از روز چهارشنبه سوم خرداد ۱۴۰۲، نسخه آزمایشی سامانه معاملات املاک و مستغلات کشور راه‌اندازی شد. این سامانه در گام اول امکان ثبت رایگان قراردادهای اجاره و دریافت کد رهگیری برای مالکان و مستاجران را بدون نیاز به مراجعه به دفاتر املاک فراهم کرد. پیش از این، دریافت کد رهگیری تنها از طریق مشاوران املاک امکان‌پذیر بود. هموطنان می‌توانند برای دسترسی به این سامانه از طریق سایت amlak.mrud.ir و بخش «سامانه ثبت رایگان اجاره مسکن» اقدام کنند.

سامانه املاک و مستغلات صرفا برای کسانی قابل استفاده است که قصد ایجاد قرارداد اجاره جدید یا دریافت کد رهگیری دارند. دقت داشته باشید که تنها می‌توانید از کد رهگیری‌هایی که بعد از ثبت قرارداد در همین سامانه ایجاد می‌شوند استعلام بگیرید. بنابراین کد رهگیری دریافت شده از مشاوران املاک در این سامانه قابل استعلام نیست.

کسانی که قبلا کد رهگیری دریافت کرده‌اند باید برای دریافت ودیعه مسکن به «سامانه جامع طرح‌های حمایتی مسکن» مراجعه کنند. هموطنان همچنین می‌توانند برای تسهیلات ساخت، تسهیلات کمک ودیعه و موارد مشابه، از سامانه جامع طرح‌های حمایتی مسکن استفاده نمایند.

همچنین برای خوداظهاری اقامتگاه و ملک‌های تحت مالکیت خود، می‌توانید از سامانه ملی املاک و اسکان کشور استفاده نمایید. برای استفاده از قابلیت‌های این سامانه، ضروری است ابتدا در سامانه ملی املاک و اسکان کشور اطلاعات هویتی، مشخصات املاک تحت مالکیت، محل اسکان و دیگر موارد را تکمیل و ثبت کنید. در صورت تکمیل اطلاعات مورد نیاز در سامانه املاک و اسکان، می‌توانید در همین سامانه (سامانه معاملات املاک و مستغلات کشور) نسبت به ایجاد قرارداد اجاره املاک تحت مالکیت خود اقدام بفرمایید.

در حال حاضر، فقط امکان ایجاد قرارداد اجاره برای املاک دارای سند ۶ دانگ امکان پذیر است. بعد از ثبت قرارداد، کد رهگیری قرارداد در اختیار طرفین قرارداد قرار می‌گیرد. تمامی مراحل ایجاد و ثبت قرارداد و همچنین دریافت کد رهگیری، رایگان است.

برای ثبت قرارداد ابتدا باید مؤجر (صاحب ملک) اقدام به ایجاد قرارداد کرده و در مراحل بعدی، مستأجر به قرارداد اضافه خواهد شد و مستأجر نمی‌تواند به تنهایی قراردادی را ایجاد نماید. برای ایجاد و ثبت قرارداد، مدارکی از جمله سند ملک، شناسنامه طرفین قرارداد و قبوض ملک مورد اجاره (در صورت بدهی) ضرورت دارد.

در اولین گام شروع به کار این سامانه، امکان ثبت و استعلام قراردادهای ثبت شده برای قرارداد اجاره‌ مسکن در حالت یک به یک (یک مالک شش دانگ به یک مستأجر)، به صورت برخط فراهم شده است و مؤجر (صاحب ملک) و مستأجر می‌توانند قرارداد اجاره‌ی واحد مسکونی مورد معامله‌ی خود را در این سامانه انجام داده و کد رهگیری و نسخه‌ی الکترونیکی آن را دریافت کنند.

وزارت راه و شهرسازی در حال تکمیل سامانه املاک و مستغلات است و اعلام کرده که در آینده‌ای نزدیک، هموطنان گرامی این امکان را خواهند داشت تا انواع قراردادهای مربوط به املاک و مستغلات را به صورت مستقل و یا از طریق مشاورین املاک، در همین سامانه انجام دهند.

داشتن کد رهگیری برای تمامی قراردادها ضرورت دارد. تا پیش از این یکی از آسیب‌های بازار اجاره ثبت قراردادها در کاغذهای قدیمی بود که بعضا فروخته می‌شد و وجاهت قانونی نداشت. به همین دلیل ضرورت دارد تا قراردادهای با کد رهگیری در بین مردم فراگیر شود.