برترینها: رضا عطاران، یکی از محبوبترین چهرههای کمدی ایران، طی سالهای گذشته تغییرات چشمگیری در مسیر هنری خود تجربه کرده است. در اوایل فعالیت حرفهایاش، او با نقشآفرینی در سریالهایی همچون "متهم گریخت" و "خانهبهدوش" توانست جایگاه ویژهای در قلب تماشاگران به دست آورد. عطاران در این دوران به دلیل نگاه طنزآمیز اما همراه با دردهای اجتماعی، با تکیه بر کاراکترهای مردمی، به یکی از شخصیتهای ماندگار تلویزیون و سینما بدل شد.
با این حال، در سالهای اخیر آثار او از سوی برخی تماشاگران و منتقدان با استقبال کمتری مواجه شده است.
پس از آنکه رضا عطاران از صداوسیما فاصله گرفت، محبوبیت و جایگاه او دچار تحولات چشمگیری شد. یکی از دلایل این تغییر، فاصله گرفتن او از نقشهای ماندگار و مردمیای است که پیشتر در تلویزیون به تصویر کشیده بود. سریالهای موفقی مثل متهم گریخت و خانهبهدوش او را در قالب شخصیتهای عامی و نزدیک به دل مردم به نمایش میگذاشت و همین باعث محبوبیت بیحد او شد. اما با دور شدن از این نقشها و ورود به سینما و آثار متفاوت، شاید بخشی از آن ارتباط نزدیک و مردمی را از دست داد.
همچنین، تکرار برخی کلیشهها و انتخابهای سینمایی که چندان نوآوری و خلاقیت بههمراه نداشتند، باعث شد برخی از مخاطبان حس کنند عطاران در یک چرخه تکراری گرفتار شده است. بسیاری از فیلمهای اخیر او، با اینکه طنز دارند، اما نتوانستهاند همان تازگی و جذابیت آثار قبلیاش را داشته باشند. در نتیجه، نقشهایش کمتر از گذشته در ذهن مخاطب باقی مانده و به همان اندازه نیز تأثیرگذار نبودهاند.
از طرف دیگر، با تغییر سلیقه نسل جدید و ورود چهرههای جدید به عرصه سینما و طنز، رقابت برای جذب توجه مخاطبان سختتر شده است. نسل جدید به طنزهای متفاوت و مدرنتر گرایش پیدا کردهاند و پلتفرمهای آنلاین نیز فضای تازهای برای هنرمندان جوان و متنوع فراهم کردهاند که عطاران بهطور مستقیم از آنها بهرهمند نشده است.
با این حال رضا عطاران همچنان چهرهای دوستداشتنی و پرطرفدار است، هنوز بریده ویدیوهای سریالهای موفق عطاران در صداوسیما به شدت در فضای مجازی دیده میشود، انگار که او برای احیا نیاز به ارتباط مستقیم به عامه مردم دارد، شاید اگر اندکی تعامل صورت بگیرد، هم عطاران ریبرندینگ شود و هم صداوسیما و کنداکتور بیآبروی این روزهایش نجات پیدا کند.
روزنامه خراسان به قلم مائده کاشیان در این خصوص نوشت: رضا عطاران طی سالهای ۹۰، ۹۱ و ۹۳ به ترتیب با سه کمدی «ورود آقایان ممنوع»، «خوابم میاد» و «طبقه حساس» در جایگاه دوم جدول فروش نشست. این ستاره سالهای ۹۴ تا ۹۷ نیز طی چهار سال متوالی با کمدیهای پرفروش «نهنگ عنبر ۱»، «من سالوادور نیستم»، «نهنگ عنبر ۲» به جایگاه دوم و با فیلم پرفروش «هزارپا» به قله گیشه رسید. پس از این موفقیت تجاری، موقعیت عطاران در گیشه تغییر و جایگاه او به رتبههای پایینتر سقوط کرد.
رضا عطاران از سال ۹۸ تا امسال با فیلمهای کمدی «زیر نظر»، «ویلای ساحلی» و «قیف» در جایگاه اول تا سوم جدول فروش غایب بوده و رقابت را به دیگر ستارههای کمدی واگذار کرده است.
او در دهه ۹۰ جزو فاتحان گیشه بود و هر سال با آثار کمدی پرفروش خود در رتبه اول یا دوم پرفروشترین فیلمها جایگاهی را به دست میآورد. از اواخر دهه ۹۰ این روند تقریبا متوقف شد و رضا عطاران در رتبههای پایینتر جدول فروش نشست و جایگاه اول تا سوم گیشه را به کمدینهای دیگر واگذار کرد. جدیدترین نمونه این اتفاق، ناکامی فیلم «قیف» ساخته محسن امیریوسفی است که با وجود فضای فانتزی و متفاوت آن، اما مورد استقبال تماشاگران قرار نگرفته و حضور موفقی در گیشه نداشته است.
عطاران هنوز عطاران است...
با وجود سقوط عطاران به رتبههای پایینتر جدول فروش، سابقه درخشان این ستاره در تلویزیون و خاطره مخاطبان از فیلمهای پرفروش او در دهه ۹۰، باعث میشود همچنان به عنوان چهرهای محبوب نزد مخاطبان جایگاه خود را حفظ کند اما موفقیت تجاری آثار او یا انتخابهای این بازیگر موضوعات دیگری است. سال ۱۴۰۲ سریال موفق و خوشساخت «دفتر یادداشت» در نمایش خانگی اثبات کرد در صورتی که نقشی خاص مانند «ایرج مجد» به عطاران سپرده شود و فیلم یا سریال نیز کیفیت لازم را داشته باشد، این ستاره باز هم میتواند تواناییهای خود را نشان بدهد و مورد توجه قرار گیرد.
تکرار روزهای خوب عطاران در هالهای از امید
شاید بازگشت محبوبیت رضا عطاران در گرو تعامل دوبارهاش با صداوسیما و زنده کردن خاطرات شیرین گذشته باشد. همکاری مجدد او با تلویزیون و ایفای نقشهای مردمی و آشنایی که به دل مردم نزدیک است، میتواند همان حس صمیمیت و اصالت را دوباره در ذهن مخاطبان تداعی کند. تکرار خاطرات دلنشین سریالهایی که او در آنها خاطرهساز شد، میتواند عطاران را به جایگاه ویژهاش در قلب مردم بازگرداند و او را بار دیگر به یکی از سوپراستارهای دوستداشتنی صداوسیما تبدیل کند.
این روزها جای خالی او در صداوسیما دیده میشود و همچنان مردم با آثار قدیمی او خاطره بازی میکنند، در زیر واکنش برخی کاربران فضای مجازی درباره آثار او را بخوانید:
کاربری به نام منیر در توئیتر نوشت: چندین ساله که صدا و سیما فقدان حضور رضا عطاران رو حس میکنه و به روی خودش نمیاره!
حسین هم نوشت: رضا عطاران در دوره ای مناسبتی ساز خیلی خوبی بود و به ویژه زبان سینمایی طنز دلنشینی داشت که با اکثریت مردم ارتباط برقرار کرده بود که متاسفانه متوقف شد .
مجید گفته: فکر نمیکنم حتی خود رضا عطاران اندازه من سریالهایی که کارگردانی کرده رو دیده باشه!
دیگه از بیکاری به جایی رسیدم کارهاش رو توی اینستاگرام هم پیدا میکنم.
سمیرا هم اینگونه به آثار قدیمی او واکنش نشان داد: تلویزیون در سال های گذشته از مناسبت ها بهترین استفاده رو میبرد تا برای خودش بیننده بیشتری جذب کنه و در دهه ۸۰ معمولا موفق عمل میکرد سریال خانه به دوش یکی از موفق ترین نمونه های این مدل سریال سازی بود که رضا عطاران رو تبدیل به یک برند برای تلویزیون کرد.
نعیم هم ویدئو زیر را در توئیتر منتشر کرده و گفته: عجب دورانی بود ای کاش با همین فیلمها صداوسیما بازم دل مردم و شاد میکرد.