مهدی ساسانی، تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به اینکه روندها اصولا بر اساس چند پارامتر اساسی می‌توانند شکل بگیرند، گفت: مهم‌ترین آنها تغییرات اساسی در فاکتورهای اقتصادی است. تا زمانی‌که نرخ بهره بالا و سیاست انقباضی را در اقتصاد شاهد باشیم، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که به بازاری پویا دست پیدا کنیم. دومین مورد کاهش ریسک‌های سیستماتیک است، طبیعتا این ریسک‌ها باعث گریز نقدینگی از بازارهایی مثل بازار سهام هستند و وقتی هرچند وقت یکبار شاهد افزایش تنش‌ها در خاورمیانه باشیم، این ریسک‌ها باعث می‌شود هر آنچه دولتمردان اقتصادی برای بهبود وضعیت بازار سرمایه تلاش کردند بر باد رود.
وی افزود: نکته سوم جریان نقدینگی است که می‌تواند در بازار‌ها حرکت کند و باعث رونق یا رکود آنها شود. طبیعتا در بحث فاکتورهای اقتصادی ما هنوز شاهد نرخ بالای اخزا، سیاست انقباضی بانک‌مرکزی درخصوص تامین مالی‌‌‌‌‌‌ها و همچنین نرخ بهره بین‌بانکی و بانکی بالا هستیم. وقتی این پارامترها هنوز روند کاهشی به خود نگرفته‌اند انتظار برای بهبود در بازار سرمایه مقداری غیرمنطقی به‌نظر می‌رسد. این تحلیلگر ادامه‌داد: در طرف دیگر اگرچه شاهد کمی کاهش ریسک‌ها در خاورمیانه هستیم و تنش‌ها فروکش‌کرده اما هنوز ابهامات بر قوت خود باقی است و ما نمی‌دانیم واقعا اسرائیل در راستای پاسخ به حمله موشکی ایران اقدامی را انجام خواهد داد یا این موضوع منتفی است، پس تا زمانی‌که این ابهام وجود دارد، نمی‌توان گفت ریسک سیاسی برداشته شده‌است.
ساسانی گفت: از طرف دیگر شاهد نزدیک‌شدن به دوره ارائه لایحه بودجه سال1404 به مجلس هستیم، اگرچه وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس صحبت‌هایی درخصوص اینکه شرایطی در بودجه در نظر گرفته می‌شود که برای بازار سرمایه بهتر باشد، کرده‌اند اما باید صبر کرد و نتیجه را در بودجه دید. آنچه مشخص است اینکه بازار سرمایه بعد از اتفاق‌هایی که در هفته گذشته در خاورمیانه رخ‌داد، وارد شرایط فشار فروش شد و با کاهش دامنه‌نوسان سعی شد این شرایط را دستخوش زمان کنند تا به آرامش نسبی برسیم و بعد از آن با تزریق نقدینگی سعی در تعادل‌بخشیدن به بازار کردند اما آنچه باعث تغییر روند در بازار سرمایه می‌شود هنوز رخ نداده‌است. وی گفت: در حال‌حاضر بیشتر در حال طی زمان هستیم تا جلوتر برویم و با شفافیت بیشتر ببینیم آیا واقعا روند پایدار صعودی در بازار سرمایه ایجاد می‌شود یا باید به همین رشدهای گهگاهی که در بازار سرمایه رخ می‌دهد، بسنده کرد.
مهدی دلبری، تحلیلگر بازار سرمایه نیز گفت: چند روزی است که حداقل از لحاظ ارزش معاملات، شرایط بهتری را در بازار سرمایه شاهد هستیم. چند خبر خوب هم وجود دارد. افزایش نرخ نیما همچنان پابرجاست و بیشترین رشد دلار نیما را در شهریورماه شاهد بودیم. از طرفی خبرهای خوبی در گروه‌ها نیز بوده، مثلا فروش بلوک اپال اثرش را در گروه‌های فولادمبارکه و بانک پارسیان گذاشته و جو مثبتی در این گروه‌ها ایجاد کرده‌است. از طرفی گزارش‌های 6 ماهه هم بعضا جو مثبتی ایجاد کرده‌است. گزارش‌های فصبا، گروه روی و... خوب بوده‌است. البته در کل گزارش‌های 6 ماهه زیاد خوب نبود و احتمالا فروش‌ها در 6 ماهه نخست امسال نسبت به سال‌گذشته 12درصد رشد داشته‌باشد اما برداشت من این است که سود مشابه پارسال خواهد بود و تغییر زیادی نخواهد داشت.
وی ادامه‌داد: با توجه به اینکه تنش‌های سیاسی کمتر شده بازار خوشبین‌تر شده و چه از لحاظ ارزش معاملات و چه حجم خرید شاهد وضعیت بهتری هستیم. اینکه شرایط تا پایان سال به چه سمتی خواهد رفت به مسائل مختلفی بستگی دارد. ما پیچ مهمی به اسم بودجه را داریم و برداشت من این است که بودجه خیلی مثبت نخواهد بود و از طرفی منفی زیادی هم نیست، احتمالا مقداری از سال‌های گذشته بهتر تدوین می‌شود، اما اینکه کاملا در راستای منافع سهامداران باشد بعید به‌نظر می‌رسد.
این تحلیلگر گفت: برای اینکه بازار روند بگیرد چند جریان می‌تواند موثر باشد که یکی جریان پول است، یعنی فارغ از اینکه قیمت‌ها ارزنده هست یا نه، جریان پولی از خارج بازار وارد شود و بازار را بخرد مثلا صندوق توسعه پول تزریق کند یا بانک‌ها نقدینگی وارد کنند که فعلا چنین اراده‌ای نیست و فقط در حد مصاحبه صورت می‌گیرد. موضوع بعدی خوش‌بینی به بازار است؛ یعنی پارادایم ذهنی فعالان بازار و مردم عوض شود و مردم به بازار خوشبین شوند که فعلا چنین رونقی هم وجود ندارد.
دلبری گفت: جریان سوم تغییر متغیرهاست، برای مثال نرخ ارز شرایط بهتری پیدا کند و فاصله ارز نیما و آزاد کمتر شود یا نرخ بهره کاهشی باشد که این موارد در کوتاه‌مدت اتفاق نمی‌افتد، یا اینکه شرایط شرکت‌ها بهتر شود که در این‌خصوص باید شاهد رونق اقتصادی باشیم که متاسفانه نه در دنیا و نه در داخل، شرایط رونق شدید را شاهد نیستیم.
وی افزود: در حال‌حاضر فقط می‌توان به وضعیت اخبار سیاسی امیدوار بود. اگر وضع سیاسی اخبار بهتر شود و نتایج انتخابات آمریکا مناسب باشد و تنش‌ها در لبنان و فلسطین کاهش یابد، می‌توان با آرامش حاصل‌شده از این محل انتظار داشت که بازار به سمت خوش‌بینی حرکت کند و P/E آرام‌آرام رشد کند ولی در کوتاه‌مدت ریسک‌ها پابرجا هستند و دولت هم فعلا اعتنایی به نوسانات بازار نمی‌کند و به‌نظر می‌رسد از شروع دولت تنش‌های سیاسی به حدی بوده که اجازه نداده به مسائلی مانند بازار فکر کنند.
