به گزارش همشهری آنلاین، فرسودگی تجهیزات پزشکی به یکی از چالش‌های اساسی حوزه سلامت تبدیل شده است. در شرایطی که بیماران سرطانی به درمان و تشخیص دقیق نیاز دارند؛ از دستگاه‌های رادیوتراپی تا دستگاه‌های تصویربرداری که نقص‌های فنی و فرسودگی آنها باعث شده تا بیماران علاوه بر رنج بیماری، با چالش‌های جدیدی مانند خطای تشخیص، درمان ناکارآمد و هزینه‌های اضافی روبه‌رو شوند.
طبق اطلاعات وزارت بهداشت، بیش از ۳۰ درصد از دستگاه‌های پزشکی کشور، فراتر از عمر استاندارد خود کار می‌کنند. این مسئله نه تنها باعث کاهش دقت تشخیص‌ها می‌شود، بلکه بر کیفیت درمان نیز تاثیر منفی می‌گذارد.
دکتر احمد آریایی‌نژاد، عضو کمیسیون بهداشت و درمان در گفتگو با همشهری با تایید چالش تجهیزات فرسوده گفت: در بحث تجهیزات مشکلاتی داریم که دامن‌گیر بیماران شده است. این مشکلات در بخش تشخیص و درمان وجود دارد.
آریایی‌نژاد با اشاره سه راهکار برای مواجهه با این چالش ادامه داد: برای مواجهه با این وضعیت باید سه راهکار در دستور کار قرار گیرد. نخست اعتماد به شرکت‌های دانش بنیان و جوانان داخل کشور است که می‌توانند در تولید و تامین تجهیزات مورد نیاز کمک به‌سزایی داشته باشند.نکته دوم واردات تجهیزات با دورزدن تحریم‌هاست. مسئله دیگر هم تخصیص بودجه متناسب است که ما هم در کمیسیون بهداشت و درمان پیگیر آن هستیم. باید بودجه لازم به شکلی درست به بخش‌های مختلف بهداشت و درمان اختصاص یابد تا وضعیت بهبود پیدا کند.
تلاش برای شکستن انحصار
به گفته این نماینده مجلس، فرسودگی تجهیزات پزشکی به‌ویژه در حوزه تشخیص سرطان، منجر به خطاهای زیادی می‌شود. دستگاه‌های تصویربرداری MRI و CT Scan که یکی از اصلی‌ترین ابزارهای تشخیص دقیق سرطان‌ها هستند، در بسیاری از مراکز درمانی کشور به‌خاطر کمبود قطعات یدکی و تعمیرات ناکافی، دچار مشکلات فنی می‌شوند.
او ادامه داد: مطالعات نشان می‌دهد که حدود ۱۵ درصد از تشخیص‌های نادرست در بیماران سرطانی، به دلیل نقص فنی دستگاه‌های تشخیصی است. در این وضعیت، انحصاری که واردات تجهیزات ایجاد شده اوضاع را سخت‌تر نیز کرده است. انحصاری که مجلس برای شکستن آن گام‌هایی برداشته است.
آریایی‌نژاد تاکید کرد: در بحث تجهیزات، انحصاری ایجاد شده که باید شکسته شود و در کمیسیون بهداشت و درمان گام‌های موثری برای شکستن انحصار واردات تجهیزات و رانت‌هایی که در این حوزه وجود داشت برداشتیم.
درمان ناکارآمد و اثرات منفی
پس از مرحله تشخیص، درمان بیماران سرطانی نیز به شدت به تجهیزات پیشرفته و کارآمد وابسته است. دستگاه‌های رادیوتراپی و شتاب‌دهنده‌های خطی که برای پرتودرمانی بیماران استفاده می‌شوند، در بسیاری از مراکز درمانی دچار فرسودگی شده‌اند. به گفته کارشناسان، عدم به‌روزرسانی این دستگاه‌ها می‌تواند باعث خطا در دوز درمانی و آسیب‌های جانبی به بافت‌های سالم بدن بیمار شود. این مسئله نه تنها رنج بیمار را افزایش می‌دهد، بلکه باعث طولانی‌تر شدن فرآیند درمان و کاهش شانس بهبودی می‌شود.
هزینه‌های پنهان تجهیزات فرسوده
در حالی که فرسودگی تجهیزات پزشکی مشکلاتی مانند خطای تشخیص و درمان ناکارآمد را به همراه دارد، هزینه‌های پنهان دیگری نیز بر بیماران و خانواده‌های آنان تحمیل می‌کند. بیماران مجبورند برای استفاده از تجهیزات دقیق‌تر و به‌روزتر به مراکز درمانی خصوصی مراجعه کنند که این مسئله، هزینه‌های بالایی را به دنبال دارد. تمرکز مراکز درمانی در تهران بیماران از شهرهای مختلف ناچار به سفر می‌کند. برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد که بیش از ۴۰ درصد از بیماران سرطانی در ایران به دلیل تجهیزات فرسوده و ناکارآمد مجبور به مراجعه به مراکز خصوصی شده‌اند، که این امر فشار مالی زیادی به آنها وارد می‌کند.
چه باید کرد؟
برای مقابله با چالش تجهیزات فرسوده، به‌روزرسانی و نوسازی تجهیزات پزشکی ضروری به نظر می‌رسد. چراکه فرسودگی تجهیزات پزشکی در ایران، نه تنها خطای تشخیص و درمان را افزایش می‌دهد، بلکه بر رنج و درد بیماران سرطانی نیز می‌افزاید. نوسازی و بروزرسانی این تجهیزات و ایجاد استانداردهای جدید برای تعمیر و نگهداری آنها، می‌تواند به بهبود شرایط درمانی و کاهش خطاها کمک کند. همچنین واردات تجهیزات پیشرفته که به دلیل تحریم‌ها با دشواری‌های متعددی روبه‌روست، یکی از کلیدهای بهبود شرایط است.
بخش خصوصی انحصاری نباشد
کارشناسان تاکید دارند که دولت باید با اختصاص بودجه متناسب و تخصیص و توزیع درست آن، چالش فرسودگی و تجهیزات را رفع کند. البته در شرایطی که دولت با کسری بودجه و ناترازی در حوزه‌های مختلف مواجه است بخش خصوصی نیز می‌تواند نقش پررنگی در توسعه زیرساخت‌های نظام سلامت ایفا کند.
آریایی‌نژاد با اشاره به نقش بخش خصوصی هم گفت: «بخش خصوصی که انحصاری نباشد عالی است و می‌تواند به دولت برای بهود شاخص‌های نظام سلامت از جمله تامین تجهیزات مورد نیاز کمک شایانی کند. وظیفه ما در مجلس پیگیری این مشکلات و چالش‌های این حوزه است تا شرایط به نفع مردم بهبود پیدا کند.»
باید دید که در بودجه ۱۴۰۴ چه سهمی برای حوزه سلامت و به ویژه تجهیزات تشخیصی و درمانی در نظر گرفته شده است. حوزه‌ای که توجه به آن می‌تواند از رنج بیماران سرطانی در دوران بیماری کم کند.
