در کنار اهمیت بحث جوانی جمعیت، تکریم از سالمندان و استفاده از افراد باتجربه و صاحب‌نظر در حوزه‌های مختلف برای جامعه و حل مسائل موجود لازم است. بدنه جوان جامعه به سمت پیرشدن می‌رود و لزوم ایجاد زیرساخت‌های مناسب شهری با نیازهای سالمندان، بحث‌های مرتبط با سلامت روانی و جسمی سالمندان، بحث در حوزه‌های اجتماعی و مشارکت‌های اجتماعی، فرهنگی، گردشگری و اوقات فراغت و... در جامعه دیده می‌شود که باید برای هرکدام از موارد ذکر شده فکر و برنامه‌ریزی مناسب انجام شود.
استان همدان یکی از استان‌های سالمند کشور است به‌طوریکه جایگاه هفتمین استان سالمند را به خود اختصاص داده است. بنابر آمار استان همدان ۱۳ درصد سالمند است که براساس آخرین آمار مربوطه (تیرماه ۱۴۰۳) شهرستان تویسرکان با ۲/۱۷ درصد، شهرستان درگزین با ۷/۱۴ درصد سالمندترین شهرستان‌ها در همدان هستند و شهرستان کبودرآهنگ با ۴/۱۲ درصد و رزن با ۵/۱۲ درصد در رتبه‌های بعدی استان قرار دارند.
ادارات، نهادها، سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی به ویژه آنها که در امر فرهنگ دستی دارند باید در مسائل مربوط به سالمندان و اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی جامعه به ویژه نسل نوجوان و جوان در مسایل کرامت و احترام به سالمندان، مراقبت و محافظت از آنان که زندگی، عمر و سرمایه جانی و مالی خود را برای ساختن جامعه و آینده کشور گذاشته‌اند با برنامه‌های مناسبتی، ساخت برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی، نصب بنر و بیلبورد با پیام‌هایی از متون دینی و سخنان بزرگان در باب کرامت سالمندان و برگزاری نشست‌های علمی و تخصصی با صاحبان قلم و اندیشه و دانشگاهیان و افراد متخصص در حوزه سالمندان در فرهنگ‌سازی زندگی سالمندی در جامعه ورود پیدا کنند.
در صورت وجود پیوست فرهنگی، اجتماعی در طرح‌ها و پروژه‌های سطح شهر و استان؛ مسائل مربوط به سالمندان در اختصاص فضای رفاهی، ورزشی و شهری به آنان، مناسب‌سازی طرح‌های شهری و فضای سبز و مبلمان شهری و... لحاظ شده و برنامه‌های اجرایی برای آن ایجاد می‌شود.
به دلیل اینکه استان همدان هفتمین استان سالمند در کشور است، شورای ساماندهی امور سالمندان استان همدان ایجاد شده است و طرح شهر دوستدار سالمند نیز با توجه به هشت بعد اصلی در زمینه مسکن، مشارکت اجتماعی، احترام و همه شمولی اجتماعی، مشارکت مدنی، اطلاعات و ارتباطات، حمایت اجتماعی و خدمات سلامت و حمل و نقل در استان‌های سالمند کشور اجرایی خواهد شد.
مناسب‌سازی شهری از مهم‌ترین موضوعات مرتبط با حوزه سالمندی است که از وظایف شهرداری هر استان است و باید مطابق با پالایش و نیازسنجی‌های صورت گرفته در محلات و مناطق و گفت‌وگو با گروه‌های سنی هر منطقه به ویژه سالمندان، زیرساخت‌های مناسب را در بحث فضاسازی، ساماندهی، تعمیر و تجهیز، اصلاح موارد غیرقابل استفاده و مناسب استفاده برای سالمندان، با هدف حضور فعال و پرنشاط این قشر از جمعیت انجام داده و به مرحله اجرا برساند که به ضرورت تکریم سالمندان در اماکن عمومی، بانک‌ها، فروشگاه‌ها، ادارات، پارک‌ها و وسایل حمل و نقل عمومی نیز اهمیت ویژه می‌یابد.
در این راستا خبرگزاری ایسنا نشست تخصصی « همدان؛ شهر دوستدار سالمند» را با حضور مسئولان و متولیان این بخش برگزار کرد.
لزوم تکریم سالمندان با ارائه طرح جامع
رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر همدان با بیان اینکه در بحث سالمندی در سال‌های گذشته تصمیماتی اتخاذ شده اما هیچ اقدامی صورت نگرفته است، گفت: در زمینه سالمندی و زیرساخت‌های آن خلاءهای قانونی وجود دارد که متناسب با آن هیچ اقدام و طرحی به مرحله اجرا نمی‌رسد و مجلس شورای اسلامی به عنوان یک مرجع قانونی باید ورود پیدا کرده و طرح جامعی در بحث کرامت سالمندان و استفاده از توانمندی‌ها این گنج‌های پنهان و بهره‌بردن از تجربیات آنان شکل دهد.
علی اکبری نظری با اشاره به افزایش سن سالمندی در جامعه و روند کاهشی جمعیت جوان در کشور، بیان کرد: با توجه به اینکه جامعه ما جامعه‌ای اسلامی است و در دین اسلام نیز بر صله رحم و تکریم و مراقبت از سالمندان بسیار تاکید شده اما هیچ طرح و برنامه جامعی در این زمینه وجود ندارد و از طرف دیگر عدم رغبت جوانان به ازدواج به دلایل مختلف و روی آوردن آنان به زندگی تک نفره و یا در صورت ازدواج با تک فرزندی یا بدون فرزند، در آینده چالش‌های بسیاری روبه‌رو می‌شویم که همکاری و هم‌افزایی ادارات، سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی در ارائه طرح‌ها و برنامه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... برای سالمندان در کاهش این امر و برطرف شدن موانع و مشکلات الزامی است و همچنین فرهنگ‌سازی لازم در بحث کرامت و منزلت اجتماعی سالمندان در بین جوانان و جامعه انجام شود.
نظری با تاکید بر استفاده از توانمندی و تجارب سالمندان و مشارکت آنان در فعالیت‌های اجتماعی افزود: ایجاد سرای سالمندان بسیار خوب است اما نه فقط به این جهت که سالمندان در یک مکان نگهداری شوند بلکه کرامت آنان به معنای دیدن توانمندی سالمندان و بررسی موارد و مسایل زندگی آنان و قرار دادن امکاناتی به آنان باشد تا منزلت اجتماعی آنان حفظ شود و از طرف دیگر با هدف ثبت و ضبط تجربیات آنان و استفاده و بهره‌مندی از توانمندی‌های آنان ایجاد شود و مدیران در ادارات و دستگاه‌های اجرایی از این تجربیات استفاده کنند و آزمون و خطا کمتر شود و در ادارات دولتی نیز منزلت سالمندان و احترام و رسیدگی به امور آنان در اولویت امر قرار گیرد تا شاهد رفتارهای نامناسب با این قشر از جامعه که زندگی خود را صرف ساختن جامعه سالم و بانشاط کرده است، نباشیم.
مناسب‌سازی شهری با اجرای نیازسنجی از سالمندان
سرپرست معاونت خدمات شهری شهرداری همدان نیز در این نشست با اشاره به افتتاح دبیرخانه شهر دوستدار سالمند در شهریورماه ۱۴۰۳ در معاونت خدمات شهری شهرداری استان همدان، گفت: با توجه به اینکه این دبیرخانه در ماه گذشته افتتاح شده در حال حاضر با ایجاد کارگروه‌های محیطی، خدمات، اجتماعی و فرهنگی، رسانه و فضای مجازی با انجام مطالعه وضع موجود شاخص‌های شهر دوستدار سالمند و پیمایش نیازها و اولویت‌های محلات مختلف شهر همدان فعالیت خود را با نیازسنجی از محلات با توجه به اینکه کدام محله سالمند بیشتری دارد، آغاز کرده است و سامانه ۱۳۷ نیز در خدمت سالمندان است تا مشکلات و پیشنهادات و انتقادات مربوط به مناسب‌سازی را با عنوان شهروند برتر در این سامانه به ثبت برسانند.
مجید شاکری درباره مناسب‌سازی پارک‌ها و پیاده‌روها و سرای سالمندان، گفت: در حوزه زیرساخت‌ها و مناسب‌سازی و طراحی شهری اقداماتی در حال انجام است و در مورد سرای سالمندان نیز با توجه به اینکه شهرداری نهاد عمومی است و وظیفه آماده‌سازی فضای شهری را برعهده دارد و درحال حاضر نیز در نقاط مختلف شهر فضاهای خاصی به سالمندان اختصاص داده شده، اما مسئولیت نگهداری از این اماکن به دلیل بار مالی که برای شهرداری دارد، با ما نیست و سازمان‌های مردم‌نهاد و یا سالمندانی که می‌خواهند از این اماکن استفاده کنند خودشان مسئولیت نگهداری و مراقبت از مکان را به عهده گرفته و در زمان‌های خاصی از این فضاهای شهری استفاده کنند.
شاکری درباره مناسب نبودن ایستگاه‌های اتوبوس در بعضی نقاط نیز گفت: در بحث ناوگان حمل و نقل عمومی تعدادی اتوبوس مناسب‌سازی شده خریداری شده است که هنوز تحویل شهرداری نشده است و وضعیت ایستگاه‌های اتوبوس نیز مناسب‌سازی در بعضی ایستگاه‌ها انجام شده اما به دلیل فرهنگ اشتباه رانندگی و پارک رانندگان در پارک‌سوارها، اتوبوس‌ها مجبور هستند جلوتر یا عقب‌تر از ایستگاه توقف کنند و این برای سوار شدن و پیاده شدن سالمندان مشکلاتی ایجاد می‌کند که لزوم فرهنگ‌سازی در مورد پارک نکردن وسایل نقلیه در پارک‌سوار اهمیت دارد.
هم‌افزایی در ادارات و دستگاه‌های اجرایی در همدان نهادینه شود
مسئول دبیرخانه شورای ساماندهی سالمندان استان همدان با بیان اینکه سالمندان کشور در حال حاضر با سالمندان گذشته به لحاظ اجتماعی متفاوت هستند و با جمعیت سالمندان شهری و تحصیلکرده روبه‌رو هستیم و زنان سالمند نی نسبت به گذشته افزایشی است، گفت: استان همدان یکی از پایلوت‌های طرح شهر دوستدار سالمند انتخاب شده است که در این زمینه محلات شهر همدان در گام اول طرح وارد شده‌اند.
شکیبا کولیوند با اشاره به اجرای طرح سالمندیاری در سال گذشته، افزود: افراد بالای ۶۵ سال که در این زمینه مورد توجه هستند، افرادی هستند که به لحاظ جسمی، روانی و اجتماعی نیازمند توجه‌اند و در این زمینه از سال گذشته طرح سالمندیاری در استان همدان کلید خورد تا بتوانیم افرادی را تربیت کنیم که با هر سه بعد سالمندی (جسمی، روانی و اجتماعی) اشنا باشند و دوره دوم طرح نیز در پاییز سال جاری اجرایی خواهد شد.
کولیوند با تاکید بر اینکه با هم‌افزایی دستگاه‌ها بتوانیم در این عرصه گام‌های مهمی برداریم، گفت: سعی شده است در پیش‌روی طرح‌های این حوزه در قدم اول نیازسنجی از سالمندان صورت گیرد تا تمامی برنامه‌های عملیاتی با نظر سالمندان و به صورت بومی پیش رود و در اجرای اسناد بالادستی و برنامه‌های عملیاتی نیز با اولویت‌سنجی پروژه‌ها پیش خواهیم رفت و امیدواریم همدان، شهری مناسب‌سازی شده برای حضور سالمندان و فعال‌نمودن آنها شود و بتوانیم این موضوع را به سایر شهرهای همدان نیز تسری بخشیم.
به‌گزارش ایسنا، در سند ملی سالمندان کشور ادارات مرتبط با سالمندان مانند اداره‌کل ورزش و جوانان، اداره‌کل آموزش و پرورش، صندوق بازنشستگی، اداره‌کل تامین اجتماعی، اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، اداره‌کل کار، تعاون و رفاه اجتماعی، اداره‌کل اقتصاد و دارایی، اداره‌کل جهاد کشاورزی، سازمان صنعت، معدن و تجارت، سازمان برنامه و بودجه نقش دارند و برنامه عملیاتی هر کدام از ادارات مشخص شده و همگی عضو شورای ساماندهی امور سالمندان در استان هستند و برای سازمان تبلیغات اسلامی که عضو شورا نیست، با هدف سلامت معنوی سالمندان نیز برنامه تعریف شده است.
در این میان باید طرح‌هایی با هدف تاکید بر موضوع حرکت جامعه به سمت سالمندی و اصلاح زیرساخت‌های اجتماعی، فرهنگی، شهری، رفاهی و ورزشی برای سالمندان توسط افراد متخصص، دانشگاهیان، مراکز مرتبط با سالمندان، پزشکان و روانشناسان و مددکاران اجتماعی، کارشناسان با استفاده از تجربه‌های افراد سالمند در جامعه و بازنشستگان ادارات و سازمان‌ها ایجاد شود تا از چالش‌های آینده جلوگیری شود و جامعه‌ای بانشاط همراه با حفظ کرامت و منزلت سالمندی داشته باشیم.
انتهای پیام
