احمد فاطمی، نماینده مردم بابل در مجلس دوازدهم، اعلام کرد که رویه‌ی بانک‌ها در اجبار متقاضیان وام‌های مسکن ملی به پرداخت سود مشارکت، با هدف اصلی ایجاد مسکن ملی در تضاد است. او بیان کرد: اصلی بود که از طریق این تدابیر به افراد ضعیف و کم درآمد جامعه کمک شود، اما متأسفانه رویه‌هایی که در حال حاضر وجود دارد، کاملا با اهداف تعیین شده در تضاد است.
این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: اگر دولت در به کارگیری پیمانکار قصور داشته است و یا اگر پیمانکاران وظیفه خود را ظرف مدت قانونی تعیین شده، انجام نداده‌اند، چرا مردم باید تاوان پس بدهند؟ این امر درست نیست.
وی افزود: علاوه بر کمیسیون عمران، کمیسیون های اقتصادی و اجتماعی مجلس نیز به موضوع ورود می‌کنند و البته تاکنون هم رایزنی‌هایی با روسای بانک‌ها برای حذف سود مشارکت انجام گرفته است.
فاطمی تصریح کرد: البته هنوز به نتیجه قطعی نرسیده‌ایم ولی در حال رایزنی برای کمک به اقشار کم درآمدی هستیم که با رویای خانه دار شدن، وارد پروژه مسکن ملی شده‌اند.
در حال حاضر متقاضیان مسکن ملی باید علاوه بر اقساط وام، بابت تأخیر در تحویل واحدها هزینه ای را به بانک بپردازند که هیچ ارتباطی به آنها ندارد و این مساله به پیمانکارانی مربوط است که پروژه ها را به دلایل مختلف متوقف کرده و هنوز بعد از ۵ سال تحویل نداده اند. حالا می خواهند این جریمه را از متقاضیانی بگیرند که بسیاری از آنها با توجه به شرایط اقتصادی دشوار، توانایی پرداخت این مبالغ اضافی را ندارند.
این گزارش تنها گوشه ای از رنج هزاران متقاضی طرح نهضت ملی مسکن در سراسر کشور است. طرحی که قرار بود رویای خانه دار شدن را برای قشر کم درآمد دست یافتنی کند، حالا نه تنها با وعده های شکست خورده مواجه شده بلکه متقاضیان را در باتلاقی از مشکلات فرو برده است.
کیفیت پایین ساخت پروژه هایی بدون امکانات و زیرساخت، نقشه های غیراستاندارد، تأخیرهای طولانی در تحویل، افزایش بی رویه قیمت ها، فروش اجباری پارکینگ و انباری، حذف نامنصفانه از پروژه ها و ... و حالا مشکل جدیدی به نام سود مشارکت وامی که در حال حاضر بیش از پیش متقاضیان را نگران و ناامید کرده است. آن هم در شرایطی که این متقاضیان اغلب از قشر کارگر، کارمند و محروم جامعه هستند که به سختی با حقوق کارگری از پس زندگی برمی آمدند، حالا باید نگران پرداخت سود مشارکتی باشند که به دلیل کم کاری متولیان و سوء استفاده پیمانکاران روزانه ۵۰۰ هزار تومان برای آنها از طرف بانک محاسبه می شود.
گفتگو با یکی از متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن پاکدشت (پروژه بتن نما ۲۴۰ واحدی، آریا پی برج ۲۰۰ واحدی و اهرام سخت پیکر ۱۹۰ واحدی) را بخوانید:
یکی از متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن پاکدشت درخصوص مشکل جدید متقاضیان که به گفته وی دلیل تجمعات اخیر آنها است، گفت: دو هفته پیش بسیار غیرمنتظره به ما اعلام کردند که وام ۵۵۰ میلیون تومانی با ۱۵۰ میلیون تومان افزایش به ۷۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است و ۱۵۰ میلیون تومان مابه التفاوت را باید به عنوان سود مشارکت پرداخت کنید و هر روزی که ضامن خود را دیرتر به بانک معرفی کنید، ۳۰۰ هزار تومان جریمه روزانه به ۷۰۰ میلیون تومان اضافه می شود. البته قرار است از پایان ماه به جای روزی ۳۰۰ هزار تومان جریمه، روزی ۵۰۰ هزار تومان جریمه حساب شود. درواقع میزان وام هر متقاضی با دیگری متفاوت است و بستگی به تاریخ معرفی ضامن دارد و هر روز که دیر می شود، ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان به وام ۷۰۰ میلیون تومانی اضافه می شود.
این متقاضی با بیان اینکه این پول نزول است، پس نزول به چه چیزی می گویند، گفت: این روش روزانه برای ما کنتور می اندازد. وام ۵۵۰ میلیون تومانی را به پیمانکار دادند و بعد ما حدود ۴ سال پیش شروع به واریز آورده خود کردیم و پول سیمان، مصالح و بتن را پرداختیم، حالا می خواهند با قیمت کارشناسی امروز به ما خانه بفروشند؟ چرا ما باید سود مشارکت به مبلغ ۱۵۰ میلیون تومان را بپردازیم؟ بانک می گوید من پول مشارکت خود را می خواهم که ۳ سال است وام من خوابیده است. سوال ما این است، مگر وام دو سال تنفس ندارد؟ نه تنها این مهلت را نادیده گرفته اند، آن هم برای ساخت خانه برای مستضعفان، بلکه حالا سود مشارکت کل سه سال را می خواهند از متقاضیان بگیرند.
این متقاضی در ادامه گفت: پیمانکار بتن نما تاریخ اتمام پروژه را روی تابلو از ۱۴۰۲ به ۱۴۰۳ تغییر داده است. این در حالی است که اردیبهشت ماه امسال باید واحدها را تحویل می داد. الان هیچ مسئولی نیست که به پیمانکار بگوید، ۵ ماه دیرکرد داشته است و با حساب روزانه ۳۰۰ هزار تومان و ماهی ۹ میلیون تومان، چرا متقاضی باید ۴۵ میلیون تومان بابت سود مشارکت پرداخت کند؟ مگر پیمانکار دیرکرد نداشته است؟ مشکل ما این مسئله است و برای این موضوع تجمع می کنیم.
این متقاضی در ادامه گفت: ما فرمانداری رفتیم، گفتند "به ما ارتباطی ندارد و بروید وزارت راه و شهرسازی و به آقای غفوری مراجعه کنید." آنجا مراجعه کردیم، سعید غفوری، معاون وزیر راه و شهرسازی به ما گفت که "این مسئله همه متقاضیان است و تنها مشکل شما نیست و باید پرداخت کنید، کجای تهران به شما خانه متری ۲۰ میلیون تومان می دهند؟" مگر ما در شمال تهران می خواهیم خانه بخریم که متری ۳۰۰ میلیون تومان است؟ چرا چنین مقایسه ای می کنند؟ حتی شرایط و امکانات این مقایسه باهم زمین تا آسمان فرق دارد. هیچ کدام از جاده ها آسفالت ندارند. مثلا پاکدشت پایتخت گل و گیاه کشور است اما حتی یک درخت در پروژه ها پیدا نمی شود. آب و هوای تمیزی هم که ندارد و تمام کارخانجات صنعتی نزدیک پروژه ها هستند. تابستان هر سال دو بار در روز برق قطع می شود. آب هم ندارد و همه پمپ گذاشتند. این پروژه ها چه امکاناتی دارند؟ حتی دو عدد پارک و بوستان هم وجود ندارد. هیچ چیز ندارد. چرا مقایسه غلط می کنند که "کجای تهران به شما خانه متری ۲۰ میلیون تومان می دهند؟" این حرف ها را در صورتی به ما می گویند که تمام هزینه ها را هم از متقاضی گرفته اند و یک زمین رایگان می ماند که اجاره آن را هم در قرارداد ۹۹ ساله هر سال باید پرداخت کنیم.
این متقاضی با بیان اینکه وام ما از ۷۰۰ میلیون تومان شروع می شود و هر روز در حال افزایش است گفت: ما طلا، زمین، ماشین، پس انداز ، پول پیش خانه اجاره ای و هر چه داشتیم را برای این خانه ها دادیم و حالا می خواهند به قیمت روز به ما خانه بفروشند. ما دیگر نمی دانیم صدای خود را چگونه به گوش مسئولین برسانیم. اداره کل راه و شهرسازی گردن نمی گیرد و می گوید دستور کل است و حتی به بیت رهبری نامه نوشتیم و امام جمعه پاکدشت هم گفته پیگیری می کنیم اما نمی دانیم چه کنیم. نقشه های ساختمانی این پروژه ها فاجعه است و تازه زبانشان هم برای ما دراز است. وقتی وارد واحدها می شویم، اولین سوالی که برای ما مطرح می شود این است که آیا نقشه این واحدها را یک مهندس اجرا کرده یا مثل ما آدم های بی سواد و معمولی؟ آشپزخانه هایی که فقط برای یک یخچال معمولی جا دارد و برای بقیه وسایل جایی نیست. همه متراژها خیلی کمتر از چیزی است که می گویند. واحد ۵۰ متری را مانند یک سوئیت ۳۰ متری ساخته اند. این در حالی است که هنوز هیچ وسیله زندگی هم در این واحدها چیده نشده است. همین الان خانه ۵۳ متری که من در آن مستاجر هستم با تمام وسیله هایم خیلی بیشتر به نظر می رسد.
این متقاضی گفت: حدود ۴ سال از ثبت نام ما می گذرد و هنوز با هزینه تراشی های مختلف از ما پول می خواهند. سال گذشته آخرین قسط آورده خود را واریز کردیم. قرار بود دهه فجر سال گذشته واحدها را تحویل بدهند و بعد گفتند شب عید و بعد گفتند خرداد ماه سال ۱۴۰۳ اما هنوز از تحویل خبری نیست. خرداد ماه امسال یک واحد را صوری افتتاح کردند و بعد وسایل آن واحد را جمع کردند. وقتی از پیمانکار سوال کردیم پس چرا واحدی به ما تحویل نمی دهید، به ما گفت که خودتان می دانید که افتتاح صوری بود. بعد از اینکه تعدادی از متقاضیان پروژه های آریا و اهرام انتخاب واحد کردند، به یکباره مانع انتخاب واحد بقیه متقاضیان شدند و گفتند که پروژه ها کارشناسی شده و با افزایش قیمت مواجه شده است و دوباره گران می شود. چگونه است که واحد آماده تحویل یک شبه کارشناسی می شود و با افزایش قیمت مواجه می شود؟
این متقاضی با بیان اینکه پیمانکار حتی برای نصب پکیج از ما پول اضافه می خواهد، گفت: ۳۶۰ میلیون تومان تا الان پول دادیم. تا دیروز می گفتند باید جدای از ۳۶۰ میلیون تومان برای پارکینگ ۱۰۰ میلیون تومان و برای انباری ۲۰ میلیون تومان پول بدهید و حالا می گویند پول پارکینگ حدود ۱۰ میلیون تومان و انباری حدود ۵ میلیون تومان گرانتر شده است. این درحالی است که خرید انباری و پارکینگ اجباری است و حق انتخاب نداریم. مشکل اینجاست که بسیار سلیقه ای عمل می کنند. در پروژه بتن نما همه پارکینگ دارند اما فقط حدود ۳۰ انباری ساخته اند و پارکینگ ها اجباری است اما واحدها انباری ندارد و پیمانکار به جای انباری تا توانسته پارکینگ ساخته است.
این متقاضی با بیان اینکه به محض اینکه ضامن خود را به بانک معرفی می کنیم، تاریخ پرداخت اقساط بانک آغاز می شود، گفت: این درحالی است که هنوز خانه ای تحویل نگرفته ایم. یعنی با این حقوق کارگری هم باید هزینه زندگی، اجاره، رهن و ... بدهیم و هم نگران سود مشارکتی باشیم که روزانه در حال اضافه شدن به وام بانکی است و هم نگران پرداخت اقساط بانک باشیم و این در حالی است که خانه ای به ما تحویل نمی دهند که حداقل دیگر نگران هزینه رهن و اجاره نباشیم. فقط به ما درحرف می گویند که ماه بعد تحویل می دهیم. از دهه فجر پارسال هر ماه گفتند ماه بعد، ماه بعد. ما نمی دانیم این ماه بعد بالاخره کی می رسد؟ چگونه است که ۹ ماه مردم را برای پروژه ای که آماده تکمیل است، سر می دوانند؟
این متقاضی در ادامه گفت: درحال حاضر واحد ۵۰ متری، متری ۲۴ میلیون تومان، واحد ۸۰ متری، متری ۱۸ میلیون تومان و واحد ۱۰۰ متری، متری ۱۵ میلیون تومان برای متقاضیان تمام می شود. هزینه مشاعات واحد ۱۰۰ متری و ۵۰ متری یکسان است. یعنی در واقع کسی که پول ندارد، زیر زور بیشتری رفته است. کسی مثل من که قدرت خرید ندارد که واحد بزرگتر را انتخاب کند تا کمتر زیر بار زور برود و گرانتر نخرد، وضعیت بدتری دارد. مشکل دیگر ما این است که شرکت گاز به اداره کل راه و شهرسازی اطلاع داده است که کنتور برای نصب موجود نیست و هنوز انشعاب گاز پروژه ها نصب نشده است. مگر می شود مملکت به این بزرگی کنتور نداشته باشد؟ مگر ما کنتور وارد می کنیم؟
این متقاضی با بیان اینکه تنها کاری که از ما ساخته است، تجمع مقابل پروژه ها است، گفت: به محض اینکه تجمع می کنیم، پلیس امنیت را خبر می کنند. هفته گذشته از یک خانم تعهد گرفتند که عکس و فیلم تجمعات را در صفحه شخصی خود قرار ندهد و گفتند که رسانه های خارج از ایران، مطلع می شوند و برای ما بد می شود. یعنی به جای حل مشکل، به دنبال پاک کردن صورت مسئله هستند. این در حالی است که متقاضیانی هستند که حتی قدرت خرید متراژهای ۵۰ متری را هم ندارند و مجبور به انصراف می شوند و بعد از یک سال معطلی و سردواندن، آورده متقاضی را بدون محاسبه تورم و سود پس می دهند. در واقع با پول ما مستضعفان پروژه های مسکن ملی را ساخته اند و حالا می خواهند اصل آورده ۴ سال ما را که بی ارزش شده و ارزش یک نوبت آورده هم نیست به ما پس دهند. کار را به جایی رسانده اند که طرحی که به نام مستضعفان ساخته شد، به کام بنگاهی ها و دلالان شده است. هر متقاضی که توان مالی ندارد، امتیاز خود را می فروشد و بنگاه هم می خرد.
این متقاضی با بیان اینکه بنگاهی ها و دلالان از کجا به اطلاعات تماس متقاضیان و قصد انصراف آنها دست پیدا می کنند؟ گفت: این بنگاهی ها تمام اطلاعات متقاضیانی که قرار است حذف شوند و یا انصراف دهند را دارند و برای خرید امتیاز با متقاضی تماس می گیرند. ما نمی دانیم دلالان و بنگاهی ها از کجا اطلاعات متقاضیان را دارند؟ ما که با کسی دشمنی نداریم، فقط به دنبال گرفتن حق و پاسخ سوالاتمان هستیم.
این متقاضی با بیان اینکه الان نمی دانیم امتیاز خود را بفروشیم یا برویم و دوباره قرض کنیم و زیر بار نزول برویم، گفت: همه این مشقات و رنج ها برای این است که می خواهند یک خانه به ما بدهند و باید نزول کنم که می خواهم خانه بخرم. خانه ای که قرار بود با ۲۰۰ میلیون آورده ما و وام ۳۵۰ میلیون تومانی برای ما تمام شود، با هزینه انباری و پارکینگ اجباری و واحدهای بدنقشه که شبیه مسافرخانه ساخته شده است، در نهایت تا امروز یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان برای ما تمام می شود و مشخص نیست در نهایت که نوبت تحویلمان برسد با محاسبه مورد جدید سود مشارکت به چقدر برسد.
این متقاضی با بیان اینکه امروز به اداره کل راه و شهرسازی سر زدم، گفت: کارمند آنجا می گفت که سود مشارکت درد جدید بسیاری از متقاضیان است و هر روز برای این مورد مراجعه کننده دارد. مراجعه کننده ها درخواست دارند که زودتر به بانک معرفی شوند تا سود کمتری بدهند. هیچکس هم نیست که به درد ما رسیدگی کند و حقمان را بگیرد. اصلا این قانون از کجا آمده است؟ ما هنوز خانه خود را تحویل نگرفته ایم و مشخص نیست تا عید هم تحویل بگیریم. مگر در تلویزیون نگفتند که اگر متقاضی همکاری کند، شهریور تحویل می دهیم؟ اما الان مهر ماه است و خبری از تحویل نیست. چرا باید جریمه دیرکرد ساخت را ما پرداخت کنیم؟
این متقاضی با بیان اینکه از آبان ماه گفته اند که سود مشارکت از روزی ۳۰۰ هزار تومان به روزی ۵۰۰ هزار تومان افزایش پیدا می کند، گفت: این مشکل همه متقاضیان است. همه باید سود مشارکت را بپردازند. یعنی برای هر ماه ۱۵ میلیون تومان، آن هم برای طرحی که به نام مستضعفین ساختند و خانه کارگری خواندند، حالا برای همان کارگران و مستضعفان کمرشکن شده است. پس پیمانکار چه وظیفه ای دارد؟ زمین هم که برای دولت است و تمام هزینه ها را هم که از ما به روز گرفته اند.
این متقاضی در ادامه گفت: هنوز طبقه زیر همکف که برای پارکینگ است، تکمیل نشده است. این در حالی است که به قول خودشان قرار است تا آخر ماه واحدها را تحویل دهند اما با این اوضاع شاید به زمستان هم نرسد. ما نمی دانیم چگونه می توانیم سود مشارکت این چند ماه را پرداخت کنیم؟ وقتی هم اعتراض می کنیم، سریع پلیس امنیت می آید و می گوید حق تجمع ندارید. ما این حرف را به چه کسی بگوییم؟ به فرماندار؟ به استاندار؟ امام جمعه؟ به وزارت راه و شهرسازی؟ به اداره کل راه و شهرسازی؟ به همه گفته ایم و همه می گویند به ما ارتباطی ندارد. پس ما دردمان را به چه کسی بگوییم؟ چه کسی باید جواب بدهد؟ متقاضی را فقط برای گرفتن پول می شناسند؟ ما را گاو شیرده فرض کردند و فقط می دوشند و تازه متهم هم می شویم. با پول ما خانه ساختند و حالا دستمان به جایی نمی رسد. زبانشان هم دراز است و خانه ای هم تحویل نمی دهند. ما دیگر در زندگی کم آوردیم و از زندگی ناامید شده ایم.
