برترینها: این روزها نام یک سناتور تندروی آمریکایی در فضای مجازی پیچیده. گزارشها حاکی از آن است که دونالد ترامپ رئیسجمهور منتخب آمریکا قصد دارد تا قبل از برگزاری مراسم تحلیف خود در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵ (۱ بهمن ۱۴۰۳) تیم خود را انتخاب کند. منابع آگاه روز دوشنبه به رویترز گفتند که او مارکو روبیو سناتور جمهوریخواه ایالت فلوریدا را به عنوان وزیر خارجه خود انتخاب خواهد کرد.
روزنامه فرهیختگان در شماره امروز خود در مطلبی با عنوان "خالصسازی ترامپ" به قلم مهدی طالبی از ترکیب امنیتی و سیاستخارجی احتمالی ایالات متحده نوشته که بخشهایی از آن را در ادامه میخوانید:
تا امروز تنها نام رئیسجمهور آتی آمریکا و معاونش مشخص شده است. نام این دو همراه با یکدیگر در کارتهای رأیگیری نوشته میشود؛ زیرا بر خلاف بسیاری از کشورها، در آمریکا زوج انتخاباتی در رقابتها حضور مییابند. با بیرون آمدن نام زوج انتخاباتی «دونالد ترامپ-جی دی ونس» از صندوقهای رأی، روزهای پس از آن به میزان بالایی بر گمانهزنی در خصوص ترکیب کابینه دولت بعدی متمرکز شد.
این روند اما شاهد افت و خیزهایی بوده است. درحالیکه تارنمایی آمریکایی «آکسیوس» اواخر هفته گذشته به نقل از منابع آگاه گزارش کرده بود مایک پمپئو، وزیر خارجه و رئیس سازمان سیا در دولت اول ترامپ یکی از گزینههای مطرح برای وزارت دفاع است؛ ترامپ خود شخصا در شبکه اجتماعی خود موسوم به «تروث» تأکید کرد از پمپئو در دولتش استفاده نخواهد کرد. او در کنار نام پمپئو، به نیکی هیلی، سفیرش در سازمان ملل نیز اشاره کرد. از میان تندروهای جنگطلب جمهوریخواه، جان بولتون در همان دوره اول با ترامپ به مشکل خورد و حالا پمپئو و هیلی نیز منزوی شدهاند.
با اینحال هنوز اشخاص جنگطلب زیادی در اردوگاه ترامپ حضور دارند؛ از جمله رابرت اوبرایان، مشاور امنیت ملی ترامپ که مدتی اسمش به عنوان نامزد بازگشت به این مسئولیت مطرح شده بود. انزوای برخی و باقی ماندن تعدادی دیگر در دستگاه ترامپ نشان میدهد ترامپ بیشتر از دیدگاهها، با اشخاص به مشکل میخورد.
علیرغم مطرح بودن اسامی متعدد برای پستهای حساس کابینه، روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز گزارش کرده سناتور تندرو جمهوریخواه، مارکو روبیو به عنوان وزیر خارجه در دولت بعد حضور خواهد داشت. روزنامه وال استریت ژورنال و وبگاه جویش اینسایدر نیز اعلام کردهاند مایک والتز، نماینده جمهوریخواه تندرو ایالت فلوریدا، سمت مشاور امنیت ملی را در اختیار خواهد گرفت.
چند ویژگی درباره این دو فرد دارای اهمیت است. هردو عضوی از کنگرهاند و هر دو از ایالت فلوریدا آمدهاند که یک پایگاه مهم برای جمهوریخواه است. ترامپ طی یک دهه گذشته فلوریدا را به تدریج به عنوان محل اصلی استقرار خود برگزیده است. هرچند خبرهای منتشرشده درباره نامزدهای نهایی وزارت خارجه و مشاور امنیت ملی حکایت از قطعی بودن آنان دارد، اما به طور کلی در سیاست و به طور خاص در دستگاه ترامپ، قطعیت جایی ندارد. با اینحال برخی با توجه به نظرات بسیار تند و ضدایرانی این دو شخص، ادعا کردهاند رویکرد ترامپ درباره ایران در دولت دومش همچنان تند خواهد بود.
این موضوع، نکتهای پنهان و البته محدود به این دو نفر نیست. تقریبا تمامی گزینههایی که برای عضویت در کابینه ترامپ نامشان در رسانهها مطرح شده، نگاه تندی علیه ایران دارند. پدیده ایرانهراسی اما در میان جمهوریخواهان محدود نیست و دولتهای دموکرات نیز از سیاستمداران ضدایرانی پر شدهاند. به سختی میتوان گفت مارک روبیو از «آنتونی بلینکن» و مایک والتز از «جیک سالیوان» تندترند.
آنچه در خصوص نحوه رفتارهای آتی دولت ترامپ اهمیت دارد، انتظار است. برخی رفتارهای موجود در ایران از سوی جناحهای سیاسی، حاوی پیام ضعف است. ایران یکبار در دولت دوازدهم و در جریان پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری2020، طعم رفتار هیجانزده در رابطه با طرف پیروز را چشید. دموکراتها که ولع دولت را در احیای برجام دیده بودند، آن را نشانه ضعف تلقی کرده و کوشیدند امتیازات بیشتری اخذ کنند. این درخواستها تا حدی زیادهخواهانه بودند که احیا را به محاق بردند.
به گزارش فرارو، روبیو اصالتی کوبایی دارد و در یک خانواده مهاجر ساکن میامی، فلوریدا متولد شده است. او سناتور ۵۳ ساله این ایالت است و از سال ۲۰۱۱ در این جایگاه حضور دارد. تحصیلاتش در حوزه علوم سیاسی و حقوق بوده و شخصیتی ضدایران دارد.
PBS News در سال ۲۰۱۵ و زمانی که روبیو یکی از کاندیداهای رقابتهای ابتدایی ریاستجمهوری بود، گزارشی از نظرات او درباره ۱۰ مساله تهیه کرد که بخشهای مختلف آن جالب توجه است. در بخش «ایران» این گزارش آمده است: «روبیو در ماه فوریه در یک مصاحبه رادیویی گفت که تنها توافق قابل قبول با ایران توافقی است که به طور کامل به برنامه غنیسازی ایران پایان دهد. او یکی از ۴۷ عضو جمهوریخواه سنا بود که نامهای سرگشاده خطاب به رهبران ایران امضا کرد و درباره مخالفت احتمالی کنگره با این توافق هشدار داد. تحریمها علیه ایران را تا زمانی که دولت این کشور به طور کامل از جاهطلبیهای هستهای خود دست بردارد افزایش دهید.»
او ۱۸ اکتبر ۲۰۱۶ مقالهای با تیتر «توافق هستهای ایران یک فاجعه آشکار» نوشت که در CNN منتشر شد. روبیو در بخشی از مقاله مینویسد: «پرزیدنت اوباما ساده لوحانه ادعا میکند که توافق با ایران موفقیت آمیز است. اما هر روز که میگذرد، به طرز دردناکتری آشکار میشود که این توافق، امنیت کشور ما را کاهش داده است و پول مالیاتدهندگان آمریکا که پرزیدنت اوباما به ایران داده است برای حمایت از تروریسم و کمک به کشتار هزاران انسان بیگناه در سوریه و نقاط دیگر استفاده میشود. کسانی که از این توافق فاجعهآمیز هستهای حمایت میکنند باید هر روز این واقعیتها را به طور پیوسته مرور کنند.»
مواضع روبیو درباره ایران همواره مورد استقبال شبکههای فارسیزبان خارج از کشور قرار میگیرد. او سه سال قبل در ساختمان کنگره با رضا پهلوی دیدار و گفتگو کرد.
آخرین اتهام روبیو به ایران، سه روز پیش مطرح شد که ایران را به تلاش برای قتل دونالد ترامپ متهم کرد. روبیو در پیوست ویدئویی از مصاحبه خود با برنامه The World Over در شبکه کاتولیک مسیحی EWTN که در توئیتر منتشر کرد، نوشت: «ایران میخواهد رئیسجمهور منتخب ترامپ را بکشد، چون آنها از او میترسند.»