به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا وسیما، مرتضی ضرابی در نشست خبری در نشست خبری به مناسبت روز جهانی خون گفت: موضوع سلولهای بنیادی در سالهای گذشته بسیار مورد توجه بوده و اوایل دهه ۸۰ استفاده از سلولهای بنیادی در حوزه پزشکی مطرح شده است.
وی افزود: هر سلول انسانی جزو سلولهای بنیادی محسوب نمیشود برای مثال سرعت تکثیر و ترمیم سلولهای عصبی بسیار کند است ولی در مقابل سلولهای بنیادی مانند سلولهای موجود در مغز استخوان به دلیل قدرت تکثیر زیاد میتوانند امکان تخصصی شدن داشته باشند.
ضرابی عنوان کرد: در مجموع ۲ نوع سلول بنیادی در بدن انسان وجود دارد که یکی مانند سلولهای ایجاد کننده گلبولهای قرمز، خونساز است و دیگری مانند خون بندناف میتواند به تشکیل بافتهای سایر نقاط بدن کمک کند که در بیشتر موارد دور ریخته میشود.
وی با اشاره به کاربرد سلولهای بنیادی در درمان بیماریهایی مانند سرطان خون، تالاسمی و نقص سیستم ایمنی گفت: کارآزمایی بالینی در مورد تولید بافتهای موثر در درمان بیماریهایی مانند فلج مغزی و اوتیسم انجام شده است
رئیس پژوهشکده بن یاختههای رویان افزود: موثرترین سلولهای بنیادی در نمونه خون بندناف نوزادان (بین ۸۰ تا ۲۰۰ سیسی) وجود دارد که پس از برداشت، نمونهها در بستههایی ویژه در درمای منفی ۱۹۶ درجه سانتیگراد نگهداری میشود.
وی با اشاره به ذخیرهسازی پنج هزار نمونه در بانک خون بندناف عمومی اضافه کرد: بسیاری کشورها هنوز بانک ذخیرهسازی ندارند و در برخی کشورها میزان ذخیرهسازی بین ۲۰ تا ۳۰ هزار مورد است، اما ایران در حال حاضر بزرگترین بانک خون بندناف غرب دور را دارد به طوری که حتی از کشورهای همسایه نیز در این زمینه به ایران مراجعه کرده اند
دکتر ضرابی بیان کرد: هرچه ذخیره سلولهای بنیادی در کشور بیشتر باشد، هم امکان درمان بیماران درون کشور بیشتر و هم از خروج ارز از کشور جلوگیری میشود و بیماران میتوانند از نمونههای ذخیره شده ایرانی استفاده کنند.
وی با اشاره به تلاشها برای راهاندازی پالایشگاه محصولات زایمانی گفت: پس از تولد نوزادان پنج جزء خارج میشود که از جمله خون بندناف، بافت بندناف، پرده جنینی و مایع جنینی است که نباید با دید زباله به آنها نگاه کرد.
ضرابی افزود: پالایشگاه میتواند هر یک از زبالههای زایمانی را فرآوری و قابل استفاده کند تا در درمان بیماریهای سخت درمان مورد استفاده قرار بگیرد؛ این دانش شامل چهار فرایند است که یکی جداسازی سلولهای بنیادی و دوم تمایز دادن آنها به سلولهای بافت دیگر مانند قلب است.
رئیس پژوهشکده بن یاختههای رویان با بیان اینکه سلولهای بنیادی دستکم تا ۳۰ سال قابل نگهداری و استفاده هستند، ادامه داد: با ۲ کشور همسایه عراق و قزاقستان در این زمینه تفاهمنامه داریم تا بانک خون بندناف را برای آنها هم راهاندازی کنیم.
ضرابی در ادامه تاکید کرد: محصول بعدی ما پرده جنینی آمنیوتیک است که به عنوان یک پانسمان زیستی خشک مشتق از پرده آمنیوتیک در بازسازی زخم استفاده میشود و به صورت خشک در بستهبندیهای مخصوص و اندازههای مختلف یکبار مصرف استفاده میشود.
وی در ادامه تاکید کرد: از این محصول برای درمان زخم پای دیابتی، زخم بستر و زخم پس از جراحی استفاده میشود و پیش بینی ما این است که هزار قطعه از آن برای درمان را میتوانیم تولید کنیم.
رئیس پژوهشکده بن یاختههای رویان در ادامه به بانک سلولهای بنیادی ریشه دندان اشاره کرد و گفت: پالپ دندان دارای سلولهای بنیادی مزانشیمی است و دارای ظرفیت درمانی بالقوه برای امکان ذخیرهسازی وجود دارد که میتوان برای درمان بیماریهای عصبی استفاده کرد که مراحل کارآزمایی بالینی آن شروع شده است.
وی گفت: کارآزمایی بالینی این محصول آغاز شده و پیشرفت قابل توجهی داشته و از سلولهایی که در ریشه دندانهای شیری یا حتی ریشه دندانهای عقل در بزرگسالی وجود دارد میتوان سلولهای بنیادی را استخراج کرد و در درمان بیماریهای عصبی استفاده کرد.
روز جهانی خون به مناسبت سالگرد تولد کارل لندشتاینر (کاشف گروههای خونی ABO) در ۱۴ ژوئن ۱۸۶۸ نام گذرای شده است. لندشتاینر به خاطر کشف سیستم گروه خونی ABO برنده جایزه نوبل شد.