اختصاصی «تابناک با تو»؛ فیلم «در شعله‌های آتش»، اثر کارگردان پاکستانی آقای «ضرارخان» شاید به نظر فقط یک فیلم ترسناک با موسیقی و صحنه‌های استرس‌آور باشد، اما با بررسی اجمالی درمی‌یابیم این فیلم از شرایط زندگی روزانه قشر متوسط جامعه پاکستان به ویژه برخی زنان که با خشونت خانوادگی و ترس‌های ناشی از سحر و جادو مواجه می‌شوند مرتبط است.
این فیلم درباره زنی است که پس از مرگ رئیس‌خانواده (همسرش) با ارواح مردگان روبرو میشود. فیلم به چالش‌های زنان پاکستانی طبقه متوسط کارگر می‌پردازد. این فیلم در سال ۲۰۲۳ برنده جایزه‌بزرگ جشنواره فیلم دریای‌سرخ شد و در جشنواره فیلم کن و جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو به نمایش درآمد و نخستین فیلم ترسناک پاکستانی است که در رقابت‌های اسکار شرکت کرد.
فیلم‌های کمدی و درام بر فضای فیلم‌های پاکستانی غالب است، اما در سالهای اخیر، سینما و تلویزیون پاکستان به تجربه ژانر وحشت روی آورده‌است. مهمترین موضوعی که در فیلم‌های ژانر وحشت پاکستانی بیش از هر چیز خودنمایی می‌کند باور به «سحر سیاه» و جادو جنبل است. با این وجود در پاکستان برای جلوگیری از باورهای خرافی و یا ممانعت از سحر سیاه قانونی وجود ندارد و مردم می‌ترسند اگر حرفی بزنند قربانی جادوگران بشوند.
همزمان با انتشار فیلم «در شعله‌های‌آتش»، فیلم کوتاهی به نام «گولا بورانی» به کارگردانی «عثمان مختار»، در یوتیوب منتشر شد و تحسین منتقدان را برانگیخت. با وجود اینکه تاریخ پاکستان غنی از فولکلورها و داستان‌های بومی درباره اشباح است، اما استودیوهای فیلم پاکستان در نمایش ژانر وحشت مردد هستند. داستان فیلم کوتاه «گولا» درباره جوانی فقیر است که قصد دارد به دانشکده نخبگان بپیوندد و با قلدری و خشونت از سوی همکلاسی‌های ثروتمند خود مواجه میشود تا اینکه متوجه روحی تسخیر‌شده میشود که می‌خواهد از آزارگران، انتقام بگیرد. این فیلم کوتاه در سراسر جهان با تحسین روبرو شد و جایزه بهترین فیلم کوتاه جشنواره (اندی اکس‌فیلم) در لس‌آنجلس را از آن خود کرد زیرا به دو موضوع مهم از جمله فرهنگ خشونت و قلدری و تغییر طبقات اجتماعی و اقتصادی در پاکستان می‌پرداخت. آمار قلدری مجازی و فیزیکی در مدارس پاکستان در حال افزایش است و این پدیده سال گذشته در یک ویدئوی پربازدید از چهار دختر دانش‌آموز متمول که دختر دیگری را در مدرسه نخبگان کتک می‌زدند برجسته‌شد.
خانم «عماره‌مقصود» نویسنده پاکستانی در کتابش «طبقه متوسط جدید در پاکستان» می‌نویسد: «با گسترش رو به رشد شهرنشینی در پاکستان در دو دهه گذشته، طبقه کارگر پاکستانی به طبقه متوسط جهش یافته اما از نظر اجتماعی و دینی از طبقه متوسط دهه هشتاد و نود میلادی، محافظه‌کار تر است و به باورهای خرافی بیشتر از طبقه متوسط دهه‌های پیش باور دارد.»
از سوی دیگر فیلم‌های ترسناک ابزاری برای به تصویر کشیدن محنت فقرا و خیابان‌گردهای پاکستانی است که به ندرت در سینمای پاکستان به آنها پرداخته میشود. در چندسال گذشته پاکستان بدترین بحران‌های اقتصادی و سیاسی تاریخ، سیل‌های ویرانگر، کمبود سوخت و برق و عدم ثبات سیاسی به دلیل تورم شدید و کاهش ارزش پول، کاهش ارز و ذخایر خارجی را شاهد بوده‌است. طبقه متوسط رو به بالا فشار تورم را حس می‌کند و طبقه‌ی متوسط رو به پایین در معرض خطر سقوط دوباره به فقر است.
نویسندگان همچنین اضطراب و ترس‌های مربوط به جادوی سیاه را از طریق درام‌های تلویزیونی بررسی می‌کنند و تأثیرات منفی را که عمل به جادوی سیاه روی افراد و خانواده‌ها می‌گذارد، برجسته می‌کنند.
به عنوان مثال، بندیش - یکی از این سریال‌های مورد تحسین منتقدان - مصیبت‌های یک خانواده متشکل از سه خواهر را به تصویر می‌کشد که با جادو و طلسم‌هایی که یکی از آشنایان سابقشان بر سرشان می‌آورد سر و کار دارند.
«چشم شیطان» داستان مردی را روایت می‌کند که وقتی معشوقش با دیگری ازدواج می‌کند از روی حسادت به جادوی سیاه متوسل میشود، در حالی که فیلم دیگری به نام «کالا جادو» نشان می‌دهد چگونه یک زن با جادوی سیاه از طرف خانواده شوهرش شکنجه میشود.
اخبار مرتبط: دانستنی‌های جالب درباره سینمای کره‌شمالی
سال ۲۰۲۲ مستندی تحت عنوان «جادوی‌سیاه» از کارگردانی به نام «عادل‌والی» منتشر شد، سازنده با برخی از نویسندگان درباره محبوبیت ژانر وحشت در پاکستان به گفتگو پرداخت. علاوه بر افزایش علاقه عمومی به ژانر وحشت، نویسندگان گفتند که خودشان می‌خواستند به موضوع داستان‌های ماوراء طبیعی و آیین‌های جادوی سیاه بپردازند تا طرح سؤال کنند، چرا که همیشه با دیدن فیلم‌های ژانر وحشت، این ترس و عدم اطمینان در قلب مخاطبان وجود دارد و دائم از خود می‌پرسند آیا این داستان واقعی است یا نه؟
فیلم‌های ترسناک به مردم کمک می‌کند با ترس‌هایی که زندگی روزمره شان را درنوردیده کنار بیایند. متیوس‌کلاسن با انتشار کتابی در سال ۲۰۲۱، تحت عنوان «راهنمای تنهایی تماشاکردن فیلم‌های ترسناک»، می‌نویسد یکی از مزایای دیدن فیلم‌های ترسناک این است که مخاطبان می‌توانند تحلیل‌های شخصی خود را از روایات اخلاقی این فیلم‌ها داشته باشند.
از زمان آغاز رنسانس وحشت در سینما و تلویزیون پاکستان، استودیوها برای تولید برنامه‌های تلویزیونی با مضامین ماوراء‌طبیعی چراغ سبز نشان داده‌اند. ژانرهای اصلی فیلم از جمله خانوادگی و رمانتیک هم با ژانر ترسناک ترکیب شده و نوعی جدید را که زاییده سبک زندگی در پاکستان است، خلق کرده‌اند.
