به اعتقاد کارشناسان، یکی از راهکار‌های کمک به تأمین معیشت مرزنشینان استفاده از ظرفیت تعاونی‌هاست و این امر موجب می‌شود هم مشارکت اقتصادی مردم در حوزه‌های مختلف افزایش یابد هم سود حاصل از تعاونی‌ها به مردم و سهامداران برسد.
به گزارش ایسنا، علیرغم آنکه بزرگ‌ترین مزیت استان‌های مرزی، تبدیل شدن به پایانه صادراتی است، اما طی سال‌های گذشته آنطور که باید از این ظرفیت مطلوب و ارزشمند در جهت تامین بازار فروش تولیدات استفاده نشده است.
مبادلات مرزنشینی از جمله کولبری و ملوانی (ته لنجی) در نواحی مرزی از جمله راه‌های کسب درآمد و تامین معیشت مرزنشینان است ولی در طول سال‌های اخیر عدم تمکن مالی مرزنشینان و آشنایی ناکافی آنها به قوانین و مقررات مرزنشینی باعث شده تا از یک طرف منافع مرزنشینان از این طریق تامین نشده و از طرفی دیگر جریان‌های سازمان یافته قاچاق کالا از این معافیت و تسهیلات مبادلات مرزی مرتبط با مرزنشینان، سوء استفاده و سود سرشاری را کسب کنند.
مرزنشینان در توسعه روابط اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و دیپلماتیک با کشور‌های همسایه و منطقه تاثیرگذارند و باید با تقویت همه جانبه به عنوان یک فرصت از آنها بهره برد. ایران با داشتن ٨٧۵۵ کیلومتر مرز آبی و خاکی و همسایگی با ١۵ کشور جهان و ارتباط با آب‌های آزاد، موقعیت استراتژیکی خوبی را پدید آورده است و از این رو باید از وجود مرزنشینان به عنوان یک پتانسیل عظیم به نحو مطلوب بهره برد.
در همین راستا، رضا وفایی یگانه، معاون امور اقتصادی اتاق تعاون ایران یکی از راهکار‌های کمک به تامین معیشت مرزنشینان را استفاده از ظرفیت تعاونی‌ها عنوان کرده و می‌گوید: این مساله موجب می‌شود مشارکت اقتصادی مردم در حوزه‌های مختلف افزایش یابد و سود حاصل از تعاونی‌ها به جیب اعضا و سهامداران که همان مردم هستند، برود.
وی معتقد است که تعاونی‌های مرزنشین نه تنها موجب رونق بازار و رواج کسب و کار می‌شوند بلکه به تأمین کالا‌های معیشتی به وفور و با قیمت مناسب در بازار کمک می‌کنند و مردم می‌توانند نیاز خود را از این طریق تأمین کنند.
معاون اقتصادی اتاق تعاون ایران می‌گوید: توسعه فعالیت تعاونی‌های مرزنشین به ایجاد پایانه‌های صادراتی، استانداردسازی مبادلات مرزی، کاهش انگیزه قاچاق و کمک به افزایش تأمین معیشت مرزنشین‌ها کمک می‌کند.
تعاونی‌های مرزنشین نه تنها موجب رونق بازار و رواج کسب و کار می‌شوند بلکه به تأمین کالا‌های معیشتی با قیمت مناسب در بازار کمک می‌کنند.
وفایی یگانه تاکید دارد که تعاونی‌های مرزنشین، قاچاق کالا را به سمت تجارت سالم می‌برد و معتقد است: روان‌سازی در عرضه مایحتاج مورد نیاز به مناطق دور افتاده و مرزی موجب پیشگیری از مهاجرت و توقف تخلیه جمعیتی این مناطق، بهبود وضع معیشتی مردم منطقه از طریق تأمین درآمد، مبارزه با گرانی و کاهش آسیب پذیری آنها خواهد شد.
بر اساس آخرین آمار بیش از ۴۵۰ تعاونی مرزنشین با عضویت ۲ میلیون نفر در ۱۷ استان کشور وجود دارند که به موجب قانون، اجازه واردات و صادرات اقلام و محصولاتی نظیر مواد غذایی، صنایع معدنی و تولیدات بهداشتی به آنها داده شده است.
از نگاه تحلیلگران اقتصادی، رفع موانع و مشکلات تعاونی‌های مرزنشین، توسعه این تعاونی‌ها و بازارچه‌های مرزی را به دنبال دارد. به زعم آنها کاهش شکل‌گیری اقتصاد غیررسمی در مرز‌های کشور، مستلزم بهبود شرایط معیشتی مردم مناطق مرزی است و حفظ امنیت مرز‌های کشور یکی از مسایل حیاتی کشور به شمار می‌رود، از این رو بهره‌گیری از ظرفیت‌های اقتصادی و اجتماعی مغفول مانده مرزنشیان امری ضروری است و حمایت از مرزنشینان در شرایط اقتصادی، ضمن تقویت معیشت مردم ساکن در مناطق مرزی به تنظیم بازار کالا‌های اساسی منجر می‌شود.
پیش از این احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی مهم‌ترین اهداف برنامه خود در حوزه تعاون را افزایش سهم بخش تعاون از فعالیت‌های اقتصادی، جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در حوزه تعاون و استفاده از ظرفیت تعاونی‌های مرزنشینان جهت ارتباط با کشور‌های همسایه به ویژه به منظور خنثی‌سازی تحریم‌های ظالمانه و فراهم کردن شرایط فعالیت اتحادیه‌ها و تعاونی‌ها در فضای بین‌المللی عنوان کرده بود که به تقویت و توسعه هرچه بیشتر صادرات تعاونی‌ها منجر شود.
گفتنی است، نقش تعاونی‌های مرزنشین در حراست و پاسداری از مرزها، حفظ امنیت منطقه‌ای و مرزی، جلوگیری از ورود کالای قاچاق و تنظیم بازار کالا‌های اساسی بسیار موثر و با اهمیت است؛ از این رو سیاستگذاری‌ها در این زمینه باید به نحوی باشد که فعالیت مرزنشینان بیش از پیش رونق گرفته و مشکلات مبادلات مرزنشیان برطرف شود.
