مسئله بازدارندگی هستهای از طریق تغییر دکترین هسته ای، از ماههای پیش از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده مورد توجه قرار داشت و برخی نمایندگان مجلس نیز بر آن تاکید داشتند، اکنون و پس از انتشار تصاویری مبنی بر انجام یک آزمایش نظامی در شاهرود، یکی از نمایندگان مجلس بر لزوم توسعه موشک هستهای توسط ایران تاکید کرده است.
احمد نادری نماینده مجلس در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «مدعی شده اند که ایران موشک قاره پیما از شاهرود تست و شلیک کرده است. البته این موضوع جدیدی نیست و روال نظامی ما در توسعه موشکهای بازدارنده، همین بوده و هست. اما آنچه باید بزودی انجام شود، (و تا الان هم دیر شده) آزمایش اتمی و اعلام رسمی آن است. این یعنی بازدارندگی حداکثری.»
با توجه به این که دونالد ترامپ رئیس جمهور بعدی ایالات متحده است و جنگ غزه نیز هنوز ادامه دارد، پرسشهایی درباره نوع دیپلماسی یا روشهای برخورد ایران با ایالات متحده وجود دارد، همچنین این پرسش مطرح است که آیا باید روی تغییر دکترین هستهای متمرکز شویم؟ جلال ساداتیان، دیپلمات پیشین ایران در انگلستان و کارشناس ارشد سیاست خارجی در گفتگو با فرارو به بررسی و تحلیل این حمله پرداخته است:
جلال ساداتیان به فرارو گفت: «آقای عراقچی اخیرا یک اظهارنظر مهم داشتند که از دید من بسیار مثبت است، ایشان در رابطه با انتخابات آمریکا گفته اند که به انتخاب مردم آمریکا احترام میگذارند. این موضوع از حیث دیپلماتیک، قابل تقدیر است؛ بنابراین ان چه از تیم دیپلماسی دولت مسعود پزشکیان به وضوح مشخص است و حس میشود این است که او به دنبال تقویت تیم مذاکره خود است، نه به دنبال تشدید تنشها و درگیری یا توسعه مسائل هستهای و موشک سازی هسته ای، خارج از چارچوبی که تا کنون بوده است. حقیقت این است که اگر ایران بخواهد وارد درگیر جدید شده و عملیات وعده صادق ۳ را انجام دهد، با احتمال بالایی از توسعه درگیری منطقهای مواجه خواهد شد. درواقع اسرائیل چشم انتظار است تا کوچکترین اقدام ایران را با خشنترین نحو مورد پاسخ قرار دهد. این به معنای عقب نشینی ما نیست و باید در زمان مناسب، پاسخ مناسب دهیم، اما صحبت از توسعه موشک هستهای و آزمایش آن، در شرایط فعلی اصلا توجیهی ندارد.»
وی افزود: «در حال حاضر هم اسرائیل و هم ایالات متحده، امکانات نظامی هستهای دارند، افزون بر این ۲ کشور، روسها نیز ازاین نوع تسلیحات برخوردارند، بنابراین معتقدم اگرچه ایران باید به دنبال افزایش قدرت در کارت مذاکرهای خود باشد، اما زیاده روی در تلاش برای افزایش این قدرت و دست زدن به اقدامات نسنجیده بسیار خطرناک خواهد بود. اما یک نکته مهم هم وجود دارد، تقریبا غیر ممکن است که افکار و سخنان افرادی مثل همین نماینده مجلسی که به توسعه سلاح موشکی علاقه نشان میدهد، بتواند منتهی به تغییری در سیاستهای کلی دولت چهاردهم شود. به نظر میرسد برخی ها، بیشتر برای خودشیرینی کردن یا نشان دادن این که تندرویهای خاصی دارند، صحبت از توسعه درگیری و جنگ و مناقشات هستهای میکنند. حتی اگر قرار باشد ما در حوزه توسعه فعالیتهای هستهای اقدامی کنیم، باید بسیار حساب شده و توسط افرادی برگزیده، این اقدام را انجام دهیم، نه به شکلی که هر شخصی به خود اجازه دهد، در این زمینه ورود و اظهارنظر کند.»
دیپلمات پیشین ایران در انگلستان در ادامه گفت: «اخیرا خبری هم آمده درباره سفر گروسی به ایران در روز چهارشنبه. برخی فکر میکنند که گروسی درواقع همان نماینده آمریکا است. اما من معتقدم اینطور نیست. من بیشتر، گروسی را نماینده اروپا میبینم. روابط ما تا حدودی با اتحادیه اروپا و به ویژه آلمان تیره و تار شده است. متاسفانه اشتباهات ما در بحث اوکراین و زمستان سخت اروپا، روابط ما را با اروپا تحت تاثیر قرار داد و ما اکنون در شرایطی قرار داریم که آستانه فعال سازی مکانیسم ماشه ارزیابی میشود. به طور موازی، با انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور امریکا، برخی از اروپاییها نگرانیهایی به ویژه درباره وضعیت اوکراین و روابط روسیه و اکراین با امریکا دارند، به نحوی که رئیس جمهور لهستان، گفته است انتخاب ترامپ یک خطر برای آنان است. پیچیدگی این وضعیت در شرایطی بیشتر میشود که بدانیم بخش اعظم کمکهای مالی به ناتو، توسط ایالات متحده انجام میشود. اینجا هم یک نگرانی وجود دارد که آیا ترامپ سهم کمکهای نظامی آمریکا به کشورهایی از جمله اوکراین را کاهش خواهد داد، قطع خواهد کرد یا به طور کلی چه تصمیمی میگیرد.»
وی افزود: «حمایت مالی کامل از اوکراین در توان اروپاییها نیست و به حمایتهای آمریکا هم نیاز دارند. رها کردن اوکراین نیز مساوی خواهد بود با افزایش تسلط روسیه در منطقه. درواقع شرایط بین اروپا و آمریکا از یک سو و آمریکا و اروپا با ایران از سوی دیگر، بسیار پیچیده است. اکنون بیشترین نیاز منطقهای و بین المللی، توسعه دیپلماسی است و نه توسعه درگیری، خواه درگیری نظامی باشد و خواه درگیری لفظی و غیرنظامی. اگر دولت چهاردهم با همین روش دیپلماسی محور، به مسیر خود ادامه دهد، میتواند دستاوردها و گشایشهایی کسب کند، در حال حاضر بهترین راهی که در راستای توسعه منافع ملی وجود دارد. همین راه است. علیرغم وضعیت به هم ریخته ما با اروپایی ها، اگر عاقلانه برخورد کنیم میتوانیم با اروپاییها نزدیک شویم. نزدیک شدن به درخواستهای آژانس انرژی اتمی یکی از همین راهکارها است.»