تب دنگی از پشه ناقل آئدس به انسان منتقل می‌شود و برخلاف اکثر پشه‌ها ، آئدس فقط در طول روز نیش می‌زند و اوج گزش‌های آن در اوایل صبح و عصر قبل از غروب است. محل پیدایش و سکونت اولیه این پشه ابتدا در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا بود که با توجه به توسعه فعالیت‌های انسانی، دامنه پراکنش این پشه در سایر نقاط جهان نیز گسترش یافت.
تب دنگی دارای علائمی چون با تب، بثورات پوستی، سردرد شدید و درد طاقت‌فرسا در عضلات و مفاصل مشخص می‌شود که نام آن را "تب شکستن استخوان" نیز می‌نامند و آثار بالینی آن پنج تا هشت روز پس از نیش پشه آلوده ایجاد و اغلب پس از طی یک دوره خفیف در حدود یک هفته منجر به بهبودی کامل می‌شود.
بنا به گزارش سازمان بهداشت جهانی از مارس سال ۲۰۲۳، تب دنگی در بیش از ۱۰۰ کشور گزارش شد و در حال حاضر طبق تخمین این سازمان چهار میلیارد نفر در معرض خطر عفونت دنگی هستند، هرچند تخمین میزان کامل ابتلا به این بیماری دشوار است، زیرا بسیاری از موارد آن خفیف هستند و به درستی تشخیص داده نمی‌شود.
تب دنگی نام یک بیماری ویروسی است که به آن تب استخوان‌شکن هم گفته‌اند و بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، این بیماری در بیش از ۱۴۰ کشور رایج است و سالانه ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون نفر در سرتاسر جهان به آن مبتلا می‌شوند.
اولین بار به عنوان عوارض تب دنگی در سال ۱۹۵۴ مشاهده شد و در سال ۲۰۱۳، تخمین زده شد که سالانه ۳۹۰ میلیون عفونت دنگی در دنیا اتفاق می‌افتد، که ۵۰۰ هزار مورد از این علائم شدید و ۲۵ هزار مورد نیز مرگ و میر ناشی از ابتلا به تب دنگی را نشان می‌دهد.
بسیاری از مبتلایان به تب دنگی از کشورهای مختلف از جمله امارات، پاکستان، عمان و غیره بوده است.
شناسایی ۲۲۶ مورد تب دنگی از ابتدای سال تاکنون
قباد مرادی سرپرست مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز از شناسایی ۲۲۶ مورد تب دنگی از ابتدای سال تاکنون خبر داد و گفت: بسیاری از مبتلایان به تب دنگی از کشورهای مختلف از جمله امارات، پاکستان، عمان و غیره است و متاسفانه کشور ما اکنون کاملا مستعد فراگیری این بیماری است.
وی اظهار داشت: این کشورها آلوده به تب دنگی هستند و تاکنون ۷۶ مبتلا انتقال محلی دارند یعنی کشور ما اکنون کاملا مستعد است که این بیماری فراگیر و به دیگر افراد نیز منتقل شود.
سرپرست مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت به وضعیت بیماری تب دنگی در برخی از شهرها همچون چابهار واقع در استان سیستان و بلوچستان اشاره و خاطرنشان کرد: در شهر چابهار بیش از ۹۰ مورد بیماری تاکنون ثبت شده است.
وی گفت: موارد تب دنگی در استان های فارس، هرمزگان، قزوین، گیلان و اصفهان نیز گزارش شده است و ممکن است بخشی از موارد وارده باشد.
در شهر چابهار بیش از ۹۰ مورد بیماری تاکنون ثبت شده است
مرادی، نگرانی ها در خصوص شیوع بیماری دنگی در خطه های شمالی و جنوبی کشور را به دلیل انتقال محلی آن جدی تر قلمداد کرد و اظهار داشت: تب دنگی از جمله بیماری های نوپدید است و صرفا منحصر به کشور ما نیز نیست و مرگ و میر بالایی ندارد و مرگ و میر آن کمتر از یک درصد است.
لزوم هوشیاری همه دستگاه ها در خصوص شیوع و گسترش تب دنگی
مرادی بر لزوم هوشیاری همه دستگاه ها در خصوص شیوع و گسترش تب دنگی تاکید و تصریح کرد: مردم و دولت باید فضاهای مستعد رشد لارو این پشه را از جمله گودال های آب، فاضلاب های روباز و حتی ظروف گلدان ها را پاکسازی کنند.
وی تاکید کرد که یکی از نقاط انتقال تب دنگی شهر چابهار بوده و تاکنون نزدیک به ۱۰۰ نفر به این بیماری مبتلا شدند و شاهد انتقال محلی این بیماری هستیم و چون عامل انتقال همچون بیماری مالاریا، پشه است، تاکنون بیش از ۷۰۰ نقطه از مناطق عامل این بیماری شناسایی شده است.
مرادی خاطرنشان کرد: در مواجهه با این بیماری، شناسایی سریع بیماران و تحت مراقبت و درمان قرار دادن آنها امری ضروری است و نباید بیماران در فضای باز قرار بگیرند چرا که ممکن است بدن آنها توسط پشه گزیده شود و به بدن سایر افراد انتقال یابد.
سرپرست مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت گفت: بر اساس اطلاعات واصله، بیماری یابی بسیار وسیعی در چابهار صورت گرفته است و تا شعاع ۵۰۰ متری محل زندگی فرد بیمار را به وسیله مه باشی ترکیبی از سم و گازوئیل پاکسازی می کنند و اطرافیان فرد بیمار نیز مورد بررسی قرار می گیرند.
وی ادامه داد: تاکنون آموزش های اختصاصی برای مردم و برای مدیران و مسئولین در منطقه چابهار داده شده و مدیرکل آموزش و بهداشت وزارت بهداشت نیز چهارمین بازدید خود را از منطقه چابهار انجام داده است تا موارد را از نزدیک بررسی کند. یکسری آموزش های عمومی از جمله اینکه چگونه لباس بپوشند و آب های راکد را چگونه پاکسازی کنند و چگونه پشه بند ببندند نیز به مردم داده شده است.
بیماری تب دنگی داروی خاصی ندارد
به گفته مرادی، بیماری تب دنگی داروی خاصی ندارد، همچنین واکسن این بیماری به صورت محدود و برای موارد خاصی تزریق می‌شود. این واکسن به صورت گسترده و در همه کشورها در دسترس نیست، پس بهترین راه جلوگیری از گزیده شدن توسط پشه در شهرستان‌هایی که آلوده است و باید نهایت مراقبت را انجام دهیم.
تغییر اقلیم مهمترین عامل شیوع پشه آئدس و بیماری‌های مربوط به آن در کشور است. تغییر اقلیم مهمترین عامل شیوع پشه آئدس
محمد اسماعیل مطلق رئیس دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در گفت و گو با ایرنا تغییر اقلیم را مهمترین عامل شیوع پشه آئدس و بیماری‌های مربوط به آن در کشور دانست و گفت: اگر تمام دستگاه‌ها پای کار نیایند، همه‌گیری گسترده‌ای در انتظار کشور است.
وی با بیان این که تغییر اقلیم روی هوا، آب و غذا بیشترین تاثیرات را داشته است، افزود: شیوع گسترده پشه آئدس و بیماری‌های ناشی از آن در دنیا و ایران نیز مربوط به همین تغییر اقلیم است و اگر تمام دستگاه‌ها و سازمان‌های کشور به وظایف پیشگیرانه خود که توسط سازمان پدافند غیرعامل به آنها ابلاغ شده توجه و عمل نکنند، شاهد همه‌گیری گسترده این پشه و بیماری‌هایش در کشور همانند کشورهای برزیل و امارات، خواهیم بود.
مطلق ظهور بیماری های نوپدید و بیداری بیماری‌های خفته را نیز ناشی از تغییر اقلیم دانست و گفت: پشه آئدس پیش از انقلاب در خرمشهر مشاهده شده بود ولی خفته بود و امروز دوباره بیدار شده و اکنون در بندرلنگه به بیماری بومی تبدیل شده است.
