دانشگاه فردوسی مشهد در خراسان رضوی با عمر ۷۵ ساله‌اش یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های ایران است؛ دانشگاهی که حالا قرار است آوازه‌اش به فرای مرز‌ها برود و شعبه دومی در کشور عراق راه‌اندازی کند
به گزارش همشهری آنلاین. به گفته مسعود میرزائی شهرابی، رئیس دانشگاه فردوسی مشهد، تعاملات علمی بین دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه‌های معتبر در کشور‌های پاکستان، اندونزی، روسیه و عراق افزایش قابل توجهی داشته و به‌زودی شعبه دانشگاه فردوسی در کشور عراق راه‌اندازی می‌شود. به همین بهانه به بزرگترین دانشگاه شرق کشور سر می‌زنیم؛ دانشگاهی که در ردیف نخستین دانشگاه‌های کشور قرار دارد.
آمار نشان می‌دهد تنها شعبه دانشگاهی خارج از کشور شعبه دانشگاه علوم پزشکی ایران است که در کشور غنا از شهریور ۱۴۰۲ راه‌اندازی شده. حالا قرار است به زودی شعبه دانشگاه فردوسی مشهد در عراق راه‌اندازی شود. رئیس دانشگاه فردوسی مشهد به همشهری می‌گوید: «پیشرفت منطقه جنوب غربی آسیا با همکاری کشور‌های ممکن است. به همین خاطر برای تعامل علمی بین جهان اسلام به فکر تاسیس شعبه‌ای از دانشگاه فردوسی مشهد افتادیم.»
مسعود میرزائی شهرابی ادامه می‌دهد: «ایده‌پردازی با ماست و سرمایه‌گذاری با کشور عراق. مکانی برای احداث دانشگاه پیشنهاد شده که در حال ارزیابی هستیم. ساخت دانشگاه حدود ۳ سال زمان می‌خواهد. در دانشگاه رشته‌های کشاورزی، صنایع غذایی، مهندسی مکانیک، شیمی، علوم انسانی و هوش مصنوعی در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا از سوی اساتید دانشگاه فردوسی مشهد تدریس می‌شود. به فکر ایجاد مقطع کارشناسی هم هستیم. تدریس به زبان انگلیسی خواهد بود.»
رئیس دانشگاه فردوسی مشهد معتقد است فاز بعدی شعبه دانشگاهی عراق به توسعه رشته‌های دانشگاهی می‌پردازد. او می‌گوید: «خراسان رضوی ۳ مزیت استانی دارد: معدن، کشاورزی، صنایع خلاق فرهنگی. راه‌اندازی رشته معدن نخست در دانشگاه فردوسی مشهد و بعد در شعبه عراق انجام می‌شود. خراسان رضوی رنگین کمانی از مواد معدنی شناخته شده را دارد، ۴۶ نوع ماده معدنی در این استان وجود دارد.»
آموزشگاه عالی بهداری در مشهد سال ۱۳۲۸به دانشکده پزشکی تبدیل و نخستین جرقه تاسیس دانشگاه مشهد به عنوان یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های مدرن ایران زده شد. ۶ سال بعد هم دانشکده ادبیات با پنج رشته مجزا به این دانشگاه اضافه شد. بعد‌ها با گسترش آموزش عالی در ایران به ترتیب دانشکده الهیات (علوم معقول و منقول سابق)، دانشکده علوم، دانشکده دندانپزشکی، دانشکده علوم دارویی و تغذیه، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشکده کشاورزی و دانشکده مهندسی نیز به مجموعه دانشگاه مشهد اضافه و سال ۱۳۵۳ به نام دانشگاه فردوسی مشهد خوانده شد تا ادای دینی به بزرگترین شاعر حماسه‌سرای کشور باشد.
اکنون بیش از ۳۰ هزار دانشجو در مقاطع در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری مشغول به تحصیل هستند که از این تعداد بیش از ۲ هزار دانشجوی بین‌المللی هستند. دانشگاه فردوسی مشهد با داشتن پردیسی وسیع و سرسبز نیز بیش از یک دهه است که به عنوان دانشگاه سبز برای حفظ محیط‌زیست تلاش می‌کند.
دانشگاه فردوسی مشهد نه فقط بزرگترین دانشگاه شرق کشور است که در بین دانشگاه‌های کشور نیز حرفی برای گفتن دارد. طبق جدیدترین آمار منتشر شده از سوی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، بر اساس همه شاخص‌های آموزش، پژوهش، فناوری و نوآوری، بین‌المللی‌سازی، اثرگذاری اقتصادی و خدمات اجتماعی، زیرساخت و تسهیلات، این دانشگاه رتبه دوم تا پنجم را در رقابت با همه دانشگاه‌های کشور کسب کرده‌است. در رتبه‌بندی شانگهای ۲۰۲۳ نیز دانشگاه فردوسی موفق شد با احراز رتبه ۱۵۱ تا ۲۰۰ در رشته مهندسی مکانیک و رتبه ۴۰۱ تا ۵۰۰ در مهندسی شیمی به عنوان یکی از برترین دانشگاه‌های ایران شناخته شود. این دانشگاه همچنین موفق شد در رشته علوم و مهندسی انرژی رتبه ۲۰۱ تا ۳۰۰ را به دست آورد و در کنار دانشگاه‌هایی همچون صنعتی اصفهان و صنعتی شریف، جزو دانشگاه‌های برتر ایران جای گیرد. همچنین دانشگاه فردوسی مشهد در رتبه‌بندی ملی بر اساس تعداد مقالات خارجی رتبه پنجم دانشگاه‌های ایران را در اختیار دارد.
مسیر بسیاری از بزرگان این سرزمین از دانشگاه فردوسی مشهد گذشته‌است. دکتر علی شریعتی یکی از همین چهره‌هاست که سال ۱۳۳۴ به دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه مشهد وارد شد و در رشته زبان و ادبیات فارسی تحصیل کرد. همسر او پوران شریعت رضوی، نویسنده نیز در دانشگاه مشهد با او همکلاس بود. محمدرضا شفیعی کدکنی، شاعر شعر معروف «به کجا چنین شتابان؟» نیز با رتبه یک کنکور سراسری سال ۱۳۳۶ به دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد رفت. کاظم مدیر شانه‌چی، از علمای عرصه حدیث و روایت و از پژوهشگران و اندیشمندان از بنیان‌گذاران دانشکده الهیات دانشگاه مشهد بود.
