خبرگزاری ایسنا بارها در قالب گزارش‌های خبری و تحلیلی به این موضوع که با جان مردم بازی می‌کند پرداخته است و حتی در گزارش «سَرِ مرگ در جاده‌های ساوه شلوغ است» که بر روی خروجی این خبرگزاری قرار گرفت از چندین جاده پرخطر و دارای نقاط حادثه خیز در حوزه استحفاظی شهرستان ساوه رونمایی کرد.
علاوه بر آزادراه ساوه - همدان و جاده قدیم آن که نخستین محور مرگ نامیده شده است مسیرها و محورهای دیگری در این شهرستان از جمله آزادراه و جاده قدیم ساوه - سلفچگان، آزادراه و جاده قدیم ساوه به تهران و محور ساوه به بوئین زهرا را می‌توان به عنوان مسیرهای مرگبار شهرستان و جاده‌های مرگ ۲، ۳ و ۴ نامگذاری کرد.
کمتر روزی وجود دارد که در این محورها شاهد وقوع تصادفات نباشیم و محور ساوه همدان رکورددار این آمار است. متاسفانه در آخرین سانحه ترافیکی دارای تلفات جانی در ۲۷ مهرماه امسال بر اثر برخورد چهار خودروی سواری در آزادراه ساوه – همدان ۱۰ نفر جان خود را از دست دادند و چندین نفر دیگر مصدوم شدند.
این حادثه دلخراش و جانسوز که موجب از دست رفتن تعدادی از مسافران عبوری از این محور و داغدار شدن جمعی از هموطنان شد بهانه ای شد تا بار دیگر ضمن تاکید بر اینکه همچنان سَرِ مرگ در جاده‌های ساوه شلوغ است، به مسئولان تذکر و هشداری داده شود تا مانع از بروز حوادث این چنینی شود.
ایمن سازی ۲۳ نقطه حادثه خیز در یکسال اخیر
در همین رابطه مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان مرکزی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: ۶۲ درصد نقاط حادثه‌خیز شناسنامه‌دار استان(۲۳ نقطه) در یک سال اخیر ایمن سازی و رفع خطر شده است.
مهرداد جهانی اظهار کرد: طی یک سال اخیر ۲۳ نقطه از ۳۷ نقاط حادثه‌خیز استان ایمن سازی و رفع خطر شده که نتیجه تلاش مستمر راهداران و پیمانکاران بخش خصوصی برای افزایش سطح ایمنی راه‌هاست.
وی تصریح کرد: ۶۲ درصد از این نقاط در ۳۵ درصد از بازه زمانی تعیین شده طی یک سال اخیر رفع شده و ۱۴ نقطه باقیمانده نیز در حال حاضر در دست اقدام برای ایمن سازی است، که البته بزودی پنج نقطه از ۱۴ نقطه باقیمانده نیز تکمیل خواهد شد. از این تعداد پنج نقطه انجام شده و برای مابقی نقاط، بازه زمانی سه ساله تعیین شده است.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان مرکزی در ادامه با بیان اینکه ۸۸۷ نقطه پرتصادف در سطح کشور در سال ۱۴۰۱ شناسایی و در سال ۱۴۰۲ به استانها ابلاغ شده است، اظهار کرد: سهم استان مرکزی ۳۷ نقطه (به عبارتی ۴.۱۷ درصد) بوده است. علاوه بر رفع ۲۳ نقطه حادثه‌خیز، از ابتدای سال جاری تا پایان مهرماه، بالغ بر ۱۰۴ نقطه مستعد حادثه نیز به صورت نقطه‌ای در شبکه راه‌های استان ایمن سازی و رفع خطر شده است.
مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان مرکزی در ادامه از تلاش بی‌وقفه راهداران و پیمانکاران بخش خصوصی برای افزایش سطح ایمنی در آزادراه تهران - ساوه به عنوان پرترددترین جاده‌ی استان مرکزی خبر داد و گفت: ۴۰۰ عدد تابلوی مسیرنمای فایبرگلاس در ۴۰ کیلومتر از لاین شرقی آزادراه نصب شد که برای اجرای این طرح که دو ماه بطول انجامید، اعتباری برابر با دو میلیارد و ۴۰۰ میلیون ریال هزینه شده است.
جهانی در خصوص ایمن سازی آزادراه ساوه همدان به عنوان مسیر پرتردد دیگر استان مرکزی گفت: آزادراه ساوه - همدان تحت مدیریت شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل(به نمایندگی اداره کل راه و شهرسازی در استان) است و تحویل اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان نیست.
رانندگان خسته و نبود امکانات خدماتی و رفاهی کافی
سرهنگ محمد آشوری رئیس پلیس راه فرماندهی انتظامی استان مرکزی با بیان اینکه باید یک نیازسنجی اساسی در خصوص محورهای مواصلاتی شهرستان ساوه صورت گیرد، گفت: گذشته از حادثه اخیر که منجر به کشته شدن ۱۰ نفر شد که بسیار حائز اهمیت است، نبود مجتمع خدماتی رفاهی کافی، جایگاه سوخت و نبود روشنایی مناسب را از جمله نواقص مهم آزادراه ساوه - همدان دانست و افزود: بخشی از تصادفات این محور ناشی از خواب آلودگی و خستگی راننده است که وجود مجتمع‌های خدماتی رفاهی کافی در این محور موجب خواهد شد رانندگان اقدام به توقف و رفع خستگی کنند.
مصوباتی که عملیاتی نشده!
وی با تاکید بر اینکه ماندگاری و رفع خستگی مسافران در مجتمع‌های خدماتی رفاهی بین راهی موجب کاهش سوانح رانندگی می‌شود، اظهار کرد: واژگونی خودروها به دلیل خستگی وخواب آلودگی بخشی از علل وقوع سوانح رانندگی است و در این میان مجتمع‌های خدماتی در محورهای مواصلاتی برای رفع خستگی و استراحت رانندگان بسیار مفید و اثرگذار است که نقش مهمی در کاهش حوادث رانندگی دارد. احداث مجتمع های خدماتی رفاهی در این محور از مصوبات سالیان قبل بوده است که هنوز عملیاتی نشده و به سرانجام نرسیده است.
سرهنگ آشوری با بیان اینکه ۱۵ درصد از تصادفات آزادراه ساوه همدان را واژگونی خودروها تشکیل می‌دهد، گفت: علت اصلی واژگونی خودروها براساس بررسی‌های انجام شده به خستگی و خواب آلودگی بر می‌گردد. بیش از ۵۰ درصد از تصادفات این محور در مسیری رخ می‌دهد که فاقد مجتمع خدماتی رفاهی است که باید راهکاری برای کاهش سوانح در نظر گرفته شود.
وی با اشاره به جغرافیای آزادراه ساوه همدان گفت: به دلیل نبود مجتمع‌های خدماتی رفاهی و سایر جذابیت‌های جاده‌ای، در این محور جاذبه سفر وجود ندارد که در کنار کمبود تابلوهای راهنمایی رانندگی و فقدان روشنایی ها موجب بروز حوادث ترافیکی می‌شود.
معضل سوخت و توقف های خطرناک
وی افزود: متاسفانه در این محور به مسافت ۱۳۰ کیلومتر از سمت همدان به ساوه جایگاه سوخت وجود ندارد و استرس و نگرانی نبود جایگاه سوخت در بین رانندگان موجب عدم هوشیاری کامل راننده شده و حادثه آفرین است. از طرفی توقف خودروها در حاشیه آزادراه به دلیل اتمام سوخت خودرو و تلاش برای کمک از سایر خودروها جهت گرفتن بنزین می‌تواند خطرناک و منجر به تصادف شود.
لزوم تعریض اتوبان ساوه - سلفچگان
وی بیان کرد: اتوبان ساوه - سلفچگان نیز به یکی از محورهای پرتردد تبدیل شده و بخشی از تصادفات را به خود اختصاص داده است که لازم است تعریض شود تا از حجم تردد و بالتبع آن آمار تصادفات کاسته شود. در این محور شانه خاکی و خط اضطرار وجود ندارد و در برخی نقاط، اختلاف عرض جاده وجود دارد که جزو مشکلات این محور است.
رئیس پلیس راه فرماندهی انتظامی استان مرکزی در ادامه گفت: در تصادفات به دنبال مقصر نیستیم بلکه مطالبه‌گری و پیگیری خود را برای کاهش سوانح رانندگی با هدف رفع مشکل انجام می‌دهیم. در جایی که هر سازمان و نهادی در عمل به وظایف و تکالیف خود کوتاهی کرده باشد برابر تبصره ۳۰ ماده ۱۴ قانون این اجازه داده شده است که با تشخیص کارشناس تصادفات نظر خود را اعلام کنیم و سازمان یا نهاد ذیربط مسئول وقوع تصادف شناخته شود.
وی تصریح کرد: کارشناس تصادفات هیچگاه در خصوص خطای انسانی چشم پوشی و اغماض نکرده و برابر مقررات رفتار خواهد کرد اما چنانچه کوتاهی صورت گرفته باشد سهم سازمان مربوطه در مقصر تشخیص دادن وقوع حادثه لحاظ خواهد شد.
افزایش جاذبه سفر مساوی با کاهش سوانح رانندگی
سرهنگ آشوری با تاکید بر اینکه نیازهای اساسی برای ایمن شدن آزادراه ساوه همدان و سایر محورهای پرتردد استان باید بطور جد تامین و نقاط حادثه خیز ایمن شود، گفت: به هر میزان که جاذبه سفر در محورهای مواصلاتی افزایش یابد تردد ایمن با کاهش سوانح رانندگی انجام خواهد شد.
پلیس اعلام کرده سازمان های ذیربط اجرا نکرده اند!
وی بیان کرد: در تصادف اخیر شاهد انحراف خودروی سمند از یک لاین به لاین دیگر بودیم ولی اگر مانعی بین دو لاین ایجاد می‌شد که اجازه نمی‌داد خودرو در لاین مخالف قرار گیرد قطعا آمار جانباختگان به ۱۰ نفر نمی‌رسید. این موارد از سوی پلیس راه به مراجع ذیربط منعکس شده است اما اجرایی نشده است.
وی گفت: در نیمه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل در استان مرکزی میزان تصادفات فوتی ۲۰ فقره معادل هشت درصد و جانباختگان نیز ۴۱ نفر معادل ۱۳ درصد کاهش داشته است. همچنین ۶۴ فقره کاهش تصادفات جرحی رخ داده و تعداد مصدومین نیز به ۳۹۵ نفر کاهش یافته است که نتیجه مشارکت مردم در رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی، پیگیری مسئولان و تشدید نظارت‌های پلیس است.
عامل انسانی، علت قریب به ۷۰ درصد علت وقوع تصادفات در این محور
سرهنگ آشوری اظهار کرد: با وجود اینکه عامل انسانی، قریب به ۷۰ درصد علت وقوع تصادفات در این محور را به خود اختصاص داده است اما می‌توان از اهرم‌ها و موانعی برای جلوگیری از بروز خطاهای انسانی استفاده کرد تا شدت وقوع تصادفات و در نتیجه میزان مرگ و میرها را کاهش داد که در این میان باید دستگاه‌های ذیربط به تکالیف قانونی خود عمل کنند.
محورهایی که باید دو بانده شوند
وی همچنین گفت: محورهای مواصلاتی سایر شهرهای استان نظیر خمین - قورچی باشی، الیگودرز، قره کهریز، زیرآب محلات، نراق دلیجان، خنجین، آهنگران، کنارگذر شمالی از جمله محورهایی هستند که خودروها به صورت رفت و برگشت در آن تردد داشته و فاقد جداکننده هستند. در این محورهای دوطرفه احتمال وقوع تصادف رخ به رخ وجود دارد و بسیار خطرناک است. این نقاط نیز باید ایمن سازی شوند و نقاط حادثه خیز آنها برطرف شود و در نهایت حتما باید به محور دوبانده تبدیل شوند.
وی تصریح کرد: برای کاهش آمار جانباختگان حوادث جاده‌ای باید اقدامات کوتاه مدت، کم هزینه و زودبازده در اولویت قرار گیرد که لازمه انجام آن مشارکت بین بخشی تمامی دستگاه های اجرایی است.
وظیفه ما حفظ وضعیت موجود است
رئیس هیات مدیره شرکت احداث و نگهداری آزادراه ساوه – همدان نیز گفت: براساس آمارهای منتشر شده رسمی در سال ۱۳۸۵ تعداد تلفات جاده‌ای کشور ۲۸ هزار نفر بوده است، اما پس از احداث آزادراه ها در محورهای مواصلاتی شهرهای مختلف، ترافیک از محورهای قدیم به آزادراه‌ها نظیر آزادراه ساوه - همدان هدایت شد و با وجود افزایش ترافیک و خودروها آمار تلفات در سال ۱۴۰۰ به ۱۵ هزار نفر کاهش یافت.
محمد ابوطالبی افزود: با احداث آزادراه ها تصادفاتی نظیر شاخ به شاخ شدن و برخورد از مقابل از بین رفت و واژگونی و انحراف از جاده به دلیل خستگی، خواب آلودگی و ... افزایش یافت. علت اصلی واژگونی هم سرعت غیرمجاز است و در تصادف اخیر نیز خودروی سمند با سرعت ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت در حال تردد بوده که از لاین خود خارج و در لاین مخالف با سه خودروی دیگر برخورد می‌کند.
وی بیان کرد: این سوال پیش می‌آید که اگر گاردریل در بین دو لاین وجود داشت خودروی سمند نمی‌توانست از لاین خود خارج و وارد لاین مخالف شود و تعداد تلفات کاهش می‌یافت. در پاسخ به این اظهار نظر باید گفت شرکت احداث و نگهداری آزادراه ساوه – همدان یک شرکت سرمایه گذار است و براساس قانون وظیفه داریم آنچه را که وزارت راه تحویل داده است را نگهداری کنیم و برای مثال تابلوی راهنمایی و رانندگی بر زمین افتاده یا گاردریلی خراب شده را تعمیر کنیم و وضعیت موجود را حفظ و تثبیت کنیم. احیای خط کشی پاک شده در جاده و تعمیر بخش‌هایی از جاده که خراب شده است از دیگر وظایف شرکت است.
او گفت: شرکت نگهداری کننده نمی‌تواند بدون مجوز وزارت راه و شهرسازی که موضوعات حاکمیتی و آئین نامه‌ای بر عهده این وزارتخانه است، به مسائل ورود کند. به عنوان مثال نصب گاردریل جدید در حیطه اختیارات شرکت نیست بلکه باید وزارت راه مجوز صادر کند و از طریق پیمانکاری که جذب می‌شود به اجرا درآید.
ابوطالبی اظهار کرد: چندین بار برای انعکاس نظریه پلیس راه به وزارت راه و شهرسازی، مکاتبه و نامه نگاری شده است و به نظر می‌رسد باید جلسه‌ای با حضور مقامات وزارت راه، پلیس راه و شرکت احداث و نگهداری آزادراه تشکیل شود و مواردی که لازم است به اجرا درآید در این جلسه مطرح و با نظر کارشناسی تصمیم‌گیری شود.
وی در خصوص وجود نقاط حادثه خیز در آزادراه ساوه همدان گفت: اصولا آزادراه به گونه‌ای احداث می‌شود که نقطه حادثه خیزی نداشته باشد و استانداردهای لازم در احداث آزادراه رعایت می‌شود تا جائیکه برخی خودروها به دلیل ایمن بودن آزادراه با سرعتی به مراتب بالاتر از حد مجاز و بعضا تا ۱۸۰ کیلومتر در ساعت رانندگی می‌کنند که بر اثر عدم کنترل سرعت خود دچار حادثه شده و سوانح جاده ای بوقوع می پیوندد یا بر اثر خواب آلودگی واژگون شده و از جاده منحرف می‌شوند.
بروکراسی پیچیده اخذ مجوز احداث مجتمع خدماتی رفاهی و پمپ بنزین
رئیس هیات مدیره شرکت احداث و نگهداری آزادراه ساوه – همدان در خصوص نبود مجتمع خدماتی و رفاهی و نیز جایگاه سوخت کافی در این آزادراه به عنوان یکی از دلایل بروز خستگی و خواب آلودگی، نگرانی و استرس رانندگان که منجر به وقوع سوانح ترافیکی می‌شود، گفت: متاسفانه اخذ مجوز احداث مجتمع خدماتی رفاهی و پمپ بنزین طولانی و بروکراسی اداری پیچیده‌ای دارد.
۳۰ اداره کل باید صدور مجوز را بررسی کنند!
وی افزود: در حال حاضر درخواست احداث سه مجتمع خدماتی رفاهی در آزادراه ساوه همدان داده شده است و باید افزون بر ۳۰ اداره کل و دستگاه اجرایی تشریفات اداری مربوط به صدور مجوز مجتمع خدمانی را بررسی کنند و پس از واگذاری زمین اجاره‌ای عملیات اجرایی آن آغاز شود. در خصوص پمپ بنزین نیز باید مالکیت زمین متعلق به درخواست دهنده مجوز باشد و این بند از دستورالعمل را نمی‌توان اجرا کرد چرا که زمین اجاره‌ای است.
ابوطالبی خواستار تسهیل در مقررات و دستورالعمل ها برای صدور مجوز مجتمع خدماتی رفاهی و جایگاه سوخت شد و گفت: این مقررات را می توان در سطح استان تسهیل و موانع را برطرف کرد. با وجود تشکیل جلسات متعدد برای حل این مشکلات و ابلاغ مصوبه به دستگاه‌های اجرایی، اما متاسفانه مدیران کل اذعان می‌دارند که منع قانونی داشته و نمی‌توانند بر خلاف قانون اعمال کرده و مجوز لازم را صادر کنند.
وی بیان کرد: نباید بهره برداران از آزادراه که به دلیل احداث راه ایمن اقدام به تردد می کنند به دلیل برخی موانع و محدودیت‌های قانونی دچار حادثه شده و به جای سفری خوش با خاطره تلخ مواجه شوند.
به گزارش ایسنا، تصادف نتیجه بی‌احتیاطی رانندگان و عوامل دیگری نظیر جاده و خودروست. اما همانطور که در این گزارش بدان اشاره شد، می‌توان با انجام راهکارها و اقداماتی مانع از بروز تلفات بیشتر در نتیجه سوانح ترافیکی شد.
خطاهای انسانی، عامل جاده و خودرو سه عاملی است که هر کدام می‌تواند به تنهایی یا با هم یک سفر را به کام چندین خانواده تلخ کند، اما اگر کمی واقع بینانه به موضوع دقت کنیم خواهیم دید که جاده‌های ناایمن و غیراستاندارد و خودروهای با کیفیت دست به دست هم داده‌اند تا با خطای انسانی یک حادثه مرگبار را خلق کند.
در گزارش‌های پیشین ایسنا بارها به این موضوع تاکید شد که خطای انسانی ناشی از رانندگی با سرعت غیرمجاز، سبقت غیرمجاز، عدم رعایت فاصله قانونی، انحراف به چپ، عدم توجه سایر وسایط نقلیه و علائم راهنمایی و رانندگی، بی احتیاطی، رانندگی در اوج خستگی، رانندگی مخاطره آمیز و حالت تهاجمی، صدمه دیدن قوای جسمی و فکری راننده تحت تأثیر الکل، مواد مخدر، بیماری، بی تجربگی در رانندگی‌های برون شهری و دورن شهری و... صورت می‌گیرد اما نباید از این موضوع غافل شد که بخش اعظمی از دلایل بروز خطاهای انسانی به نبود جاده ایمن نیز برمی‌گردد.
اگر جاده از استاندارد لازم برای رانندگی برخوردار باشد و به گونه‌ای طراحی شود که حجم تردد خودرو در آن استاندارد بوده و راننده بتواند سفری ایمن و بدون خستگی داشته باشد قطعا با حضور موثر پلیس و عوامل راهداری برای کنترل ترافیک و تردد وسایط نقلیه در این محور، دیگر آژیر امداد به صدا در نیامده و چشم خانواده‌ای خونبار نمی‌شود و داغ نمی‌بیند.
نرخ بالای عوارض آزادراهی نیز موجب شده تا وسایط نقلیه سنگین انگیزه‌ای برای تردد در این محورها نداشته باشند و ترجیح دهند که از محور قدیم تردد کنند، بنابراین با احداث آزادراه نه تنها حجم ترافیکی در محور قدیم کاسته نشده است بلکه افزایش خودروها طی سال‌های اخیر و فرار از پرداخت عوارض موجب شده تا محور قدیمی پرترددتر از گذشته بار سنگین ترافیک روزانه را تحمل کند و با حوادث ترافیکی دیگری از نوع رخ به رخ و یا شاخ به شاخ همراه باشد.
مجددا تاکید می‌شود یادمان باشد که در قرآن کریم سوره مائده آیه ۳۲ می‌خوانیم «ومن احیاها فکانما احیاالناس جمیعا» هرکس انسانی را از مرگ نجات دهد گویا همه مردم را از مرگ نجات داده است.
باید برای نجات حتی یک نفر از مرگ که به منزله زندگی بخشی از همه مردم است از هیچ تلاشی دریغ نکرده و اجازه ندهیم آژیر امداد و ناقوس مرگ در این محورهای پرخطر همچنان نواخته شود.
انتهای پیام
