآمد این اداره اشاره کرد و گفت: درآمد اداره اوقاف در سال صفر است و هیچ منبع درآمدی ندارد. بقاع متبرکه هم منبع درآمدی خاصی ندارند و تنها درآمدشان از محل عواید و نذورات مردمی است که آن هم بستگی به توان اقتصادی مردم دارد.
وی با بیان اینکه وضعیت درآمدی موقوفات نسبت به رقم ارزشی بسیار کمتر شده است، افزود: اگر قبلاً با ۵ میلیون تومان می‌توانستیم یادواره شهدا برگزار و بسیاری را پذیرایی کنیم اما اکنون به نسبت افزایش هزینه‌ها درآمد موقوفات افزایش نیافته است.
انعقاد تفاهم‌نامه برای گسترش فرهنگ قرآنی
خلیلی ادامه داد: در سال جدید مقرر شده مرکز قرآنی افق امامزاده سید حمزه (ع) با لحاظ کردن مسائل شرعی که در خصوص وقف‌ها و موقوفات وجود دارد با مساجد، حسینیه‌ها و روستاهای نزدیک به شهر تفاهم‌نامه‌ای را در راستای ترویج فرهنگ قرآنی تنظیم کنند.
وی با بیان اینکه امیدواریم با این برنامه که پیش‌بینی شده اهدافمان محقق شود، افزود: بر اساس این تفاهم‌نامه ۱۰۰۰ دانش‌آموز با همکاری روستاها و مساجد شهرستان در حفظ جزء ۳۰ فعالیت خواهند کرد. تاکنون با روستاهای قوژد، عارف‌آباد و زنده جان و چند روستای دیگر تفاهم‌نامه منعقد شده است.
قدیمی‌ترین موقوفه کاشمر با قدمت ۵۰۰ سال
رئیس اداره اوقاف و امور خیریه کاشمر در ادامه از موقوفه حاج سلطان العلما به عنوان بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین موقوفه کاشمر نام برد و گفت: این موقوفه ۴ وقف نامه دارد که فقط در یک وقف نامه ۱۴ مزرعه وقف شده است. البته این واقف نیت‌های دیگری هم دارد که گستره جغرافیایی آن تا خلیل‌آباد و بردسکن هم می‌رسد.
وی با بیان اینکه مدرسه حاج شیخ به عنوان قدیمی‌ترین مدرسه علمیه کاشمر وقف نامه ندارد، افزود: گرچه این مدرسه با بیش از ۳۰۰ سال قدمت حتی از مسجد جامع این شهر هم قدیمی‌تر است اما فاقد وقف نامه است.
خلیلی با اشاره به اینکه مرحوم حاج شیخ محمد حسین اولیایی مجتهد فقط این مدرسه را بازسازی کرده است، بیان کرد: اسم اصلی این مدرسه علمیه عبدالعلی خان عرب است. البته خود مرحوم حاج شیخ محمد حسین اولیایی مجتهد موقوفاتی را دارد.
رئیس اداره اوقاف و امور خیریه کاشمر همچنین با اعلام اینکه موقوفه ابن علی الکاسفی با بیش از ۵۰۰ سال قدمت قدیمی‌ترین موقوفه کاشمر است، تصریح کرد: این بنا در سال ۹۰۲ هجری شمسی توسط ابن علی الکاسفی وقف شده است.
سازمان اوقاف مسئولیتی در تأمین قبر ندارد
رئیس اداره اوقاف و امور خیریه کاشمر در ادامه در پاسخ به نحو قیمت‌گذاری قبور در بقاع متبرکه گفت: سازمان اوقاف و بقاع متبرکه مسئولیتی در تأمین قبر ندارد و شهرداری‌ها عهده‌دار این مسئولیت هستند، حتی اگر کسی توان پرداخت نداشت شهرداری مکلف به دفن میت به صورت رایگان است.
وی افزود: حتی اگر کسی زمینی را برای دفن اموات وقف کند فقط تولیت آن با اوقاف است و کسب درآمد از آن زمین اشکال شرعی دارد، فقطه به میزان خدمات نگهداری و نظافت محل از اولیاء متوفی مبلغی گرفته می‌شود.
خلیلی خاطرنشان کرد: گرچه بر اساس دستورالعمل‌های سازمان اوقاف و امور خیریه فقط اجازه داریم قبور را به خیرین بدهیم که البته در این خصوص هم حق فروش نداریم، به همین دلیل چون هنوز زیرساخت‌های بهشت بقیع فراهم نشده و مردم رغبتی به دفن اموات خود در این مکان که زیر نظر شهرداری قرار دارد ندارند پیگیری شده که اموات نیز در بقعه متبرکه سید حمزه دفن شوند.
وی بیان کرد: بر اساس دستورالعمل‌های سازمان اوقاف فقط هر خیری که به بقعه کمک کرده باشد را می‌تواند در این محل بقعه دفن کرد که میزان این کمک‌ها هم مشخص شده است.
رئیس اداره اوقاف و امور خیریه کاشمر با اعلام اینکه قیمت قبور خارج از شهرستان تعیین می‌شود، گفت: اکنون در داخل سالن امامزاده سید حمزه (باغمزار) ۲۴۰ میلیون تومان و در داخل صحن ۴۹ میلیون تومان اموات دفن می‌شوند.
حال و روز درخت ۵۵۰ ساله کاشمر
وی در ادامه به وضعیت درخت سرو ۵۵۰ ساله کاشمر که به ثبت ملی رسیده و در امامزاده سید حمزه قرار دارد اشاره کرد و گفت: بر اساس اعلام سازمان اوقاف اگر توانایی اماکن و امکاناتی که در شهرستان به عنوان یک تاریخچه محسوب می‌شود را نداشته باشیم، باید برای حفظ و حراست از آنها دسترسی ایجاد کنیم که برای سرو کاشمر این اقدام صورت گرفته است.
خلیلی در خصوص آسیب‌هایی که به این درخت رسیده و بخشی از آن خشک شده است، گفت: آسیب به درخت سرو و عامل خشک شدن بخشی از آن به دلیل درخت کاجی بوده که در کنار آن قرار داشته است.
وی با بیان اینکه پس از بررسی‌های لازم توسط کارشناسان مجوزهای لازم برای قطع درخت کاج صادر شد، اظهار کرد: خوشبختانه اخیراً جوانه‌هایی جدیدی از سرو دیده شده است که جای امیدواری دارد، البته ما نیز تمام دسترسی‌های لازم را برای حفظ و حراست از درخت سرو باز گذاشته‌ایم و متولیان در هر ساعت از شبانه‌روز می‌توانند اقدامات لازم را انجام دهند.
اقدام برخلاف رأی دیوان عالی کشور
وی در ادامه به شرایط عقب‌نشینی زمین‌های وقفی اشاره کرد و گفت: بر اساس قانون ملک یا زمین وقفی به هر فردی انتقال داده شد همان فرد یا سازمان و اداره باید مبلغ را پرداخت کند که مطابق قانون در عقب نشینی‌ها برای تعریض خیابان پرداخت وجه برعهده شهرداری بوده و مستأجر نباید مبلغی را به اوقاف پرداخت کند.
خلیلی بیان کرد: گرچه این رأی را دیوان عالی کشور صادر کرده، اما در کاشمر خلاف این قانون اقدام می‌شود و باید اصلاح شود. البته اخیراً شورای شهر مصوبه‌ای داشته که بر اساس آن شهرداری در قبال بدهی خود به اوقاف برای عقب‌نشینی‌ها می‌تواند با صدور پروانه و امتیازاتی که می‌تواند بدهد تهاتر کند که چون در این خصوص معذوریت‌هایی به لحاظ شرعی داریم باید ابتدا برخی مشکلات آن رفع شود.
انتهای پیام
