قباد مرادی رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در رابطه با تب دنگی و وضعیت شیوع آن در کشور اظهار کرد: تب دنگی یک عفونت ویروسی است که از طریق نیش پشه‌های آلوده به انسان منتقل می‌شود. حدود نیمی از جمعیت جهان در حال حاضر در معرض خطر ابتلاء به تب دنگی هستند و بر اساس برآورد سازمان بهداشت جهانی تخمین زده می‌شود که سالانه ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلیون نفر به این عفونت مبتلا خواهند شد.

وی ادامه داد: تب دنگی در آب و هوای گرمسیری و نیمه گرمسیری و بیشتر در مناطق شهری و نیمه شهری یافت می‌شود. در حالی که بسیاری از عفونت‌های دنگی بدون علامت هستند یا فقط به بیماری خفیف مبتلا می‌شوند، این ویروس گهگاه می‌تواند باعث موارد شدیدتر و حتی مرگ شود. پیشگیری و کنترل دنگی، به کنترل ناقل آن یعنی پشه ائدس بستگی دارد. درمان خاصی برای دنگی وجود ندارد.

علائم تب دنگی چیست

مرادی اظهار داشت: تب دنگی اکثراً در افراد مبتلا علائم خاصی ندارد و در عرض ۱ تا ۲ هفته بهبود می‌یابد. تب دنگی به ندرت شدید شده و می‌توان منجر به مرگ شود.

وی اذعان کرد: علائم این بیماری ممکن است با سایر بیماری‌ها مانند آنفولانزا اشتباه گرفته شود. این علائم معمولاً ۴ تا ۱۰ روز پس از گزش توسط پشه آلوده شروع شده و ۲ تا ۷ روز طول می‌کشد. علائم اعم از تب، سردرد، درد، دردهای عضلانی و استخوانی، تهوع و استفراغ و گاهی خارش است.

علائم تب دنگی شدید

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی افزود: علائم تب دنگی شدید اغلب پس از، از بین رفتن تب ظاهر می‌شود و می‌تواند به درد شدید شکم، استفراغ، تنفس سریع، گاهی خونریزی لثه یا بینی به خاطر کاهش پلاکت‌ها، خستگی، احساس ضعف و رنگ پریدگی منجر شود.

وی بیان کرد: افراد مبتلا به این علائم شدید باید تحت مراقبت قرار گیرند. این افراد پس از بهبودی، ممکن است برای چند هفته احساس خستگی کنند. در موارد شدید بیماری، بیماران درد شدیدی را تحت عنوان درد استخوان شکن تجربه می‌کنند.‌

درمان تب دنگی

مرادی گفت: این بیماری درمان خاصی ندارد و بیشتر درمان‌ها حمایتی و در موارد شدید مانند کاهش پلاکت‌ها درمان‌هایی مانند تزریق خون نیاز دارد. اگر کسی مبتلا به تب دنگی باشد باید استراحت کند. مایعات زیاد بنوشد، از استامینوفن و مسکن‌ها برای درد استفاده کند، از مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و آسپرین خودداری کند، همچنین مراقب علائم شدید باشد و در صورت مشاهده علائم با پزشک تماس بگیرد.

وی ادامه داد: تاکنون در برخی از کشورها یک نوع واکسن تأیید و مجوز گرفته است البته هنوز مجوز مصرف عمومی داده نشده است.

آمار مبتلایان در کشور

هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان مطرح کرد: تب دنگی تا تاریخ ۱ آذر و قبل از سال ۱۴۰۳ فقط ۷۴ مورد بیماری از کشورهای دیگر در ایران وارد و گزارش شده است. از اردیبهشت سال ۱۴۰۳ تاکنون ۷۱۹ مورد تب دنگی در کشور گزارش شده که ۵۳۱ مورد آن انتقال محلی بوده و ۱۸۸ مورد از کشورهای دیگر وارد شده است. اکنون بیشترین موارد انتقال محلی در چابهار اتفاق می‌افتد. تقریباً این بیماری در همه کشورهای جنوبی و شرقی کشور ما وجود دارد و گزارش شده است. بیش از ۱۴۰ کشور دنیا تاکنون موارد این بیماری را گزارش کرده‌اند.

راهکار برای پیشگیری از تب دنگی

مرادی بیان کرد: نکته مهمی که در خصوص این بیماری وجود دارد این است که پیشگیری و کنترل پشه آئدس که ویروس دنگی را منتقل می‌کند در طول روز فعال است. برای پیشگیری و محافظت خود در برابر نیش پشه باید نکاتی اعم از باید لباس‌هایی که تا حد امکان بدن را می‌پوشاند استفاده شود، پشه بند در صورت خوابیدن در روز استفاده شده و این پشه بندها به تورها مواد دفع حشرات اسپری کنند. اگر این موارد رعایت شود ابتلاء به پایین‌ترین حد ممکن می‌رسد.

راهکار برای جلوگیری از پرورش پشه آئدس

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ادامه داد: از پرورش پشه با مواردی چون از دسترسی پشه‌ها به زیستگاه‌های تخم گذاری با بهسازی و اصلاح محیط، دفع صحیح زباله‌های جامد و حذف زیستگاه‌های مصنوعی که می‌تواند آب را در خود نگه دارد مانند گلدان‌ها و کولرها. پوشاندن، تخلیه و تمیز کردن ظروف ذخیره آب خانگی به صورت مرتب؛ استفاده از حشره کش‌های مناسب در ظروف ذخیره آب در فضاهای باز می‌توان از تخم‌گذاری این نوع پشه جلوگیری کرد.

آمار تلفات و جان‌باختگان تب دنگی

مرادی بیان کرد: بیشترین تعداد موارد تب دنگی گزارش شده در سال ۲۰۲۳ بوده است. طبق آمار سازمان جهانی بهداشت در قاره آمریکا ۴.۵ میلیون مورد و ۲۳۰۰ مورد مرگ گزارش شده است. تعداد بالایی نیز در آسیا گزارش شده که کشورهایی اعم از بنگلادش (۳۲۱۰۰۰)، مالزی (۱۱۱۴۰۰)، تایلند (۱۵۰۰۰۰) و ویتنام (۳۶۹۰۰۰) اعلام شده است. میزان مرگ و میر ناشی از این بیماری در بار اول ابتلاء کمتر از ۱ درصد است اما در صورت ابتلاء به سویه‌های جدید ابتلاء شدیدتر و میزان مرگ و میر افزایش پیدا می‌کند.