«انتخابات اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی با تأخیری سه‌ساله ۳۰ مهر ۱۴۰۳ برگزار می‌شود.» و اگر درباره قطعی بودن این گزاره تردید دارید، حق با شماست. چنین خبری با تاریخ‌های مختلف در سه سال گذشته بارها منتشر شده و هربار بی‌سرانجام مانده است. اتحادیه پرحاشیه کسب‌وکارهای مجازی در هفت سال فعالیتش فقط توانسته یک دوره انتخابات برگزار کند اما در همین سال‌ها پنج رئیس به هیئت‌مدیره اتحادیه آمده‌اند و رفته‌اند.
انتخابات دوره دوم که مقدماتش از اردیبهشت ۱۴۰۰ آغاز شده بود، قرار بود شهریور همان سال انجام شود اما کرونا و تغییر دولت این انتخابات را تا آبان ۱۴۰۰ سپس فروردین ۱۴۰۱ به تعویق انداخت. این بار «تقارن با ماه رمضان» دلیل تعویق دوباره انتخابات اعلام شد و بالاخره تصمیم وزارت صمت و شورای‌عالی نظارت برای تفکیک این اتحادیه انتخابات را به کما برد. در این گزارش، نگاهی به فرازونشیب‌های اتحادیه در این سال‌ها انداخته‌ایم.
خرداد ۱۳۹۶ خشت اول تأسیس اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی گذاشته شد؛ اما از همان آغاز کج و پرحاشیه. اولین حاشیه‌ای که دامن اتحادیه را گرفت، ادعای غیرقانونی بودن فعالیت این اتحادیه بود که مدعیان بعد از گذشت هفت سال همچنان بر آن پافشاری می‌کنند. البته این ادعاها بااینکه دست‌اندازهای زیادی برای فعالیت اتحادیه ایجاد کردند، نتوانستند مانع فعالیت آن شوند.
تیر ۱۴۰۰ و درحالی‌که شمارش معکوس پایان دوره نخست این اتحادیه آغاز شده بود، «محمد کرمی»، مدیرعامل «توسکا» (مالک «روبیکا»)، ظاهراً به‌دلیل مسائلی شخصی از ریاست اتحادیه استعفا کرد اما هیئت‌مدیره با این استعفا موافقت نکرد و نامه به اتاق اصناف ایران ارجاع داده شد. کرمی هم تصمیم گرفت در جلسات حاضر نشود تا استعفایش را به هیئت‌مدیره تحمیل کند. سرانجام شهریور آن سال «حمید محمدی»، مدیرعامل وقت «دیجی‌کالا» و نایب‌رئیس اول اتحادیه در آن دوره، سکان اتحادیه را به دست گرفت.
در همین روزها بود که «شهرام شاهکار»، دیگر عضو هیئت‌مدیره اتحادیه، از هیئت‌مدیره «اسنپ» (شرکت ایده‌گزین ارتباطات روماک) کنار رفت و به همین دلیل عضویتش در هیئت‌مدیره اتحادیه نیز باطل شد. «میلاد منشی‌پور»، مدیرعامل وقت «تپسی»، و «سعید گودرزیان»، مدیرعامل «شیرازسرویس»، به‌عنوان اعضای ترمیمی به هیئت‌مدیره آمدند و جایگزین شاهکار و کرمی شدند.
حمید محمدی از همان آغاز تمایل چندانی به نشستن بر ریاست اتحادیه نشان نمی‌داد و در مدت کوتاه حضورش در این سمت، حاشیه‌ها دامن‌گیرش شد. دی ۱۴۰۰ فروشگاهی اینترنتی به نام «وان‌دی‌آف» اعلام کرد به دستور اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی، دامنه این وب‌سایت فیلتر شده است؛ دستوری که امضای مدیرعامل وقت دیجی‌کالا پایش بود. اتحادیه دلیل این کار را شکایات متعدد از این فروشگاه اعلام کرد اما فروشگاه اعلام کرد تمام شکایت‌های ثبت‌شده در ای‌نماد با جلب رضایت مشتریان مختومه شده است. محمدی نیز اعلام کرد «در فرایند بررسی، دقت لازم به عمل نیامده و شنبه صبح با فوریت درخواست رفع فیلتر از سمت اتحادیه ارسال شد.» همان زمان معلوم شد فیلتر این فروشگاه اینترنتی نوک کوه یخ بوده و اتحادیه به ۲۶ فروشگاه اینترنتی دیگر هم نامه درخواست فیلتر فرستاده است.
در همین روزها، محمدی که پیش‌از‌این هم دو بار خواسته بود از عضویت در هیئت‌مدیره اتحادیه استعفا بدهد ولی با درخواست استعفای او موافقت نشده بود، از هیئت‌مدیره کنار رفت.
سومین رئیس اتحادیه، فرشاد وکیل‌زاده، مدیرعامل زنبیل بود. پررنگ‌ترین حاشیه دوران او پستی بود که در صفحه اینستاگرام اتحادیه منتشر شد و دو کسب‌وکار اسنپ و دیجی‌کالا را مقابل هم قرار داد. در این پست، ادعا شده بود اسنپ با عمل به قانون فروش آنلاین دخانیات را متوقف کرده ولی دیجی‌کالا برخلاف قانون همچنان به این کار ادامه می‌دهد. با انتشار این پست «حمیدرضا اعتدال‌مهر» و «میلاد منشی‌پور» در اعتراض به «اقدام فردی» رئیس اتحادیه استعفا کردند.
وکیل‌زاده که خودش می‌گفت تنها عضو خارج از ائتلاف هیئت‌مدیره است، مدام ساز مخالف می‌زد. در شرایطی که همه اعضای هیئت‌مدیره مخالف تفکیک اتحادیه بودند، او در جلسه‌ای آنلاین تفکیک و تخصصی شدن اتحادیه را به نفع کسب‌وکارها دانست و گفت تا زمانی که پایش دقیق، باز شدن لیست کاندیداها و تفکیک اتحادیه اتفاق نیفتد، انتخابات اتحادیه معنایی ندارد.
در همین دوره، به‌مرور تخلفات نسبت‌داده‌شده به اتحادیه پررنگ‌تر شد تا اینکه آذر ۱۴۰۱ اتاق اصناف ایران و دبیرخانه هیئت عالی نظارت هیئت‌مدیره اتحادیه را عزل کردند و «آرمان صفایی»، هم‌بنیان‌گذار پلتفرم انتشار رپورتاژ آگهی «تریبون»، را به ریاست هیئت‌مدیره منصوب کردند. ریاست صفایی هم چندان نپایید و دی همان سال، وقتی هنوز اعتبارنامه صفایی ابلاغ نشده بود، او نیز استعفا داد.
پس‌ازآن، وزارت صمت «مینا مهرنوش»، مدیرعامل «کسبینو»، را جانشین صفایی کرد. او حدود ۸ ماه در این سمت ماند و سرانجام دی ۱۴۰۲ استعفا کرد؛ هرچند این استعفا در تعلیق ماند. در متن نامه استعفای مهرنوش آمده بود: «به‌دلیل برآشفتگی و مشکلات بسیار زیاد در اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی و با اصرار بیش از حد وزارت صمت و تأکید ایشان برای سروسامان دادن به وضعیت اتحادیه، برای مدت کوتاهی مسئولیت ریاست اتحادیه را پذیرفتم. اما قرار بود انتخابات بعد از گذشت دو تا سه ماه برگزار شود. متأسفانه تاکنون به بهانه‌ها و دلایل گوناگون به تعویق افتاده است و اتاق اصناف ایران اهتمامی برای برگزاری انتخاب ندارد.»
روابط‌عمومی اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی اعلام کرده انتخابات این اتحادیه سرانجام دوشنبه، ۳۰ مهر ۱۴۰۳، از ساعت ۹ صبح تا ۱۴ برگزار می‌شود. هم‌زمان اسامی ۴۶ نامزد عضویت در هیئت‌مدیره اتحادیه و ۵ نامزد بازرسی اتحادیه نیز اعلام شده است. تکاپوها برای این انتخابات و تغییر مدیران وزارت صمت در دولت چهاردهم، شواهدی است که احتمال شکسته شدن طلسم انتخابات را تقویت می‌کند اما حاشیه‌ها چه؟ آن‌ها دست از سر اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی برمی‌دارند؟
