دکتر سودابه شهیدثالث در میز گرد آگاهی‌بخشی سرطان که با حضور جمعی از متخصصان این حوزه در تحریریه ایسنا برگزار شد، با تاکید بر اینکه تمام غربالگری‌ها و تشخیص‌های زود هنگام منجر به افزایش طول عمر بیمار می‌شود، اظهار کرد: غربالگری مهم‌ترین اقدام برای تشخیص زود هنگام بیماری‌ها در سراسر دنیا است و مثالی که بسیار قابل لمس است می‌توان به غربالگری‌های نوزادان در راستای ریشه‌کن شدن بسیاری از بیماری‌ها اشاره کرد که در ارتباط با بیماری سرطان نیز این اصل صادق بوده و در ادامه بایستی اگر تشخیصی داده می‌شود، درمان نیز انجام شود.
وی با تاکید بر اینکه بر خودآزمایی پستان به صورت مکرر در کشور تاکید می‌شود، ادامه داد: تاکید جامعه پزشکان بر خودآزمایی سینه هر ماه به صورت مداوم پس از اتمام دوره قاعدگی بوده ولازم است افراد با هر لمس مشکوکی فورا به پزشک مراجعه کنند تا مراحل تشخیص و درمان را پیش گیرند.
این رادیوانکولوژیست بیان کرد: طبق پروتکل‌های جهانی انجام تست غربالگری به صورت سالانه است که شامل اولین ماموگرافی و در صورت نیاز سونوگرافی از سن ۴۰ سالگی شروع می‌شود که در کنار این تست‌ها، انجام خودآزمایی‌ها باید به صورت مکرر ماهانه انجام شود، اما پروتکل‌های جهانی تاکید بر انجام معاینات ماهیانه توسط هر بانو در حدود سن ۲۰ تا ۴۰ سالگی است و در صورت عدم مشاهده علائم مشکوک، مراجعه به پزشک هر ۳ سال صورت گیرد.
نیازمند وجود ۲۴ دستگاه تشخیص برای جمعیت ۸ میلیونی استان هستیم
رئیس بیمارستان امید ادامه داد: سه مرکز غربالگری شامل بیمارستان‌های امید، امام رضا(ع) و هاشمی‌نژاد در سطح مشهد انتخاب شدند که خدمات در این مراکز به صورت دولتی و تقریبا رایگان به مردم ارائه می‌شود. سیستم‌های دولتی از لحاظ حجم مراجعه‌کننده بسیار بالاست زیرا که توان بسیاری از افراد جامعه پایین است ولی خوشبختانه درمورد غربالگری‌ها در بیمارستان امید مشکلی وجود ندارد و روزانه حدود ۳۰ تا ۴۰ نفر مراجعه‌کننده برای سونوگرافی و ماموگرافی داریم که معمولا ظرفیت مرکز پر بوده و برای سونوگرافی لیست انتظار دوماهه نیز موجود است.
وی ادامه داد: بیمه غربالگری را پوشش نمی‌دهد. در کنار مراکز دولتی باید خیریه‌ها و مراکز خصوصی نیز پای کار آمده و توسعه یابند تا بار جمعیتی افرادی که توان مالی دارند به سمت مراکز دولتی نیاید. طبق پروتکل‌های جهانی نیازمند وجود ۲۴ دستگاه تشخیص برای حدود ۸ میلیون جمعیت، (شامل جمعیت ۶.۵ میلیونی استان خراسان رضوی به اضافه بیمارانی که از سایر استانها برای درمان به مشهد مراجعه می‌کنند)،هستیم، درصورتی که تنها ۱۱ دستگاه در کلیه مراکز موجود است که از پایین‌ترین عدد استاندارد برای این جمعیت که ۱۶ دستگاه بوده نیز کمتر است و به همین علت، بیمار در سیستم‌های دولتی حدود ۴ تا ۵ ماه در صف نوبت پرتودرمانی می‌ماند، درصورتی که زمان طلایی ۳ تا ۸ هفته پس از آخرین اقدام درمانی است.
دکتر شهیدثالث با اشاره به اینکه نوسانات ارز، خرید دستگاه‌های خارجی را برای خیرین و مراکز دولتی بسیار سخت کرده‌است، اظهار کرد: تفاوت پرداخت هزینه درمان سرطان پستان در بیمارستان امید با دستگاه شتاب‌دهنده رایگان و در مراکز خصوصی چیزی حدود ۹۰ تا ۱۵۰ میلیون است. دستگاه توموتراپی یکی از به‌روزترین و پیشرفته‌ترین دستگاه‌های جهان است که با حفظ ارگان‌های سالم، به از بین بردن سلول‌های سرطانی می‌پردازد. از سال گذشته این دستگاه برای مرکز امید تامین شد ولی متاسفانه در سال جاری قطعه‌ای از این دستگاه از کار افتاد و به همت دانشگاه علو پزشکی مشهد، این قطعه از خارج از کشور خریداری و کمتر از یک هفته دوباره راه‌اندازی شد.
آموزش معلم، اولیا و دانش‌آموز؛ سه گام پرورش جامعه‌ای آگاه
رئیس بیمارستان امید عنوان کرد: در جهت آگاهی‌بخشی در مورد بیماری‌های جنسی و انواع سرطان‌های شایع دستگاه تناسلی به نسل جوان، نیازمند یکسری سیاست‌گذاری‌های بالادستی هستیم که در درجه اول آموزش‌های ضمن خدمت معلمان در این راستا بسیار حائز اهمیت است. در این مرحله مدرسانی از دانشگاه علوم پزشکی مشهد می‌توانند ورود پیدا کرده و آموزش‌های لازم را در اختیار معلمین گذارند که اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی این مربیان در کلاس‌ها و جامعه بسیار مفید خواهد بود.
دکترشهید ثالث اضافه کرد: در گام دوم اضافه شدن یکسری آموزش‌هایی در این خصوص به کتب درسی مقاطع متوسطه اول و دوم است و از طرفی در گام سوم آموزش به والدین در جلسات اولیا و مربیان است که اگر گام به گام این مراحل پیش رود، زمینه پرورش جامعه‌ای آگاه را پیش رو خواهیم داشت.
دستیابی به جدیدترین روش‌های درمان سرطان توسط پزشکان ایرانی
دکتر شهید ثالث بیان کرد: مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی مشهد در بیمارستان امید مستقر شده است که حضور اساتید از تمامی گروه‌های مختلف و انجام تحقیقات گسترده باعث ایجاد دستاوردهای زیادی شده است، اما سرطان موضوع و علم روز دنیا بوده که در سراسر جهان تحقیقات و مطالعات گسترده‌ای در راستای درمان‌ها و داروهای جدید صورت می‌گیرد.
رئیس بیمارستان امید با تاکید بر اینکه جامعه پزشکی ایران به جدیدترین روش‌های درمان سرطان دست یافته است، ادامه داد: خوشبختانه بسیاری از شرکت‌های داروسازی داخلی در حال تحقیق و فعالیت در زمینه تولید داروها برای درمان هدفمند و ایمنی درمانی هستند و بسیاری از داروهایی که در چندین سال گذشته، صرفا در کتاب‌های راهنما برای ما قابل مشاهده بود و بیمار توانایی خرید آن را نداشت، امروزه توسط شرکت‌های داروسازی با پشتوانه علمی قوی و حمایت‌های دولت، در حال ساخت و تولید است و حتی با تلاش‌های مستمر، بسیاری از این داروها وارد سبد بیمه شده‌اند.
وی عنوان کرد: در زمینه ساخت دستگاه‌های شتاب‌دهنده نیز فعالیت‌ها و تحقیقات زیادی در حال انجام است و امکان طولانی شدن زمان اعلام قطعی دستیابی به تکنولوژیِ ساخت این دستگاه‌ها به دلیل حساسیت و دقت بسیار بالای درمان وجود دارد اما به جهت حضور سرمایه‌های علمی بسیار زیاد در ایران، این امر نویدبخش دستیابی به جدیدترین روش‌های درمانی با انتقال تکنولوژی‌های روز دنیا به کشور است.
بالغ بر ۹۰ درصد علت سرطان رحم، مبتلا شدن به ویروس HPV است
این رادیوانکولوژیست با تاکید بر اینکه آموزش رعایت اصول اخلاقی و بهداشت جنسی به نوجوانان و جوانان برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های جنسی از مهم‌ترین اقدامات است، اظهار کرد: والدین بدون توجه به برنامه‌های واکسیناسیون کشوری، فرزندان خود را واکسینه کنند زیرا که بهترین سن دریافت واکسن HPV، زیر ۱۴ سال بوده که باید ۲ دوز دریافت کنند و بالای سن ۱۴ سال، این مقدار به ۳ دوز افزایش می‌یابد و تا سن ۲۶ سالگی برای مردان و ۴۵ سالگی برای بانوان حتی پس از رابطه جنسی نیز تجویز می‌شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تاکید بر اینکه بایستی به آگاهی‌بخشی درمورد بیماریHPV بیشتر پرداخته شود، افزود: کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته، بر این معتقدند که با انجام واکسیناسیون HPV می‌توانند سرطان دهانه رحم را ریشه‌کن کنند، زیرا که بالغ بر ۹۰ درصد علت سرطان دهانه رحم، درگیری با بیماری پاپیلومای انسانی(HPV) است که متاسفانه جای واکسیناسیون بیماری HPV در برنامه واکسیناسیون بسیار خالی است و امیدواریم واکسن این بیماری هر چه سریع‌تر به سبد واکسیناسیون کشوری اضافه شود.
پزشک معالج؛ اولین و مهم‌ترین شخص برای ایجاد انگیزه درمان برای بیمار
شهید ثالث در مورد روش‌های درمانی سرطان بیان کرد: درمان بیماری سرطان، درمانی چند رشته‌ای (multi disciplinary) است؛ به این معنا که تمامی گروه‌های درمانی مرتبط با کنار هم قرار گرفتن، می‌توانند بهترین نتیجه را حاصل کنند. از ماهیت بیماری سرطان، می‌توان به ایجاد متاستاز و مهاجرت به سایر ارگان‌ها اشاره کرد که با ارائه درمان‌های مختلف، در نهایت، بیمار و پزشک با یکدیگر به نتیجه می‌رسند که کدام یک از مسیرهای درمانی را در پیش گیرند.
وی ادامه داد: زمانی که پزشک تشخیص سرطان را به بیمار می‌گوید، او و خانواده‌اش دچار شوک می‌شوند و در این موقعیت اطلاع‌رسانی پزشک درمورد این خبر بد، یک مهارت و مبحث علمی در روان‌پزشکی است. در تیم درمان که متشکل از تیم درمانگر در حوزه بیماری جسمی، حتما حضور روانشناسان و روان‌پزشکان کمک بسیار زیادی خواهد کرد، اما روحیه‌بخشی پزشک به بیمار خود، هنری بسیار زیبنده، آرامش‌بخش و موثر است.
این رادیوانکولوژیست با تاکید بر اینکه اولین و موثرترین فرد برای ایجاد انگیزه به بیمار، پزشک معالج است، اظهار کرد: در مراکز دانشگاهی و بیمارستان امید، واحد کلینیک سلامت روان مستقر شده که پس از اولین صحبت بیمار با پزشک خود، بایستی به این مرکز ارجاع داده شود.
میزان مرگ‌ومیر سرطان پستان در ایران، نسبت به میانگین جهانی بیشتر است
در ادامه این نشست دکتر مهدیه دیانی؛ رئیس مرکز رادیوتراپی و انکولوژی رضا (ع) در رابطه با سرطان پستان اظهار کرد: سرطان پستان در کشور ما تقریبا ۲۵ درصد سرطان‌های بانوان را شامل می‌شود و در حال افزایش است. میزان مرگ‌ومیر نسبت به شیوع و بروز این بیماری بالا است، یعنی با وجود اینکه شیوع سرطان پستان در کشور ما افزایش پیدا کرده، اما از آمارهای جهانی کشورهای توسعه‌یافته پایین‌تر ولی نرخ مرگ‌ومیر ما با آنها یکسان است وعلاوه بر شیوع کمتر نسبت به آمار جهانی، میزان مرگ و میر در کشور ما بالا است که علت آن فقر اطلاعات است.
وی با گلایه از اینکه آگاهی‌بخشی در کشور ما ضعیف است، افزود: در کشورهای توسعه‌یافته غربالگری و آگاهی‌بخشی کامل به صورت مدون در حال اجرا است، اما در کشور ما این اطلاعات وجود ندارد و حتی اکراه و ترس برای داشتن اطلاعات در مورد این سرطان وجود دارد؛ اطلاع‌رسانی باید از سطوح دبیرستان و متوسطه صورت گیرد. در آموزش و پرورش ما این مسئله خیلی ضعف و نسبت به آن گارد وجود دارد.
رئیس مرکز رادیوتراپی و انکولوژی رضا (ع) با بیان اینکه خیلی از بیماری‌ها قابلیت درمان دارد، تصریح کرد: چرا کشورهای توسعه‌یافته با وجود شیوع زیاد اما بسیار بهتر بیماری را کنترل می‌کنند؟ چرا بالای ۹۰ درصد در مرحله ابتدایی تشخیص داده می‌شود؟ همه این‌ها به دلیل آگاهی بالا و انجام تست‌های غربالگری به صورت روتین است. اما در کشور ما بجای اینکه در مرحله ابتدایی تشخیص لازم داده شود، به دلیل فقر آگاهی و انکار بیماری در مقطع پیشرفته تشخیص داده می‌شود.
در مرحله ابتدایی بیماری، احتمال بازگشت فرد به زندگی عادی بسیار بیشتر است
دکتر دیانی با بیان تفاوت‌های مرحله پیشرفته و ابتدایی بیماری اظهار کرد: در مرحله ابتدایی به مراتب درمان راحت‌تر، هزینه‌های درمان کمتر و احتمال بازگشت فرد به زندگی عادی بسیار بیشتر است؛ اما مرحله پیشرفته جدا از اینکه ممکن است هزینه‌های زیادی به سیستم و خانواده تحمیل کند، قابلیت علاج کمتری دارد و احتمال عدم کنترل و یا برگشت بیماری بیشتر است.
وی با اشاره به فعالیت‌های بنیاد سپند تصریح کرد: تمرکز بنیاد سپند بر آگاهی‌بخشی است. زیرا ما احساس می‌کنیم این فقر آگاهی بیماران را به این سمت هدایت می‌کند، اگر تمام خانواده آگاه باشند، قطعا این بیماری خیلی بهتر کنترل خواهد شد. خیلی مهم است رسانه‌ها در زمینه آگاهی‌بخشی تلاش کنند و آن را به مقطع خاصی از زمان محدود نکنند.
رئیس مرکز رادیوتراپی و انکولوژی رضا (ع) اظهار کرد: باید در مراکز آموزشی کشور ما، از سنین پایین روند آگاهی‌رسانی به افراد را شروع کرد. در کشورهای پیشرفته، از ۹ سالگی واکسن HPV که عامل ایجاد سرطان دهانه رحم است را تجویز می‌کنند. خبرگزاری‌ها در این حوزه نقش اصلی را ایفا می‌کنند، اگر در رابطه با این مسائل مکرراً صحبت و به صورت روتین تکرار شود، ناخودآگاه آگاهی‌بخشی صورت گرفته است.
سرطان پستان، روده و دهانه رحم محور اصلی غربالگری است
دکتردیانی با بیان اینکه غربالگری برای سرطان‌های شایع صورت می‌پذیرد، اظهار کرد: ما همه سرطان‌ها را غربالگری نمی‌کنیم؛ زیرا باید تست‌هایی برای غربالگری استفاده شود که ساده، ارزان، در دسترس و حساسیت بالا داشته باشد. در کشورها ما جزو سیاست دولت نهادینه نشده که غربالگری رایگان صورت گیرد و بار مالی آن بر خانواده تحمیل می‌شود. بنابراین ما باید تست‌هایی ارزان را پیشنهاد دهیم تا فرد توانایی انجام آن را داشته باشد.
وی افزود: سرطان پستان، روده و دهانه رحم محور اصلی غربالگری است، سایر سرطان‌ها تست غربالگری اختصاصی ندارند. بنیاد سپند ابتدا در سرطان پستان ورود کرد و الان در زمینه آگاهی و اطلاع‌رسانی به افراد فعالیت دارد. در بین این سه سرطان، تست غربالگری استاندارد پستان، ماموگرافی است. هدف ما از غربالگری برای هنگامی است که فرد هیچ‌گونه علائمی از بیماری ندارد.
رئیس مرکز رادیوتراپی و انکولوژی رضا (ع) با تاکید بر لزوم مراجعات مکرر گفت: معاینات دوره‌ای برای پستان توسط فرد، کادر پزشکی و تست ماموگرافی وجود دارد؛ این سه عامل در کنار هم می‌تواند کمک کند تا فرد بیماری خود را تشخیص دهد. مسئله مهم پیگیری آن است، فرد باید مراجعه مکرر و منظم داشته باشد. گاهی بین ۱۰ تا ۱۵ درصد هیچ روشی، بیماری را تشخیص نمی‌دهد، بنابراین باید افراد معاینات دوره‌ای خود را انجام دهند.
به دلیل تحریم‌ها، برای تأمین قطعات دستگاه، دچار مشکل هستیم
دکتر دیانی در رابطه با انتظارات جامعه از روش‌های تشخیصی افزود: بارها پیش آمده فردی بیمار با متاستاز مغزی می‌آید و گلایه‌مند است که چرا MRI درست تشخیص نداده؟! نباید انتظارات از روش‌های تشخیصی بالا باشد، برخی بیماری‌ها در صورت بروز باید تست برای آن انجام شود.
عضو هیأت مدیره موسسه خیریه سلامت بانوان سپند در رابطه با دستگاه‌های تشخیصی شتاب‌دهنده گفت: دستگاه آمریکایی و قطعات آن دستگاه، در ایران و حتی شرکتی که بتواند قطعات شتاب‌دهنده را تأمین کند نیز وجود ندارد. برای تأمین قطعات دستگاه ما دچار مشکل هستیم و به‌واسطه تحریم محدودیت‌هایی وجود دارد.
به روزترین درمان را ارائه می‌دهیم
وی ادامه داد: این تنها ادعا نیست که بگوییم به روزترین درمان‌ها را ارائه می‌دهیم. منتهی باید مراکز خصوصی برای افرادی که تمکن مالی و بیمه‌های تکمیلی دارند، تقویت شود، ولی مراکز دولتی نیز کامل باشند که اگر بیماری استطاعت مالی نداشت، از درمان پیشرفته محروم نشود.
دکتر دیانی در رابطه با هزینه‌های درمان اظهار کرد: هزینه درمان سرطان پستان، بین ۹۰ تا ۱۵۰ میلیون هست که میزانی از آن را بیمه تقبل می‌کند. ما شورای مشارکت‌ها و مددکاری داریم که فرد و خانواده، در آن بازدید و ارزیابی می‌شوند و اگر بضاعت مالی پایین باشد، گاها بیمار با تعرفه دولتی و کاملا رایگان درمان می‌شود. هر پنجشنبه حدود ۹ تا ۱۸ بیمار در این شورای مشارکت مطرح شده و مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
اطلاعات موجود در فضای مجازی کافی نبوده و گاهی اوقات گمراه‌کننده است
رئیس مرکز رادیوتراپی و انکولوژی رضا (ع) با نکوهش از سرچ در اینترنت و امثال آن، برای نحوه تشخیص بیماری، تصریح کرد: فرآیند علمی باید در این روند انجام شود، گاهی مطالبی که از نظر علمی حتی رد شده در این سرچ‌ها قرار داده شده است، بنابراین ما همیشه تأکید داریم که برای بیماری خود به هیچ عنوان تنها به منابع اینترنتی و گوکل اکتفا نکنند، زیرا سوء برداشت زیادی رخ می‌دهد.
وی با اشاره به پیشرفت تکنولوژی پرتودرمانی گفت: در چند سال اخیر همیشه در تکنولوژی پرتودرمانی دلسرد بودیم اما با همت خیرین موفق شدیم تکنولوژی جدید را در درمان استفاده کنیم و خوش‌بین هستیم طی ۲سال آینده بتوانیم پرتودرمانی را به صورت جامع‌تر ارائه دهیم. می‌توان این نوید را به بیماران داد که همان درمان خارج از کشور در ایران هم انجام می‌شود.
انتهای پیام
