همشهری آنلاین_ فاطمه عسگری نیا: فتوایی که به عنوان بزرگترین فتوای تاریخی نظام سلامتی کشور نام گرفت. همین بهانهای شد برای اینکه این روز در تقویم رسمی کشور به نام روز اهدای عضو نام گیرد. دکتر امید قبادی؛ نائب رئیس هیئت مدیره انجمن اهدای عضو ایران با مرور این تاریخچه، امروز از ایران به عنوان یکی از قطبهای انجام جراحیهای پیوند عضو یاد میکند: «تا قبل از اخذ این فتوا توسط دکتر ایرج فاضل از امام خمینی، افرادی که به پیوند عضو نیاز داشتند مجبور بودند به کشورهای اروپایی سفر و دست کم ۴۰ هزار پوند در این مسیر هزینه کنند. پول گزافی که ۳۰ هزار پوند آن سهم دلالان و واسطههای پیوند عضو میشد و ده هزار پوند هم سهم تیم پیوند! خلاصه این که بعد از فتوای امام خمینی در سال ۱۳۶۸ و صدور فتوای دیگری در سال ۱۳۷۰ از سوی مقام معظم رهبری، گرچه حجت بر همه تمام شد اما تصویب قانون اهدای عضو در مجلس، ۱۱ سالی منتظر رای مثبت نمایندگان ماند.» گرچه در طول این ۱۱ سال پزشکان دلسوز و متخصصی که در تلاش بودند تا مشکلات مردم را حل کنند بیکار ننشستند و با دلگرمی نسبت به دو فتوای صادر شده، اولین اعمال جراحی پیوندی را در کشور اجرا کردند. به گفته نائب رئیس انجمن اهدای عضو، امروز ایران در انجام تمامی جراحیهای پیوند اعضا حرفی برای گفتن دارد و در پیوند کبد با رتبه اول جهان به امپراتوری پیوند کبد شهرت یافته است.
اولین پیوندهای عضو در ایران
سال ۱۳۷۰: اولین پیوند کلیه
سال ۱۳۷۲: اولین پیوند قلب و کبد
سال ۱۳۷۵: اولین پیوند روده
سال ۱۳۷۹: اولین پیوند ریه
سال ۱۳۸۵: اولین پیوند لوزالمعده
تعداد اهدا کنندگان عضو تا کنون
با رضایت خانواده ۱۱ هزار و ۵۰۰ نفر (مرگ مغزی) به اهدای عضو عزیزشان، جان ۷۵ هزار بیمار نیازمند نجات داده شده است. علاوه بر این که انجام این عمل های جراحی در ایران باعث ذخیره ریالی ۲۵۰ هزار میلیارد تومان در کشور شده است.
وضعیت ایران در شاخص PMP(تعداد سالانه اهدای عضو به ازای هر یک میلیون نفر)
سال ۱۳۷۹: ۲ دهم
سال ۱۳۹۸: ۱۴.۳(میزان رشد :۷۰ درصد)
هم اکنون این شاخص به عدد ۱۳ رسیده است که علت کاهش آن، کرونا بوده است
جایگاه آسیایی ایران در اهدای عضو :
ایران در بین کشورهای آسیایی رتبه اول اهدای عضو را دارد.
رتبه دوم : اسرائیل
رتبه سوم : امارات متحده عربی
ایران در پیوند کبد در یک مرکز، رتبه اول جهان را دارد.
دارندگان کارت اهدای عضو:
تا کنون ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در ایران کارت اهدای عضو دریافت کردهاند. البته برخی از خانوادهها هم برای ترویج این فرهنگ، به صورت نمادین برای فرزندانشان این کارت را دریافت کردهاند مثل نوزادی که به صورت نمادین، کارت اهدای عضو او توسط پدرش دریافت شده و حالاکوچکترین فرد دارای کارت اهدای عضو در ایران است. البته که شرط سنی برای متقاضیان دریافت کارت اهدای عضو ۱۸ سال تمام است. مسنترین دارنده کارت اهدای عضو در ایران نیز ۹۴ ساله است.
واحدهای اهدای عضو فعال در کشور:
۶۳ واحد اهدای عضو در سراسر کشور داریم که از این تعداد ۱۵ واحد فعال هستند.
تعداد بیشترین اهدای عضو در ایران، واحد اهدای عضو شیراز است.
بالاترین PMP در سالهای گذشته به ترتیب به یزد، فسا و شیراز تعلق دارد.
خبرهای خوب:
در تعامل پلیس راهور و انجمن اهدای عضو ایران قرار است نشان اهدای عضو روی گواهینامه افراد متقاضی اهدای عضو درج شود. علت هم آمار بالای مرگ مغزی افراد در تصادفات رانندگی است. علاوه بر این قرار است برای خانوادههایی که همگی علاقمند به اهدای عضو هستند، کارت خانواده اهدای نفس صادر شود که هم مشخصات اعضا را دارد هم امضایشان را.
بیشترین متقاضیان اهدای عضو در لیستهای انتظار
بیشترین متقاضیان اهدای عضو در لیستهای انتظار، بیماران نیازمند به پیوند کلیه هستند اما این روزها بازار اهدای سلولهای بنیادین و سلولهای خونی قبل از مرگ حسابی گرم است به طوریکه حتی انجمنی به طور خاص و ویژه، رسیدگی به دریافتکنندگان و اهداکنندگان را دنبال میکند. نسوج هم بعد از مرگ متقاضیانشان کم نیستند تاندونها، قرنیه چشم و دریچه قلب و ... در این دسته قرار میگیرند.
یک درخواست:
دکتر امید قبادی که حالا سالها همراه دوستان متخصصش در عرصه پیوند اعضا فعالیت دارد میگوید "در سال ۳ هزار نفر در صف انتظار پیوند اعضا، جان خود را از دست میدهند در حالیکه اگر مردم در وقت مرگ مغزی عزیزانشان به تیم پزشکی اعتماد کنند و اجازه انجام پیوند به موقع را بدهند، در ۲۴ ساعت اول مرگ مغزی، میتوان جان بیماران زیادی را نجات داد.